CSzWS

Centrum jest jeszcze na etapie formowania – podstawowe ukompletowanie ma osiągnąć do maja 2020 r. (trwa pozyskiwanie odpowiedniej kadry instruktorskiej i pomocniczej), a pełne zdolności w ciągu kolejnych pięciu lat. Podlega Dowódcy Komponentu Wojsk Specjalnych jako samodzielna jednostka organizacyjna, a siedzibą Komendy CSzWS, którego organizowaniem kieruje płk Wojciech Smołuch, ma być Kraków, gdzie przy Dowództwie Komponentu WS rozpocznie funkcjonowanie także Ośrodek Szkolenia Spadochronowego Centrum, będą prowadzone zaawansowane szkolenia podoficerów i inne. Pozostałe elementy strukturalne CSWS to: Ośrodek Szkolenia Lądowego przy JW Komandosów w Lublińcu, Ośrodek Szkolenia Nurkowego w Gdyni przy JW Formoza oraz Ośrodek Szkolenia Poligonowego WS „Strzepcz” na Pojezierzu Kaszubskim.

Powstanie Centrum jest reakcją i remedium na brak w systemie szkolnictwa wojskowego placówki wyspecjalizowanej pod kątem potrzeb WS, a nawet komórek dydaktycznych na krajowych uczelniach przygotowanych do specjalistycznej edukacji kadry oficerskiej i podoficerskiej tego Rodzaju Sił Zbrojnych. Jako jedyny nie posiadał on własnego ośrodka szkoleniowego, a kształcenie jego żołnierzy do tej pory miało charakter bardzo rozproszony – oparty na potencjalne poszczególnych jednostek specjalnych, które przygotowały w określonych specjalnościach na własne potrzeby oraz na centrach szkoleniowych wojsk konwencjonalnych (Wojsk Lądowych w Poznaniu, Marynarki Wojennej w Ustce), niedysponujących możliwościami profilowania kształcenia pod kątem słuchaczy z WS ani kadrą dydaktyczną o odpowiednim doświadczeniu w tym zakresie.

DKWS kierowało oprócz tego podległych żołnierzy na specjalistycznych kursy w kraju i za granicą, w ośrodkach szkoleniowych państw sojuszniczych, jak również zapraszało zagranicznych instruktorów do prowadzenia takowych w Polsce. Udział w niektórych kursach krajowych był niezbędny w celu uzyskania odpowiednich kwalifikacji i uprawnień specjalnościowych (np. nurkowych), jednak często nie uwzględniały one specyfiki WS, udział w szkoleniach poza granicami RP generował zaś dodatkowe koszty.

Oczywiście korzystanie z wiedzy oraz doświadczeń zagranicznych partnerów jest rzeczą naturalną i będzie kontynuowane, zwłaszcza że brak możliwości certyfikacji w kraju niektórych specjalności, ale w przypadku innych stworzenie własnego Centrum pozwoli uniezależnić się od pomocy zewnętrznej.

CSzWS to nie tylko droga do usprawnienia systemu kształcenia w WS i nadania mu autonomiczności, lecz również do racjonalnego wykorzystania zasobów finansowych i ludzkich przez optymalizację oraz konsolidację procesów szkoleniowych (żołnierzy WS oraz kandydatów do służby), „odciążenie” jednostek od pewnych zadań szkoleniowych, a w końcu lepsze wykorzystanie własnych kadr:

• Po pierwsze, potencjału żołnierzy o cennym doświadczeniu z pododdziałów bojowych – co otwiera przed nimi szansę na dalszy rozwój oraz wykorzystanie wiedzy i doświadczeń nabytych podczas służby „w linii”, w tym z realnych operacji –
• Po drugie, także najlepszych spośród odchodzących z jednostek na emerytury, pozostających w rezerwie.

Czytaj też: RANGERS z Lamego >>>

Problem braku pomysłów na korzystanie z wciąż bardzo wartościowych i posiadających unikatowe kwalifikacje „byłych” podnoszono w ostatnich latach wielokrotnie. Decyzja o stworzeniu CSzWS i otwarciu nawet połowy etatów dla ekskomandosów, którzy jako pracownicy cywilni będą mogli być zatrudnieni w roli instruktorów-specjalistów, to jednak pierwsza tak sensowna propozycja – zarówno atrakcyjnej dalszej aktywności dla ludzi z jednostek specjalnych, jak i dłuższego pożytku dla armii z nakładów poniesionych niegdyś na ich szkolenie.

Organizatorzy Centrum zadbali przy tym, by odpowiednie regulacje pozwoliły takim instruktorom cywilnym wykonywać zadania szkoleniowe, dotychczas zarezerwowane dla żołnierzy w służbie czynnej. Trwają także zabiegi o zmianę przepisów, dzięki której żołnierzy z jednostek WS nie zniechęcałaby do przejścia na stanowisko instruktora w CSzWS niekorzystna perspektywa utraty dodatków służbowych, przysługujących dotąd tylko w służbie w pododdziałach bojowych. Rozwiązania utrzymujące dotychczasowy poziom zarobków, np. na czas kilkuletniego przeniesienia na stanowisko szkoleniowca, ułatwiłoby pozyskiwanie doświadczonych kadr z wszystkich jednostek WS, a także zapobieganie odsysania ich przez rynek zewnętrzny.

Tak skompletowane zespoły fachowców, które będą mogły zagwarantować przekazywania wiedzy na najwyższym poziomie, zajmą się podwyższaniem kwalifikacji żołnierzy WS we wszystkich specjalnościach – od nurkowania bojowego, przez skoki spadochronowe, naprowadzanie statków powietrznych na cele naziemne (JTAC), aż po szkolenia z zakresu medycyny pola walki, snajperskie czy łączności. Centrum przejmie również nauczanie personelu języków obcych. W porozumieniu z jednostkami będzie prowadzić szkolenie podoficerów spośród żołnierzy korpusu szeregowych WS, odpowiednio do potrzeb.

Bardzo ważnym zadaniem CSzWS ma być prowadzenie szkolenia dla kandydatów do służby w tymże korpusie, którzy wcześniej nie odbyli służby wojskowej, czyli „z cywila”. Jest to kontynuacja kursów „Jata” w Ośrodku Szkolenia Lądowego w Lublińcu, ale w zmienionej formule. Do tej pory tacy kandydaci przygotowywani byli do służby na stanowiskach zabezpieczających w JW Komandosów, a z czasem najlepsi mogli spróbować swych sił na selekcji do zespołów bojowych JWK. Tylko część z nich podejmowała jednak takie wyzwanie, a jeszcze mniejszej liczbie udawało się zdobyć miejsce w „bojówce”.

Obecnie proces naboru ze środowiska cywilnego ukierunkowany jest na pozyskiwanie kandydatów o odpowiednich predyspozycjach właśnie na ten drugi, znacznie bardziej wymagający typ stanowisk we wszystkich jednostkach WS. Szczegółową kolejność kroków na tej drodze publikują już na swych stronach internetowych zarówno one same, jak i Centrum (https://dkws.wp.mil.pl/pl/pagescentrum-szkolenia-wojsk-specjalnych-2020-03-03-9/pdf/), dlatego tylko w dużym skrócie wyjaśnijmy, że ochotnicy ubiegają się najpierw o możliwość udziału w tzw. konkursowym szkoleniu sprawdzającym, organizowanym przez wybraną jednostkę WS, czyli w pełnej kwalifikacji (egzamin z wychowania fizycznego oraz rozmowa rekrutacyjna) i selekcji (kilkudniowa górska gra terenowa wg scenariusza tej jednostki).

Pomyślne zdanie tych egzaminów i uznanie przez daną jednostkę za potencjalnie atrakcyjnego kandydata do służby w jej szeregach daje prawo do złożenia przez niego wniosku do CSzWS i WKU o powołanie do służby kandydackiej w Centrum, tj. na szkolenie wojskowe „kandydatów na żołnierzy zawodowych w korpusie szeregowych zawodowych na potrzeby korpusu osobowego WS”.

Wybrani zostaną poddani półrocznemu szkoleniu w Lublińcu, którego pozytywne przebrnięcie otwiera drzwi do najbliższego rocznego kursu bazowego operatorów zespołów bojowych plus późniejszych kursów specjalistycznych, językowych i na kurs podoficerski. Oczywiście zarówno podczas szkolenia kandydackiego, jak i następnych niespełnienie wymaganych kryteriów eliminuje ze służby w WS lub ogranicza ją do służby w zabezpieczeniu. Nowa forma naboru odwróciła więc mechanizm przesiewu ochotników, dopuszczając do szkolenia tylko najlepszych ochotników z cywila, którzy na wstępie wykażą na słynnych selekcjach poszczególnych jednostek sprawność i cechy oczekiwane od przyszłych operatorów w ich „szturmie”. To znacząco zwiększy szanse na ukształtowanie z nich takich żołnierzy, pozwalając zaoszczędzić czas i pieniądze. WS są bowiem jedynym Rodzajem Sił Zbrojnych, który organizuje służbę kandydacką do korpusu szeregowych, by skutecznie wyłonić najbardziej odpowiednich do służby czynnej, poprzedzonej przez stosunkowo długotrwałe i wymagające dużych nakładów (finansowych i organizacyjnych) szkolenie.

Decyzja nr 203/MON z 10 grudnia 2019 r. przyznała w obecnym roku 30 miejsc dla takich kandydatów, których szkolenie rozpocznie się jesienią. Kolejne będą organizowane dwa razy w roku, w oparciu o terminy powołań podawane w stosownej decyzji Ministra Obrony Narodowej (do 31 marca lub 30 września danego roku). Podstawowe warunki to: obywatelstwo polskie, wiek co najmniej 18 lat, niekaralność, świadectwo ukończenia przynajmniej gimnazjum oraz oczywiście zdolność psychiczna i fizyczna do zawodowej służby wojskowej. Normy fizyczne obowiązujące przy naborze podane są w zakładkach o rekrutacji na stronach jednostek WS.

CSzWS zajmie się również przekwalifikowaniem żołnierzy z innych Rodzajów Sił Zbrojnych do pełnienia służby w WS na stanowiskach oficerów, podoficerów i szeregowych, przygotowaniem kandydatów do służby w pododdziałach bojowych, szkoleniem rezerw osobowych WS (zwłaszcza w zakresie specjalności kluczowych), a także badaniem i wdrażaniem nowych rozwiązań technicznych dla WS. Centrum będzie też elementem tych Wojsk dedykowanym do zajęcia się rozwijaniem zaplecza szkoleniowego, poprzez rozbudowę lub adaptację do ich potrzeb odpowiedniej infrastruktury, pozyskiwaniem nowego wyposażenia, w tym nowoczesnych systemów symulacji wirtualnej.

Bardzo ważną rolą CSzWS, pod kątem której już poczyniono szereg kroków, jest oprócz tego wspieranie procesu dydaktycznego w polskich wyższych uczelniach wojskowych w zakresie dotyczącym Wojsk Specjalnych. Chodzi nie tylko o samo prowadzenie zajęć przez najlepiej przygotowane kadry, znające ich funkcjonowanie od środka, ale także o budowanie etosu wojsk specjalnych i krzewienie filozofii WS wśród kandydatów na oficerów w pozostałych Rodzajach Sił Zbrojnych, aby dzięki zaznajomieniu ze specyfiką działania WS byli lepiej przygotowani do współpracy z nimi lub służby w ich szeregach, a w przypadku oficerów starszych szykowanych do wykonywania zadań na najwyższych szczeblach dowodzenia i kierowania Siłami Zbrojnymi RP, by mieli oni wiedzę co do właściwego sposobu i możliwości wykorzystania WS. W przyszłości CSzWS planuje także organizowanie różnych kursów specjalistycznych dla żołnierzy innych Rodzajów Sił Zbrojnych.

Ambicją Centrum jest również poszerzanie współpracy międzynarodowej WS, przez organizowanie od 2023 r. kursów i szkoleń także dla żołnierzy jednostek specjalnych państw NATO z naszego regionu czy krajów partnerskich, zwłaszcza z państw Europy Środkowo-Wschodniej (np. kraje bałtyckie, Chorwacja czy Ukraina). Organizatorzy CSzWS liczą na podjęcie szerokiej współpracy zarówno z krajowymi akademiami wojskowymi, jak i wsparcie ze strony szkoły operacji specjalnych NATO. Pomoc szkoleniową zadeklarowali już Amerykanie, m.in. z Joint Special Operations University na Florydzie (JSOU).

Czytaj też: Bieszczadzka wataha >>>

Formowanie Centrum stanowi bardzo ważne przedsięwzięcie Wojsk Specjalnych, które pozwoli uzupełnić potencjał podległych mu jednostek o strukturę umożliwiającą docelowo realizację szerokiego spektrum zaawansowanych szkoleń dostosowanych do ich potrzeb, zapewnienie im racjonalnego rozwoju oraz upowszechniania nowoczesnych rozwiązań proceduralnych, sprzętowych i infrastrukturalnych. Także skoncentrowanie rozproszonego dotąd potencjału wysoce wykwalifikowanego personelu z odpowiednimi uprawnieniami i znormalizowane wykorzystanie potencjału szkoleniowego oraz zdolności dydaktycznych żołnierzy rezerwy WS, jako instruktorów i mentorów wykorzystywanych w procesie nauczania uczelni wyższych. Co nie mniej ważne: zapewnienie płynnego rozwoju kadry WS, w tym instruktorskiej, z zachowaniem odpowiednich standardów, a także ciągłości w utrzymywaniu osiągniętych zdolności i aktualizacji posiadanych uprawnień przez specjalistów tego Rodzaju Sił Zbrojnych (z rezerwistami włącznie) w deficytowych specjalnościach.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!