Special-Ops.pl

Zaawansowane wyszukiwanie

Lekcje kosmosu

Michał Piekarski | 2013-04-12
Fot. NASA

Fot. NASA

Dzień dwunastego kwietnia jest rocznicą jednego z najważniejszych wydarzeń w historii ludzkości, zdarzenia po którym jak po żadnej innej wojnie, zamachu czy bitwie zmienił się świat. 12 kwietnia 1961 roku pierwszy raz człowiek znalazł się na orbicie okołoziemskiej. Doświadczenia programów kosmicznych są do dziś aktualne i ważne także dla dziedzin od orbity odległych.

Zobacz także

Michał Piekarski Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach”

Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach” Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach”

Mimo że głównym tematem wiadomości dotyczących elitarnych jednostek Wojska Polskiego pozostają informacje dotyczące programów modernizacji technicznej lub bieżących działań szkoleniowych lub działań poza...

Mimo że głównym tematem wiadomości dotyczących elitarnych jednostek Wojska Polskiego pozostają informacje dotyczące programów modernizacji technicznej lub bieżących działań szkoleniowych lub działań poza granicami państwa, co jakiś czas niestety powracają kwestie dotyczące historii i tradycji.

Michał Piekarski Anatomia Zamachu

Anatomia Zamachu Anatomia Zamachu

Na polskim rynku od kilkunastu lat wydano już wiele książek traktujących o tematyce terroryzmu. W tym morzu pozycji czasem trudno zauważyć te które niosą ze sobą najbardziej merytoryczny przekaz.

Na polskim rynku od kilkunastu lat wydano już wiele książek traktujących o tematyce terroryzmu. W tym morzu pozycji czasem trudno zauważyć te które niosą ze sobą najbardziej merytoryczny przekaz.

Michał Piekarski Scenariusz Chaosu

Scenariusz Chaosu Scenariusz Chaosu

Siły specjalne i gry wywiadów są jednymi z ulubionych tematów po jakie sięgają autorzy książek z gatunku military fiction. Tak jest także w przypadku najnowszej powieści Piotra Langenfelda, wydanej przez...

Siły specjalne i gry wywiadów są jednymi z ulubionych tematów po jakie sięgają autorzy książek z gatunku military fiction. Tak jest także w przypadku najnowszej powieści Piotra Langenfelda, wydanej przez wydawnictwo WarBook.

Lot majora Jurija Gagarina był elementem wojny, nie „gorącej” ale „zimnej” rywalizacji pomiędzy mocarstwami. Wyścig kosmiczny miał wymiar praktyczny. Statek Wostok oprócz wersji załogowej, miał także wersję bezzałogową, służącą do prowadzenia rozpoznania. Rakieta nośna była wariantem międzykontynentalnego pocisku balistycznego. Podbój przestrzeni kosmicznej miał pozwolić na umieszczenie tam systemów rozpoznania, łączności, wreszcie uzbrojenia.

Najważniejsze jednak były względy polityczne i psychologiczne. Początek lat sześćdziesiątych to okres lęku Zachodu przed radzieckim potencjałem rakietowym. Pierwszy satelita został umieszczony na orbicie przez Związek Radziecki, co dla Amerykanów było nie tylko porażką. Było wręcz upokorzeniem.

Stany Zjednoczone lat pięćdziesiątych nie przypadkowo do dziś są obiektem tęsknoty konserwatystów. Było to państwo zasobne, o kwitnącej gospodarce, rosnącej w siłę klasie średniej. Armia i służby specjalne kilkakrotnie już zdążyły odnieść sukces w powstrzymywaniu komunizmu na całym świecie. Silne wydawały się kulturowe podstawy tego społeczeństwa. Radzieckie sukcesy kosmiczne wydawały się podważać całość amerykańskiej potęgi.

Amerykanie nie mogli nie zareagować. Już w 1958 roku utworzono agencję rządową odpowiedzialną za program kosmiczny – NASA. Zwielokrotnione zostały środki na edukację, zwłaszcza w zakresie nauk ścisłych i technicznych. Podjęto prace nad amerykańskim załogowym programem kosmicznym. Ale mimo że pierwszy lot kosmiczny wykonano już 5 maja 1961 roku, to był to lot balistyczny. Pierwszy amerykański lot orbitalny nastąpił dopiero rok po radzieckim.

Zarazem, już 25 maja 1961 roku John F. Kennedy w orędziu do Kongresu wyznaczył strategiczny cel programu kosmicznego. Lądowanie człowieka na Księżycu i bezpieczny jego powrót, co miało nastąpić przed rokiem 1970.

Z perspektywy strategicznej, to był pierwszy i najważniejszy sukces w tym wyścigu. Zamiast „zaledwie” ścigać się z Rosjanami o pierwszeństwo w cząstkowych osiągnięciach, Kennedy wyznaczył cel długofalowy, o niezwykłej sile oddziaływania.

Księżyc to idealny przykład celu odległego, ale uchwytnego, czytelnego dla każdego człowieka, dla każdego podatnika, wszak każdy widzi Księżyc i jest to powszechnie rozpoznawalne, choć pozornie nieosiągalne miejsce. Lot tam oznaczał więc spełnienie marzeń snutych od wieków.

Za takimi psychologicznymi i emocjonalnymi motywami kryły się inne, bliższe zimnej racjonalnej kalkulacji. Wezwanie do lotu na naturalnego satelitę Ziemi, rzucone w chwili gdy Amerykanie ledwo zdążyli wyekspediować astronautę w krótki lot balistyczny nawet wielu pracownikom NASA wydawało się nadmiernym optymistyczne.

To jednak oznaczało, że całość programu lotów załogowych zostanie podporządkowana jednemu celowi. Dla lotu na Księżyc trzeba było zbudować odpowiednio silne – w porównaniu z istniejącymi w roku 1961 – potężne rakiety nośne. Należało rozwiązać podstawowe problemy, jak nawigacja i manewrowanie statkiem kosmicznym na orbicie. Trzeba było poradzić sobie z wyjściem człowieka w próżnię, zbadać Księżyc sondami bezzałogowymi by jak najdokładniej poznać tamtejsze warunki i wybrać dogodne miejsca lądowania.

Wysiłek ten został podjęty, właśnie dlatego że było to trudne. Tak dosłownie sformułował to Kennedy w jednym z przemówień wygłoszonym w 1962 roku. To był cel który miał skonsolidować amerykański potencjał intelektualny i przemysłowy. Program kosmiczny oznaczał inwestycje w naukę, w przemysł lotniczy i kosmiczny, w postęp w zakresie elektroniki i telekomunikacji. Bezpośrednio przy programie kosmicznym pracowały dziesiątki tysięcy ludzi, setki tysięcy pracowały dookoła niego, rozwijały się uczelnie, ośrodki badawcze oraz przemysł. Najważniejszą korzyścią był kapitał ludzki. Program kosmiczny przyciągał najwybitniejszych ludzi, pilotów, inżynierów i naukowców.

Sukces, jakim było lądowanie na Księżycu 21 lipca 1969 roku i pięć kolejnych lądowań nie byłby możliwy gdyby nie wysiłek i odwaga ludzi pracujących przy programie i zbiór doświadczeń nabytych przez dekadę pracy. Mimo że załoga Apolla 1 zginęła podczas treningu naziemnego a lot Apolla 13 przekształcił się w walkę o ocalenie życia załogi, to nawet te porażki nie zahamowały programu – wręcz przeciwnie. Każda porażka, a było ich niemało, nawet tragedia nie była traktowana jako powód do szukania winnych, wzajemnych rozliczeń i niekończących się śledztw.

Obraz programu Apollo podczas jego finałowej, księżycowej fazy, jaki wyłania się ze wspomnień astronautów, kontrolerów misji, inżynierów jest biegunowo odmienny. Normą było ponoszenie własnej odpowiedzialności zarówno za sukcesy i porażki, akceptowane było ryzyko, ale oparte na racjonalnych kalkulacjach, nie było błędem przyznanie się do własnej niewiedzy – ale pod warunkiem że będą wyciągnięte z tego wnioski. Pożądane było stałe podnoszenie stanu swojej wiedzy i umiejętności. Jeden z szefów kontroli misji, Gene Kranz w emocjonalnej mowie wygłoszonej do kontrolerów po tragedii Apolla 1 podsumował te cechy jako „solidność i fachowość”.

Dzięki tej mentalności, swoistemu espirit de corps, udało się nie tylko opanować kryzys podczas misji Apolla 13, ale także doprowadzić do pomyślnego końca wszystkie pozostałe, mimo że w przynajmniej dwóch, istniało poważne zagrożenie ich niepowodzenia. Apollo 11 wylądował na Księżycu pomyślnie, dlatego że w czasie ostatniej symulacji wychwycono problem z interpretacją alarmów komputera lądownika. Podczas startu Apolla 12 wyładowanie atmosferyczne zakłóciło pracę instalacji elektrycznej i tylko dzięki niestandardowemu rozwiązaniu jakie w ciągu sekund zaproponował jeden z kontrolerów, John Aaron misja nie została przerwana.

Można więc śmiało powiedzieć, ze podczas lotów na Księżyc, zarządzanie kryzysowe było wręcz wzorowe. Nie było w nim cudownych recept i magicznych zaklęć, jedynie szeroki zasób wiedzy i umiejętności korzystania z niej. Mimo wyraźnej i jasno określonej pozycji jaką w systemie kierowania misją zajmowała załoga statku oraz szefowie kontroli lotu, nie był to system nadmiernie scentralizowany, a wpływ wyższych szczebli administracji NASA na tok misji był ograniczony.

Kontrastuje to z innymi podobnymi programami. Radziecki załogowy program księżycowy nie wyszedł poza fazę prób, a program bezzałogowy odniósł ograniczony sukces. Realizowany był także mniejszymi środkami i w warunkach wewnętrznych sporów. NASA po zakończeniu misji księżycowych nie miała nowej, strategicznej misji do wypełnienia i w ciągu kolejnych dekad, mimo licznych sukcesów brak jednego konkretnego celu – jak załogowy lot na Marsa – jest wyraźny.

Także w sferze poza kosmicznej widać konsekwencje braku wizji i motywacji ludzi tworzących daną strukturę lub program są widoczne. Wystarczy wspomnieć operację „Eagle Claw” która zakończyła się katastrofą między innymi z powodu zbyt rozbudowanej struktury dowodzenia, niewystarczającego przygotowania operacji pod wieloma względami i skomplikowanego planu.

W latach dziewięćdziesiątych, amerykańskie służby specjalne wielokrotnie rozważały uderzenie w Al-Kaidę i prowadziły przeciwko tej organizacji aktywne działania wywiadowcze, ale brak jednej wizji, długoterminowej strategii, obawa przed politycznymi kosztami porażki przesądziły o biernym czekaniu na, jak się okazało tragiczny w skutkach zamach.

Z drugiej strony, sukcesy jakie amerykańskie siły specjalne odniosły w minionych kilku latach, w tym szereg trudnych operacji ratowania zakładników, operacja zabicia ben-Ladena, sukcesy odniesione w walce z Al-Kaidą w Iraku, to efekt wielu lat budowy efektywnych struktur, zmian systemu myślenia, nakierowanego na efekt działań połączonych a nie na interes rodzajów sił zbrojnych, to także lata stabilnego selekcji i szkolenia kadr a także nauki na błędach.

Także w przypadku Polski, można łatwo odszukać przykłady struktur i jednostek w których strategiczna wizja, która zdołała przyciągnąć ludzi szczególnie zmotywowanych i przygotowanych do wykonywania trudnych zadań. Trzeba przy tym pamiętać że jedną z żelaznych zasad w bezpieczeństwie – a zwłaszcza jednostkach specjalnych – jest to że ludzie są ważniejsi niż sprzęt

Niestety, znane są także przypadki, gdy o tym się zapomina. Gdy pozwala się na brak długoterminowej wizji, gdy toleruje się niekompetencję i brak rozwoju, gdy jedyna selekcja kadr to selekcja negatywna, a decydenci wolą nie robić nic niż ryzykować błąd, gdy przyznanie się do błędu lub niewiedzy to samooskarżenie się – to taka sytuacja jest katastrofą i nie jest pytaniem czy do niej dojdzie, ale kiedy.

Komentarze

Najnowsze produkty i technologie

Dariusz Leżała, Transactor Security Sp. z o.o. Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E

Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E

Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego...

Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego rozwoju sprzętu specjalistycznego umożliwiającego ich ujawnienie i identyfikację. Naprzeciw tym wymogom wychodzi firma Transactor Security Sp. z o.o., która w ofercie ma najnowsze rozwiązania sprzętowe firm VIDISCO Ltd. oraz Viken Detection.

Militaria.pl Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne

Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne

Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach...

Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach polowych, w tym także podczas sytuacji kryzysowych czy akcji ratunkowych. Bardzo ważne jest to, aby taktyczne wyposażenie medyczne było łatwe w transporcie i szybkie w użyciu. W tym artykule omawiamy najpotrzebniejsze wyposażenie medyczne, które warto mieć przy sobie.

Ha3o Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS

Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS

Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania...

Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania do warunków zależy jakość obserwacji przekładająca się na bezpieczeństwo indywidualne oraz powodzenie całego wykonanego zadania. I choć wydawać by się mogło, że obecne rozwiązania w zakresie optyki taktycznej oferują bardzo wiele, to okazuje się, że w tej materii można pójść jeszcze o krok dalej,...

Militaria.pl Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft

Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft

Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak...

Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak i początkujący entuzjaści survivalu i bushcraftu docenią znaczenie starannie dobranego zestawu niezbędnych przedmiotów.

Griffin Group Defence Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych

Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych

Firma Griffin Group Defence posiada w swojej ofercie najwyższej klasy doręczne urządzenia termowizyjne, które umożliwiają obserwację w warunkach dziennych jak i nocnych. Dzięki wykorzystaniu termowizji,...

Firma Griffin Group Defence posiada w swojej ofercie najwyższej klasy doręczne urządzenia termowizyjne, które umożliwiają obserwację w warunkach dziennych jak i nocnych. Dzięki wykorzystaniu termowizji, pozwalają one na wykrycie nawet mało widocznych celów - w kamuflażu lub w otoczeniu, które utrudnia rozpoznanie.

Patryk Kościński Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania

Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania

Jak podaje producent, firma Prabos - Grizzly 933 to wytrzymałe zimowe buty wojskowe, skonstruowane z myślą o użyciu w skrajnie mroźnych warunkach. Przeznaczone są dla osób, które potrzebują wytrzymałego...

Jak podaje producent, firma Prabos - Grizzly 933 to wytrzymałe zimowe buty wojskowe, skonstruowane z myślą o użyciu w skrajnie mroźnych warunkach. Przeznaczone są dla osób, które potrzebują wytrzymałego i ciepłego obuwia na zimę. Polecane są dla żołnierzy, pracowników leśnych, służb mundurowych oraz osób, które lubią aktywnie spędzać czas na świeżym powietrzu w zimie. Wykonane są ze skóry i materiału izolacyjnego Gore-Tex THERMIUM, który zapewnia dobrą izolację termiczną. Dzięki temu w butach można...

Militaria.pl Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych

Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych

Latarki czołowe i kątowe są praktycznymi urządzeniami, które znajdują szerokie zastosowanie podczas różnych czynności. Wiele profesji zawodowych i aktywności wymaga solidnego źródła światła, a przy tym...

Latarki czołowe i kątowe są praktycznymi urządzeniami, które znajdują szerokie zastosowanie podczas różnych czynności. Wiele profesji zawodowych i aktywności wymaga solidnego źródła światła, a przy tym możliwości dostosowywania kąta padania strumienia światła przy zachowaniu swobody ruchów. Wszystkie te udogodnienia zapewniają latarki czołowe i kątowe.

Instytut Nowych Technologii Sp. z o.o. Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu

Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu

Predator Eye to nowatorskie rozwiązanie w zakresie obrazowania termicznego. Predator Eye jest to nahełmowy zestaw zbudowany z kamery termowizyjnej przekazującej obraz na mikrowyświetlacz dooczny wraz z...

Predator Eye to nowatorskie rozwiązanie w zakresie obrazowania termicznego. Predator Eye jest to nahełmowy zestaw zbudowany z kamery termowizyjnej przekazującej obraz na mikrowyświetlacz dooczny wraz z modułem zasilającym i transmitującym obraz w czasie rzeczywistym do zdalnej lokalizacji. Ten polski produkt to przełom w działaniach poszukiwawczych, operacyjno-śledczych oraz ratowniczych. Jego unikalna konstrukcja umożliwia użytkownikom pełną swobodę ruchów, jednocześnie zapewniając dostęp do zaawansowanej...

pcphunters.com Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie?

Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie? Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie?

W sprzedaży jest dostępnych kilka rodzai broni pneumatycznej. Różnią się wzajemnie m.in. sposobem zasilania, kalibrem czy możliwością zamontowania dodatkowego sprzętu ułatwiającego strzelanie. Jeśli interesuje...

W sprzedaży jest dostępnych kilka rodzai broni pneumatycznej. Różnią się wzajemnie m.in. sposobem zasilania, kalibrem czy możliwością zamontowania dodatkowego sprzętu ułatwiającego strzelanie. Jeśli interesuje Cię zakup karabinka pneumatycznego, powinieneś wiedzieć, czym charakteryzują się poszczególne typy wiatrówek oraz do czego będziesz ich używał. Czym jest karabinek pneumatyczny? Czym charakteryzują się poszczególne typy wiatrówek długich?

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Special-Ops

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.special-ops.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.special-ops.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.