Leksykon | Special-Ops.pl

Jednostka Wojskowa Agat

Jednostka specjalna wchodząca w skład Dowództwa Wojsk Specjalnych. Utworzona z dniem 1 lipca 2011 roku, na bazie Oddziału Specjalnego Żandarmerii Wojskowej w Gliwicach, na mocy Decyzji Ministra Obrony...

Jednostka specjalna wchodząca w skład Dowództwa Wojsk Specjalnych. Utworzona z dniem 1 lipca 2011 roku, na bazie Oddziału Specjalnego Żandarmerii Wojskowej w Gliwicach, na mocy Decyzji Ministra Obrony Narodowej z dnia 18 marca 2011 r. Pierwszym dowódcą jednostki został wieloletni oficer GROM-u, płk Sławomir Berdychowski.

Grupa ATLAS

grupa robocza zrzeszająca centralne jednostki antyterrorystyczne Policji państw Unii Europejskiej, powstała z inicjatywy belgijskiej jednostki policyjnej DSU.

All Terrain Vehicle (ATV)

(ang. All-terrian vehicle) popularnie zwany quadem, lub czterokołowcem, to pojazd przeznaczony do jazdy poza drogami utwardzonymi.

UNITED STATES AIR FORCE SPECIAL OPERATIONS COMMAND (AFSOC)

Amerykańska, wojskowa lotnicza formacja specjalna. Utworzona w roku 1983 jako 23 Armia Lotnicza, w dniu 22 maja 1990 roku przeformowana i przemianowana do obecnego statusu (dowództwa rodzaju wojsk w ramach...

Amerykańska, wojskowa lotnicza formacja specjalna. Utworzona w roku 1983 jako 23 Armia Lotnicza, w dniu 22 maja 1990 roku przeformowana i przemianowana do obecnego statusu (dowództwa rodzaju wojsk w ramach sił powietrznych). Formacja ta skupia wcześniej istniejące elementy i pododdziały, zarówno lotnicze jak i naziemne wykonujące zadania specjalne, w tym bojowego poszukiwania i ratownictwa, rozpoznania specjalnego, transportu sił specjalnych.

UNITED STATES ARMY SPECIAL FORCES („ZIELONE BERETY”)

Amerykańska wojskowa formacja specjalna wojsk lądowych, utworzona w roku 1952 w oparciu o doświadczenia działań specjalnych z okresu II Wojny Światowej i wojny koreańskiej. Jej zadaniem miało być szkolenie...

Amerykańska wojskowa formacja specjalna wojsk lądowych, utworzona w roku 1952 w oparciu o doświadczenia działań specjalnych z okresu II Wojny Światowej i wojny koreańskiej. Jej zadaniem miało być szkolenie i kierowanie siłami nieregularnymi podczas działań przeciwpartyzanckich i partyzanckich w lokalnych konfliktach zbrojnych, zgodnie z polityką powstrzymywania komunizmu, oraz działania rozpoznawcze i dywersyjne w razie wybuchu pełnoskalowego konfliktu zbrojnego.

Abordaż

działania polegające na wtargnięciu specjalnie wyszkolonych sił na jednostkę pływającą w celu podjęcia odpowiednich działań (np. zatrzymania, przeszukania) i wymuszenia odpowiednich zachowań (np. zatrzymania)

AOR

Rodzina wzorów maskujących opartych na pikselach, używanych przez amerykańskie siły specjalne

Army/Navy Portable Visual Search (AN/PVS)

ogólne oznaczenie amerykańskich urządzeń noktowizyjnych.

Army/Navy Portable Laser Special (AN/PEQ)

Ogólne oznaczenie amerykańskich wskaźników laserowych.

Army/Navy Portable Invisible Light (Heat Radiation Special, AN/PAQ)

Oznaczenie wczesnej generacji amerykańskich laserowych wskaźników celu.

Advanced Target Pointer (Illuminator, Aiming Light, ATPIAL)

Amerykańskie ogólne oznaczenie laserowych wskaźników celu oraz oświetlenia taktycznego.

Aviator's Night Vision Imaging System (ANVIS)

Amerykańskie ogólne oznaczenie na gogle noktowizyjne przeznaczone dla załóg lotniczych.

All purpose Lightweight Individual Carrying Equipment (ALICE)

Amerykański system oporządzenia indywidualnego opartego o pas i szelki nośne oraz dwa plecaki o różnych pojemnościach. Elementy ALICE, pomimo pojawienia się nowszych systemów, jak IIFS oraz MOLLE są nadal...

Amerykański system oporządzenia indywidualnego opartego o pas i szelki nośne oraz dwa plecaki o różnych pojemnościach. Elementy ALICE, pomimo pojawienia się nowszych systemów, jak IIFS oraz MOLLE są nadal w użyciu amerykańskich sił zbrojnych, jak i wielu innych państw na świecie.

Army Combat Uniform (ACU)

Wzór aktualnie użytkowanego munduru polowego amerykańskich sił lądowych. Wykorzystywane są mundury ACU w uniwersalnym kamuflażu pikselowym UCP oraz w kamuflażu Crye Precision Multicam (jako OCP w Afganistanie)

Advanced Combat Helmet (ACH)

Aktualnie używany amerykański hełm kevlarowy wywodzący się z hełmu MICH. Oferuje znacznie niższą masę, lepszy komfort i wyższe parametry ochronne niż poprzednik czyli PASG, a także bezkonfliktową pracę...

Aktualnie używany amerykański hełm kevlarowy wywodzący się z hełmu MICH. Oferuje znacznie niższą masę, lepszy komfort i wyższe parametry ochronne niż poprzednik czyli PASG, a także bezkonfliktową pracę z ochronnikami słuchu, sprzętem łączności czy urządzeniami noktowizyjnymi.

Amphibious Assault Vest (AAV)

Amerykańska kamizelka balistyczna z oporządzenia FSBE, pierwsza konstrukcja z systemem QR.

Army Air Crew Combat Uniform (A2CU)

amerykańskie umundurowanie dla załóg śmigłowców.

AT

Slangowe określenie funkcjonariuszy i jednostek antyterrorystycznych policji.

Antyterroryzm

Całokształt działań związanych z przeciwdziałaniem zagrożeniom terrorystycznym, obejmujących w szczególności analizę zagrożeń, ochronę informacji i przeciwdziałanie inwigilacji, wdrożenie i sprawdzenie...

Całokształt działań związanych z przeciwdziałaniem zagrożeniom terrorystycznym, obejmujących w szczególności analizę zagrożeń, ochronę informacji i przeciwdziałanie inwigilacji, wdrożenie i sprawdzenie procedur alarmowania i powiadamiania o zagrożeniach oraz ochronę fizyczną. Są to działania o naturze defensywnej.

Akcja bezpośrednia

Ograniczona w czasie i przestrzeni operacja ofensywna prowadzona przez pododdziały specjalne w celu zniszczenia, przejęcia lub odzyskania określonego obiektu. W toku jej przeprowadzenia, mogą zostać wykorzystane...

Ograniczona w czasie i przestrzeni operacja ofensywna prowadzona przez pododdziały specjalne w celu zniszczenia, przejęcia lub odzyskania określonego obiektu. W toku jej przeprowadzenia, mogą zostać wykorzystane takie metody, jak: zasadzka, napad ogniowy lub z wejściem na obiekt, bojowe uzbrojenie terenu, oraz inne formy oddziaływania na przeciwnika.

Bijzondere Bijstands Eenheid (BBE), Unit Interventie Mariniers (UIM)

BBE, od 2005 funkcjonująca pod nazwą Unit Interventie Mariniers (UIM), jest elitarną jednostką specjalną usytuowaną w strukturach holenderskiej Piechoty Morskiej. Jest częścią Morskich Sił Operacji Specjalnych...

BBE, od 2005 funkcjonująca pod nazwą Unit Interventie Mariniers (UIM), jest elitarną jednostką specjalną usytuowaną w strukturach holenderskiej Piechoty Morskiej. Jest częścią Morskich Sił Operacji Specjalnych (MARSOF), jest morskim odpowiednikiem Korps Commandotroepen.

Biuro Operacji Antyterrorystycznych

Polska, policyjna jednostka kontrterrorystyczna, utworzona decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1976 roku jako Wydział Zabezpieczenia Komendy Stołecznej Milicji. W roku 1990 przemianowana...

Polska, policyjna jednostka kontrterrorystyczna, utworzona decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1976 roku jako Wydział Zabezpieczenia Komendy Stołecznej Milicji. W roku 1990 przemianowana na Wydział Antyterrorystyczny Komendy Stołecznej Policji, a w roku 2000 – Samodzielny Pododdziały Antyterrorystyczny KSP. W lutym roku 2003 przeniesiona w struktury Centralnego Biura Śledczego (jako Zarząd Bojowy i Zarząd Zabezpieczenia Bojowego), a od czerwca tego roku do roku 2004 funkcjonująca...

Bezpośrednie wsparcie lotnicze (ang. close air suport)

Działania prowadzone przez lotnictwo przeciwko wrogim celom, znajdującym się w pobliżu sił własnych

Basha

W slangu brytyjskich żołnierzy poncho, pałatka lub inna płachta służąca do ochrony przed deszczm lub budowy schronienia.

Battle Dress Uniform (BDU)

Amerykański system umundurowania używany od lat 80.

Body Armor (Load Carriage System, BALCS)

amerykański subsystem oporządzenia rozwijany w ramach SPEAR.

Bojowe uzbrojenie terenu

jeden ze sposobów wykonywania zadań specjalnych, polegający na rozmieszczaniu min i innych urządzeń wybuchowych w celu niszczenia obiektów, infrastruktury oraz uniemożliwienia ich wykorzystania.

Bojowe poszukiwanie i ratownictwo

rodzaj działań specjalnych, polegający na poszukiwaniu i ewakuacji osób i przedmiotów (zestrzelonych załóg statków powietrznych, członków grup specjalnych elementów wyposażenia i uzbrojenia) z terenu...

rodzaj działań specjalnych, polegający na poszukiwaniu i ewakuacji osób i przedmiotów (zestrzelonych załóg statków powietrznych, członków grup specjalnych elementów wyposażenia i uzbrojenia) z terenu kontrolowanego przez przeciwnika lub na którym sytuacja jest niestabilna.

Balistyka

Dziedzina wiedzy dotycząca miotania pocisków, ich zachowania się w locie oraz oddziaływania na cele. Slangowo - określenie indywidualnych osłon balistycznych.

Breacher

Członek grupy szturmowej, wyspecjalizowany w forsowaniu przejść w oknach, drzwiach i ścianach przy użyciu narzędzi wyważeniowych oraz ładunków wybuchowych.

Combat ready

Stan gotowości jednostki/dowództwa określający zdolność do wykonywania działań bojowych.

Centralne Biuro Śledcze

Wydzielona z dniem 15 kwietnia 2000 roku policyjna struktura odpowiedzialna za zwalczanie przestępczości zorganizowanej. Ma status biura Komendy Głównej Policji.

Camelbak

producent, od którego wyrobów wzięła się popularna nazwa dla wszystkich systemów hydracyjnych.

Combat Integrated Releaseabe Armor System (CIRAS)

Amerykańska kamizelka balistyczna z systemem szybkiego wypięcia.

Combat Application Tourniquet (CAT)

Amerykańska staza taktyczna z polimerowym patyczkiem. CAT może być obsługiwany nawet za pomocą jednej ręki.

CAnadian Disruptive PATtern (CADPAT)

kanadyjski wzór maskujący oparty na pikselach. Występuje w wersji leśnej i pustynnej.

Czerwona taktyka

rodzaj taktyki specjalnej obejmujący procedury i techniki ewakuacji medycznej i udzielania pierwszej pomocy członkom grup specjalnych na polu walki, w sposób adekwatny do potrzeb działań bojowych. Jako...

rodzaj taktyki specjalnej obejmujący procedury i techniki ewakuacji medycznej i udzielania pierwszej pomocy członkom grup specjalnych na polu walki, w sposób adekwatny do potrzeb działań bojowych. Jako taka nie jest więc odrębną taktyką, co pełni role wspierającą inne "kolorowe" taktyki. Zasadniczymi obecnymi podstawami czerwonej taktyki są wytyczne Tactical Combat Casaulty Care.

Czarna taktyka

Rodzaj taktyki specjalnej dotyczący działań w terenie zurbanizowanym, w szczególności podczas działań kontrterrorystycznych - ratowania zakładników i zatrzymań wysokiego ryzyka oraz innych działań, w tym...

Rodzaj taktyki specjalnej dotyczący działań w terenie zurbanizowanym, w szczególności podczas działań kontrterrorystycznych - ratowania zakładników i zatrzymań wysokiego ryzyka oraz innych działań, w tym dywersyjnych i rajdowych.

CQB - Close Quarters Battle

walka w pomieszczeniach zamknietych (budynki, pojazdy) - jeden z podstawowych elementów czarnej taktyki oraz działań wojskowych w terenie zurbanizowanym (MOUT).

Działania antysnajperskie

działania polegające m.in. na lokalizowaniu snajperów przeciwnika i ich eliminacji.

Drabinka speleo

Jest przyrządem stosowanym pierwotnie w jaskiniach do pokonywania pionowych przeszkód.

Działania niekonwencjonalne (ang. unconventional warfare)

Szerokie spektrum militarnych i paramilitarnych operacji, zazwyczaj długotrwałych, prowadzonych, głównie przez miejscowe (lokalne) siły, które są zorganizowane, przeszkolone, wyposażone, wspierane, kierowane...

Szerokie spektrum militarnych i paramilitarnych operacji, zazwyczaj długotrwałych, prowadzonych, głównie przez miejscowe (lokalne) siły, które są zorganizowane, przeszkolone, wyposażone, wspierane, kierowane i inspirowane w różnym zakresie z zewnątrz.

Dyneema

nazwa handlowa włókien balistycznych z UHWMPE

Desert Disruptive Pattern Material (DDPM)

nazwa brytyjskiego pustynnego wzoru maskującego.

Disruptive Pattern Material (DPM)

nazwa brytyjskiego leśnego wzoru maskującego.

Defensor Fortis Load Carriage System (DFLCS)

amerykański system oporządzenia przeznaczony dla lądowych oddziałów sił powietrznych.

Desert Combat Uniform (DCU)

Amerykańskie umundurowanie pustynne

Dual Beam Aiming Laser (DBAL)

amerykańskie wskaźniki laserowe pracujące w paśmie widzialnym i podczerwieni.

Dowództwo Wojsk Specjalnych

Organ dowodzenia Wojskami Specjalnymi Rzeczpospolitej Polskiej. Wojska Specjalne są czwartym rodzajem sił zbrojnych (obok Wojsk Lądowych, Marynarki Wojennej i Sił Powietrznych), utworzonym w roku 2007....

Organ dowodzenia Wojskami Specjalnymi Rzeczpospolitej Polskiej. Wojska Specjalne są czwartym rodzajem sił zbrojnych (obok Wojsk Lądowych, Marynarki Wojennej i Sił Powietrznych), utworzonym w roku 2007. Samo Dowództwo zaczęto organizować wcześniej, na bazie istniejących komórek Szefostwa Działań Specjalnych w Sztabie Generalnym WP.

DEVGRU (UNITED STATES NAVAL SPECIAL WARFARE DEVELOPMENT GROUP, SEAL Team 6)

Morska jednostka kontrterrorystyczna utworzona w roku 1980 w strukturach sił specjalnych US Navy, z istotnym udziałem jej pierwszego dowódcy komandora Richarda Marcinko. Pierwszą nazwą jednostki był SEAL...

Morska jednostka kontrterrorystyczna utworzona w roku 1980 w strukturach sił specjalnych US Navy, z istotnym udziałem jej pierwszego dowódcy komandora Richarda Marcinko. Pierwszą nazwą jednostki był SEAL Team Six, przy czym prawdopodobnie numer wybrano celowo, jako sugerujący nagłą poważną rozbudowę jednostek SEALs (istniały wówczas SEAL Team 1 i 2). Wcześniej szkolenie kontrterrorystyczne zostało ujęte w programie szkolenia tych jednostek, a strukturach Team 2 pojawiła się mała wyspecjalizowana...

Delta Force (SPECIAL OPERATIONS OPERATIONAL DETACHMENT, Combat Applications Group)

Amerykańska wojskowa jednostka kontrterrorystyczna utworzona w roku 1977, wzorowana na brytyjskim 22 Pułku SAS. Jej powstanie w dużej mierze było wynikiem starań płk. Charlesa Beckwitha, a do ich powodzenia...

Amerykańska wojskowa jednostka kontrterrorystyczna utworzona w roku 1977, wzorowana na brytyjskim 22 Pułku SAS. Jej powstanie w dużej mierze było wynikiem starań płk. Charlesa Beckwitha, a do ich powodzenia przyczynił się gwałtowny wzrost liczby zamachów terrorystycznych , w tym sytuacji zakładniczych. Początkowo nie ujawniano faktu jej sformowania.

Działania nieregularne

działania prowadzone na terytorium opanowanym przez przeciwnika w celu zakłócenia lub uniemożliwienia jego działań.

Działania przeciwpartyzanckie

Rodzaj operacji wojskowych, prowadzonych w celu zwalczania wrogich oddziałów partyzanckich (nieregularnych).

Działania specjalne

Jeden z rodzajów działań bojowych prowadzony w sposób odmienny od tradycyjnych metod działania sił zbrojnych i policyjnych.

Dywersja

Rodzaj działań specjalnych prowadzony na zapleczu przeciwnika, z zamiarem niszczenia jego potencjału militarnego, ekonomicznego, a także dla uzyskania efektu psychologicznego i politycznego. Obejmować...

Rodzaj działań specjalnych prowadzony na zapleczu przeciwnika, z zamiarem niszczenia jego potencjału militarnego, ekonomicznego, a także dla uzyskania efektu psychologicznego i politycznego. Obejmować mogą szereg rodzajów działań specjalnych - dla pojęcia dywersji kluczowy jest obszar w którym jest ona prowadzona.

Dowodzenie działaniami specjalnymi

Zespół czynności wykonywanych przez organ dowodzenia operacją specjalną, mający na celu wypracowanie optymalnego planu (wraz z wariantami awaryjnymi) operacji specjalnej i nadzorowanie jej przebiegu.

Dowodzenie i kontrola (Command and Control)

Zespół czynności wykonywanych przez dowódców i wspomagający ich personel w celu prawidłowego zaplanowania, wykonania i nadzoru nad działaniami. Zasadnicze składniki tego procesu to adekwatnie dobrany personel,...

Zespół czynności wykonywanych przez dowódców i wspomagający ich personel w celu prawidłowego zaplanowania, wykonania i nadzoru nad działaniami. Zasadnicze składniki tego procesu to adekwatnie dobrany personel, dysponujący efektywnymi środkami łączności i innymi narzędziami pozwalającymi na otrzymywanie, przetwarzanie i dystrybucję informacji oraz wypracowywanie i egzekwowanie decyzji.

Desant

element działań specjalnych, jak również konwencjonalnych, podczas którego wprowadza się siły drogą morską lub powietrzną w miejsce działań. W działaniach specjalnych zasadnicze metody desantu powietrznego...

element działań specjalnych, jak również konwencjonalnych, podczas którego wprowadza się siły drogą morską lub powietrzną w miejsce działań. W działaniach specjalnych zasadnicze metody desantu powietrznego to desant spadochronowy (HALO, HAHO) i śmigłowcowy (wysadzany na linach lub z przyziemienia lub lądowania).

EPA

Niemieckie indywidualne racje żywnościowe Einmannpackung, Epa. Pojedyncza EPa to około 1,6 kg, z czego 1,5 kg stanowi sama żywność. Wymiary pojedynczej paczki 24h to 235 x 190 x 75 mm. Jedna racja zapewnia...

Niemieckie indywidualne racje żywnościowe Einmannpackung, Epa. Pojedyncza EPa to około 1,6 kg, z czego 1,5 kg stanowi sama żywność. Wymiary pojedynczej paczki 24h to 235 x 190 x 75 mm. Jedna racja zapewnia około 3300 kcal. Czas magazynowania świeżej racji to około dwa lata.

Enhanced SAPI (E-SAPI)

amerykańskie twarde osłony balistyczne będące rozwinięciem osłon SAP.

Extended Cold Weather System (ECWS)

amerykański system odzieży na trudne warunki atmosferyczne.

EOD - Explosive Ordnace Disposal

rozbrajanie ładunków wybuchowych, zarówno urządzeń samodziałowych jak i niewybuchów.

Ewakuacja

wycofanie (odzyskanie) grupy specjalnej lub jej części, jak również innych osób ze strefy działań, w sposób planowy lub wymuszony okolicznościami.

ELINT/rozpoznanie audioelektroniczne

metoda gromadzenia danych rozpoznawczych środkami technicznymi, poprzez przechwytywanie i analizę sygnałów emitowanych przez przeciwnika, zarówno poprzez analizę ich treści jak również kierunków i natężenia...

metoda gromadzenia danych rozpoznawczych środkami technicznymi, poprzez przechwytywanie i analizę sygnałów emitowanych przez przeciwnika, zarówno poprzez analizę ich treści jak również kierunków i natężenia ruchu w sieciach łączności.

Fernspählehrkompanie 200 (FLSK200)

Jednostka została utworzona 1 września 1962 r. Fernspählehrkompanie 200 jest wysoko wyspecjalizowaną jednostką niemieckiej armii. Przeznaczona jest do zdobywania kluczowych informacji na operacyjnym i...

Jednostka została utworzona 1 września 1962 r. Fernspählehrkompanie 200 jest wysoko wyspecjalizowaną jednostką niemieckiej armii. Przeznaczona jest do zdobywania kluczowych informacji na operacyjnym i strategicznym poziomie dowodzenia siłami zbrojnymi.

Forsvarets Spesialkommando

Z końcem lat 70tych podjęto w Norwegii decyzję o powołaniu do życia stałej, zawodowej jednostki specjalnej, przeznaczonej m.in. do działań w kraju i za granicą, w tym także do działań kontrterrorystycznych,...

Z końcem lat 70tych podjęto w Norwegii decyzję o powołaniu do życia stałej, zawodowej jednostki specjalnej, przeznaczonej m.in. do działań w kraju i za granicą, w tym także do działań kontrterrorystycznych, m.in. na bardzo ważnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i gospodarki Norwegii platformach wiertniczych. FSK, w tłumaczeniu na polski Dowództwo (Oddział) Specjalne(y) Sił Zbrojnych, powstała w 1982 r. Tworzeniu jednostki pomagały brytyjskie jednostki specjalne SAS i SBS, na których wzorowano organizację....

Fast Attack Vehicle (Desert Patrol Vehicle, FAV, DPV)

Szybkie, lekko uzbrojone pojazdy używane przez siły specjalne Stanów Zjednoczonych.

Full Spectrum Battle Equipment 2 (FSBE2)

system oporządzenia oddziałów specjalnych amerykańskiej piechoty morskiej.

Full Spectrum Battle Equipment (FSBE)

system oporządzenia oddziałów specjalnych amerykańskiej piechoty morskiej. Obecnie zastąpiony przez FSBE2.

Fighting Load Carrier (FLC)

kamizelka taktyczna z amerykańskiego systemu oporządzenia MOLLE.

Jednostka Wojskowa Formoza

Morska jednostka specjalna utworzona w roku 1975 jako rezultat prac badawczych zespołu kierowanego przez kmdr. ppor. Józefa Rembisza. Początkowo funkcjonująca jako Wydział Działań Specjalnych (oficjalnie...

Morska jednostka specjalna utworzona w roku 1975 jako rezultat prac badawczych zespołu kierowanego przez kmdr. ppor. Józefa Rembisza. Początkowo funkcjonująca jako Wydział Działań Specjalnych (oficjalnie Wydział Płetwonurków) 3 Flotylii Okrętów, od roku 1990 przeniesiona do Grupy Okrętów Hydrograficznych (później Grupy Okrętów Rozpoznawczych) 3 Flotylii pod nazwą Grupy Specjalne Płetwonurków. Od roku 2007 Jednostka funkcjonuje pod obecną nazwą, a od roku 2008 wyłączono ją ze struktur Marynarki Wojennej...

Forsowanie przeszkód

Zespół procedur i czynności stosowanych w działaniach szturmowych (w szczególności czarnej taktyce) w celu umożliwienia dostępu grup szturmowych do wnętrza szturmowanych pomieszczeń, poprzez wykonywanie...

Zespół procedur i czynności stosowanych w działaniach szturmowych (w szczególności czarnej taktyce) w celu umożliwienia dostępu grup szturmowych do wnętrza szturmowanych pomieszczeń, poprzez wykonywanie przejść w otworach drzwiowych, okiennych i ścianach. Czynności te wykonują zasadniczo breacherzy przy użyciu narzędzi wyważeniowych.

Flash-Bang

Granat hukowo-błyskowy, emitujący podczas eksplozji huk i silne światło (w zależności od typu - także gaz łzawiący), lecz nie odłamki, co pozwala na jego użycie w celu obezwładnienia terrorystów w obecności...

Granat hukowo-błyskowy, emitujący podczas eksplozji huk i silne światło (w zależności od typu - także gaz łzawiący), lecz nie odłamki, co pozwala na jego użycie w celu obezwładnienia terrorystów w obecności zakładników. Zaliczany do broni nieletalnej (obezwładniającej).

Grenzschutzgruppe 9 (GSG 9)

Głównym zadaniem GSG 9, ogólnie określonym w ustawie o policji federalnej jest ratowanie i ochrona ludzkiego życia poprzez udział w operacjach ratowania zakładników na terenie Niemiec, opracowywanie metod,...

Głównym zadaniem GSG 9, ogólnie określonym w ustawie o policji federalnej jest ratowanie i ochrona ludzkiego życia poprzez udział w operacjach ratowania zakładników na terenie Niemiec, opracowywanie metod, taktyk, technik i środków zwalczania poważnych aktów przemocy i przestępstw, rozwiązywanie złożonych i niebezpiecznych sytuacji tj. wzięcie zakładników, porwania i wymuszania itp.

Grupa Realizacyjna Centralnego Biura Antykorupcyjnego

Polska, policyjna jednostka taktyczna.

Grupy Interwencyjne Służby Więziennej

Polska, policyjna (penitencjarna) formacja taktyczna. GISW powstawały od roku 2004, początkowo oddolnie i nieetatowo w poszczególnych placówkach więziennych, w których osadzani byli sprawcy szczególnie...

Polska, policyjna (penitencjarna) formacja taktyczna. GISW powstawały od roku 2004, początkowo oddolnie i nieetatowo w poszczególnych placówkach więziennych, w których osadzani byli sprawcy szczególnie niebezpiecznych przestępstw.

GORE-TEX

Nazwa handlowa membrany paroprzepuszczalnej W.L. Gore.

Jednostka Wojskowa GROM

Jednostka kontrterrorystyczna, utworzona w roku 1990 w następstwie zmian politycznych w Polsce i zagrożenia atakami terrorystów palestyńskich, z inicjatywy ówczesnego płk Sławomira Petelickiego przy poparciu...

Jednostka kontrterrorystyczna, utworzona w roku 1990 w następstwie zmian politycznych w Polsce i zagrożenia atakami terrorystów palestyńskich, z inicjatywy ówczesnego płk Sławomira Petelickiego przy poparciu Ministra Spraw Wewnętrznych Krzysztofa Kozłowskiego. Oficjalna data sformowania jednostki to 13 lipca 1990 roku. Jej tworzenie odbywało się z istotnym udziałem specjalistów z USA i Wielkiej Brytanii. Do roku 1999 podporządkowana Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, od 1999 do 2007 w bezpośrednim...

Grupa szturmowa

w działaniach z zakresu "czarnej taktyki" i zbliżonych - grupa specjalna wykorzystywana do bezpośredniego szturmowania wskazanego obiektu, z zasady stanowiąca cześć składową sił zaangażowanych do danej...

w działaniach z zakresu "czarnej taktyki" i zbliżonych - grupa specjalna wykorzystywana do bezpośredniego szturmowania wskazanego obiektu, z zasady stanowiąca cześć składową sił zaangażowanych do danej operacji.

Grupa specjalna

podstawowy element organizacyjny w działaniach specjalnych, zespół ludzi - najczęściej liczący od czterech do dwunastu operatorów zdolny do autonomicznego wykonania określonych zadań, zgodnych ze specyfiką...

podstawowy element organizacyjny w działaniach specjalnych, zespół ludzi - najczęściej liczący od czterech do dwunastu operatorów zdolny do autonomicznego wykonania określonych zadań, zgodnych ze specyfiką danej jednostki.

Grupa realizacyjna

W polskim slangu policyjnym, zespół ludzi przewidziany do wykonywania zadań z zakresu zatrzymań wysokiego ryzyka.

High Value Target (HVT) - cel o dużym znaczeniu

w terminologii amerykańskiej wysoki rangą członek rządu/sił przeciwnika lub organizacji terrorystycznej.

Hostage Rescue Force (Jednostka Ratowania Zakładników, HRF)

Jednostka przeznaczona do wykorzystania w złożonych i niebezpiecznych operacjach uwalniania zakładników przetrzymywanych w każdym możliwym miejscu.

Hardshell

ogólna nazwa odzieży zewnętrznej, głównie z membranami paroprzepuszczalnymi, chroniącymi przed silnym wiatrem i opadami atmosferycznymi.

HUMINT

Metoda gromadzenia danych rozpoznawczych od osób je posiadających. Obejmuje to żołnierzy i funkcjonariuszy grup i służb rozpoznawczych oraz wywiadowczych, osobiście prowadzących np. obserwację lub patrole...

Metoda gromadzenia danych rozpoznawczych od osób je posiadających. Obejmuje to żołnierzy i funkcjonariuszy grup i służb rozpoznawczych oraz wywiadowczych, osobiście prowadzących np. obserwację lub patrole rozpoznawcze, werbunek informatorów (osobowych źródeł informacji) mających możliwość uzyskania określonych danych, jak również przesłuchiwanie jeńców i innych osób.

HAHO

metoda desantu lotniczego, w której skok spadochronowy oddaje się z dużej wysokości z natychmiastowym otwarciem spadochronu, co pozwala na wykonanie przelotu na dystans zależny od wysokości skoku (zatem...

metoda desantu lotniczego, w której skok spadochronowy oddaje się z dużej wysokości z natychmiastowym otwarciem spadochronu, co pozwala na wykonanie przelotu na dystans zależny od wysokości skoku (zatem utrudniający lokalizację grupy specjalnej).

HALO

High Altitude, Low Opening - metoda desantu lotniczego, w której skok spadochronowy oddaje się z dużej wysokości, a spadochrony otwierane są blisko ziemi.

ISAF - Międzynarodowe Siły Wsparcia Bezpieczeństwa

Są strukturą militarną istniejącą w ramach NATO, której celem jest utrzymanie pokoju w Afganistanie. Utworzone na mocy Porozumienia z Bonn zawartego 5 grudnia 2001 i usankcjonowane prawnie na mocy rezolucji...

Są strukturą militarną istniejącą w ramach NATO, której celem jest utrzymanie pokoju w Afganistanie. Utworzone na mocy Porozumienia z Bonn zawartego 5 grudnia 2001 i usankcjonowane prawnie na mocy rezolucji nr 1386 Rady Bezpieczeństwa ONZ z 20 grudnia 2001. 11 sierpnia 2003 siły ISAF przeszły pod kierownictwo NATO. Działalność ISAF reguluje 12 rezolucji ONZ.

Infiltracja (przenikanie)

działania (technika, proces) skrytego wnikania na wrogi teren.

Individual Load Bearing Equipment (ILBE)

system oporządzenia amerykańskiej piechoty morskiej.

Improved Outer Tactical Vest (IOTV)

aktualnie używana kamizelka balistyczna z systemem szybkiego wypięcia amerykańskich sił lądowych. Następca IBA.

Infrared Target Pointer (Illuminator Aiming Laser, ITPIAL)

amerykański laserowy wskaźnik i podświetlacz celu.

Individual First Aid Kit (IFAK)

Powszechnie stosowane określenie na indywidualny pakiet medyczny.

Integrated Ballistic Communications Helmet (IBH)

hełm bojowy dla amerykańskich sił specjalnych.

Interceptor Body Armor (IBA)

amerykańska kamizelka balistyczna.

IED

Improvised Explosive Device - samodziałowe urządzenie wybuchowe - ładunek wybuchowy przygotowany niefabrycznie celem użycia w zamachu terrorystycznym lub akcie dywersji.

Jednostka Wojskowa Komandosów

Wojskowa jednostka specjalna sformowana w roku 1961 jako 26 Batalion Rozpoznawczy podlegający 6 Pomorskiej Dywizji Powietrzno-Desantowej (na bazie jej kompanii rozpoznawczej), przeznaczony jednak do wykonywania...

Wojskowa jednostka specjalna sformowana w roku 1961 jako 26 Batalion Rozpoznawczy podlegający 6 Pomorskiej Dywizji Powietrzno-Desantowej (na bazie jej kompanii rozpoznawczej), przeznaczony jednak do wykonywania zadań specjalnych (rozpoznawczych i dywersyjnych) na głębokich tyłach przeciwnika.

JOINT SPECIAL OPERATIONS COMMAND

Utworzony w roku 1980 połączony (wspólny dla kilku rodzajów sił zbrojnych) organ dowodzenia i koordynacji jednostek kontrterrorystycznych amerykańskich sił zbrojnych. Jego geneza wiąże się bezpośrednio...

Utworzony w roku 1980 połączony (wspólny dla kilku rodzajów sił zbrojnych) organ dowodzenia i koordynacji jednostek kontrterrorystycznych amerykańskich sił zbrojnych. Jego geneza wiąże się bezpośrednio z fiaskiem operacji „ Eagle Claw” w Iranie i ujawnionych wówczas problemów związanych ze współdziałaniem poszczególnych elementów amerykańskich sił zbrojnych.

Jednostka kontrterrorystyczna

Jednostka specjalna, policyjna lub wojskowa przeznaczona, wyszkolona i wyposażona do prowadzenia działań kontrterrorystycznych, w szczególności ratowania zakładników.

Jednostka taktyczna

Pododdział służb policyjnych (także np. granicznych, penitencjarnych, skarbowych, celnych), przeznaczony do wykonywania zatrzymań wysokiego ryzyka i wspierania innych działań (konwojowych, ochronnych,...

Pododdział służb policyjnych (także np. granicznych, penitencjarnych, skarbowych, celnych), przeznaczony do wykonywania zatrzymań wysokiego ryzyka i wspierania innych działań (konwojowych, ochronnych, kontrolnych) o podwyższonym ryzyku.

Jednostka specjalna

wydzielona struktura organizacyjna wojska, policji lub służb specjalnych przeznaczona do prowadzenia samodzielnych działań o charakterze specjalnym, dysponująca własnym zapleczem szkoleniowym i sztabowym.

K9

K9 to inaczej psy bojowe. Nazwa pochodzi od słowa „canine” („psowate”), które powstaje jako tzw. homofom czytając po angielsku skrót - „K - Nine”, czyli K9.

Kermel

jest włóknem aramidowym o właściwościach trwałej odporności na ogień. Wykorzystywany głównie przy produkcji ubiorów ognioodpornych. Stosowany w tkaninach stanowiących warstwę zewnętrzną, w materiałach...

jest włóknem aramidowym o właściwościach trwałej odporności na ogień. Wykorzystywany głównie przy produkcji ubiorów ognioodpornych. Stosowany w tkaninach stanowiących warstwę zewnętrzną, w materiałach łączonych z membranami termoprzepuszczalnymi, barierach termicznych i w tkaninach warstwy wewnętrznej (podszewki).

Kampfschwimmerkompanie

Kampfschwimmerkompanie kontynuuje tradycje płetwonurków bojowych Kampfschwimmer z czasów II wojny światowej. Jednostka wchodząca w skład marynarki wojennej Niemiec (Bundesmarine) przeznaczona do podwodnej...

Kampfschwimmerkompanie kontynuuje tradycje płetwonurków bojowych Kampfschwimmer z czasów II wojny światowej. Jednostka wchodząca w skład marynarki wojennej Niemiec (Bundesmarine) przeznaczona do podwodnej infiltracji oraz dywersji z niemieckiej marynarki wojennej.

Korps Commandotroepen (KCT)

KCT jest elitarną jednostką specjalną Holenderskiej Królewskiej Armii przeznaczoną do realizacji szerokiego spektrum operacji specjalnych. Jej początki sięgają czasów II wojny światowej, kiedy w marcu...

KCT jest elitarną jednostką specjalną Holenderskiej Królewskiej Armii przeznaczoną do realizacji szerokiego spektrum operacji specjalnych. Jej początki sięgają czasów II wojny światowej, kiedy w marcu 1942 r. sformowano w Szkocji oddział komandosów holenderskich.

Kommando Spezialkräfte (KSK)

Kommando Spezialkräfte (KSK) jest jednostką specjalną niemieckiej Bundeswehry wzorowaną na brytyjskim Special Air Service (SAS). Jest częścią Division Spezielle Operationen (Dywizji Operacji Specjalnych).

Killing house

obiekt zbudowany specjalnie do doskonalenia umiejętności walki w bliskim dystansie (CQB).

Kolejka amerykańska (tyrolka)

Wykorzystywana do pokonywania odcinków terenu, którego nie można pokonać klasycznymi metodami wspinaczkowymi lub w inny sposób, w szczególności przepaści, wąwozów i studni w jaskiniach za pomocą podpięcia...

Wykorzystywana do pokonywania odcinków terenu, którego nie można pokonać klasycznymi metodami wspinaczkowymi lub w inny sposób, w szczególności przepaści, wąwozów i studni w jaskiniach za pomocą podpięcia osoby w uprzęży do wstępnie napiętej liny nośnej rozpiętej między dwoma stanowiskami położonymi w przybliżeniu na jednakowej bądź różnej wysokości.

KFOR Kosowo – Kosovo Force - siły międzynarodowe pod auspicjami NATO, działające na terenie Kosowa.

Misja KFOR, która ma na celu utrzymanie pokoju w Kosowie zapoczątkowana została w czerwcu 1999 roku na mocy mandatu ONZ.

Kevlar

nazwa handlowa włókien paraaramidowych opracowanych przez firmę DuPont, stosowanych w osłonach balistycznych.

Kontrwywiad

całokształt działań mających na celu ochronę własnych sił i posiadanych przez nie informacji przed działalnością wywiadowczą przeciwnika. Obejmuje zarówno ochronę informacji, pracę operacyjną i dezinformacyjną.

Konflikt o niskiej intensywności

Rodzaj konfliktu zbrojnego, w którym stopień i zakres użycia siły są mniejsze niż w konwencjonalnym (międzypaństwowym) konflikcie zbrojnym (wojnie).

Kontakt ogniowy

Sytuacja, w której następuje wymiana ognia pomiędzy walczącymi stronami. W działaniach specjalnych dąży się do unikania długich kontaktów ogniowych, a raczej do rozstrzygania starcia w sposób szybki i...

Sytuacja, w której następuje wymiana ognia pomiędzy walczącymi stronami. W działaniach specjalnych dąży się do unikania długich kontaktów ogniowych, a raczej do rozstrzygania starcia w sposób szybki i dynamiczny, ponieważ przedłużająca się walka stawia nieduże liczebnie grupy specjalne w niekorzystnej sytuacji.

Kontrterroryzm

zbiorcze określenie całości działań przeciwterrorystycznych o charakterze ofensywnym, mających na celu neutralizację konkretnego zagrożenia.

Komandos

w języku potocznym, żołnierz lub funkcjonariusz sił specjalnych, pierwszy raz użyte na określenie żołnierzy brytyjskich jednostek "Commando". Określenie to wywodzi się z czasów wojny burskiej i oddziałów...

w języku potocznym, żołnierz lub funkcjonariusz sił specjalnych, pierwszy raz użyte na określenie żołnierzy brytyjskich jednostek "Commando". Określenie to wywodzi się z czasów wojny burskiej i oddziałów nieregularnych, określanych tym mianem.

Lightweight Helmet (LWH)

aktualnie używany hełm amerykańskiej piechoty morskiej, zbliżony kształtem do hełmu PASGT.

Load Bearing Vest (LBV)

kamizelka oporządzeniowa.

Lotnictwo sił specjalnych

jednostki (pododdziały) lotnicze przeznaczone do transportu i wsparcia sił specjalnych. Najczęściej są to pododdziały śmigłowców różnej klasy, wspieranych przez samoloty transportowe.

Łączność specjalna

zbiór typów urządzeń i sposobów ich użycia gwarantujących wzajemną łącznośc pomiędzy członkami grup specjalnych, poszczególnymi grupami oraz stanowiskami dowodzenia i innymi podmiotami.

MEDSOV

(ang. Medical Special Operations Vehicles) pojazd medyczny używany przez 75 Pułk Ranger.

Military Operation in Urbain Terrain (MOUT - Operacje wojskowe w terenie zurbanizowanym)

operacje te definiuje się jako wszystkie działania wojskowe, które są planowane i realizowane w terenie, gdzie stworzone przez człowieka obiekty (budynki) mają wpływ na ograniczenie swobody taktycznej...

operacje te definiuje się jako wszystkie działania wojskowe, które są planowane i realizowane w terenie, gdzie stworzone przez człowieka obiekty (budynki) mają wpływ na ograniczenie swobody taktycznej (wyboru taktyki działania) dla dowódców stron konfliktu. Operacje typu MOUT należą do najtrudniejszych operacji wojskowych, zarówno na szczeblu operacyjnym jak i strategicznym.

US MARINE CORPS SPECIAL OPERATIONS COMMAND (MARSOC)

Amerykańska, wojskowa formacja specjalna należąca do Korpusu Piechoty Morskiej. Utworzona 24 lutego 2006 roku, jako efekt doświadczeń elitarnych jednostek rozpoznawczych (Force Recon) oraz jednostek ekspedycyjnych...

Amerykańska, wojskowa formacja specjalna należąca do Korpusu Piechoty Morskiej. Utworzona 24 lutego 2006 roku, jako efekt doświadczeń elitarnych jednostek rozpoznawczych (Force Recon) oraz jednostek ekspedycyjnych zdolnych do operacji specjalnych (MEU (SOC)), nie wchodzących jednak w skład amerykańskich wojsk specjalnych.

Mark-V SOC (Special Operations Craft)

łódź patrolowo-transportowa produkowana przez Halter Marine Inc.

Multi Terrain Pattern (MTP)

najnowszy brytyjski wzór maskujący. Następca DPM i DDPM.

Meal, Ready to Eat (MRE)

amerykańskie racje żywnościowe.

Multicam

opracowany przez firmę Crye Precision uniwersalny wzór maskujący.

MOdular Lightweight Load-carrying Equipment (MOLLE)

amerykański modułowy system oporządzenia.

Modular Tactical Vest (MTV)

kamizelka balistyczna amerykańskiej piechoty morskiej z systemem QR.

Maritime Load Carriage System (MLCS)

system oporządzenia opracowany na potrzeby sił specjalnych amerykańskiej marynarki wojennej.

Matt Johnson Khaki (MJK)

kolor wyposażenia SFLCS i MLCS.

Modular Integrated Communications Helmet (MICH)

lekki hełm kevlarowy amerykańskich sił specjalnych.

Marine Corps Combat Utility Uniform (MCCUU)

mundur polowy amerykańskiej piechoty morskiej w kamuflażu MARPAT.

Maritime Ballistic Survivor System (MBSS)

system oporządzenia opracowany na potrzeby sił specjalnych amerykańskiej marynarki wojennej. Zastąpiony przez MLCS.

MARine PATtern (MARPAT)

oparty na pikselach wzór maskujący opracowany przez amerykańską piechotę morską, dostępny w wersji leśnej i pustynnej.

Mylenie

jeden ze sposobów wykonywania zadań przez grupy specjalne, polegający na pozostawianiu lub zmienianiu śladów i znaków (np. drogowskazów, sladów obecności własnych sił) w celu wprowadzenia przeciwnika w...

jeden ze sposobów wykonywania zadań przez grupy specjalne, polegający na pozostawianiu lub zmienianiu śladów i znaków (np. drogowskazów, sladów obecności własnych sił) w celu wprowadzenia przeciwnika w błąd odnośnie sytuacji w danym rejonie.

MOUT

Military Operations in Urbanized Terrain - działania wojskowe w terenie zurbanizowanym.

Morskie działania specjalne

rodzaj działań specjalnych prowadzonych w środowisku morskim i jego bliskości. Obejmują one zarówno działania prowadzone pod wodą, na jej powierzchni i na brzegu morskim, przy czym w ich zakres wchodzi...

rodzaj działań specjalnych prowadzonych w środowisku morskim i jego bliskości. Obejmują one zarówno działania prowadzone pod wodą, na jej powierzchni i na brzegu morskim, przy czym w ich zakres wchodzi pełny zakres działań specjalnych - od rozpoznania specjalnego (np. na korzyść desantu morskiego) po zwalczanie terroryzmu (np. operacje ratowania zakładników na statkach, okrętach i instalacjach morskich).

Miner-pirotechnik

specjalista wyszkolony do wykonywania zadań związanych z wykrywaniem i neutralizowaniem urządzeń wybuchowych.

Night Observation Device (NOD)

powszechnie używany skrót oznaczający wszelkie urządzenia noktowizyjne – gogle, monookulary i lornetki.

Nomex

Jest polimerem z grupy aramidów, wykorzystywany do produkcji, charakteryzuje się wysoką odporność mechaniczną i termiczną. Wynaleziony przez firmę DuPont.

UNITED STATES NAVY SEAL TEAMS (US NAVY SEALS)

Amerykańska wojskowa, morska formacja specjalna utworzona 1 stycznia 1962 roku w strukturach marynarki wojennej, na podstawie doświadczeń zebranych podczas II Wojny Światowej i wojny koreańskiej przez...

Amerykańska wojskowa, morska formacja specjalna utworzona 1 stycznia 1962 roku w strukturach marynarki wojennej, na podstawie doświadczeń zebranych podczas II Wojny Światowej i wojny koreańskiej przez jednostki płetwonurków bojowych UDT (Underwater Demolition Team).

Night Vision Devices (NVD)

urządzenia noktowizyjne.

NATO Stock Number (NSN)

numer magazynowy NATO.

Nylon/Cotton (NYCO)

skrócona nazwa dla materiałów złożonych z nylonu i bawełny.

NO PEN (NO PCN)

Powszechnie używane oznaczenie symbolizujące alergię na penicylinę.

No Known Drug Allergies (NKDA)

powszechnie używane oznaczenie symbolizujące brak znanych alergii na leki.

No Known Allergies (NKA)

powszechnie używane oznaczenie symbolizujące braku znanych alergii.

Jednostka Wojskowa NIL

Powstała jako Jednostka Wsparcia Dowodzenia i Zabezpieczenia Wojsk Specjalnych im. gen. bryg. Augusta Emila Fieldorfa "Nila" jest jedną z 5 Jednostek Wojskowych podległych Dowództwu Wojsk Specjalnych.

Namierzanie

w działaniach specjalnych jest to wykrywanie i określanie charakterystyki pracy (częstotliwości, kierunki) środków radiotechnicznych (radiostacji, stacji radiolokacyjnych) przeciwnika. Do wykonania tego...

w działaniach specjalnych jest to wykrywanie i określanie charakterystyki pracy (częstotliwości, kierunki) środków radiotechnicznych (radiostacji, stacji radiolokacyjnych) przeciwnika. Do wykonania tego zadania niezbędne jest wykorzystanie specjalnych urządzeń rozpoznania elektronicznego.

Napad

zaskakujące uderzenie na obiekt stały z zamiarem jego zniszczenia, zakłócenia pracy lub innym (uprowadzenia jeńca, zdobycia materiałów rozpoznawczych). Wyróżnia się napad ogniowy (ostrzelanie obiektu z...

zaskakujące uderzenie na obiekt stały z zamiarem jego zniszczenia, zakłócenia pracy lub innym (uprowadzenia jeńca, zdobycia materiałów rozpoznawczych). Wyróżnia się napad ogniowy (ostrzelanie obiektu z dystansu) lub z wejściem na obiekt (jawne - z reguły mające agresywny i dynamiczny charakter - lub skryte).

Niebieska taktyka

Rodzaj taktyki specjalnej, obejmujący działania w środowisku wodnym, w tym w szczególności techniki przerzutu grup specjalnych drogą wodną (łodzie, kajaki, pojazdy podwodne), działania na obiektach pływających...

Rodzaj taktyki specjalnej, obejmujący działania w środowisku wodnym, w tym w szczególności techniki przerzutu grup specjalnych drogą wodną (łodzie, kajaki, pojazdy podwodne), działania na obiektach pływających i nadbrzeżnych, prowadzenie rozpoznania wybrzeży i morskie operacje anty- i kontrterrorystyczne.

Operacje MIO (przechwytywania morskiego)

działania marynarki wojennej, sił specjalnych, których celem jest opóźnianie, zakłócanie lub niszczenie sił wroga lub dostaw w drodze na pole walki, w celu zapobieżenia ich wykorzystania przeciwko własnym...

działania marynarki wojennej, sił specjalnych, których celem jest opóźnianie, zakłócanie lub niszczenie sił wroga lub dostaw w drodze na pole walki, w celu zapobieżenia ich wykorzystania przeciwko własnym siłom.

Oddziały Specjalne Żandarmerii Wojskowej

Jednostki specjalne utworzone 28 października 2004 w strukturach Żandarmerii Wojskowej, o zróżnicowanej charakterystyce i zadaniach. Ich zalążkiem były istniejące wcześniej Wydział Ochrony Specjalnej (ochraniający...

Jednostki specjalne utworzone 28 października 2004 w strukturach Żandarmerii Wojskowej, o zróżnicowanej charakterystyce i zadaniach. Ich zalążkiem były istniejące wcześniej Wydział Ochrony Specjalnej (ochraniający Ministra Obrony Narodowej i inne ważne osoby z resortu obrony) oraz nieetatowe grupy specjalne w terenowych strukturach żandarmerii. Utworzono trzy oddziały specjalne: w Warszawie, Mińsku Mazowieckim i Gliwicach. Ten ostatni 6 lipca 2011 został rozformowany i stał się bazą do formowania...

ORP „BIELIK” – Polski udział w operacji antyterrorystycznej „Active Endeavour”

Misję na Morzu Śródziemnych ORP "BIELIK” rozpoczął 28 października 2010 roku, wychodząc na cztery miesiące z portu macierzystego w Gdyni.

Osprey

brytyjska kamizelka balistyczna.

Outer Tactical Vest (OTV)

amerykańska kamizelka balistyczna IBA bez akcesoriów.

Operator

Potoczne określenie żołnierza lub funkcjonariusza sił specjalnych, jako wykonującego operacje specjalne.

Operacje informacyjne

Działania ukierunkowane na oddziaływanie na informację, zarówno posiadaną przez przeciwnika, jak i przez siły własne. Obejmują ochronę własnych informacji oraz zakłócanie pola informacyjnego przeciwnika....

Działania ukierunkowane na oddziaływanie na informację, zarówno posiadaną przez przeciwnika, jak i przez siły własne. Obejmują ochronę własnych informacji oraz zakłócanie pola informacyjnego przeciwnika. Siły specjalne mogą być zaangażowane szczególnie do zwalczania wrogich sieci informacyjnych (np. sieci i węzłów telekomunikacyjnych).

Operacje wojskowe inne niż wojna

rodzaj działań wojskowych, prowadzonych w warunkach innych niż otwarty konflikt międzypaństwowy, a czasem także konfliktu zbrojnego w ogóle. Obejmują działania stabilizacyjne, pokojowe, ratownicze, ewakuacyjne...

rodzaj działań wojskowych, prowadzonych w warunkach innych niż otwarty konflikt międzypaństwowy, a czasem także konfliktu zbrojnego w ogóle. Obejmują działania stabilizacyjne, pokojowe, ratownicze, ewakuacyjne i inne w tym prowadzone na rzecz bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Operacja specjalna

operacja wojskowa lub policyjna z wykorzystaniem sił specjalnych. Może być prowadzona samodzielnie lub wraz z innymi siłami, zawsze jednak jej cechą charakterystyczną jest to, że nie są jej w stanie wykonać...

operacja wojskowa lub policyjna z wykorzystaniem sił specjalnych. Może być prowadzona samodzielnie lub wraz z innymi siłami, zawsze jednak jej cechą charakterystyczną jest to, że nie są jej w stanie wykonać samodzielnie siły konwencjonalne. Może mieć charakter rozpoznawczy, ofensywny, reagowania kryzysowego. W Polsce terminem tym określa się także działania z wykorzystaniem funkcjonariuszy pod przykryciem.

Ochrona osób

zespół czynności mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobom ochranianym (np. funkcjonariusze państwowi, dyplomaci, politycy, świadkowie lub pokrzywdzeni objęci ochroną). Pojęcie to obejmuje kilka...

zespół czynności mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobom ochranianym (np. funkcjonariusze państwowi, dyplomaci, politycy, świadkowie lub pokrzywdzeni objęci ochroną). Pojęcie to obejmuje kilka zakresów ochrony, w tym ochronę fizyczną, pirotechniczna, informacyjną.

Obserwacja

skryte dozorowanie wskazanego obiektu lub obszaru, prowadzone przy pomocy środków technicznych lub bez ich użycia w celu zebrania jak największej informacji ich dotyczących, wykrycia przeciwnika lub analizy...

skryte dozorowanie wskazanego obiektu lub obszaru, prowadzone przy pomocy środków technicznych lub bez ich użycia w celu zebrania jak największej informacji ich dotyczących, wykrycia przeciwnika lub analizy jego zachowania.

PA

Poliamidy są trwałymi i mniej topliwymi niż poliestry polimerami. Z poliamidów produkuje się przede wszystkim włókna nylonowe i aramidowe oraz tworzywa sztuczne o podwyższonej odporności mechanicznej.

Pink Panther

wersja specjalna Land Rovera Series IIA 109 używana przez brytyjską jednostkę specjalną - SAS (Special Air Service) podczas akcji na pustyni.

Pathfinder

Żołnierz (grupa żołnierzy) wysadzony lub zrzucony z samolotu w rejon celu, aby ustawić i obsłużyć urządzenia nawigacyjne w celu naprowadzenia samolotu (śmigłowca) na strefy zrzutu lub lądowania.

PKW Orlik 3

30 kwietnia 2010 – 1 września 2010 - w tym okresie Polki Kontyngent Wojskowy ORLIK 3 stał na straży nieba państw bałtyckich.

PKW Czad

Wrzesień 2008 – grudzień 2009. W tym okresie III zmiana PKW odbywała służbę w ramach MINURCAT – United Nations Mission In the Central African Republic and Chad (Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych...

Wrzesień 2008 – grudzień 2009. W tym okresie III zmiana PKW odbywała służbę w ramach MINURCAT – United Nations Mission In the Central African Republic and Chad (Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Republice Czadu i republice Środkowoafrykańskiej).

PKW EUFOR

Obecnie, od 30 stycznia 2010 r. w Bośni i Hercegowinie znajduje się XII zmiana polskich żołnierzy pod dowództwem podpułkownika Roberta Majdeckiego z 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej im. Króla Jana...

Obecnie, od 30 stycznia 2010 r. w Bośni i Hercegowinie znajduje się XII zmiana polskich żołnierzy pod dowództwem podpułkownika Roberta Majdeckiego z 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego.

PKW Afganistan

Pierwsi polscy żołnierze zostali skierowani do Afganistanu 16 marca 2002 roku w odpowiedzi na zaproszenie do udziału w Międzynarodowych Siłach Wspierania Bezpieczeństwa (International Security Assistance...

Pierwsi polscy żołnierze zostali skierowani do Afganistanu 16 marca 2002 roku w odpowiedzi na zaproszenie do udziału w Międzynarodowych Siłach Wspierania Bezpieczeństwa (International Security Assistance Force – ISAF). W zakresie działania polskiego kontyngentu znalazły się wówczas: rozminowanie terenu, ochrona lotniska w Kabulu, budowa infrastruktury drogowo – mostowej i innego zaplecza logistycznego. W sumie w I zmianie wzięło udział 300 żołnierzy.

Polski Kontyngent Wojskowy Misji Szkoleniowej Traktatu Północnoatlantyckiego w Republice Iraku (NTM-I)

Obecnie służbę w Iraku od 19 listopada 2010 roku pełni VI zmiana PKW. Kontyngentem dowodzi major Tomasz Kaszub.

PTFE

Politetrafluoroetylen (nazwal handlowa teflon) to polimer opracowany przez firmę DuPont. Czysty politetrafluoroetylen jest całkowicie nietopliwy i zaczyna rozkładać się w temperaturze 327 °C.

PP

Polipropylen to jedno z najczęściej stosowanym tworzywem sztucznym. Wykonuje się z niego folie, rury, koła zębate, obudowy maszyn, elementy armatury, wykładziny, słoje i butelki, artykuły gospodarstwa...

Polipropylen to jedno z najczęściej stosowanym tworzywem sztucznym. Wykonuje się z niego folie, rury, koła zębate, obudowy maszyn, elementy armatury, wykładziny, słoje i butelki, artykuły gospodarstwa domowego i zabawki.

PU

poliuretany są polimerami łatwiej topliwymi od poliamidów, dzięki czemu łatwiej się je przetwarza, ale mają też mniejszą odporność mechaniczną.

PE

Polietyleny są grupą tworzyw znajdujących zastosowanie głównie w przemyśle spożywczym i przetwórczym. Charakteryzują się brakiem absorpcji płynów,doskonałą odpornością chemiczną oraz niskim współczynnikiem...

Polietyleny są grupą tworzyw znajdujących zastosowanie głównie w przemyśle spożywczym i przetwórczym. Charakteryzują się brakiem absorpcji płynów,doskonałą odpornością chemiczną oraz niskim współczynnikiem tarcia.

Polyester/Cotton (PESCO)

skrócona nazwa dla materiałów mundurowych złożonych z mieszanki poliestru i bawełny.

Personal Load Carrying Equipment (PLCE)

system brytyjskiego oporządzenia indywidualnego, opartego o klasyczny układ pasa z szelkami. Elementami dodatkowymi była kamizelka szturmowa oraz panel piersiowy chest rig.

Protective Combat Uniform (PCU)

system odzieży na trudne warunki atmosferyczne amerykańskich sił specjalnych opracowany przy dużym udziale cywilnych specjalistów od wspinaczki wysokogórskiej. Cechą charakterystyczną PCU jest siedem warstw...

system odzieży na trudne warunki atmosferyczne amerykańskich sił specjalnych opracowany przy dużym udziale cywilnych specjalistów od wspinaczki wysokogórskiej. Cechą charakterystyczną PCU jest siedem warstw odzieży, od bielizny przez odzież zewnętrzną, aż do puchowej, dobieranych w zależności od panujących warunków atmosferycznych oraz rodzaju wykonywanych zadań.

Personnel Armor System for Ground Troops (PASGT)

system amerykańskich osłon balistycznych złożony z hełmu i kamizelki. Zastąpiony przez hełm ACH i kamizelkę IBA.

Posterunek obserwacyjny

sposób prowadzenia rozpoznania ze stałego, zakamuflowanego miejsca w terenie w celu obserwacji wybranego obiektu lub rejonu.

Przeciwdziałanie proliferacji broni masowego rażenia

operacje wojskowe i policyjne mające na celu uniemożliwienie nielegalnego obrotu bronią masowego rażenia (atomową, chemiczną, biologiczną) i komponentami do jej produkcji. Siły specjalne mogą w szczególności...

operacje wojskowe i policyjne mające na celu uniemożliwienie nielegalnego obrotu bronią masowego rażenia (atomową, chemiczną, biologiczną) i komponentami do jej produkcji. Siły specjalne mogą w szczególności prowadzić podczas nich działania rozpoznawcze oraz szturmowe.

Punkt wejścia

w "czarnej taktyce" - miejsce, w którym następuje wykonanie przejścia przez breachera, dla umożliwienia grupie szturmowej wkroczenia do budynku.

Płetwonurek bojowy

żołnierz jednostki specjalnej, wyszkolony i wyposażony do prowadzenia działań pod wodą, w celu przeniknięcia do rejonu działań, wycofania się z niego lub wykonania określonego zadania wyłącznie pod wodą.

Patrolowanie

prowadzenie rozpoznania obszaru w sposób mobilny przez jeden lub więcej patroli rozpoznawczych (grup specjalnych lub ich części), w celu zebrania informacji o terenie i przeciwniku.

QR

system szybkiego wypięcia w oporządzeniu, umożliwiający błyskawiczne zrzucenie kamizelek w sytuacji awaryjnej

RIB/RHIB

(ang. rigid-inflatable boat/rigid-hulled inflatable boat) łódź hybrydowa łącząca zalety pontonu i łodzi.

RSOV

(ang. Ranger Special Operations Vehicle) pojazd zbudowany na bazie Land Rovera Defender 110 znajdujący się na wyposażeniu batalionów 75 Pułku Rangers W każdym batalionie znajduje się 12 takich pojazdów...

(ang. Ranger Special Operations Vehicle) pojazd zbudowany na bazie Land Rovera Defender 110 znajdujący się na wyposażeniu batalionów 75 Pułku Rangers W każdym batalionie znajduje się 12 takich pojazdów przydzielonych do kompanii Alfa. Land Rovery RSVO zostały wprowadzone do użytku w 1992 roku, jako następcy Fordów M151 tzw. „guny jeeps”.

Rampa szturmowa

dedykowana do działań specjalnych i antyterrorystycznych montowana na specjalnie przystosowanych do tego pojazdach, zestaw podnoszonych i wysuwanych drabin i ramp, umożliwiających szybkie dostanie się...

dedykowana do działań specjalnych i antyterrorystycznych montowana na specjalnie przystosowanych do tego pojazdach, zestaw podnoszonych i wysuwanych drabin i ramp, umożliwiających szybkie dostanie się grupie szturmowej do wyższych kondygnacji budynku, samolotu i innych środków transportu.

Rigid Inflatable Boat (RIB)

łodzie hybrydowe typu RIB wykorzystywane są m.in. przez wojskowe jednostki specjalne, policje, straż pożarną.

Ranger Load Carriage System (RLCS)

modułowy system oporządzenia, oparty o SFLCS, używany przez amerykański 75.pułk piechoty Rangers

Releaseable Body Armor Vest (RBAV)

oznaczenie amerykańskich kamizelek balistycznych z systemem szybkiego wypięcia, wchodzących w skład programu SPEAR.

Ranger Body Armor (RBA)

wczesny model amerykańskiej kamizelki balistycznej używany przez amerykański 75.pułk piechoty Rangers. Obecnie zastąpiony przez RLCS.

Releaseable Assault Vest (RAV)

kamizelka balistyczna firmy Paraclete z systemem szybkiego wypięcia.

Ranger Assault Carry Kit (RACK)

system lekkiego oporządzenia opracowany przez amerykański 75. pułk piechoty Rangers. Obecnie zastąpiony przez RLCS.

RANGER REGIMENT

Amerykańska wojskowa jednostka specjalna, utworzona w roku 1974. Kontynuuje tradycje jednostek lekkiej piechoty i rozpoznawczych z wojny koreańskiej, II Wojny Światowej, amerykańskiej wojny domowej oraz...

Amerykańska wojskowa jednostka specjalna, utworzona w roku 1974. Kontynuuje tradycje jednostek lekkiej piechoty i rozpoznawczych z wojny koreańskiej, II Wojny Światowej, amerykańskiej wojny domowej oraz wojny o niepodległość i okresu kolonialnego. Współczesna historia formacji rozpoczyna się w roku 1974 wraz z powołaniem 1 i 2 batalionów Ranger, które w roku 1984 uzupełniły trzeci batalion i dowództwo pułku. W roku 2006 sformowano batalion wsparcia, odpowiedzialny za logistyczne, łącznościowe i...

Rajd

forma działań specjalnych, polegająca na zaskakującym uderzeniu na obiekt po wykonaniu manewru (drogą lądową, morską lub powietrzną)

Ratowanie zakładników

rodzaj działań specjalnych, których celem jest rozwiązanie sytuacji zakładniczej w drodze działań szturmowych.

Rozpoznanie specjalne

rodzaj działań specjalnych, mający na celu pozyskanie jak najlepszej jakości informacji o przeciwniku, jego położeniu, liczebności, uzbrojeniu, morale, terenie działań i warunkach w nim panujących.

SON (Skupina operativního nasazení Celní správy)

SON jest specjalną jednostką czeskiej Administracji Celnej, utworzoną w marcu 2001 roku. Formacja została stworzona z rosnącej potrzeby wsparcia interwencji funkcjonariuszy celnych podczas prowadzenia...

SON jest specjalną jednostką czeskiej Administracji Celnej, utworzoną w marcu 2001 roku. Formacja została stworzona z rosnącej potrzeby wsparcia interwencji funkcjonariuszy celnych podczas prowadzenia działań podwyższonego ryzyka.

Special Operations Vector Light Insertion System (SOV-LI)

system zaprojektowany do przeprowadzania skrytego, lekkiego przerzutu małych grup. Jeden z najlżejszych systemów spadochronowych w swojej klasie.

Special Operations Vector HAHO/HALO Military Solo System

system spadochronów zaprojektowanych do przerzutu w systemie HAHO i HALO.

Special Reconnisance Regiment

Brytyjska wojskowa jednostka rozpoznania specjalnego utworzona 6 kwietnia 2005 roku. Podstawą do jej sformowania była 14 Kompania Wywiadu. Jednostka ta powstała w latach siedemdziesiątych w celu prowadzenia...

Brytyjska wojskowa jednostka rozpoznania specjalnego utworzona 6 kwietnia 2005 roku. Podstawą do jej sformowania była 14 Kompania Wywiadu. Jednostka ta powstała w latach siedemdziesiątych w celu prowadzenia obserwacji i innych działań rozpoznawczych i wywiadowczych w Irlandii Północnej.

Special Forces Support Group

Brytyjska wojskowa jednostka specjalna sformowana 3 kwietnia 2006 roku. Jej zadaniem jest zapewnienie wsparcia w wymiarze siły ognia oraz liczebności siłom specjalnym, zwłaszcza podczas operacji kontrterrorystycznych...

Brytyjska wojskowa jednostka specjalna sformowana 3 kwietnia 2006 roku. Jej zadaniem jest zapewnienie wsparcia w wymiarze siły ognia oraz liczebności siłom specjalnym, zwłaszcza podczas operacji kontrterrorystycznych i akcji bezpośrednich.

Special Boat Squadron

Brytyjska morska wojskowa jednostka specjalna utworzona w roku 1940 w Wielkiej Brytanii jako jednostka specjalizująca się w operacjach dywersyjnych, z wykorzystaniem kajaków pod nazwą Special Boat Section....

Brytyjska morska wojskowa jednostka specjalna utworzona w roku 1940 w Wielkiej Brytanii jako jednostka specjalizująca się w operacjach dywersyjnych, z wykorzystaniem kajaków pod nazwą Special Boat Section. Wysłana na Bliski Wschód jako część większej formacji komandosów (Layforce) poniosła dotkliwe straty w operacjach na Krecie, Rodos i wybrzeżu afrykańskim, w następstwie czego włączono ją do SAS i po wzmocnieniu liczebnym, brała udział w operacjach na wschodnich wybrzeżach Morza Śródziemnego. Równocześnie...

Special Air Service

Brytyjska wojskowa jednostka specjalna sformowana w Afryce 1 lipca 1941 roku z inicjatywy kapitana Davida Stirlinga, jako jednostka rozpoznawczo – dywersyjna. Początkowo mająca być jednostką spadochronową,...

Brytyjska wojskowa jednostka specjalna sformowana w Afryce 1 lipca 1941 roku z inicjatywy kapitana Davida Stirlinga, jako jednostka rozpoznawczo – dywersyjna. Początkowo mająca być jednostką spadochronową, zasłynęła w czasie kampanii afrykańskiej rajdami lądowymi na lotniska i infrastrukturę logistyczną przeciwnika, prowadzonymi z użyciem samochodów terenowych. Następnie komandosi SAS brali udział w walkach we Włoszech, Francji i Niemczech, prowadząc działania rozpoznawcze i dywersyjne.

Skryte operacje

operacje, które są zaplanowane i wykonane w sposób nie ujawniający faktycznego ich sponsora.

SERE (Survival, Evasion, Resistance and Escape)

program szkoleniowy dla personelu wojskowego USA w zakresie przetrwania na wrogim terenie.

Special Operations Craft-Riverine (SOCR)

szybka łódź przeznaczona do operacji krótkiego zasięgu sił specjalnych w środowisku nadrzecznym i przybrzeżnym.

Sternik

jest to osoba kierująca jednostką pływającą przy pomocy steru.

Spotter

Członek zespołu snajperskiego odpowiedzialny za dostarczanie wszelkich niezbędnych informacji snajperowi (np. o celach, otoczeniu, warunkach atmosferycznych, odległość do celu, ) oraz obserwację celów,...

Członek zespołu snajperskiego odpowiedzialny za dostarczanie wszelkich niezbędnych informacji snajperowi (np. o celach, otoczeniu, warunkach atmosferycznych, odległość do celu, ) oraz obserwację celów, otoczenia, zapewnienie bezpieczeństwa zespołowi i kierowanie ogniem artylerii i wsparciem lotniczym.

Samodzielne Pododdziały Antyterrorystyczne Policji

Polskie, policyjne jednostki kontrterrorystyczne, utworzone decyzją Komendanta Głównego Milicji Obywatelskiej z dnia 1.03.1978 roku jako Plutony Specjalne Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej....

Polskie, policyjne jednostki kontrterrorystyczne, utworzone decyzją Komendanta Głównego Milicji Obywatelskiej z dnia 1.03.1978 roku jako Plutony Specjalne Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej. Początkowo sformowano siedem pododdziałów, stacjonujących w następujących miastach: Szczecin, Gdańsk, Poznań, Łódź, Wrocław, Katowice, Kraków.

601.Skupina speciálních sil

Motto: DUM SPIRO SPERO 601.Skupina speciálních sil jest jednostką bezpośrednio podległą Ministrowi Obrony Narodowej Republiki Czeskiej, funkcjonującą w strukturach Wywiadu Wojskowego. Jednostka jest jedyną...

Motto: DUM SPIRO SPERO 601.Skupina speciálních sil jest jednostką bezpośrednio podległą Ministrowi Obrony Narodowej Republiki Czeskiej, funkcjonującą w strukturach Wywiadu Wojskowego. Jednostka jest jedyną w swoim rodzaju siłą w Armii Czeskiej, dzięki jej unikalnym zdolnościom znacząco przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa i obronności Republiki Czeskiej.

UNITED STATES SPECIAL OPERATIONS COMMAND

Dowództwo całości wojsk specjalnych Stanów Zjednoczonych powstałe 16 kwietnia 1987 w rezultacie reform wprowadzonych po doświadczeniach operacji w Iranie w roku 1980 i na Grenadzie w roku 1983.

Szybka lina (Fast-rope, zjazd metodą szybkiej liny)

Technika zjazdu na linie (desantowania) bez wykorzystania dodatkowego sprzętu, np. wspinaczkowego.

SOFLAM (SOF Laser Marker - Special Operations Forces Laser Acquisition Marker)

zintegrowane urządzenie laserowe i dalmierz do oznaczania konkretnych miejsc lub obiektów (ważnych celów).

SMOCK

popularna nazwa obszernych kurtek z kapturem i dużą ilością kieszeni, po raz pierwszych wprowadzonych do wyposażenia w Wielkiej Brytanii

SOLDIER 95

brytyjski system umundurowania

SOLDIER 2000

brytyjski system umundurowania

SOLDIER 2005

aktualnie użytkowany brytyjski system umundurowania

SOFTSHELL

odzież zapewniająca wysoki stopień ochrony przed podmuchami wiatru, dobre zabezpieczenie przed opadami atmosferycznymi oraz niemal perfekcyjną przepuszczalność pary wodnej na zewnątrz

Sympatex

poliestrowo-polietylenowa monolityczna (hydrofilna) membrana paroprzepuszczalna.

Spectra

nazwa handlowa osłon balistycznych z włókien UHMWPE.

Special Operations Forces Equipment Advanced Requirements (SPEAR)

Ogólna nazwa programów rozwojowych wyposażenia amerykańskich sił specjalnych.

Special Operations Laser Marker (AN/PEQ-1), SOFLAM

Przenośny laserowy wskaźnik celów dla sił powietrznych.

Special Forces Load Carriage System (SFLCS)

rozbudowany amerykański system oporządzenia dla sił specjalnych, opracowany na podstawie MLCS. W SFLCS znajduje się szereg platform do przenoszenia oporządzenia (plecaki, kamizelka balistyczna, kamizelka...

rozbudowany amerykański system oporządzenia dla sił specjalnych, opracowany na podstawie MLCS. W SFLCS znajduje się szereg platform do przenoszenia oporządzenia (plecaki, kamizelka balistyczna, kamizelka plate carrier, kamizelka chest rig, panele udowe), bardzo duży zestaw różnego typu kieszeni i ładownic.

Small Arms Protective Insert (SAPI)

amerykańskie twarde osłony balistyczne.

SPECIAL OPERATIONS AVIATION REGIMENT

Amerykańska wojskowa jednostka lotnicza wyspecjalizowana w operacjach specjalnych. Utworzona po fiasku operacji odbicia zakładników w Iranie, w oparciu o doświadczenia wojny wietnamskiej, na bazie pododdziałów...

Amerykańska wojskowa jednostka lotnicza wyspecjalizowana w operacjach specjalnych. Utworzona po fiasku operacji odbicia zakładników w Iranie, w oparciu o doświadczenia wojny wietnamskiej, na bazie pododdziałów lotniczych 101 Dywizji Powietrzno-szturmowej, ich załóg i sprzętu, początkowo jako tymczasowa grupa operacyjna. W roku 1981 oficjalnie przemianowana na 160 Batalion Lotniczy, w roku 1986 rozbudowaną i nazwaną 160 Grupą Lotniczą, by od roku 1990 nosić nazwę obecną (160 Pułk Specjalnych Operacji...

Szara taktyka

odmiana taktyki specjalnej, dotycząca ochrony osób. W szczególności obejmuje ona zasady bezpośredniej ochrony fizycznej, jazdy defensywnej, ochrony pirotechnicznej, przeciwsnajperskiej, ochrony przed inwigilacją...

odmiana taktyki specjalnej, dotycząca ochrony osób. W szczególności obejmuje ona zasady bezpośredniej ochrony fizycznej, jazdy defensywnej, ochrony pirotechnicznej, przeciwsnajperskiej, ochrony przed inwigilacją oraz zasady protokołu dyplomatycznego i savior vivre.

Sytuacja zakładnicza

Bezprawne pozbawienie wolności przypadkowych lub selektywnie wybranych osób w celu wymuszenia spełnienia ządań wysuwanych przez sprawców.

Strzelec wyborowy

Operator sił specjalnych, wyszkolony w prowadzeniu ognia precyzyjnego, odpowiedzialny za prowadzenie rozpoznania, jak również wsparcie grup szturmowych precyzyjnym ogniem broni palnej. Od snajpera odróżnia...

Operator sił specjalnych, wyszkolony w prowadzeniu ognia precyzyjnego, odpowiedzialny za prowadzenie rozpoznania, jak również wsparcie grup szturmowych precyzyjnym ogniem broni palnej. Od snajpera odróżnia go działanie w składzie większej grupy.

Snajper

żołnierz sił specjalnych (jak również sił regularnych) wyszkolony w prowadzeniu ognia precyzyjnego na duże dystanse, działający niezależnie od większych pododdziałów, zazwyczaj w parze z obserwatorem....

żołnierz sił specjalnych (jak również sił regularnych) wyszkolony w prowadzeniu ognia precyzyjnego na duże dystanse, działający niezależnie od większych pododdziałów, zazwyczaj w parze z obserwatorem. Wykonuje zarówno zadania ogniowe jak i rozpoznawcze.

Selekcja

proces naboru kandydatów do służby w siłach specjalnych, weryfikujący ich przygotowanie fizyczne oraz motywację do służby.

Siły specjalne

Rodzaj wojsk, jak również jednostek policyjnych, przeznaczone do realizacji działań specjalnych.

Sabotaż

skryte niszczenie, uszkadzanie infrastruktury lub urządzeń w sposób nie sugerujący, że ich awaria jest efektem ingerencji z zewnątrz, lecz będący efektem awarii technicznej.

Tyczka teleskopowa (taktyczna)

wykorzystywana w trakcie podejścia do łodzi. Umożliwia montaż dowolnych narzędzi niezbędnych do wykonania wejść siłowych (okna) lub do szturmowania ogrodzeń lub innych wysokich obiektów.

Terroryzm

motywowana politycznie przemoc mająca wywołać efekt osychologiczny w postaci zastraszenia, wzburzenia lub zainteresowania opinii publicznej, a przez to doprowadzenia do pożądanych przez sprawców decyzji...

motywowana politycznie przemoc mająca wywołać efekt osychologiczny w postaci zastraszenia, wzburzenia lub zainteresowania opinii publicznej, a przez to doprowadzenia do pożądanych przez sprawców decyzji politycznych. Charakterystyczne dla terroryzmu są jego składniki operacyjne i taktyczne: koncentracja działań w obszarach miejskich, konspiracyjność struktur, dążenie do spektakularności zamachów.

Task Force

Zadaniowy Zespół Bojowy - czasowo wydzielony element sił specjalnych, przeznaczony do wykonania określonego zadania, posiadający dopasowaną do niego strukturę sił bojowych i wsparcia.

Taktyka specjalna

Wyodrębniony dział taktyki wojskowej, pokrewny częściowo taktyce policyjnej obejmujący zasady, procedury i techniki działań specjalnych. Obejmuje zasady planowania, przygotowania i prowadzenia działań...

Wyodrębniony dział taktyki wojskowej, pokrewny częściowo taktyce policyjnej obejmujący zasady, procedury i techniki działań specjalnych. Obejmuje zasady planowania, przygotowania i prowadzenia działań specjalnych, organizacji sił specjalnych doboru wyposażenia i uzbrojenia oraz szkolenia personelu.

Útvar Osobitného Určenia

Útvar Osobitného Určenia (Jednostka Specjalnego Przeznaczenia) jest najbardziej elitarną jednostką specjalną na Słowacji. Ściśle współpracuje z podobnymi jednostkami z Niemiec i krajów ościennych.

Unmanned Aerial Vehicle (UAV) - Bezpilotowe środki latające (BSL)

Statek powietrzny, nie wymagający obecności załogi na pokładzie. Nie dysponuje także możliwością zabierania pasażerów.

Ultra High Molecular Weight Polyethylene (UHMWPE)

polietylen o ultra wysokiej masie cząsteczkowej wykorzystywany w osłonach balistycznych.

Universal Camouflage Pattern (UCP)

amerykański pikselowy wzór maskujący.

Under Body Armour Combat Shirt (UBACS)

brytyjska bluza bojowa zaprojektowana do noszenia pod kamizelką balistyczną

Wyrzutnik taktyczny

Przeznaczony do zarzucania lin lub drabin na wysokie burty statków, wykonywania zaczepień liny w sytuacjach bez dostępu do miejsca zaczepienia.

Nieetatowe Grupy Realizacyjne

Zbiorcza nazwa polskich policyjnych jednostek taktycznych, tworzonych od lat dziewięćdziesiątych w różnych jednostkach Policji w celu zapewnienia skutecznego działania w sytuacjach przerastających możliwości...

Zbiorcza nazwa polskich policyjnych jednostek taktycznych, tworzonych od lat dziewięćdziesiątych w różnych jednostkach Policji w celu zapewnienia skutecznego działania w sytuacjach przerastających możliwości funkcjonariuszy pionu prewencji i kryminalnego, a nie wymagających użycia etatowych jednostek antyterrorystycznych.

Wydział Realizacyjny Komendy Stołecznej Policji

Polska, policyjna jednostka taktyczna, utworzona 1 stycznia 2005 roku w strukturach Komendy Stołecznej Policji. Jej zasadniczym zadaniem jest wspieranie policjantów pozostałych pionów komendy podczas wykonywania...

Polska, policyjna jednostka taktyczna, utworzona 1 stycznia 2005 roku w strukturach Komendy Stołecznej Policji. Jej zasadniczym zadaniem jest wspieranie policjantów pozostałych pionów komendy podczas wykonywania zadań wymagających specjalnego wyszkolenia, taktyki, wyposażenia.

Wydział Realizacyjny Departamentu Kontroli Resortowej Ministerstwa Finansów

Polska, policyjna jednostka taktyczna powstała w roku 1998 jako VI Wydział Departamentu Kontrolno - Operacyjnego Generalnego Inspektoratu Celnego.

Wydział Zabezpieczenia Działań Straży Granicznej

Polska, policyjna formacja taktyczna, wywodząca się z powołanych w latach dziewięćdziesiątych plutonów specjalnych Straży Granicznej, funkcjonujących w Komendzie Głównej oraz oddziałach regionalnych. Od...

Polska, policyjna formacja taktyczna, wywodząca się z powołanych w latach dziewięćdziesiątych plutonów specjalnych Straży Granicznej, funkcjonujących w Komendzie Głównej oraz oddziałach regionalnych. Od roku 2001 centralny pluton specjalny stał się Wydziałem Zabezpieczenia Działań Zarządu Operacyjno – Śledczego KG SG. Powołano także do życia etatowe pododdziały interwencyjne w niektórych placówkach granicznych w międzynarodowych portach lotniczych, odpowiedzialne za interwencje wobec niebezpiecznych...

Wydział V Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Polska, policyjna jednostka taktyczna utworzona w roku 1993 w strukturach Zarządu Śledczego Urzędu Ochrony Państwa pod nazwą Grupa Zabezpieczenia Realizacji.

Winter Army Combat Shirt (WACS)

amerykańska bluza bojowa do noszenia pod kamizelką balistyczną w warunkach zimowych

Wywiad

całokształt działań mających na celu pozyskanie i analizę informacji na temat przeciwnika, jego sytuacji, zamiarów, zaplecza i warunków, w których toczy się walka.

Współpraca cywilno-wojskowa

rodzaj działań polegający nie na walce, lecz na udzielaniu wszechstronnego wsparcia ludności cywilnej w rejonie konfliktu.

Wsparcie militarne

rodzaj działań specjalnych, w których siły specjalne udzielają specjalistycznego wsparcia szkoleniowego i technicznego innym rodzajom wojsk, w tym formacjom nieregularnym.

Zasadzka

przygotowany w sposób skryty atak na przemieszczającego się przeciwnika (patrol, pododdział, konwój, transport) z zamiarem jego zniszczenia, obezwładnienia, przechwycenia jeńców, dokumentów lub wyposażenia...

przygotowany w sposób skryty atak na przemieszczającego się przeciwnika (patrol, pododdział, konwój, transport) z zamiarem jego zniszczenia, obezwładnienia, przechwycenia jeńców, dokumentów lub wyposażenia albo odbicia osób przez przeciwnika przetrzymywanych.

Zagraniczna obrona wewnętrzna

rodzaj operacji specjalnej, prowadzonej z reguły wspólnie przez służby i siły specjalne, polegający na wspieraniu sojuszniczego państwa w walce z zagrożeniem wewnętrznym (organizacje terrorystyczne i partyzanckie).

Zielona taktyka

rodzaj taktyki specjalnej dotyczący działań prowadzonych w terenie niezurbanizowanym. Jej zasadniczymi elementami są patrolowanie, obserwacja, zasadzki i inne metody działań ofensywnych.