Amerykańska reelekcja

Nie można w tym miejscu nie przywołać porównań z politycznymi konsekwencjami operacji „Neptune Spear” oraz „Eagle Claw”. Ta druga, podjęta w roku 1980 zakończyła się katastrofą – a to było jednym z powodów dla których ówczesny prezydent, Jimmy Carter przegrał wybory. Sukces zeszłorocznej operacji w Pakistanie stanowił poważny argument w kampanii wyborczej Obamy.

Po roku 1945 tylko kilku prezydentów nie zostało wybranych na drugą kadencję. Kennedy został zabity przed końcem pierwszej, niepopularny Johnson nie przystąpił do wyborów, Ford i Carter trafiki na czasy poważnego kryzysu gospodarczego, Bush senior mimo wręcz oszałamiających sukcesów zagranicznych również został pogrążony przez gospodarkę. Także w przypadku Obamy kampania wyborcza została zdominowana przez problemy związane z obecnym kryzysem gospodarczym.

Pod względem bezpieczeństwa, te cztery minione lata są dla Stanów Zjednoczonych udane. Zabito Osamę ben Ladena i zabito wielu ludzi z jego otoczenia. Al-Kaida jest bardzo słaba, być może najsłabsza od piętnastu lat. Pozostaje jedynie kilka twardych kręgów – jak w Jemenie, Iraku, Somalii i Nigerii. Działania „samotnych wilków” choć trudne do przewidzenia i przeciwdziałania, to jednak nie wyrządzają takich strat jak uderzenia sprzed lat. Służby specjalne zdołały ponadto zapobiec wielu takim atakom. Siły amerykańskie zostały wycofane z Iraku. Większość sił amerykańskich i koalicyjnych do 2014 roku opuści Afganistan.

Wyzwania kolejnych czterech lat są także określone. Uwaga amerykańskiej polityki bezpieczeństwa przesuwa się w coraz większym stopniu na Pacyfik. Tamtejsze, zróżnicowane problemy i zagrożenia – od spraw chińskich, poprzez Półwysep Koreański po zagrożenia nieregularne i asymetryczne w Azji Południowo – Wschodniej – będą jednym z priorytetów. Na tej liście będą także sprawy Indii, Pakistanu i Iranu. Jasne jest także, że nie ustanie walka z terroryzmem islamskich fundamentalistów i ciągłej uwagi będą wymagać państwa Bliskiego Wschodu, w tym Syria, Libia, Egipt a także Afryka.

Wbrew lamentom niektórych prawicowych polityków i publicystów, trudno spodziewać się aby polityka amerykańska była niekorzystna dla Europy. Europa, mimo kryzysu finansowego, w porównaniu z innymi kontynentami jest oazą spokoju, a ewentualne konflikty zbrojne jej nie zagrażają bezpośrednio. Te zagrożenia, które są tu obecne – jak terroryzm – Europa jest w stanie zwalczać sama.

Administracja Obamy w ciągu ostatnich czterech lat dokonała w dziedzinie bezpieczeństwa wyborów, które jak pokazuje bieg wydarzeń – okazały się właściwe. Siły używano zdecydowanie, akceptując znaczne polityczne ryzyko (jak w maju 2011 roku i podczas operacji ratowania zakładników w Somalii), ale zarazem w sposób ograniczony. Operacja w Libii została przeprowadzona głównie siłami europejskimi, Stany Zjednoczone zapewniały jedynie część sił i wsparcie. Operacje w Pakistanie i Afryce były i są prowadzone przez wywiad, samoloty bezzałogowe i czasem siły specjalne.

Bardzo prawdopodobne jest, że kolejne cztery lata będą okresem kontynuacji tego sposobu używania siły. Do walki z terrorystami, siatkami przestępczymi, „państwami zbójeckimi” będą używane wojska specjalne (także w sposób niebezpośredni, poprzez wsparcie szkoleniowe i doradcze). W razie potrzeby, operacje kinetyczne (a także niekinetyczne) będą wspierać marynarka wojenna i lotnictwo, a w dalszej kolejności siły lądowe. Mimo konieczności ograniczania wydatków, wojska specjalne nie stracą, a ich rola może jeszcze wzrosnąć.

Problemem, który najtrudniej ocenić, i którego konsekwencje najtrudniej przewidzieć nie jest obecnie bezpieczeństwo międzynarodowe, ale wewnętrzne Stanów Zjednoczonych. Przebieg kampanii i wyniki wyborów potwierdzają niezwykle silną polaryzację polityczną. Podziały ideologiczne i kulturowe pomiędzy liberalnymi a konserwatywnymi stanami, które kiedyś mogły dawać podstawę do politycznych żartów lub książek z gatunku political fiction, stają się coraz bardziej realnym problemem. Symbolizujący radykalizację prawicy ruch Tea Party, odniósł spore sukcesy, i gdyby wybory wygrał Mitt Romney, członek tego nurtu zostałby wiceprezydentem. Znamienny jest fakt, że jeden z najwybitniejszych polityków republikańskich, senator Richard Lugar przegrał tegoroczne prawybory partyjne (przed wyborami parlamentarnymi, które także odbyły się 6 listopada) z kandydatem Tea Party.

Nie można wykluczyć, że wewnętrzne konflikty na tle politycznym, gospodarczym, kulturowym ulegną dalszemu zaostrzeniu. W latach dziewięćdziesiątych najbardziej widocznym problemem był spór o interpretację konstytucyjnych zapisów dotyczących posiadania broni, co zrodziło ruch „milicji obywatelskich” i zamachy terrorystyczne (w tym najbardziej tragiczny, w Oklahoma City). Dziś tą role przejęły spory o zakres ingerencji państwa w gospodarkę, opiekę zdrowotną, imigrację i miejsce religii w życiu społeczeństwa. Nie można wykluczyć, że zarówno po prawej jak i lewej stronie sceny politycznej wyrosną nowe, radykalne ruchy społeczne, które mogą zaowocować przemocą polityczną, także w formie terroryzmu.

Czytaj też: Halloween bezpieczeństwa >

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!