Special-Ops.pl

Zaawansowane wyszukiwanie

Problem celu i zadań

Michał Piekarski | 2014-07-04
Fot. US DoD

Fot. US DoD

W ostatnich tygodniach nasileniu uległy dyskusje dotyczące funkcjonowania w Wojsku Polskim komponentu rezerwowego, w tym ewentualnej możliwości istnienia w nim jednostek lub pododdziałów określonych mianem „specjalnych”.

Zobacz także

Michał Piekarski Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach”

Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach” Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach”

Mimo że głównym tematem wiadomości dotyczących elitarnych jednostek Wojska Polskiego pozostają informacje dotyczące programów modernizacji technicznej lub bieżących działań szkoleniowych lub działań poza...

Mimo że głównym tematem wiadomości dotyczących elitarnych jednostek Wojska Polskiego pozostają informacje dotyczące programów modernizacji technicznej lub bieżących działań szkoleniowych lub działań poza granicami państwa, co jakiś czas niestety powracają kwestie dotyczące historii i tradycji.

Michał Piekarski Anatomia Zamachu

Anatomia Zamachu Anatomia Zamachu

Na polskim rynku od kilkunastu lat wydano już wiele książek traktujących o tematyce terroryzmu. W tym morzu pozycji czasem trudno zauważyć te które niosą ze sobą najbardziej merytoryczny przekaz.

Na polskim rynku od kilkunastu lat wydano już wiele książek traktujących o tematyce terroryzmu. W tym morzu pozycji czasem trudno zauważyć te które niosą ze sobą najbardziej merytoryczny przekaz.

Michał Piekarski Scenariusz Chaosu

Scenariusz Chaosu Scenariusz Chaosu

Siły specjalne i gry wywiadów są jednymi z ulubionych tematów po jakie sięgają autorzy książek z gatunku military fiction. Tak jest także w przypadku najnowszej powieści Piotra Langenfelda, wydanej przez...

Siły specjalne i gry wywiadów są jednymi z ulubionych tematów po jakie sięgają autorzy książek z gatunku military fiction. Tak jest także w przypadku najnowszej powieści Piotra Langenfelda, wydanej przez wydawnictwo WarBook.

Opinie te, zwłaszcza wyrażane przez niektóre instytucje państwowe, w tym Akademię Obrony Narodowej i Biuro Bezpieczeństwa Narodowego w dużej mierze utożsamiają rezerwowy komponent sił zbrojnych z komponentem obrony terytorialnej a zadania jednostek specjalnych przede wszystkim z działaniami nieregularnymi w razie okupacji części lub całości terytorium Polski.

Można odnieść wrażenie, że w obecnych czasach, gdy siły specjalne odgrywają tak istotną rolę we współczesnych konfliktach zbrojnych, w niektórych środowiskach wytworzyła się szczególna moda na bycie "operatorem” i posiadanie własnej, nawet służącej de facto tylko do pokazów "grupy ludzi w kominiarkach". Nie jest w tym nic złego, jeśli moda zostaje tam gdzie jest jej właściwe miejsce, czyli w popkulturze i rozrywce. Problem zaczyna się wówczas, gdy moda zaczyna mieć wpływ na decyzje polityczne, strategiczne i budżetowe. W tych sferach nieubłaganie rządzi zimna, racjonalna kalkulacja.

Racjonalne działanie jest działaniem celowym, a jego celem jest zaś osiągnięcie możliwego do osiągnięcia efektu w aktualnie istniejących warunkach (na przykład politycznych, prawnych i ustrojowych ) przy istniejących aktualnie albo możliwych do uzyskania środkach (choćby budżetowych) , co ważne uwzględniającym istniejące ograniczenia.

W przypadku takich szczególnych elementów Sił Zbrojnych (czy też innych służb) jakimi są jednostki specjalne, ograniczenia są bardzo poważne. Na tyle poważne, że nierzadko to właśnie ograniczenia mogą determinować ich zadania i miejsce w systemie bezpieczeństwa państwa, podobnie jak ma to miejsce na przykład w przypadku Marynarki Wojennej czy lotnictwa wojskowego.

Są to bowiem struktury które są znacznie bardziej zależne od jakości niż od ilości. Gdzie kluczowe jest wyselekcjonowanie, wyszkolenie wreszcie utrzymanie w służbie osób z odpowiednimi predyspozycjami. Gdzie kluczowe znaczenie ma także posiadanie zaawansowanego technicznie uzbrojenia i wyposażenia i gdzie właśnie przewaga jakościowa – w wyszkoleniu i wyposażeniu – może zniwelować przewagę liczebną przeciwnika. Jest to zjawisko w dziejach wojskowości relatywnie nowe.

Ma to swoje odzwierciedlenie w istniejącym częściowo do dziś systemie rezerw. Od wieku dziewiętnastego czyli od wytworzenia się koncepcji masowych armii, typowych dla państw przemysłowych system rezerw nastawiony był na wyprodukowanie jak największej liczby żołnierzy, wyszkolonych w stopniu podstawowym, których w razie potrzeby można szybko powołać do służby, umundurować, wydać broń i rzucić na front. Wsparciu działań na froncie miała służyć także kontrola wojska nad zasobami gospodarki narodowej, jak również odpowiednia edukacja (a czasem indoktrynacja) młodzieży na etapie nauki szkolnej. Taki system miał sens w czasie gdy dominującym a wręcz jedynym zagrożeniem była otwarta wojna z innym państwem. Dlatego też zarówno w Polsce międzywojennej, jak i w okresie PRL tak właśnie funkcjonowało wojsko i cała gama struktur w jego otoczeniu.

Tymczasem wyzwania i zagrożenia w wieku dwudziestym pierwszym są odmienne i znacznie bardziej różnorodne, zaś potencjalna agresja i to prowadząca do okupacji (całkowitej lub częściowej) jest tylko jednym z wielu potencjalnych scenariuszy. To z kolei oznacza, że zadania Sił Zbrojnych ulegają poważnym przemianom, i dotyczy to zarówno okresu pokoju, sytuacji kryzysowych jak i konfliktów zbrojnych na większą skalę.

Pozornie w tym momencie wszystko przemawia na korzyść sił specjalnych. Tego rodzaju jednostki mogą być wykorzystywane w bardzo różnych sytuacjach, historycznie udowodniły swoją zdolność do szybkiej adaptacji do nowych warunków a we współczesnych konfliktach zbrojnych odgrywają istotną rolę. W tym momencie na scenę wkraczają jednak wspomniane już ograniczenia.

Podobnie jak inne wysokojakościowe komponenty siły specjalne są przede wszystkim kosztowne. Nie chodzi tu tylko o sam nakład środków budżetowych, choć i tutaj nie można zapominać o tych ograniczeniach. Selekcja i szkolenie są czasochłonne. Jeśli do jednostek specjalnych przechodzą żołnierze z jednostek konwencjonalnych, ktoś musi zająć ich miejsce w tych ostatnich. Niezbędna jest odpowiednia infrastruktura a więc trzeba ją zbudować (koszty finansowe) albo ktoś inny nie będzie mógł z niej korzystać (co znów trzeba uznać za koszt).

Działania specjalne wymagają odpowiednich sił i środków wsparcia i zabezpieczenia, to znów oznacza że będzie to pochłaniać pieniądze, personel, czas, zasoby materialne. Ponieważ środki budżetowe zawsze są ograniczone, to generuje kolejne koszty – zakup wyposażenia (np. samolotów bezzałogowych, uzbrojenia, pojazdów) dla sił specjalnych oznacza że inne jednostki dostaną je później lub nigdy. Są to rzeczy pozornie oczywiste ale bardzo często pomijane.

Można ocenić, że gdyby Wojska Specjalne w obecnym kształcie „przeliczyć” na siły konwencjonalne, to sumaryczne koszty materialne, finansowe, kadrowe, odpowiadałyby przypuszczalnie kilku brygadom lekkiej piechoty. Nie chodzi tu o porównanie wartościujące , na zasadzie „lepsze – gorsze” bo byłoby to absurdalne, ale o wykazanie różnic.

To oznacza że racjonalne jest wykorzystywanie tak kosztownych sił tylko do tych zadań, w których ich możliwości zostaną najpełniej wykorzystane. Zadania Wojsk Specjalnych mimo że są relatywnie szerokie są jednak ujęte określone ramy.

Wobec tego, nawet w jednym wąskim choć ważnym wymiarze polityki bezpieczeństwa jaką jest obrona jedynie własnego terytorium, Wojska Specjalne muszą być postrzegane tylko w obrębie swoich możliwości i ograniczeń.

Przykładowo, koncepcja rozbudowy liczebnej tych sił może wydawać się atrakcyjnym pomysłem, ale musi uwzględniać wspomniane wcześniej koszty, które mogą nawet udaremnić wcielenie w życie takich koncepcji, zwłaszcza jeśli nie poszłyby za tym dalsze inwestycje – więcej żołnierzy to większe zapotrzebowanie na infrastrukturę, na środki do szkolenia (choćby amunicję), środki transportu, rozpoznania itd. To oznaczałoby że należy je pozyskać (czyimś kosztem) albo zmniejszyć wydatki na inne jednostki specjalne.

To oznacza także że w polskich warunkach ewentualne rezerwowe pododdziały sił specjalnych z uwagi na koszty właśnie mogą okazać się nie „przepustką do zawodowej służby wojskowej” jak obecnie promowane są Narodowe Siły Rezerwowe ale raczej jej finałem, mechanizmem pozwalającym na korzystanie z wiedzy i doświadczeń tych żołnierzy którzy z różnych powodów zakończyli czynną służbę. Potrzeba istnienia takiego mechanizmu była wielokrotnie już postulowana.

Kolejny problem to oczywiście same zadania. Z reguły w Polsce koncepcja Obrony Terytorialnej utożsamiana jest z całym spektrum zadań – od pomocy w wypadkach klęsk żywiołowych po działania nieregularne na terytorium zajętym przez przeciwnika. W tym kontekście, trudno uznać potencjalne zadania sił specjalnych za inne, niż wypełniające pewną niszę. Taką niszą może być prowadzenie działań nieregularnych – potencjalnie mogące przynieść szereg korzyści militarnych, jednak obarczone wieloma ograniczeniami, spośród których najważniejszy to wymóg maksymalnego utajnienia takich struktur i było by zadaniem wymagającym ścisłej współpracy ze służbami specjalnymi. Należy przy tym pamiętać, że w takim scenariuszu działania Wojsk Specjalnych w czasie okupacji prawdopodobnie byłyby przede wszystkim ukierunkowane na prowadzenie rozpoznania i wsparcie działań wywiadowczych, a działania dywersyjne miałyby charakter drugorzędny, tylko wobec celów szczególnie ważnych i niemożliwych do zaatakowania w inny sposób.

Biorąc pod uwagę te czynniki, pojawiają się tu kolejne ograniczenia dotyczące potencjalnej liczebności, gdyż jeśli jakaś organizacja konspiracyjna ma przetrwać we współczesnych warunkach w Europie, przy dostępnych narzędziach gromadzenia informacji, musi być ona nieliczna i głęboko zakonspirowana. Stoi to w sprzeczności z niektórymi wizjami masowego oporu w razie okupacji jednak pozostaje w zgodności z obserwowanymi faktami i zjawiskami.

Komentarze

Najnowsze produkty i technologie

Krzysztof Lis PRO Blackout - jak się na niego przygotować?

Blackout - jak się na niego przygotować? Blackout - jak się na niego przygotować?

W życiu zdarzają się rozmaite sytuacje. Nawet jeśli mieszka się w dużym mieście, można doświadczyć problemów z dostawami energii elektrycznej. Warto zatem odpowiednio przygotować się na blackout, wykorzystując...

W życiu zdarzają się rozmaite sytuacje. Nawet jeśli mieszka się w dużym mieście, można doświadczyć problemów z dostawami energii elektrycznej. Warto zatem odpowiednio przygotować się na blackout, wykorzystując do tego rozwiązania dostosowane do zasięgu zaistniałej sytuacji.

POLSYS EUROPE Sp. Z o.o Zintegrowana Kamizelka BULLFROG

Zintegrowana Kamizelka BULLFROG Zintegrowana Kamizelka BULLFROG

Gdziekolwiek na świecie rozwija się konflikt zbrojny, potencjalnymi ofiarami działań przeciwnika jest na końcu żołnierz. I o ile dostawy na linię frontu uzbrojenia typu ofensywnego są niezmiernie istotne...

Gdziekolwiek na świecie rozwija się konflikt zbrojny, potencjalnymi ofiarami działań przeciwnika jest na końcu żołnierz. I o ile dostawy na linię frontu uzbrojenia typu ofensywnego są niezmiernie istotne ze strategicznego punktu widzenia, przede wszystkim należy chronić bez żadnych kompromisów ludzi, którzy bezpośrednio w walkach uczestniczą. Ten aspekt ochrony życia i zdrowia żołnierzy jest w centrum zainteresowania kanadyjskiej kompanii POLSYS INC. i jej siostrzanej firmy w Polsce - POLSYS EUROPE.

Newmax Nowak i Wspólnicy S.K. DryGuard i DryGuard+, czyli autorska i innowacyjna membrana od BATES

DryGuard i DryGuard+, czyli autorska i innowacyjna membrana od BATES DryGuard i DryGuard+, czyli autorska i innowacyjna membrana od BATES

DryGuard i DryGuard+ to najnowsze rozwiązania w zakresie membran paroprzepuszczalnych opracowane przez producenta markowych butów taktycznych Bates. Wprowadzone obok membrany Gore-Tex w produktach firmy,...

DryGuard i DryGuard+ to najnowsze rozwiązania w zakresie membran paroprzepuszczalnych opracowane przez producenta markowych butów taktycznych Bates. Wprowadzone obok membrany Gore-Tex w produktach firmy, stanowią innowacyjne rozwiązanie uzupełniające ofertę butów tego producenta wyposażonych w membrany zwiększające wodoodporność i przez to komfort użytkowania obuwia.

Carpatia Arms Sp. z o.o. ResGear - dbałość o szczegóły z myślą o profesjonalistach

ResGear - dbałość o szczegóły z myślą o profesjonalistach ResGear - dbałość o szczegóły z myślą o profesjonalistach

ResGear to polski producent sprzętu taktycznego, który przebojem pojawił się na rodzimym rynku, zyskując wielu wiernych klientów nie tylko wśród funkcjonariuszy służb mundurowych, zarówno w Europie, jak...

ResGear to polski producent sprzętu taktycznego, który przebojem pojawił się na rodzimym rynku, zyskując wielu wiernych klientów nie tylko wśród funkcjonariuszy służb mundurowych, zarówno w Europie, jak i w USA. Sprzęt tej marki projektowany i szyty jest w Polsce, przy użyciu najnowszych światowych technologii oraz materiałów, dzięki którym wyznacza nową jakość na naszym rynku.

OPC Sp. z.o.o. Vademecum okularów przeciwsłonecznych

Vademecum okularów przeciwsłonecznych Vademecum okularów przeciwsłonecznych

Czas wiosenno-letni to zdecydowanie ta pora roku, kiedy większość z nas podchodzi do tematu zakupu nowych okularów przeciwsłonecznych. Silne natężenie szkodliwego promieniowania UV powoduje, że nasz wzrok...

Czas wiosenno-letni to zdecydowanie ta pora roku, kiedy większość z nas podchodzi do tematu zakupu nowych okularów przeciwsłonecznych. Silne natężenie szkodliwego promieniowania UV powoduje, że nasz wzrok zaczyna się intensywniej męczyć, doskwiera nam obniżony komfort widzenia, a kolory przybierają przekłamane barwy.

poza-domem.pl Jakie są rodzaje łuków strzeleckich?

Jakie są rodzaje łuków strzeleckich? Jakie są rodzaje łuków strzeleckich?

Łucznictwo to szlachetny sport, jego historia sięga początków cywilizowanego świata a może nawet dalej. Długo był podstawowym narzędziem wykorzystywanym podczas polowań. Łuki wyszły z łask dopiero wraz...

Łucznictwo to szlachetny sport, jego historia sięga początków cywilizowanego świata a może nawet dalej. Długo był podstawowym narzędziem wykorzystywanym podczas polowań. Łuki wyszły z łask dopiero wraz z momentem pojawienia się broni palnej. Jednak nie zniknęły całkowicie. Zmienił się charakter ich użycia. W dzisiejszych czasach wykorzystywane są w sportach strzeleckich, na olimpiadach, a także hobbystycznie. Jeśli interesuje Cię łucznictwo, to sprawdź jaki łuk na początek będzie najlepszym wyborem.

Ewelina Grzesik TUNDRA - nowa czołówka od Mactronic

TUNDRA - nowa czołówka od Mactronic TUNDRA - nowa czołówka od Mactronic

„Czołówka” jest niezbędnym narzędziem pracy żołnierzy i medyków, ale nie tylko. Niektórzy sportowcy, turyści, miłośnicy kijów trekkingowych czy bywalcy biwaków nie wyobrażają sobie życia bez dobrej czołówki....

„Czołówka” jest niezbędnym narzędziem pracy żołnierzy i medyków, ale nie tylko. Niektórzy sportowcy, turyści, miłośnicy kijów trekkingowych czy bywalcy biwaków nie wyobrażają sobie życia bez dobrej czołówki. Dlatego przetestowaliśmy i sprawdziliśmy, czy warto zainwestować w latarkę TUNDRA THL0111 firmy MACTRONIC.

Combat.pl Przeżyj to z combat - zgarnij zniżkę na swoje zakupy

Przeżyj to z combat - zgarnij zniżkę na swoje zakupy Przeżyj to z combat - zgarnij zniżkę na swoje zakupy

Jeśli trafiłeś na tę stronę świadomie, to najpewniej interesują Cię zagadnienia militarne, być może survival, ewentualnie bushcraft lub EDC. Te zainteresowania łączy dość specyficzna grupa przedmiotów,...

Jeśli trafiłeś na tę stronę świadomie, to najpewniej interesują Cię zagadnienia militarne, być może survival, ewentualnie bushcraft lub EDC. Te zainteresowania łączy dość specyficzna grupa przedmiotów, które zapewne chcesz posiadać – tak jak my. Zdobyć je można w licznych sklepach „wojskowych” zorientowanych na takich właśnie zapaleńców. Być może nie wiesz jeszcze, że do grona tych sklepów dołączył stosunkowo niedawno kolejny gracz – combat.pl.

SPY SHOP Paweł Wujcikowski Termowizja strzelecka na każdą kieszeń – AGM Rattler

Termowizja strzelecka na każdą kieszeń – AGM Rattler Termowizja strzelecka na każdą kieszeń – AGM Rattler

Co jest najważniejsze w strzelectwie? Oczywiście dobra widoczność niezależnie od warunków terenowych i atmosferycznych. Kiedy zapadnie zmierzch i chmury zakryją niebo, profesjonalny termowizor pozwoli...

Co jest najważniejsze w strzelectwie? Oczywiście dobra widoczność niezależnie od warunków terenowych i atmosferycznych. Kiedy zapadnie zmierzch i chmury zakryją niebo, profesjonalny termowizor pozwoli łatwo zlokalizować cel nawet przy zupełnym braku światła zewnętrznego. W tym artykule skupimy się na urządzeniach z rodziny AGM Rattler, które oferują doskonały stosunek ceny do oferowanych możliwości.

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Special-Ops