Kormoran w służbie

Jest to więc wydarzenie ważne, gdyż przez ten okres do służby w Marynarce Wojennej wcielano używane jednostki pozyskane z zagranicy, jak fregaty rakietowe typu „Perry” lub okręty podwodne typu „Kobben” lub mające bardziej złożoną historię, jak ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki”, przebudowany z pozostającej w stoczni pływającej stacji demagnetyzacyjnej.

Tym razem 13 Dywizjon Trałowców otrzyma jednostkę nowoczesną, o awangardowych rozwiązaniach technicznych jak kadłub wykonany ze stali amagnetycznej, pędniki cykloidalne zamiast konwencjonalnych śrub i sterów, zapewniające ponadprzeciętne możliwości manewrowe, czy szeroki wachlarz pływających, podwodnych pojazdów bezzałogowych przeznaczonych do wykrywania i niszczenia min morskich.

Oczywiście można zadać pytanie, dlaczego fakt wprowadzenia do służby nowej jednostki, zdawało by się – pełniącej funkcje pomocnicze w porównaniu z fregatami rakietowymi czy korwetami  zwalczania okrętów podwodnych – jest tak ważny?

Odpowiedzią jest natura bezpieczeństwa morskiego i jego wpływ na bezpieczeństwo państwa w ogóle. Morza i oceany stanowią przede wszystkim układ krążenia współczesnej gospodarki, którym przewożone jest około dziewięćdziesięciu procent dóbr będących przedmiotem międzynarodowej wymiany towarowej. W samym tylko porcie gdańskim przeładowano w roku 2016 ponad 37 milionów ton towarów, a w roku bieżącym, od stycznia do września – 28 milionów ton. W porcie w Gdyni obrót kontenerów w tym samym czasie ponad sześćset tysięcy TEU (czyli umownych jednostek objętości o wielkości jednego kontenera dwudziestostopowego). O znaczeniu dla polskiej gospodarki terminalu gazowego w Świnoujściu napisano już wiele. 

Mówiąc wprost – praktycznie wszystkie dobra konsumpcyjne dostępne w Polsce zostały przewiezione tu drogą morską, powstały dzięki surowcom dostarczanym morzem lub mogą zostać nabyte w Polsce dzięki temu z w Polsce powstają towary eksportowane drogą morską. Czy się to komuś podoba, czy nie, takie są współczesne realia ekonomiczne. Oznacza to więc, że gdyby z jakiegoś powodu, przepływ dóbr z i do Polski został zakłócony, czekałaby nas ekonomiczna apokalipsa – nie ma większości towarów w sklepach i nie ma pieniędzy na zakup tych które jeszcze w nich będą dostępne.

Oczywiście, można też zadać pytanie czy aby nie wystarczy ograniczyć się do transportu lądowego, czy to przez Azję, czy za pośrednictwem portów zachodnioeuropejskich. Odpowiedź jest negatywna. O ile krótkotrwałe korzyści ekonomiczne mogą być istotne dla poszczególnych przedsiębiorstw, czy gałęzi gospodarki, to jednak problemy długofalowe są znaczne. Lądowe szlaki transportowe mają ograniczoną przepustowość. Dużo łatwiej jest je przerwać, więc nie zastąpią mórz w tej roli na dobre.

Dlatego też bezpieczeństwo morskich szlaków komunikacyjnych jest tak ważne. Komunikację morską można zakłócić na różne sposoby, w tym także takie które nie muszą od razu przekraczać progu wojny, wolą prowadzić tzw wojnę hybrydową. Międzynarodowe prawo morskie szczególnie akcentuje wolność żeglugi i nie da się tak łatwo jej ograniczyć czy wstrzymać. Blokada morska jest aktem szczególnym, grożącym bezpośrednio właśnie wojną.

Inaczej sprawa przedstawia się z opcjami wojny minowej. Miny są relatywnie prostą bronią. Nawet niewielka ale dobrze przygotowana, może zatopić duży frachtowiec, blokując podejście do portu, a przede wszystkim poprzez sam efekt psychologiczny (zastraszenie armatorów i załóg) doprowadzić do wstrzymania żeglugi w określonym obszarze. Jaki byłby tego efekt? Patrz wyżej. Trzeba przy tym pamiętać, że miny może postawić nawet niewielka jednostka, w skrajnym przypadku może być to nawet odpowiednio zaadaptowana, skrycie działająca jednostka cywilna, udająca na przykład jacht motorowy lub statek badawczy lub miniaturowa jednostka podwodna sił specjalnych. Może to także być okręt podwodny. Możliwości jest wiele a sprawcy mogą dołożyć wielu wysiłków by zamaskować prawdziwą tożsamość i motywy działania. Jeszcze więcej możliwości daje użycie broni minowej podczas otwartego konfliktu zbrojnego

Nie może więc dziwić, że programy dotyczące działań przeciwminowych od lat są prowadzone w polskiej Marynarce Wojennej. W jej skład wchodzą obecnie dwa dywizjony – 13 Dywizjon Trałowców w Gdyni (dawniej bazujący na Helu) i 12 Dywizjon Trałowców w Świnoujściu. Oba podlegają 8 Flotylli Obrony Wybrzeża. Oba wyposażone były do tej pory w trałowce projektu 207 (budowane od 1979 do 1994 roku w odmianach 207D, 207P, 207M) a 13 Dywizjon eksploatuje także trzy niszczyciele min projektu 206FM, będące zmodernizowanymi trałowcami projektu 206F, zbudowanymi jeszcze w latach sześćdziesiątych.

To właśnie te ostatnie okręty będą zastępowane przez nowe niszczyciele min, od Kormorana począwszy. Należy także wspomnieć, że oba dywizjony mają w swoim składzie wyspecjalizowany pododdział jakim jest Grupa Nurków Minerów. Profesjonalizm polskich specjalistów zdążyły potwierdzić nie tylko liczne ćwiczenia, ale także realne działania prowadzone zarówno na Bałtyku, zwłaszcza w związku z wciąż groźnymi pozostałościami powojennymi, ale także regularny udział polskich okrętów i specjalistów w stałych zespołach sił przeciwminowych NATO. Nowe okręty będą z pewnością niezwykle cennym wzmocnieniem tych sił.

Nie można jednak zapominać w tym momencie o pozostałych składnikach sił morskich. Pilnej uwagi wymaga lotnictwo morskie, zwłaszcza ciężkie śmigłowce Mi-14 wymagające praktycznie już teraz następcy. Modernizacji – czyli pozyskania nowych okrętów, a dokładniej fregat rakietowych – wymagają też siły nawodne. Okręty podwodne także wymagają wymiany. Wreszcie, pozostaje kwestia dokończenia budowy „Ślązaka” - być może uda się na tym okręcie podnieść banderę wojenną w przyszłym roku, w setną rocznicę odtworzenia Marynarki Wojennej, co było by pięknym dopełnieniem obchodów tej szczególnej rocznicy ale przede wszystkim wzbogaciłoby Marynarkę w nowy okręt patrolowy, mogący zostać w przyszłości dozbrojonym do swojej pierwotnie zakładanej roli korwety wielozadaniowej. 

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!