20 lat CBŚP

Nazwa CBŚP od dawna budzi respekt i uznanie, jest też gwarancją wysokiej skuteczności. W ciągu ostatnich 20 lat policjanci CBŚ/CBŚP:

• rozbili ponad 3,5 tys. zorganizowanych grup przestępczych,
• ustalili 90 tysięcy podejrzanych, którym na poczet przyszłych kar zabezpieczyli mienie warte około 8,3 miliarda złotych,
• zlikwidowali prawie 300 laboratoriów narkotyków syntetycznych, blisko tysiąc plantacji konopi i ponad 100 nielegalnych fabryk papierosów,
• przejęli też ponad 43 tony narkotyków, prawie 1,9 miliarda szt. papierosów oraz prawie 5 tysięcy jednostek broni.

CBŚP stanowi bowiem aktywną broń Policji przeciw podziemiu kryminalnemu, które tak gwałtownie rozwinęło się w naszym kraju w latach 90.

Nowa rzeczywistość

Równolegle do transformacji politycznej i rozwoju gospodarczego oraz otwarcia się na Zachód po roku 1989 nastąpił w Polsce skokowy wzrost przestępczości. Okres zmian, reorganizacja organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, a także nienadążanie państwa z dostosowywaniem przepisów prawnych do nowej rzeczywistości, doprowadziły szybko do powstania w kraju tzw. szarej strefy i wielu zorganizowanych grup przestępczych, których celem był szybki i duży zysk.

Tranzytowe położenie kraju pomiędzy Wschodem i Zachodem zachęcało do budowy transgranicznych siatek, a obok miejscowych grup pojawiły się i szczególnie bezwzględne rosyjskojęzyczne. Niektóre z polskich działały głównie w sferze ekonomicznej, takiej jak przemyt samochodów (z „podwykonawcami”: złodziejami aut, blacharzami, mechanikami, fałszerzami dokumentów), tytoniu czy alkoholu, handel narkotykami i organizacja prostytucji, inne – w tym te zza wschodniej granicy – miały charakter zbrojny (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu jak np. wymuszenia haraczy, porwania dla okupu, rozboje, napady na banki lub konwoje wartości pieniężnych, podkładanie ładunków wybuchowych, zabójstwa na zlecenie), z czasem tworząc także grupy multiprzestępcze. Wiele z nich charakteryzowała duża brutalność, zarówno w stosunku do ofiar, jak i członków konkurencyjnych grup – walka o strefy wpływów przyniosła eskalację przemocy, fizyczne eliminowanie konkurentów, strzelaniny na ulicach oraz podkładanie ładunków wybuchowych.

Rozrost przestępczości o zorganizowanej formie, wciągającej do współpracy także korumpowanych przedstawicieli władz, a nawet służb, zaczynał w latach 90. stanowić bardzo poważny problem, przeciwdziałanie któremu wymagało od świeżo sformowanej Policji nowego podejścia i metod. To właśnie wtedy narodziła się nowa filozofia pracy, obowiązującą do dziś w CBŚP, czyli prowadzenie proaktywnych, wyprzedzających działań rozpoznawczych i operacje ofensywne wobec największych grup przestępczych oraz wdrażanie związanych z tym nowych rozwiązań taktycznych i organizacyjnych.

Zanim powstało CBŚ

1 lipca 1991 r. w 17 tzw. „starych” Komendach Wojewódzkich Policji utworzono wydziały K-17, które miały się zająć rozpoznaniem i zwalczaniem zorganizowanych grup przestępczych na terenie ich właściwości miejscowej oraz województw ościennych. Ponieważ nie zapewniało to jednak scentralizowanego systemu walki z tego rodzaju zagrożeniami, w połowie następnego roku MSW powołało dziewięcioosobową grupę roboczą „Maraton”, która otrzymała zadanie zdiagnozowania ich skali i organizację działań o charakterze analityczno-informacyjnym. Był to swego rodzaju pierwszy krok do tworzenia przyszłego, wyspecjalizowanego pionu do walki z przestępczością zorganizowaną.

W tym samym czasie z inicjatywy oddolnej podjęto w niektórych jednostkach terenowych Policji próby tworzenia wydzielonych komórek pionu kryminalnego, skupiających się na rozpracowaniu i neutralizacji lokalnych zorganizowanych grup przestępczych. Tak powstały w grudniu 1991 r. sekcje „Antygang” w Wydziale Operacyjno-Rozpoznawczym KWP w Bydgoszczy i KWP w Krakowie, które zajęły się rozbijaniem grup dokonujących rozbojów, wymuszających haracze, kradnących samochody itp. Ponieważ przeciwnik był szczególnie niebezpieczny działalność sekcji wiązała się z oczywistą koniecznością przyjęcia efektywniejszych, bardziej dynamicznych sposobów pracy, dużej aktywności w poznawaniu i analizowaniu nowych mechanizmów przestępczych oraz „w terenie”, ale również doboru odpowiednio sprawnych i zdecydowanych w działaniu policjantów.

Służba w „Antygangu” oznaczała też uczestniczenie w treningach doskonalących taktykę i techniki zatrzymywania podejrzanych w różnych warunkach, strzelanie bojowe, prowadzenie pojazdów itp. Efektem były pierwsze liczące się sukcesy w walce z poważnymi grupami przestępczymi.

Wnioski z tego wszystkiego doprowadziły do utworzenia 1 stycznia 1994 r. (na podstawie Zarządzenia nr 37 Komendanta Głównego Policji z 21 grudnia 1993 r.) Biura do Walki z Przestępczością Zorganizowaną, jako specjalnej komórki KGP o stricte takowym przeznaczeniu oraz wydziałów terenowych tego typu – najpierw 12, a w 1995 r. kolejnych trzech, rok później podporządkowanych jednak Komendantom Wojewódzkim Policji.

Czytaj też: Pies bojowy WDS OSŻW >>>

Do „Pezetów” rekrutowano doświadczonych policjantów, znanych już z dużej wiedzy, inicjatywy i wyników, ale nowy poziom skuteczności mieli osiągnąć dzięki nowoczesnym narzędziom do walki ze zorganizowaną przestępczością, takim jak „zakup kontrolowany”, „dostawa kontrolowana” czy „kontrolowane wręczenie korzyści majątkowej” i inne operacje specjalne.

[Centralne Biuro Śledcze Komendy Głównej Policji, CBŚ KGP, CBŚP, jednostki specjalne, przestępczość, walka z przestępczością, operacje specjalne, funkcjonariusze CBŚP]