Special-Ops.pl

Zaawansowane wyszukiwanie

Polska kultura strategiczna: historyczny balast, część pierwsza

Michał Piekarski | 2012-05-12
Fot. FBI

Fot. FBI

Połowa maja to rocznica jednego z najbardziej kontrowersyjnych, a zarazem nieco zapomnianych wydarzeń polskiej historii jaką jest zamach majowy. Nie było to pierwsze ani ostanie wyprowadzenie wojska na ulice, dla realizacji doraźnych celów politycznych ale szereg tragicznych wydarzeń wiążących się z takim sposobem użycia sił zbrojnych kładzie się długim cieniem na naszych czasach.

Zobacz także

Michał Piekarski Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach”

Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach” Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach”

Mimo że głównym tematem wiadomości dotyczących elitarnych jednostek Wojska Polskiego pozostają informacje dotyczące programów modernizacji technicznej lub bieżących działań szkoleniowych lub działań poza...

Mimo że głównym tematem wiadomości dotyczących elitarnych jednostek Wojska Polskiego pozostają informacje dotyczące programów modernizacji technicznej lub bieżących działań szkoleniowych lub działań poza granicami państwa, co jakiś czas niestety powracają kwestie dotyczące historii i tradycji.

Michał Piekarski Anatomia Zamachu

Anatomia Zamachu Anatomia Zamachu

Na polskim rynku od kilkunastu lat wydano już wiele książek traktujących o tematyce terroryzmu. W tym morzu pozycji czasem trudno zauważyć te które niosą ze sobą najbardziej merytoryczny przekaz.

Na polskim rynku od kilkunastu lat wydano już wiele książek traktujących o tematyce terroryzmu. W tym morzu pozycji czasem trudno zauważyć te które niosą ze sobą najbardziej merytoryczny przekaz.

Michał Piekarski Scenariusz Chaosu

Scenariusz Chaosu Scenariusz Chaosu

Siły specjalne i gry wywiadów są jednymi z ulubionych tematów po jakie sięgają autorzy książek z gatunku military fiction. Tak jest także w przypadku najnowszej powieści Piotra Langenfelda, wydanej przez...

Siły specjalne i gry wywiadów są jednymi z ulubionych tematów po jakie sięgają autorzy książek z gatunku military fiction. Tak jest także w przypadku najnowszej powieści Piotra Langenfelda, wydanej przez wydawnictwo WarBook.

Historycznie rzecz ujmując, wojsko często było używane jako wewnętrzna siła zbrojna, zwłaszcza w celu pacyfikacji zamieszek lub innych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa z którymi nie mogła sobie poradzić policja, tak jak zdarzało się to w Stanach Zjednoczonych podczas zamieszek w latach sześćdziesiątych a także kilkanaście lat temu w Los Angeles. W wielu państwach zdarzało się i zdarza, że wojsko służy jako narzędzie do zdobycia lub utrzymania władzy. O ile umacnianie się demokracji w Europie sprawiło, że wojskowe pucze i zamachy stanu należą do przeszłości i są zjawiskiem coraz mniej typowym nawet w Trzecim Świecie, to jednak wewnętrzna misja armii jest wciąż aktualna.

W Polsce międzywojennej, podczas rozruchów i innych sytuacji nadzwyczajnych zdarzało się sięganie po siły wojska, które zastępowały lub wzmacniały Policję. Podobne zjawisko miało miejsce w okresie PRL. Interwencje wojska w Poznaniu w roku 1956, Trójmieście w 1970, kończące się krwawo były właśnie podejmowane w obliczu niewystarczających sił resortu spraw wewnętrznych. Podobnie użyto żołnierzy w okresie stanu wojennego, choć ciężar pacyfikacji opozycji spoczął na siłach MO i SB, a wojsku przeznaczono rolę demonstracji siły.

Te wszystkie zdarzenia mają kilka wspólnych cech. Wyjście wojska z koszar oznacza sytuację nadzwyczajną i często łączy się z ogłoszeniem stanu nadzwyczajnego lub wojennego, a więc zawieszeniem pewnych praw i swobód obywatelskich. Tradycyjnie, armia w przeciwieństwie do zbrojnej w pałki, gaz łzawiący czy miotacze wody policji (milicji) była postrzegana jako narzędzie stosowania śmiercionośnej i niedyskryminującej siły, ze strzelaniem do tłumu na czele. Tak działo się w Polsce, tak działo się w USA czy Irlandii Północnej. I niejako w tym duchu stworzono przepisy, które obowiązują do dziś w Polsce.

Geneza obecnego stanu prawnego sięga bowiem właśnie stanu wojennego. Ustawa z roku 1983, regulująca kompetencje organów MSW, zawierała także zapisy regulujące użycie uzbrojonych pododdziałów milicji oraz sił zbrojnych. Były to przepisy w swoim brzmieniu adekwatne właśnie do sytuacji masowych protestów, dla stłumienia których ostatecznym środkiem miało być użycie broni palnej przez zwarte pododdziały wojska. Niemal identyczne przepisy znalazły się w nowej ustawie o policji, którą uchwalono w roku 1990 i obowiązuje, wprawdzie znowelizowana do dziś. Mimo, że w kolejnych latach tej materii dotykały także inne ustawy (jak choćby Ustawa o stanie wyjątkowym) – wciąż rola sił zbrojnych we wsparciu struktur odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa przede wszystkim postrzegana jest w arcytradycyjnych rolach zwartych jednostek tłumiących rozruchy, żołnierzy układających worki na wałach w czasie powodzi, patroli saperskich wzywanych do niewybuchów czy innych klisz, jak medialne dwa lata temu amfibie krążące po zalanych wsiach czy wysadzanie zatorów lodowych na rzekach.

W tych, nierzadko stereotypowych schematach nie ma miejsca na coś, co jest dalekie od konwencjonalnej armii oraz jej zadań i możliwości, oraz od klasycznej policji, a więc na wojska specjalne ani w ogóle na specjalne jednostki policji, wojska i innych służb, jak również na szereg problemów i wyzwań jakie wiążą się ze zwalczaniem nie powodzi, czy zamieszek ale zdeterminowanych i niekonwencjonalnie działających terrorystów i przestępców. Nie jest to tylko problemem przepisów, ale tego co jest podstawą do ich tworzenia i stosowania, a więc całokształtu postrzegania zagrożeń i preferowanych sposobów ich zwalczania, czyli coś co określa się czasem jako kulturę strategiczną.

Polska kultura strategiczna w swoim szerokim wymiarze, nie uwzględnia niestety takich zjawisk jak terroryzm i jego zwalczanie, mimo że są środowiska które eksponują polskie tradycje działań partyzanckich czy nieregularnych. Walka z terrorystami traktowana jest często jako wtórna wobec tradycyjnych zadań i jej specyfika często jest pomijana. Być może, siły które istnieją od lat w służbach policyjnych i wojsku w sytuacji zagrożenia nie będą użyte w sposób adekwatny (a zdarzały się już podobne sytuacje, vide patrole piesze do jakich usiłowano skierować funkcjonariuszy ówczesnego Zarządu Operacji Antyterrorystycznych) i nie będą zapewnione warunki do ich skutecznego działania. Decyzja o użyciu lub nie użyciu wojska w sytuacji zamachu terrorystycznego, mimo że prawnie możliwa i ćwiczone są takie warianty, jest właśnie przykładem takiej decyzji, warunkowanej zaszłościami historycznymi i jej możliwymi politycznymi reperkusjami. Nawet sama decyzja może zostać skrytykowana właśnie jako przejaw militaryzacji polityki państwa, zarzut taki może się pojawić nawet gdy operacja zakończy się sukcesem. Ofiary śmiertelne, lub co gorsza fiasko działań mogą być wręcz powodem poważnych konsekwencji politycznych. Także brak decyzji może doprowadzić do tragicznego finału, jeśli np. siły policyjne nie otrzymały by odpowiedniego wsparcia wojska.

Komentarze

Najnowsze produkty i technologie

BMF Centrum Specjalistycznego Sprzętu Mobilnego Profesjonalne rozwiązania dla służb od Winmate

Profesjonalne rozwiązania dla służb od Winmate Profesjonalne rozwiązania dla służb od Winmate

Firma BMF od 1998 roku dostarcza rozwiązania w dziedzinie specjalistycznego sprzętu mobilnego. To sprzęt dostosowany do pracy w trudnych i niekiedy bardzo wymagających warunkach. Od lat produkty oferowane...

Firma BMF od 1998 roku dostarcza rozwiązania w dziedzinie specjalistycznego sprzętu mobilnego. To sprzęt dostosowany do pracy w trudnych i niekiedy bardzo wymagających warunkach. Od lat produkty oferowane przez BMF trafiają m.in. do pojazdów wojskowych i specjalnych.

Radosław Tyślewicz MOSKITO TI - szwajcarska precyzja znowu w natarciu

MOSKITO TI - szwajcarska precyzja znowu w natarciu MOSKITO TI - szwajcarska precyzja znowu w natarciu

Francuski koncern zbrojeniowy Safran Defense po premierze swojego urządzenia na targach Eurosatory w Paryżu w 2014 r. oraz w Polsce podczas VII Międzynarodowych Targów Techniki i Wyposażenia Służb Policyjnych...

Francuski koncern zbrojeniowy Safran Defense po premierze swojego urządzenia na targach Eurosatory w Paryżu w 2014 r. oraz w Polsce podczas VII Międzynarodowych Targów Techniki i Wyposażenia Służb Policyjnych oraz Formacji Bezpieczeństwa Państwa Europoltech 2015, wprowadzał go w ostatnich latach na wyposażenie kolejnych armii świata. MOSKITO TI to produkt szwajcarskiej spółki Safran Vectronix AG, producenta specjalistycznego sprzętu optoelektronicznego – między innymi dalmierzy Vector (IV, 21, 23,...

trzypiora.pl Czym powinna cechować się kamizelka taktyczna dla ratownika medycznego?

Czym powinna cechować się kamizelka taktyczna dla ratownika medycznego? Czym powinna cechować się kamizelka taktyczna dla ratownika medycznego?

Jeśli zastanawiasz się nad optymalnym rozwiązaniem w kontekście swojego wyposażenia jako ratownika medycznego podczas akcji, z pewnością na myśl przychodzi Ci kamizelka taktyczna. Czego powinieneś od niej...

Jeśli zastanawiasz się nad optymalnym rozwiązaniem w kontekście swojego wyposażenia jako ratownika medycznego podczas akcji, z pewnością na myśl przychodzi Ci kamizelka taktyczna. Czego powinieneś od niej wymagać? Co najbardziej się przyda? Co jest koniecznością? Jaka kamizelka taktyczna spełni wszystkie stawiane jej wymagania?

Militaria.pl Linie oporządzenia - jak efektywnie zarządzać ekwipunkiem?

Linie oporządzenia - jak efektywnie zarządzać ekwipunkiem? Linie oporządzenia - jak efektywnie zarządzać ekwipunkiem?

Rozsądne rozłożenie ekwipunku może nie być łatwą sprawą, szczególnie kiedy bagażu jest sporo. Jednym z najlepszych sposobów na rozplanowanie umiejscowienia przedmiotów jest stosowanie się do zasad linii...

Rozsądne rozłożenie ekwipunku może nie być łatwą sprawą, szczególnie kiedy bagażu jest sporo. Jednym z najlepszych sposobów na rozplanowanie umiejscowienia przedmiotów jest stosowanie się do zasad linii oporządzenia.

Transactor Security Sp. z o.o. Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych kategorii VTOL w ochronie granic państwowych

Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych kategorii VTOL w ochronie granic państwowych Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych kategorii VTOL w ochronie granic państwowych

Ochrona granic stanowi jedną z podstawowych funkcji państwa. Ich nienaruszalność jest ważnym czynnikiem zapewnienia bytu narodowego i suwerenności kraju. Każde państwo dysponuje określoną organizacją do...

Ochrona granic stanowi jedną z podstawowych funkcji państwa. Ich nienaruszalność jest ważnym czynnikiem zapewnienia bytu narodowego i suwerenności kraju. Każde państwo dysponuje określoną organizacją do ochrony swoich granic, albowiem jest to jeden z najważniejszych czynników, które mają duży wpływ na bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne.

Dariusz Leżała, Transactor Security Sp. z o.o. Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E

Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E

Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego...

Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego rozwoju sprzętu specjalistycznego umożliwiającego ich ujawnienie i identyfikację. Naprzeciw tym wymogom wychodzi firma Transactor Security Sp. z o.o., która w ofercie ma najnowsze rozwiązania sprzętowe firm VIDISCO Ltd. oraz Viken Detection.

Militaria.pl Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne

Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne

Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach...

Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach polowych, w tym także podczas sytuacji kryzysowych czy akcji ratunkowych. Bardzo ważne jest to, aby taktyczne wyposażenie medyczne było łatwe w transporcie i szybkie w użyciu. W tym artykule omawiamy najpotrzebniejsze wyposażenie medyczne, które warto mieć przy sobie.

Ha3o Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS

Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS

Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania...

Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania do warunków zależy jakość obserwacji przekładająca się na bezpieczeństwo indywidualne oraz powodzenie całego wykonanego zadania. I choć wydawać by się mogło, że obecne rozwiązania w zakresie optyki taktycznej oferują bardzo wiele, to okazuje się, że w tej materii można pójść jeszcze o krok dalej,...

Militaria.pl Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft

Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft

Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak...

Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak i początkujący entuzjaści survivalu i bushcraftu docenią znaczenie starannie dobranego zestawu niezbędnych przedmiotów.

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Special-Ops

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.special-ops.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.special-ops.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.