Po lewej: mjr rez. dr inż. Jarosław Stelmach, autor książki „Reagowanie na zamachy. Dobre praktyki i rekomendacje”. Po prawej: okładka tej książki. Zdjęcia: arch. Jarosława Stelmacha, Wydawnictwo Difin
Rozmowa z mjr. rez. dr. inż. Jarosławem Stelmachem, autorem książki „Reagowanie na zamachy. Dobre praktyki i rekomendacje".
Zdjęcia: arch. Jarosława Stelmacha, Wydawnictwo Difin
Wydział V Antyterrorystyczny ABW, nazywany „Piątkarzami”, świętuje w tym roku 29. rocznicę powstania. Naczelnik Wydziału V przedstawia rozwój „Piątkarzy” na przestrzeni ostatnich 29 lat, a także opowiada...
Wydział V Antyterrorystyczny ABW, nazywany „Piątkarzami”, świętuje w tym roku 29. rocznicę powstania. Naczelnik Wydziału V przedstawia rozwój „Piątkarzy” na przestrzeni ostatnich 29 lat, a także opowiada o zadaniach, które wykonują na co dzień.
Wywiad z Sebastianem Cybulskim, weteranem francuskiej Legii Cudzoziemskiej, a także autorem książek „Spowiedź Legionisty" oraz „Dwie twarze, dwa światy".
Wywiad z Sebastianem Cybulskim, weteranem francuskiej Legii Cudzoziemskiej, a także autorem książek „Spowiedź Legionisty" oraz „Dwie twarze, dwa światy".
Niedawno do księgarni trafiła Pana nowa książka pt. „Reagowanie na zamachy. Dobre praktyki i rekomendacje”. Tytuł jest zbieżny z publikacją Pana autorstwa z 2016 roku. Czy nowa książka to tylko rozwinięcie wcześniej poruszonej tematyki, czy zupełnie nowe spojrzenie na ten problem?
Tytuły są niemal identycznie, jednak treści książek zupełnie inne. Publikacja z 2016 roku dotyczyła tematyki reagowania na zamachy o charakterze terrorystycznym i był to zbiór publikacji naukowych różnych autorów, pod moją redakcją. Obecna publikacja „Reagowanie na zamachy. Dobre praktyki i rekomendacje” jest książką w pełni mojego autorstwa i ma charakter inny od poprzedniej w kontekście tematyki.
Monografia jest wynikiem kilkuletnich badań dotyczących tego, jak można skutecznie minimalizować skutki ataków na życie i zdrowie, i zwiększyć skuteczność reagowania na zamachy w wymiarze bezpieczeństwa personalnego. W książce podkreślam, że sprawca może działać w czterech głównych obszarach profilowych: terrorystycznym, kryminalnym, jako osoba niepoczytalna lub działająca pod wpływem silnych emocji. Monografia dowiązuje się zatem bardziej do metod niż do profili sprawców. Przecież zamach bombowy nie jest domeną jedynie terrorystów. Z powodzeniem może zostać przeprowadzony przez sprawcę kryminalnego lub nawet osobę niepoczytalną – a posiadającą specjalistyczną wiedzę i odpowiednie umiejętności. Moim zamysłem było właśnie opisać metody, formy oraz narzędzia zamachów na życie i zdrowie – i dopasować do nich rozwiązania (dobre praktyki), które będą minimalizować skutki takich zdarzeń.
Jakie są te dobre praktyki i jakie ma Pan rekomendacje, które mają pomóc w sytuacjach kryzysowych?
W książce przez dobrą praktykę rozumie się zbiór wieloobszarowych rekomendacji i zaleceń, których wypracowanie ma swoje podłoże w rozważaniach teoretycznych i praktycznych. Dobre praktyki pozwalają niwelować ryzyka zamachów lub minimalizować ich skutki. W ramach katalogu dobrych praktyk w publikacji wymieniam 6 takich obszarów: cechy indywidualne, świadomość, wiedzę i umiejętności, zarządzanie ryzykiem, współdziałanie i procedury. Koncepcja dobrych praktyk reagowania na zamachy koncentruje się wokół tego, że w każdym z tych obszarów możemy budować najwyższą jakość, która będzie prowadziła do minimalizacji skutków takich potencjalnych ataków.
W ramach dobrych praktyk w obszarze „cechy indywidualne” podkreślam na przykład konieczność budowania świadomości, dobrej kondycji fizycznej i psychicznej.
W obszarze „współdziałania” wymieniam możliwość nawiązania współpracy z osobami również dotkniętymi działaniami sprawców oraz z instytucjami bezpieczeństwa narodowego.
Zwracam też uwagę na zagadnienie procedur. I ten element jest często mylony z rekomendacjami lub zaleceniami. Podkreślam, że procedura jest dokumentem opisującym etapy danego procesu, w tym wykorzystywane metody i materiały oraz oczekiwany stan końcowy. Jest bardzo szczegółowa i dostosowana do określonego środowiska i możliwości indywidualnych. Zalecenia lub rekomendacje są to wskazówki, jak można zachować się lub postępować w określonych okolicznościach. Bez opisywania szczegółowych, pojedynczych czynności i sposobów ich wykonania, wraz z narzędziami i osobami odpowiedzialnymi.
Wobec powyższego w książce nie ma opisanych procedur postępowania w przypadku określonych zamachów. Są jednak wskazówki, jak procedurę wykonać oraz zalecenia i dobre praktyki zachowań, które będą minimalizowały poszczególne rodzaje zamachów na życie i zdrowie. I tego dotyczą kolejne rozdziały monografii – są poświęcone wybranej metodzie działania sprawcy, a treści są uporządkowane w układzie trójkowym: natura zamachu, sposoby reagowania oraz źródła wiedzy i dobrych praktyk.
Czy jest uniwersalny sposób na zachowanie w przypadku takiego zdarzenia kryzysowego? O czym trzeba przede wszystkim pamiętać w sytuacji zagrożenia?
Trudno jest całość reagowania na wszelkie metody sprawców sprowadzić do jednej rekomendacji. Wydaje się, że można iść tropem propozycji Centrum Prewencji Terrorystycznej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, czyli kampanii 4U! – i implementować te założenia do wszelkich rodzajów zamachów. 4U! oznacza: uważaj, uciekaj, ukryj się, udaremnij atak. W zależności od tego, jaką metodą będzie posługiwał się sprawca, będziemy musieli implementować te obszary działania do konkretnych metod jego ataku. Najprościej wytłumaczyć to na przykładzie masowego zabójcy, bo 4U! najbardziej do tego zamachu pasuje. „Uważaj” na to, co robisz na co dzień, obserwuj to, co się dzieje wokół ciebie, a w przypadku zagrożenia – adekwatnie reaguj. „Uciekaj”, czyli opuść miejsce zagrożenia, zarówno w przypadku zagrożenia użyciem materiałów wybuchowych, jak również w przypadku ataku masowego zabójcy. Kolejny obszar działania to „ukryj się”. W przypadku ataku „masowego zabójcy” to opcja idealna, ponieważ gdy skutecznie się zamaskujemy, to nie jesteśmy narażeni na bezpośredni atak. Powinniśmy zamknąć pomieszczenie, zachowywać się tak, aby sprawca nas nie rozpoznał.
Ostatni etap to „udaremnij atak”, gdzie ja proponuję trzy obszary działania: walcz, udawaj martwego, jeżeli nie masz innych opcji, to błagaj o litość. Zatem 4U! można uznać za uniwersalny algorytm zachowania, jednak wolałbym, żebyśmy rozpatrywali takie rekomendacje i zachowania w stosunku do metod działania sprawcy, bo każda z nich ma swoją specyfikę i z każdą metodą korespondują inne rekomendacje reagowania. Na przykład trudno byłoby implementować formułę 4U! do zdarzenia zakładniczego lub ataku z użyciem CBRN.
Jaki jest współczesny terroryzm? Czy mamy do czynienia z zupełnie innym jego rodzajem - innym niż ten, z którego aktami stykaliśmy się w ubiegłym stuleciu? Czy to jednak wciąż ten sam terroryzm, ale wykonawcy...
Jaki jest współczesny terroryzm? Czy mamy do czynienia z zupełnie innym jego rodzajem - innym niż ten, z którego aktami stykaliśmy się w ubiegłym stuleciu? Czy to jednak wciąż ten sam terroryzm, ale wykonawcy aktów dostosowują jedynie narzędzia do nowych czasów? Dyskusje na te tematy zajmują wielu ekspertów z tej dziedzinie. Tym zaś, którzy interesują się tematyką bezpieczeństwa, w tym terroryzmu, propagandy oraz religii muzułmańskiej, sięgnąć powinni po "Cool Jihad" najnowszą pozycję Wydawnictwa...
Wzrastające niemal we wszystkich państwach zagrożenie terroryzmem wysuwa na plan pierwszy potrzebę stosowania wielu metod profilaktycznych opartych na różnorodnych dyscyplinach naukowych i udziale społeczeństwa....
Wzrastające niemal we wszystkich państwach zagrożenie terroryzmem wysuwa na plan pierwszy potrzebę stosowania wielu metod profilaktycznych opartych na różnorodnych dyscyplinach naukowych i udziale społeczeństwa. Ważną rolę odgrywa tutaj zaktywizowanie i zilustrowanie działań obywateli na rzecz poprawy własnego bezpieczeństwa. Rolą służb odpowiedzialnych za przeciwdziałanie terroryzmowi jest osiągnięcie takiego wpływu na organizację życia, by nie stwarzało ono możliwości dla terrorystów.
Wisława Szymborska w wierszu „Terrorysta, on patrzy” opisała ostatnie minuty przed eksplozją bomby w barze. Z perspektywy zamachowca obserwujemy kolejne potencjalne ofiary wchodzące do lokalu lub tych,...
Wisława Szymborska w wierszu „Terrorysta, on patrzy” opisała ostatnie minuty przed eksplozją bomby w barze. Z perspektywy zamachowca obserwujemy kolejne potencjalne ofiary wchodzące do lokalu lub tych, którym uda się ujść z życiem. „Terrorysta już przeszedł na drugą stronę ulicy. / Ta odległość go chroni od wszelkiego złego / no i widok jak w kinie” pisze poetka – choć tekst można analizować na różnych poziomach, Szymborska między wierszami (nomen omen) sugeruje, iż (anty)bohater niczym nie różni...
Współczesny terroryzm nie uznaje granic, podziałów narodowościowych, przenosząc wojny z odległych pól bitew do centrów miast. Skuteczne zapobieganie aktom terroru o podłożu kryminalnym, politycznym (nacjonalistycznym),...
Współczesny terroryzm nie uznaje granic, podziałów narodowościowych, przenosząc wojny z odległych pól bitew do centrów miast. Skuteczne zapobieganie aktom terroru o podłożu kryminalnym, politycznym (nacjonalistycznym), kulturowym (religijnym) lub społecznym wymaga w związku z tym nie tylko przygotowania wewnętrznego służb, tj. zapobiegania atakom i reagowania na nie w ramach państwowych struktur, ale również współdziałania z jednostkami zagranicznymi, zarówno krajów ościennych, jak i w ramach szerszej...
Z artykuł poznajemy przesłanki, które wymusiły w polskim prawodawstwie rozwiązania ustawowe bezpośredniego użycia broni palnej w obronie koniecznej przed terrorystami przez funkcjonariuszy służb odpowiedzialnych...
Z artykuł poznajemy przesłanki, które wymusiły w polskim prawodawstwie rozwiązania ustawowe bezpośredniego użycia broni palnej w obronie koniecznej przed terrorystami przez funkcjonariuszy służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa.
W listopadzie 2015 r., w ramach Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania, zostało przeprowadzone ćwiczenie „Patrol 15”, które obejmowało procedury reagowania służb w momencie wystąpienia zagrożeń...
W listopadzie 2015 r., w ramach Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania, zostało przeprowadzone ćwiczenie „Patrol 15”, które obejmowało procedury reagowania służb w momencie wystąpienia zagrożeń ze strony czynników CBRN (chemicznych, biologicznych, radiacyjnych/nuklearnych). Jeden z epizodów, „epizod Świerk”, dotyczył ataku terrorystycznego na obiekt jądrowy, jakim było Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku.
Artykuł traktuje o problematyce walki z terroryzmem w oparciu o doświadczenia specjalistycznych formacji policyjnych i militarnych kilku państw, w tym USA.
Artykuł traktuje o problematyce walki z terroryzmem w oparciu o doświadczenia specjalistycznych formacji policyjnych i militarnych kilku państw, w tym USA.
Relacja z II konferencji naukowej z cyklu „Siły Zbrojne w walce z terroryzmem" zorganizowanej 5-6 kwietnia 2016 r. w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki we Wrocławiu
Relacja z II konferencji naukowej z cyklu „Siły Zbrojne w walce z terroryzmem" zorganizowanej 5-6 kwietnia 2016 r. w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki we Wrocławiu
7 stycznia br. islamscy ekstremiści dokonali masakry w paryskiej redakcji czasopisma satyrycznego „Charlie Hebdo”, zapoczątkowując serię wydarzeń, które wywołały ogłoszenie w stolicy i północnowschodniej...
7 stycznia br. islamscy ekstremiści dokonali masakry w paryskiej redakcji czasopisma satyrycznego „Charlie Hebdo”, zapoczątkowując serię wydarzeń, które wywołały ogłoszenie w stolicy i północnowschodniej Francji powszechnego alertu antyterrorystycznego Vigipirate. W największej operacji od czasu zamachów OAS w latach 60. zaangażowano do polowania na terrorystów w Paryżu oraz Ile-de-France ponad 88 000 policjantów i żandarmów.
Wątek zainteresowania organizacji terrorystycznych żeglugą, a w szczególności tak newralgiczną jej gałęzią, jaką jest światowy system transportu morskiego produktów ropy naftowej, powrócił niedawno na...
Wątek zainteresowania organizacji terrorystycznych żeglugą, a w szczególności tak newralgiczną jej gałęzią, jaką jest światowy system transportu morskiego produktów ropy naftowej, powrócił niedawno na łamach „Washington Post” i „Associated Press”, które na krótko po zabiciu Osamy bin Ladena przekazały kolejne potwierdzające to istotne informacje.
Siły Zbrojne członków NATO zaangażowane w działania asymetryczne, konflikty regionalne, misje stabilizacyjne czy wreszcie w Globalną Wojnę z Terroryzmem (GWOT) muszą sprostać nowym zadaniom, stawianym...
Siły Zbrojne członków NATO zaangażowane w działania asymetryczne, konflikty regionalne, misje stabilizacyjne czy wreszcie w Globalną Wojnę z Terroryzmem (GWOT) muszą sprostać nowym zadaniom, stawianym im przez polityków oraz dostosować się do nowych warunków operacji realizowanych przez Sojusz. Najczęstsze obecnie działania przeciwpartyzanckie (COIN) wymagają m.in. przyjęcia przez armie - w tym ich siły specjalne – technik, taktyki i procedur typowych bardziej dla służb specjalnych i policyjnych.
Publikujemy wywiad z Marcinem Kosskiem, psychologiem i instruktorem zagranicznych jednostek specjalnych, poświęcony psychologicznym i informacyjnym aspektom zwalczania terroryzmu.
Publikujemy wywiad z Marcinem Kosskiem, psychologiem i instruktorem zagranicznych jednostek specjalnych, poświęcony psychologicznym i informacyjnym aspektom zwalczania terroryzmu.
W związku z rocznicą zamachów 11 września, przedstawiamy wywiad z dr hab. Ryszardem Machnikowskim, socjologiem i specjalistą w zakresie terroryzmu fundamentalistów islamskich.
W związku z rocznicą zamachów 11 września, przedstawiamy wywiad z dr hab. Ryszardem Machnikowskim, socjologiem i specjalistą w zakresie terroryzmu fundamentalistów islamskich.
„Czy policjantowi wolno zabić?” „Antyterroryści mają licencję na zabijanie”. „Powinno się strzelać, aby zabić” – to tylko kilka przykładowych opinii i tez, na jakie można się natknąć przeglądając prasę...
„Czy policjantowi wolno zabić?” „Antyterroryści mają licencję na zabijanie”. „Powinno się strzelać, aby zabić” – to tylko kilka przykładowych opinii i tez, na jakie można się natknąć przeglądając prasę codzienną i strony internetowe. Obecność różnego rodzaju poglądów – a czasem mitów – związanych ze zwalczaniem terrorystów i innych...
Nieco ponad rok temu, 1 grudnia 2009 r., minister spraw wewnętrznych Francji Brice Hortefeux ogłosił oficjalnie utworzenie w policji tego kraju nowej formacji interwencyjnej FIPN (Force d’Intervention...
Nieco ponad rok temu, 1 grudnia 2009 r., minister spraw wewnętrznych Francji Brice Hortefeux ogłosił oficjalnie utworzenie w policji tego kraju nowej formacji interwencyjnej FIPN (Force d’Intervention de la Police Nationale). Nowa, nie oznacza w tym przypadku formowana od podstaw - lecz jedynie nadanie nowych, wspólnych ram organizacyjnych policyjnym jednostkom specjalnym, funkcjonującym od dawna na różnych szczeblach, w celu lepszego przygotowania do skutecznego reagowania na najpoważniejsze incydenty...
29 maja 1972 roku. Trzej Japończycy, członkowie lewicowej Japońskiej Armii Czerwonej, przybywają do Izraela samolotem z Paryża. W budynku portu lotniczego Lod niedaleko Tel Awiwu wyciągają z bagażu przemycone...
29 maja 1972 roku. Trzej Japończycy, członkowie lewicowej Japońskiej Armii Czerwonej, przybywają do Izraela samolotem z Paryża. W budynku portu lotniczego Lod niedaleko Tel Awiwu wyciągają z bagażu przemycone karabinki automatyczne i otwierają ogień do podróżnych. Zginęło 26 osób, ponad siedemdziesiąt zostało rannych. Dwóch sprawców zginęło, trzeci został ujęty.
Listopadowa tragedia w amerykańskiej bazie wojskowej, która na pewien czas przykuła uwagę mediów „głównego nurtu”, zwłaszcza telewizji, jest z całą pewnością wydarzeniem szczególnym. Special Reaction Team...
Listopadowa tragedia w amerykańskiej bazie wojskowej, która na pewien czas przykuła uwagę mediów „głównego nurtu”, zwłaszcza telewizji, jest z całą pewnością wydarzeniem szczególnym. Special Reaction Team żandarmerii wojskowej przybyły na miejsce zdarzenia. Według dostępnych informacji, sprawcę obezwładnili pierwsi przybyli funkcjonariusze cywilnej policji, jednak grupy specjalne prawdopodobnie przeczesywały teren bazy i pozostawały w gotowości na wypadek, gdyby sprawca nie działał sam. Warto zwrócić...
10 kwietnia 2010 roku w katastrofie lotniczej nieopodal Smoleńska w Rosji wraz z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej - Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych, Szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, dowódcami...
10 kwietnia 2010 roku w katastrofie lotniczej nieopodal Smoleńska w Rosji wraz z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej - Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych, Szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, dowódcami Rodzajów Wojsk oraz innymi najważniejszymi osobami w państwie, zginął Dowódca Wojsk Specjalnych - gen. dyw. Włodzimierz Potasiński. Generał urodził się 31 lipca 1956 roku w Czeladzi. Był absolwentem Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych (1980 r.) i Akademii Sztabu Generalnego WP (1988...
*Adrenergiczny – fizjol. przekazywanie impulsu nerwowego między neuronami za pośrednictwem wydzielanej w synapsach adrenaliny lub noradrenaliny (za Słownikiem Języka Polskiego, PWN). O blaskach i cieniach...
*Adrenergiczny – fizjol. przekazywanie impulsu nerwowego między neuronami za pośrednictwem wydzielanej w synapsach adrenaliny lub noradrenaliny (za Słownikiem Języka Polskiego, PWN). O blaskach i cieniach pracy ratownika taktycznego i życiu na misji z Tomaszem Sanakiem rozmawia Jakub Brymerski.