Special-Ops.pl

Zaawansowane wyszukiwanie

Śmigłowce i komandosi

Michał Piekarski | 2013-12-06
śmigłowiec UH-1N 20 Dywizjonu Operacji Specjalnych USAF, rok 1981 Fot. USAF

śmigłowiec UH-1N 20 Dywizjonu Operacji Specjalnych USAF, rok 1981 Fot. USAF

Historia lotnictwa wojskowego postrzegana jest z reguły przez pryzmat samolotów. Faktem jest że to właśnie one są najpowszechniej używane i wykonują zadania w największym zakresie. Jednak gdy mowa o lotniczym wsparciu sił specjalnych, z reguły pierwszym skojarzeniem są śmigłowce.

Zobacz także

Michał Piekarski Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach”

Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach” Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach”

Mimo że głównym tematem wiadomości dotyczących elitarnych jednostek Wojska Polskiego pozostają informacje dotyczące programów modernizacji technicznej lub bieżących działań szkoleniowych lub działań poza...

Mimo że głównym tematem wiadomości dotyczących elitarnych jednostek Wojska Polskiego pozostają informacje dotyczące programów modernizacji technicznej lub bieżących działań szkoleniowych lub działań poza granicami państwa, co jakiś czas niestety powracają kwestie dotyczące historii i tradycji.

Michał Piekarski Anatomia Zamachu

Anatomia Zamachu Anatomia Zamachu

Na polskim rynku od kilkunastu lat wydano już wiele książek traktujących o tematyce terroryzmu. W tym morzu pozycji czasem trudno zauważyć te które niosą ze sobą najbardziej merytoryczny przekaz.

Na polskim rynku od kilkunastu lat wydano już wiele książek traktujących o tematyce terroryzmu. W tym morzu pozycji czasem trudno zauważyć te które niosą ze sobą najbardziej merytoryczny przekaz.

Michał Piekarski Scenariusz Chaosu

Scenariusz Chaosu Scenariusz Chaosu

Siły specjalne i gry wywiadów są jednymi z ulubionych tematów po jakie sięgają autorzy książek z gatunku military fiction. Tak jest także w przypadku najnowszej powieści Piotra Langenfelda, wydanej przez...

Siły specjalne i gry wywiadów są jednymi z ulubionych tematów po jakie sięgają autorzy książek z gatunku military fiction. Tak jest także w przypadku najnowszej powieści Piotra Langenfelda, wydanej przez wydawnictwo WarBook.

Śmigłowce pod względem historii samej idei są równie stare jak stałopłaty, o ile nie starsze, a w ich historii przewijają się takie nazwiska jak Leonardo da Vinci i Michaił Łomonosow. Jednak pierwsze latające konstrukcje, budowane w pierwszej dekadzie dwudziestego wieku przez braci Breguet oraz Paula Cornu były w stanie osiągnąć ułamek tego, co mogły osiągnąć samoloty. Śmigłowiec Cornu w roku 1907 był w stanie unieść się niecały metr nad ziemię, na czas nie większy niż minutę. Tymczasem już w 1909 roku Louis Bleriot przeleciał Kanał La Manche w samolocie własnej konstrukcji. Problemy techniczne, w tym zwłaszcza uzyskanie stateczności w locie sprawiły że śmigłowce pozostawały jedynie domeną eksperymentatorów.

Także wiatrakowiec, wynalazek Juana de la Ceirvy z roku 1923, a więc maszyna zaopatrzona w wirnik nośny, obracający się dzięki sile autorotacji ale której ruch postępowy zapewnia typowo samolotowy zespół napędowy, znalazł bardzo ograniczone zastosowanie w ogóle, a wojskowe wręcz szczątkowe.

Nie oznaczało to jednak że idea zbudowania statku powietrznego zdolnego do pionowego startu i lądowania została porzucona. Przeciwnie, przy wszystkich swoich zaletach, samoloty miały i mają swoje ograniczenia.

Podczas Drugiej Wojny Światowej, wraz z narodzinami jednostek specjalnych, zaistniała potrzeba wspierania ich działań z powietrza. Brytyjskie dywizjony numer 161 i 138 a także polska 1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia były jednostkami wyspecjalizowanymi w transporcie i desantowaniu ludzi i zaopatrzenia na tyłach przeciwnika, podobne jednostki utworzyło także lotnictwo amerykańskie oraz niemieckie. W razie potrzeby wykorzystywano do tych zadań także zwykłe jednostki bombowe lub transportowe. Problemem była droga powrotna. Samolot potrzebuje pasa o określonej długości, co na terenie zajętym przez przeciwnika jest poważną komplikacją. W czasie wojny wykonywano takie loty, ale w większości z użyciem lekkich samolotów na relatywnie niedużą odległość. Wspomniane dywizjony RAF regularnie wykonywały takie loty do Francji korzystając z łącznikowych Lysanderów, zabierających pilota i jednego pasażera.

Natomiast do Polski wykonano tylko trzy takie loty (pod kryptonimem „Most”) z użyciem transportowej Dakoty, wszystkie w roku 1944, w ten sposób transportując nie tylko ważnych emisariuszy politycznych ale także materiały dotyczące pocisków V-1 i V-2. Stąd też materiały wywiadowcze, o ile nie były przekazywane drogą radiową (co było ryzykowne) musiały być przekazywane innymi sposobami, w tym przez kurierów których, podobnie zestrzelonych lotników czy żołnierzy grup specjalnych po wykonaniu zadania czekał powrót drogą morską (co było ograniczone przez geografię), ewentualnie poprzez okupowane terytorium i państwa neutralne, (co z kolei było długotrwałe i ryzykowne).

Ograniczone możliwości samolotów dawały się odczuć także w innych obszarach. Wprawdzie lotniskowce dawały nowe możliwości marynarce wojennej, jednak samoloty wymagały dużych pokładów do startu i lądowania. Samolot nie mógł bazować na innym okręcie czy statku. Gdy na pokładach niektórych brytyjskich statków handlowych umieszczone zostały myśliwce Hurricane, były to samoloty jednorazowego użytku – po starcie pilot musiał wodować i mieć nadzieję że zostanie szybko podjęty przez któryś ze statków konwoju. Alternatywą było wykorzystanie wodnosamolotów, i robiono tak na dużych okrętach, jednak komplikowało to działanie okrętu, który musiał podjąć samolot z wody. Do tego dochodziła masa i gabaryty katapulty oraz dźwigu.

Nie może więc dziwić w tych okolicznościach, że pierwsze operacyjne użycie śmigłowca podczas konfliktu zbrojnego przypadło jednostce specjalnej. Było to 1 Air Commando, amerykańska jednostka lotnicza operująca na froncie birmańskim, które otrzymało w roku 1944 sześć śmigłowców Sikorsky R-4, wykorzystywanych do zadań poszukiwawczo – ratowniczych i ewakuacji rannych. Natomiast w przypadku niemieckich prac, istotny nacisk położono na działania z pokładów okrętów, czego efektem był śmigłowiec Flettner Fl 282.

Wciąż jednak, śmigłowce pozostawały w cieniu samolotów, co wiązało się przede wszystkim z ich ograniczonymi osiągami, co z kolei było związane z dostępnymi jednostkami napędowymi. . Do lat sześćdziesiątych śmigłowce napędzane silnikami tłokowymi mogły być na polu walki użyte w ograniczonym zakresie, z powodu niskiej prędkości, ograniczonego zasięgu, wreszcie ładowności co negatywnie wpływało nie tylko na ich zdolności transportowe, ale także możliwość ich uzbrojenia.

Wprowadzenie silników turbinowych spowodowało skokowy wzrost możliwości śmigłowców i zarazem wzrost ich znaczenia na polu walki. Nowy napęd był lżejszy a zarazem mocniejszy i nie jest przypadkiem, że jednym z pierwszych masowo produkowanych śmigłowców z tym silnikiem był Bell UH-1, który stał się wręcz symbolem amerykańskiej interwencji w Wietnamie.

Właśnie ta wojna, choć nie była pierwszą podczas której użyto śmigłowców, określiła w sposób zasadniczy miejsce śmigłowca na lądowym polu walki, a w latach sześćdziesiątych wykrystalizowała się także rola śmigłowców w działaniach na morzu.

Oprócz wielu zadań wykonywanych przez śmigłowce, wsparcie działań specjalnych zasługuje na szczególną uwagę. Niedługo po tym jak „doradców wojskowych” zastąpiły całe dywizje i korpusy, a amerykańskie samoloty podjęły naloty na Wietnam Północny zadania poszukiwawczo – ratownicze, jak również wsparcia transportowego i ogniowego sił specjalnych przejęły wyspecjalizowane dywizjony śmigłowców, zarówno sił powietrznych jak i marynarki wojennej. Wykorzystywane przez nie maszyny zostały odpowiednio przygotowane do tego rodzaju zadań, zarówno poprzez instalacje odpowiedniego uzbrojenia jak również inne wyposażenie, a w szczególności (na śmigłowcach HH-3 i HH-53 sił powietrznych) – instalacje do uzupełniania paliwa w locie. Miarą skuteczności tych sił było sprawne przerzucenie i ewakuacja sil specjalnych podczas rajdu na obóz Son Tay w roku 1970 oraz szereg udanych mniejszych operacji.

Może dziwić, że podjęta dekadę później operacja odbicia zakładników w Iranie zakończyła się katastrofą. Trzeba jednak pamiętać, że ówczesne amerykańskie siły specjalne, w tym jednostki lotnicze były rozproszone a ich możliwości ograniczone przez brak koordynacji i współpracy.

Kolejne konflikty i operacje potwierdziły jednoznacznie słuszność podjętych po operacji irańskiej reform amerykańskich sił specjalnych, w tym sformowania specjalnej jednostki lotnictwa wojsk lądowych, czyli obecnego 160 Pułku Lotniczych Operacji Specjalnych.

Obecnie, w strukturach amerykańskich sił zbrojnych przeznaczone do wsparcia sił specjalnych są jednostki lotnicze sił powietrznych, zarówno śmigłowcowe jak również samolotowe, podporządkowane Dowództwu Operacji Specjalnych Sił Powietrznych (AFSOC) , 160 Pułk Lotniczych Operacji Specjalnych wojsk lądowych oraz dwa dywizjony śmigłowcowe US Navy - HSC-84 i HSC-85. Dodatkowo, także jednostki konwencjonalnych sił lotniczych wszystkich rodzajów sił zbrojnych mogą, zależnie od potrzeb oraz ich możliwości, co dotyczy zarówno samolotów bojowych jak również maszyn transportowych. Ponadto spośród tych ostatnich wydzielono niedużą grupę maszyn (w tym ciężkich C-5 Galaxy, C-17 Globemaster a wcześniej także C-141B) które zmodyfikowano do operacji w trudnych warunkach , prowadzonych w nocy na niskiej wysokości a załogi przechodzą dodatkowe szkolenie.

Dodatkowo należąca do struktur Federalnego Biura Śledczego jednostka kontrterrorystyczna HRT dysponuje własnym pododziałem lotnicznym (Tactical Helicopter Unit) , wyposażonym między innymi w śmigłowce UH-60 Black Hawk i Bell 412.

Z racji globalnego zasięgu działań, jak i gigantycznych w porównaniu z innymi państwami środków, amerykańskie siły specjalne nie są modelem nadającym się do bezpośredniego kopiowania. Faktem jest jednak że szereg państw ( w tym Wielka Brytania, Francja, Włochy czy Kanada) dysponuje wyspecjalizowanymi w zadaniach wsparcia sił specjalnych jednostkami lotniczymi.

Od niedawna do grona tych państw dołączyła Polska, choć utworzenie wyspecjalizowanych jednostek było postulowane od lat, zwłaszcza po kontaktach z zachodnimi sojusznikami. W końcu lat dziewięćdziesiątych w jednostce GROM utworzony został zalążek oddziału lotniczego i jednostka dysponowała jednym śmigłowcem W-3RM Anakonda przejętym ze 103 Pułku Lotniczego Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych. Niestety, krótko po tym śmigłowiec ten rozbił się podczas ćwiczeń, szczęśliwie nie było ofiar w ludziach. Ponadto znaczącym obszarem współpracy lotnictwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (wcześniej NJW, a teraz Policji i Straży Granicznej) jest wsparcie jednostek specjalnych służb tego resortu.

Dopiero w roku 2010 rozpoczęto w Siłach Powietrznych tworzenie 7 Eskadry Działań Specjalnych, która jest przeznaczona do wsparcia lotniczego sił podlegających Dowództwo Wojsk Specjalnych. Dysponuje ona śmigłowcami Mi-17.

Stale ewoluujące zagrożenia wymagają posiadania przez współczesne państwa sił zdolnych de szybkiej i efektywnej reakcji. Wraz z rozwojem i wzrostem znaczenia wojskowych ale także policyjnych jednostek specjalnych, zwiększają się wymagania w zakresie struktur wspierających ich działania. Dotyczy to także jednostek lotniczych. W przypadku Polski zauważalna jest wyraźna dysproporcja w tym zakresie. Biorąc pod uwagę że jeszcze przez szereg lat śmigłowce, uzupełniane w określonych sytuacjach przez samoloty będą zasadniczym narzędziem lotniczego wsparcia działań specjalnych, i będą to śmigłowce załogowe, problem ten musi być uwzględniany podczas przyszłych reform i modernizacji służb porządku publicznego jak również sił zbrojnych.

Komentarze

Najnowsze produkty i technologie

Dariusz Leżała, Transactor Security Sp. z o.o. Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E

Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E

Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego...

Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego rozwoju sprzętu specjalistycznego umożliwiającego ich ujawnienie i identyfikację. Naprzeciw tym wymogom wychodzi firma Transactor Security Sp. z o.o., która w ofercie ma najnowsze rozwiązania sprzętowe firm VIDISCO Ltd. oraz Viken Detection.

Militaria.pl Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne

Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne

Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach...

Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach polowych, w tym także podczas sytuacji kryzysowych czy akcji ratunkowych. Bardzo ważne jest to, aby taktyczne wyposażenie medyczne było łatwe w transporcie i szybkie w użyciu. W tym artykule omawiamy najpotrzebniejsze wyposażenie medyczne, które warto mieć przy sobie.

Ha3o Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS

Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS

Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania...

Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania do warunków zależy jakość obserwacji przekładająca się na bezpieczeństwo indywidualne oraz powodzenie całego wykonanego zadania. I choć wydawać by się mogło, że obecne rozwiązania w zakresie optyki taktycznej oferują bardzo wiele, to okazuje się, że w tej materii można pójść jeszcze o krok dalej,...

Militaria.pl Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft

Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft

Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak...

Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak i początkujący entuzjaści survivalu i bushcraftu docenią znaczenie starannie dobranego zestawu niezbędnych przedmiotów.

Griffin Group Defence Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych

Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych

Firma Griffin Group Defence posiada w swojej ofercie najwyższej klasy doręczne urządzenia termowizyjne, które umożliwiają obserwację w warunkach dziennych jak i nocnych. Dzięki wykorzystaniu termowizji,...

Firma Griffin Group Defence posiada w swojej ofercie najwyższej klasy doręczne urządzenia termowizyjne, które umożliwiają obserwację w warunkach dziennych jak i nocnych. Dzięki wykorzystaniu termowizji, pozwalają one na wykrycie nawet mało widocznych celów - w kamuflażu lub w otoczeniu, które utrudnia rozpoznanie.

Patryk Kościński Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania

Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania

Jak podaje producent, firma Prabos - Grizzly 933 to wytrzymałe zimowe buty wojskowe, skonstruowane z myślą o użyciu w skrajnie mroźnych warunkach. Przeznaczone są dla osób, które potrzebują wytrzymałego...

Jak podaje producent, firma Prabos - Grizzly 933 to wytrzymałe zimowe buty wojskowe, skonstruowane z myślą o użyciu w skrajnie mroźnych warunkach. Przeznaczone są dla osób, które potrzebują wytrzymałego i ciepłego obuwia na zimę. Polecane są dla żołnierzy, pracowników leśnych, służb mundurowych oraz osób, które lubią aktywnie spędzać czas na świeżym powietrzu w zimie. Wykonane są ze skóry i materiału izolacyjnego Gore-Tex THERMIUM, który zapewnia dobrą izolację termiczną. Dzięki temu w butach można...

Militaria.pl Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych

Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych

Latarki czołowe i kątowe są praktycznymi urządzeniami, które znajdują szerokie zastosowanie podczas różnych czynności. Wiele profesji zawodowych i aktywności wymaga solidnego źródła światła, a przy tym...

Latarki czołowe i kątowe są praktycznymi urządzeniami, które znajdują szerokie zastosowanie podczas różnych czynności. Wiele profesji zawodowych i aktywności wymaga solidnego źródła światła, a przy tym możliwości dostosowywania kąta padania strumienia światła przy zachowaniu swobody ruchów. Wszystkie te udogodnienia zapewniają latarki czołowe i kątowe.

Instytut Nowych Technologii Sp. z o.o. Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu

Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu

Predator Eye to nowatorskie rozwiązanie w zakresie obrazowania termicznego. Predator Eye jest to nahełmowy zestaw zbudowany z kamery termowizyjnej przekazującej obraz na mikrowyświetlacz dooczny wraz z...

Predator Eye to nowatorskie rozwiązanie w zakresie obrazowania termicznego. Predator Eye jest to nahełmowy zestaw zbudowany z kamery termowizyjnej przekazującej obraz na mikrowyświetlacz dooczny wraz z modułem zasilającym i transmitującym obraz w czasie rzeczywistym do zdalnej lokalizacji. Ten polski produkt to przełom w działaniach poszukiwawczych, operacyjno-śledczych oraz ratowniczych. Jego unikalna konstrukcja umożliwia użytkownikom pełną swobodę ruchów, jednocześnie zapewniając dostęp do zaawansowanej...

pcphunters.com Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie?

Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie? Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie?

W sprzedaży jest dostępnych kilka rodzai broni pneumatycznej. Różnią się wzajemnie m.in. sposobem zasilania, kalibrem czy możliwością zamontowania dodatkowego sprzętu ułatwiającego strzelanie. Jeśli interesuje...

W sprzedaży jest dostępnych kilka rodzai broni pneumatycznej. Różnią się wzajemnie m.in. sposobem zasilania, kalibrem czy możliwością zamontowania dodatkowego sprzętu ułatwiającego strzelanie. Jeśli interesuje Cię zakup karabinka pneumatycznego, powinieneś wiedzieć, czym charakteryzują się poszczególne typy wiatrówek oraz do czego będziesz ich używał. Czym jest karabinek pneumatyczny? Czym charakteryzują się poszczególne typy wiatrówek długich?

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Special-Ops

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.special-ops.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.special-ops.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.