Bieszczadzka wataha

Straż Graniczna, powołana do życia na podstawie ustawy z dnia 12 października 1990 r., zastąpiła 16 maja 1991 r. Wojska Ochrony Pogranicza jako jednolita, umundurowana i uzbrojona formacja typu policyjnego, podległa początkowo Ministrowi Spraw Wewnętrznych, a od 1997 r. Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Bieszczadzki Oddział SG

Bieszczadzki Oddział SG z siedzibą główną w Przemyślu, który od 1999 r. nosi imię gen. bryg. Jana Tomasza Gorzechowskiego (1874–1948), stanowił początkowo jeden z dwunastu, a obecnie jest jednym z dziewięciu OSG – oraz jednym z pięciu na ścianie wschodniej Polski i UE. Zasięg terytorialny tego Oddziału obejmuje województwo podkarpackie, a w swym rejonie odpowiedzialności chroni on 238 km granicy państwowej z Ukrainą, mającej charakter zewnętrznej granicy unijnej oraz 134 km granicy ze Słowacją, o charakterze wewnętrznym. Biegną one przez najbardziej zróżnicowany teren w Polsce, w tym ponad 50 km wzdłuż krętego koryta rzeki San: na północy równinny, na południu zaś przez górzysty, poprzecinany licznymi wąwozami i potokami obszar Bieszczadzkiego Parku Narodowego – jeden z nielicznych tak dziewiczych terenów w kraju, ze swym niepowtarzalnym klimatem, ale ze względu na pokrycie gęstymi lasami, również kuszący do przekradania się przez pas graniczny.

Obecnie w Bieszczadzkim OSG – w Komendzie Oddziału, w tym Strzeżonym Ośrodku dla Cudzoziemców w Przemyślu oraz w 14 Placówkach SG – pełni służbę ponad 2000 funkcjonariuszy i pracuje około 300 pracowników cywilnych. Funkcjonariusze Bieszczadzkiego OSG każdej doby kontrolują średnio 36 000 podróżnych oraz 8 000 pojazdów i towary na czterech drogowych przejściach granicznych, trzech kolejowych plus w dwóch lotniczych (PSG Rzeszów-Jasionka).

Przy PSG w Huwnikach, położonej ok. 22 km na południe od Przemyśla, znajduje się lotnisko dla śmigłowców IV Wydziału Lotniczego Biura Lotnictwa Komendy Głównej SG, na którym stacjonują dwa polskie helikoptery PZL Kania i od października 2019 r. nowy Airbus Helicopters H-135 (P3H), wspierające działania związane w zapobieganiem nielegalnej migracji oraz walką z przemytem. Poza organizowaniem i dokonywaniem kontroli ruchu granicznego jednym z najważniejszych zadań Straży Granicznej jest bowiem rozpoznawanie, zapobieganie oraz wykrywanie przestępstw i wykroczeń pozostających w związku z przekraczaniem granicy państwowej lub nielegalnym przemieszczaniem przez nią określonych towarów lub przedmiotów (w 2019 r. funkcjonariusze Bieszczadzkiego OSG przejęli towary pochodzące z przestępstw o wartości około 25 mln zł, a także ściganie ich sprawców. Formacja ta prowadzi czynności także wewnątrz kraju, kontrolując legalność pobytu i zatrudnienia cudzoziemców oraz zwalczając przestępczość zorganizowaną, związaną z naruszaniem przepisów granicznych, a przede wszystkim z przemytem i nielegalną migracją.

Wyzwania SG - przemyt i nielegalna migracja

Od czasu wejścia do Unii Europejskiej, a następnie do strefy Schengen, Polska stała się szczególnie atrakcyjnym celem dla nielegalnych imigrantów, zarówno jako kraj docelowy, jak i tranzytowy. Przekroczenie polsko-ukraińskiej granicy, będącej zewnętrzną granicą Schengen i UE, jest co prawda najtrudniejszym etapem w dotarciu do krajów Europy Zachodniej, ale z drugiej strony, właśnie przez nią wiedzie „optymalny” szlak z kierunku wschodniego. Co ciekawe, w ostatnich latach nastąpił na nim spadek liczby nielegalnych migrantów z krajów wschodnioeuropejskich, a nastąpił wzrost liczby migrantów z krajów azjatyckich, w ubiegłym roku zaś nawet z Afryki.

Funkcjonariusze Bieszczadzkiego OSG zatrzymują obywateli tak egzotycznych krajów jak: Angola, Kongo, Liberia, Pakistan, Syria czy Wietnam. Tylko w 2019 tzw. zieloną granicę z Ukrainy do Polski przekroczyło 188 imigrantów, których celem była stricte migracja do państw UE (dla przykładu, w 2003 r. tylko 70), a wśród zatrzymanych dominowali obywatele nie państw ościennych, lecz Turcji, Iraku i Afganistanu. Coraz częściej nielegalni imigranci mają przewodników, dobrze znających teren, a bywa, że i uzbrojonych, co świadczy o tym, iż ich przerzutem zajmują się zorganizowane grupy przestępcze. Zatrzymanie kluczowych członków takich siatek pozwala zamknąć kanał przerzutowy, ale wymaga wielowymiarowych działań i wysokich umiejętności. Gdy podczas takich lub pozostałych operacji Straży Granicznej pojawia się ryzyko konfrontacji ze szczególnie niebezpiecznymi osobami, konieczna jest ponadprzeciętna sprawność i zdolności bojowe lub inne specjalistyczne umiejętności, jakich nie mają zwykli funkcjonariusze, do akcji kierowane są pododdziały specjalne SG.

Czytaj też: Karpacki WZD >>>

Małe zespoły o takim charakterze zaczęły pojawiać się nieformalnie w Straży Granicznej niedługo po jej utworzeniu – w związku z dynamicznym wzrostem granicznego ruchu osobowego i towarowego, któremu towarzyszył rozwój przestępczości granicznej, nielegalnej migracji oraz przemytu, w tym także narkotyków i broni – ale początkowo nie wyróżniały się ani specjalnym wyposażeniem, ani przygotowaniem. Dopiero w latach 1992–1993 zaczęto dążyć do nadania im bardziej profesjonalnego charakteru, a ostatecznej formy nabrały od 1997 r. W dwunastu istniejących wówczas Oddziałach SG (Beskidzki, Bieszczadzki, Karpacki, Lubuski, Łużycki, Morski, Nadbużański, Podlaski, Pomorski, Sudecki, Śląski, Warmińsko-Mazurski) zaczęły powstawać etatowe plutony specjalne, złożone z trenujących pod kątem interwencyjnym i wyposażonych pod kątem takich działań funkcjonariuszy. Zostały one umiejscowione w strukturach funkcjonującej w każdym Oddziale Kompanii Odwodowej, wspomagającej działania graniczne prowadzone przez załogi strażnic i granicznych placówek kontrolnych, jak określano w tamtych latach PSG.

Złożone wyłącznie z funkcjonariuszy zawodowych niewielkie plutony specjalne pozostawały przede wszystkim w stałej gotowości do wykonywania zadań w szczególnie trudnych warunkach i sytuacjach zwiększonego zagrożenia podczas prowadzenia działań granicznych w terytorialnym zasięgu OSG, np. działań blokadowych, pościgów lub zasadzek, do udziału w zabezpieczeniu czynności procesowych związanych z zatrzymywaniem, doprowadzaniem osób podejrzanych oraz przeszukaniami u groźniejszych przestępców, konwojowania osób niebezpiecznych i mienia szczególnego znaczenia, a także reagowania w przypadkach poważniejszych prób zakłócania porządku na przejściach granicznych.

Struktura organizacyjna

W Bieszczadzkim OSG w pełni zawodowy pluton specjalny skompletowano w oparciu o nabór przeprowadzony w okresie od kwietnia do grudnia 1997 r., spośród ochotników o odpowiednich predyspozycjach, zwłaszcza takich, którzy mieli przeszłość sportową lub służyli wcześniej w wojskach powietrznodesantowych. W przemyskim pododdziale wciąż jeszcze służy sześciu funkcjonariuszy, którzy zostali przyjęci do niego w tamtym czasie, w tym trzech pełniąc funkcje ściśle dowódcze. Pluton, szkolony według wzorów zaczerpniętych m.in. od policyjnych jednostek antyterrorystycznych, podporządkowany był dowódcy Kompanii Odwodowej, w ramach której funkcjonował przez dziesięć lat – do roku 2007, gdy Komenda Główna SG zdecydowała, że do zabezpieczenia taktycznego działań Straży Granicznej w całym kraju wystarczą trzy większe, odpowiednio rozlokowane na jego terytorium, lepiej wyszkolone i doposażone pododdziały specjalne, którym nadano nazwę Wydziałów Zabezpieczenia Działań (WZD). Tu należy przypomnieć, że przewidując, iż wstąpienie Polski do Unii Europejskiej i związana z tym możliwość swobodnego przekraczania granicy z innymi jej krajami członkowskimi będą dodatkowo stymulować wzrost przestępczości związanej z przemytem towarów oraz przerzutem nielegalnych migrantów.

W 2001 r. znowelizowano ustawę o Straży Granicznej, upoważniając ją do działania już nie tylko w strefie przygranicznej, ale w związku z popełnianymi tam przestępstwami także na terenie całego kraju. Do zadań funkcjonariuszy SG, wyposażonych w takie same uprawnienia jak policjanci, należy od tamtej pory rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie takich przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców w Polsce bez ograniczeń terytorialnych, a także zapewnienie bezpieczeństwa w komunikacji międzynarodowej.

Dostosowując struktury do poszerzonych możliwości działania i nowych wyzwań, Komenda Główna SG powołała 1 czerwca 2007 r. w swej strukturze Zarząd Zabezpieczenia Działań („SPECIAL OPS” nr 11–12/2009), któremu podporządkowano największy, centralny I WZD w Warszawie, II WZD w Gdańsku, sformowany na zrębach plutonu specjalnego oraz plutonu płetwonurków Morskiego OSG („SPECIAL OPS” nr 5/2017), a na południu III WZD, którego trzonem stał się dotychczasowy pluton specjalny Karpackiego OSG („SPECIAL OPS” nr 1/2016). W następstwie tego w pozostałych Oddziałach Straży Granicznej przeprowadzono zmiany organizacyjne, skutkujące stopniowym redukowaniem ich pododdziałów specjalnych.

W Bieszczadzkim OSG nastąpiło rozwiązanie Kompanii Odwodowej, ale zgodnie z Zarządzeniem nr 33 Komendanta Głównego SG z 28 lutego 2007 r. (zmieniającym zarządzenie w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Komendzie Bieszczadzkiego OSG) wśród komórek organizacyjnych komendy Oddziału pozostawiono początkowo samodzielny Pluton Odwodowy – Specjalny o takich samych zadaniach jak dotychczas, podporządkowany bezpośrednio zastępcy komendanta ds. granicznych. Jesienią tego samego roku decyzją Komendanta Głównego SG pluton ten został również rozwiązany, a z należących do niego funkcjonariuszy sformowano Sekcje Patrolowo-Interwencyjne w strukturach Wydziału Granicznego, wykonujące prostsze zadania. Już po dwóch latach doszło jednak do zmian, które pozwoliły odbudować lokalny potencjał do działań specjalnych.

W 2009 r. w Komendzie Głównej SG zlikwidowano ZZD, a jego wydziały z Gdańska i Nowego Sącza przeszły w podporządkowanie i na zaopatrzenie komendantów OSG właściwych dla ich lokalizacji. Na ich wzór w większości pozostałych Oddziałów również zaczęto tworzyć własne, nieco mniejsze Wydziały Zabezpieczenia Działań (warszawski Komenda Główna SG przekazała z czasem do Nadwiślańskiego OSG).

W 2009 r. własny WZD powołano i w Bieszczadzkim OSG, co usankcjonowało Zarządzenie nr 85 Komendanta Głównego SG z 16 listopada 2009 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania regulaminów organizacyjnych komendom Oddziałów SG. Służbę w nim zaproponowano przede wszystkim funkcjonariuszom, którzy mieli już za sobą lata w przemyskim Plutonie Specjalnym lub Plutonie Odwodowym-Specjalnym. Ulokowany w Przemyślu Wydział Zabezpieczenia Działań podlegał bezpośrednio Komendantowi Oddziału i początkowo składał się z Sekcji Realizacji, Sekcji Obserwacji, dwóch Sekcji Odwodowych (w tym jedna w Sanoku, powstała po rozwiązaniu Wydziału Odwodowego ZZD KG SG) oraz Zespołu Administracyjno-Szkoleniowego.

Czytaj też: PSG Rzeszów-Jasionka z nowym robotem pirotechnicznym >>>

Obecna struktura

Po pewnym czasie Sekcję Obserwacji wydzielono z WZD i włączono do Wydziału Operacyjno-Śledczego Bieszczadzkiego OSG, rozwiązaniu uległy zaś sanocka II Sekcja Odwodowa i Zespół Administracyjno-Szkoleniowy. Aktualnie WZD liczy około 30 funkcjonariuszy pod dowództwem naczelnika w stopniu ppłk SG, a jego struktura obejmuje Sekcję Realizacji, jedną Sekcję Odwodową, Zespół Wsparcia oraz Referat Administracyjno-Szkoleniowy, zajmujący się też zabezpieczeniem logistycznym.

• Sekcja Realizacji to typowy pododdział specjalny, realizujący przede wszystkim bojowe działania specjalne, w umundurowaniu lub ubraniach cywilnych.
• Sekcja Odwodowa na co dzień realizuje zadania związane z bezpośrednią ochroną granicy państwowej i wraz z funkcjonariuszami pozostałych komórek Wydziału.
• Zespół Wsparcia to operatorzy bezzałogowych statków powietrznych FlyEye, przeszkoleni w 2015 r. przez ich producenta, firmę WB Electronic z Ożarowa Mazowieckiego, legitymujący się świadectwami kwalifikacji wydanymi przez Urząd Lotnictwa Cywilnego, niezbędnymi do wykonywania zadań przy użyciu BSP . Za pomocą swych BSP mogą oni prowadzić obserwację z powietrza w porze dziennej oraz nocnej, zarówno podczas poszukiwań, działań pościgowych, jak i rozpoznawania rejonu/obiektu będącego celem planowanych działań. Odgrywają także istotną rolę w koordynacji współdziałania w trakcie szerzej zakrojonych operacji, jako zapewniający określone informacje w czasie rzeczywistym. Swoje umiejętności doskonalili m.in. podczas wspólnych szkoleń z odpowiednikami z JW Komandosów z Lublińca i JW Agat z Gliwic, którzy wykorzystują taki sam sprzęt, a także samodzielnie pogłębiając doświadczenia w różnych warunkach.

Zakres zadań WZD Bieszczadzkiego OSG

Szczegółowy zakres zadań WZD Bieszczadzkiego OSG określa Zarządzenie nr 48 Komendanta Głównego SG z 15 kwietnia 2014 r., w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego temu Oddziałowi. W punkcie pierwszym wskazuje wykonywanie działań specjalnych, których najświeższy opis ujęto w Zarządzeniu nr 41 Komendanta Głównego SG z 25 lipca 2019 r. (w sprawie wykonywania działań specjalnych przez funkcjonariuszy Straży Granicznej). Akt ten definiuje działania specjalne jako zespół czynności podejmowanych w formie działań zespołowych, wymagających specjalistycznych umiejętności i wiedzy, które pozwalają na zastosowanie odpowiedniej taktyki, techniki oraz specjalistycznego wyposażenia i uzbrojenia. Działania bojowe SG natomiast jako formę wykonywania działań specjalnych, zakładającą możliwość użycia lub wykorzystania siły fizycznej i uzbrojenia na zasadach oraz w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.

Zgodnie z tym zarządzeniem, w pierwszej kolejności WZD realizuje działania specjalne w postaci działań bojowych w celu zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonariuszom, osobom postronnym oraz osobom, które są objęte działaniami specjalnymi:

• przy zatrzymywaniu osób w trybie i przypadkach określonych w przepisach „Kodeksu postępowania karnego” oraz innych ustaw, w przypadku uzasadnionego podejrzenia posiadania przez te osoby broni, amunicji, materiałów wybuchowych lub innych niebezpiecznych narzędzi,
• podczas realizacji zadań związanych z bezpośrednim zagrożeniem dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także mienia znacznej wartości,
• podczas wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych lub dochodzeniowo-śledczych oraz czynności związanych z prowadzeniem kontroli legalności pobytu lub zatrudnienia cudzoziemców na terytorium RP.

Oprócz tego WZD prowadzi działania specjalne-bojowe w celu zabezpieczenia uroczystości i przedsięwzięć państwowych o znaczeniu krajowym lub międzynarodowym ( w tym zabezpieczenia osób z kategorii VIP, a także osób objętych szczególnym poziomem bezpieczeństwa na wniosek uprawnionych podmiotów), a także w ramach przeciwdziałania zagrożeniom terrorystycznym, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 5d „Ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej” ( współdziałanie z innymi organami i służbami w zakresie rozpoznawania zagrożeń terroryzmem i przeciwdziałania tym zagrożeniom) oraz udziału w działaniach kontrterrorystycznych, o których mowa w art. 2 pkt 2 „Ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych” (działania wobec sprawców, osób przygotowujących lub pomagających w dokonaniu przestępstwa o charakterze terrorystycznym, prowadzone w celu wyeliminowania bezpośredniego zagrożenia życia, zdrowia lub wolności osób lub mienia przy wykorzystaniu specjalistycznych sił i środków oraz specjalistycznej taktyki działania).

Pozostałe działania bojowe przewidziane dla WZD obejmują przeciwdziałania bezprawnym zamachom na obiekty SG oraz obiekty służące obronności państwa, ochronie granicy państwowej lub ważne dla gospodarki narodowej, udział w działaniach przeciwdywersyjnych i innych prowadzonych z pomocą Sił Zbrojnych RP (w tym Żandarmerii Wojskowej), prowadzenie rozpoznania minersko-pirotechnicznego w ramach realizowanych działań specjalnych, inne czynności wymagające umiejętności oraz wiedzy specjalistycznej funkcjonariuszy pełniących służbę w Wydziale, przy użyciu sprzętu specjalistycznego i środków technicznych.

Działania specjalne podejmowane są na rzecz jednostek i komórek organizacyjnych SG oraz innych uprawnionych podmiotów, w trybie działań planowych lub alarmowych, na podstawie decyzji Komendanta Głównego SG, Komendanta OSG albo jego zastępcy ds. granicznych, także na zatwierdzony przez nich wniosek np. komendanta PSG, Biura Spraw Wewnętrznych, a także wspomnianych podmiotów zewnętrznych. Zarządzenie przewiduje wsparcie takich działań jednego WZD przez inne takie Wydziały oraz możliwość prowadzenia ich na obszarze należącym do terytorialnego zasięgu działania innego OSG.

Pozostałe zadania WZD Bieszczadzkiego OSG wiążą się z realizacją przez macierzystą formację przedsięwzięć z zakresu ochrony granicy państwowej, pełnienia służby granicznej i prowadzenia działań granicznych, a także zapewnienia bezpieczeństwa w komunikacji międzynarodowej oraz porządku publicznego w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego i w strefie nadgranicznej. Wśród nich m.in. udział w działaniach pościgowych lub zaporowo-blokujących, doprowadzanie szczególnie niebezpiecznych cudzoziemców do granicy państwowej w celu ich wydalenia lub przekazania, innych niebezpiecznych osób do dyspozycji właściwego organu SG lub innych służb zajmujących się zwalczaniem przestępczości, a także prokuratury, sądu, aresztów, zakładów karnych i podmiotów leczniczych. Sprawność i specjalistyczne umiejętności funkcjonariuszy WZD mogą być również wykorzystane w akcjach ratowniczych.

Przygotowanie do służby

Przygotowanie do tego rodzaju obowiązków wymaga oczywiście doboru odpowiednich ludzi, zaangażowanych, wszechstronnie sprawnych pasjonatów o właściwych cechach osobowych. Ochotnik do służby w Wydziale musi najpierw spełniać określone wymagania formalne (m.in. posiadanie wyłącznie obywatelstwa polskiego, nieposzlakowanej opinii, bez kar za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, z wykształceniem co najmniej średnim) i psychofizyczne oraz zdać egzaminy, w tym sprawnościowe, po których zostanie zaakceptowany do służby w Straży Granicznej jako takiej – Bieszczadzki OSG prowadzi nabór do służby w sposób ciągły. Formacja ta preferuje osoby ze znajomością języków obcych, wykształceniem o przydatnym profilu, ukończonym kursem pierwszej pomocy, uprawnieniami instruktora strzelectwa lub sportu, doświadczeniem z innych służb, prawem jazdy kategorii B.

Kolejny warunek to przejście szkolenia podstawowego tej formacji i po okresie służby przygotowawczej zakwalifikowanie do służby stałej, przy czym preferowani są kandydaci z kilkuletnim doświadczeniem na stanowiskach „liniowych”. Wstępne wymagania dla kandydata do WZD obejmują: wiek do 30 lat, miejsce stałego zamieszkania w Przemyślu lub okolicy, co wiąże się z gotowością do pozostawania w wysokiej dyspozycyjności do wykonywania różnego rodzaju działań, gdy jest taka potrzeba i przez tyle czasu, ile okaże się konieczne, a także posiadanie uprawnień do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych.

Każdy musi przejść badania medyczne zakończone pozytywną opinią komisji lekarskiej MSWiA, a w przypadku kandydatów do Sekcji Realizacji także dodatkowe badania psychologiczne, potwierdzające odpowiednie predyspozycje (przede wszystkim brak fobii, odporność psychiczną, stabilność emocjonalną i umiejętność pracy w zespole) oraz zaliczyć na wymaganym poziomie testy sprawności fizycznej, na które składa się: skok w dal z miejsca, bieg zwinnościowy, wyciskanie sztangi w leżeniu na ławeczce, uginanie ramion w zwisie na drążku, uginanie ramion w podporze na poręczach, siady z leżenia w ciągu 1 min, czyli popularne „brzuszki”, bieg w czasie 12 min (test Coopera) i pływanie na dystansie 50 m. Ostatni etap to uzyskanie akceptacji podczas rozmowy kwalifikacyjnej z komisją rekrutacyjną, która wybiera najlepszych.

Fluktuacja kadr jest w WZD, a zwłaszcza w „Realizacji” stosunkowo niska, dlatego wolne etaty nie pojawiają się zbyt często i naboru do tej sekcji nie było już od dłuższego czasu. Nowi funkcjonariusze przechodzą po przyjęciu w szeregi Wydziału szkolenie podstawowe przygotowujące do działań specjalnych, według programu przygotowywanego przez kadrę WZD w porozumieniu z Sekcją Szkolenia BiOSG.

Szkolenie Sekcji Realizacji jest typowe dla policyjnych jednostek specjalnych, z dużym naciskiem na trening fizyczny, szkolenie strzeleckie i taktykę specjalną, choć poświęca więcej uwagi na operowanie także w terenie pozamiejskim oraz oczywiście specyfice działań Straży Granicznej. Na bieżąco WZD Bieszczadzkiego OSG organizuje zajęcia we własnym zakresie, korzystając z doświadczenia licznych instruktorów ze swych szeregów. Piętnastu funkcjonariuszy posiada uprawnienia instruktora strzelectwa, pięciu rekreacji ruchowej o specjalności „Samoobrona”, jeden zaś o specjalności „Taktyka i techniki interwencji”. W Wydziale jest też instruktor Karate Kyokushin i instruktor boksu, dwóch instruktorów użytkowania przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, czterech w zakresie „Górskiego ratownictwa klasycznego i ratownictwa z powietrza” oraz instruktor narciarstwa PZN.

Bieszczadzki WZD uczestniczy także w szkoleniach z odpowiednikami z innych Oddziałów, w celu wymiany dobrych praktyk i doświadczeń oraz ujednolicania wzorów i procedur w zakresie taktyki i technik interwencji, taktyki specjalnej (czarnej, zielonej), działań granicznych, w treningach strzeleckich i szkoleniach w zakresie technik pilotażu bsp, a ponadto wysokościowych w warunkach miejskich, górskich, przerzutu śmigłowcowego z desantowaniem (także na obiekty budowlane, a nawet na wodzie i do wody), plus szybkiej ewakuacji drogą powietrzną. Tu może korzystać z możliwości IV Wydziału Lotniczego Biura Lotnictwa KG SG w Huwnikach, a ponadto ćwiczy z Grupą Bieszczadzką Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w Sanoku i Specjalistyczną Grupą Wysokościową Państwowej Straży Pożarnej w Rzeszowie.

Pod kątem rozpoznania minersko-pirotechnicznego funkcjonariusze WZD Bieszczadzkiego OSG przygotowują się w jednym z ośrodków szkoleniowych Straży Granicznej oraz z kolegami z PSG Rzeszów-Jasionka. W Ośrodku Szkoleń Specjalistycznych SG w Lubaniu rywalizowali podczas zawodów taktyczno-strzeleckich Wydziałów Zabezpieczenia Działań z odpowiednikami z innych OSG oraz Wojsk Specjalnych i policji, zdobywając w 2017 r. trzecie miejsce w klasyfikacji indywidualnej, jako najlepsi przedstawiciele swej formacji.

Czytaj też: Rozbito międzynarodowy gang narkotykowy ...

Wydział współpracuje szkoleniowo – zwłaszcza w obszarze taktyki specjalnej, treningów strzeleckich i wysokościowych – z jednostkami specjalnymi wielu służb, np. Samodzielnym Pododdziałem Kontrterrorystycznym Policji (dawniej SPAP) z Rzeszowa, Oddziałem Specjalnym Żandarmerii Wojskowej z Warszawy czy Wydziałem V Antyterrorystycznym DBWiA Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Jakiś czas temu Sekcja Realizacji doskonaliła w Babimoście, na zaproszenie 1. Batalionu Strzelców Podhalańskich w Rzeszowie, umiejętności w prowadzeniu celnego ognia z broni krótkiej i długiej w trakcie jazdy pojazdami oraz z wykorzystaniem pojazdu jako zasłony, strzelanie nocne w pomieszczeniach z wykorzystaniem noktowizji lub oświetlenia oraz elementy zielonej i czarnej taktyki (w tym szturm na obiekty stałe oraz środki komunikacji).

W szkoleniu brali również udział rzeszowscy kontrterroryści, funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu, oraz żołnierze  z 6. Batalionu Powietrznodesantowego z Gliwic. Wcześniej miała okazję współdziałać na swym terenie ze zwiadowcami 25. Brygady Kawalerii Powietrznej i armii kanadyjskiej podczas ćwiczeń pk. „Maple Detachment-15”. To właśnie funkcjonariusze WZD BiOSG byli też jednymi z bohaterów skutecznej obławy na byłego komandosa amerykańskiej jednostki Navy SEAL Joela Lamberta w realizowanym w Bieszczadach odcinku programu Discovery Channel pt. „Dorwać komandosa”.

Broń i wyposażenie WZD BIOSG

Podstawowa broń funkcjonariuszy WZD, a zwłaszcza Sekcji Realizacyjnej, to pistolety maszynowe na amunicję 9 mm x 19 Parabellum. Po latach używania krajowych „Glauberytów” większość z nich została zastąpiona przez pmy niemieckiej firmy Heckler & Koch GmbH UMP9 oraz MP-5 E6 (BT: z latarką taktyczną firmy Surefire w łożu BT TL-99A1 3x NAR) i MP5 KA4, z podobnymi jak w UMP, składanymi na bok kolbami szwajcarskiej firmy BT AG, wyposażone w celowniki kolimatorowe Aimpoint CompM3 lub holograficzne HWS EOTech 552 i EXPS2, a także moduły oświetlenia taktycznego Streamlight TLR1 lub TLR2 G (z laserowym wskaźnikiem celu, emitującym zielony laser). Wydział dysponuje jednak nadal również polskimi 9 mm PM-98 z latarką w łożu i celownikiem EOTech 552.

Gdy niezbędna może okazać się amunicja o większej mocy i zasięgu, pistolety maszynowe mogą być uzupełnione karabinkami automatycznymi MSBS (Grot C16 FB-M1 z lufą długości 406 mm) produkcji FB „Łucznik”-Radom sp. z o.o., na nabój pośredni 5,56 mm x 45 NATO, zaopatrzonymi w dodatkowy chwyt przedni oraz oczywiście w celowniki optoelektroniczne, np. EOTech 552 i oświetlenie taktyczne. W najbliższej przyszłości ich liczba – w zestawach z długą 16-calową i krótką, 10,5-calową lufą – ma znacząco wzrosnąć. Do tego dochodzą amerykańskie powtarzalne strzelby gładkolufowe typu pump-action na amunicję 12/70 (tzw. „pompka”): bezkolbowe Mossberg M590A1 Compact z chwytem pistoletowym Cruiser Grip, z krótkimi 14-calowymi lufami, używane głównie jako „wytrych balistyczny” do forsowania przez breacherów zamków i zawiasów w drzwiach.

Broń osobista

Broń osobista to popularne austriackie 9 mm pistolety Glock 17 i kompaktowe Glock 19 z oświetleniem Streamlight TLR1 oraz czeskie CZ-10C, przenoszone z reguły w kydeksowych kaburach, najczęściej udowych – przede wszystkim amerykańskich Blackhawk 44E000BK-R Epoch Level 3 oraz krajowych firmy Holsters HPE Poland – lub innych, np. do skrytego noszenia podczas działania w strojach cywilnych.

Wydział posiada także paralizatory Taser X26, X-2 oraz granaty hukowo-błyskowe niemieckiej firmy Nico-Pyrotechnik.

Umundurowanie i wyposażenie ochronne

Charakterystyczne umundurowanie funkcjonariuszy WZD MOSG (w odróżnieniu od standardowych mundurów SG w kamuflażu wz. 93 „Pantera” i w nowszym nadruku maskującym SG14) stanowiły dawniej czarne kombinezony NFM BOA z tkaniny trudnopalnej i dwuczęściowe mundury ACU w kamuflażu UCP. Obecnie WZD BiOSG, jako jedyna jednostka specjalna obok WZD MOSG, nosi komplety SPECOPS MBS-3 w kamuflażu A-TACS iX: spodnie, bluzy i combat shirty. W skrytych działaniach rozpoznawczych i zasadzkach w terenie zamiejskim stosowane są także syntetyczne stroje maskujące Bushrag.

Wyposażenie ochronne to kominiarki i rękawiczki taktyczne różnych typów (głównie Mechanix Wear), czarne hełmy Lubawa MICH-Mid (produkt brytyjskiej United Shield International – następca polskich Resal RSL-12 z czasów Plutonu Specjalnego oraz późniejszych Moratex HK/SG wz. 2003) z bocznymi szynami dla latarek, kamer lub innego wyposażenia i czołowym gniazdem montażowym dla gogli noktowizyjnych, wraz z okularami balistycznymi ESS Crossbow One i aktywnymi ochronnikami słuchu Peltor Comtac, wpiętymi w osobisty system łączności (radiostacje Motorola GP380 z przyciskiem PTT), a także nakolanniki Arcteryx Leaf knee cap.

Czytaj też: Współpraca JW AGAT i Bieszczadzkiego OSG >>>

Stosowane wcześniej kamizelki taktyczne i balistyczne zastąpiono zintegrowanymi lekkimi kamizelkami zewnętrznymi firm Holsters HPE Poland oraz Lubawa S.A. koloru czarnego, z „twardą balistyką” i wkładami miękkimi, a na czas skrytego działania po cywilnemu kamizelkami kamuflowanymi tego samego prodcenta.

Obuwie to głównie niemieckie Lowa Zephyr Z8N GTX. 

Sekcja Realizacyjna korzysta podczas działań z tarcz balistycznych, lekkich, składanych drabin taktycznych Little Giant, a do forsowania przeszkód technicznych służą jej zestawy narzędzi wyłomowych (entry-tools) i tarany amerykańskiej firmy Blackhawk! oraz hydrauliczne urządzenia do wyważania drzwi OP71 sprawdzonej francuskiej marki Libervit.

W 2020 r. na terenie Komendy Bieszczadzkiego OSG zostanie oddana do użytkowania strzelnica pistoletowa – najnowocześniejsza w Straży Granicznej. Jej budowa i wyposażenie zostały dostosowywane do potrzeb funkcjonariuszy WZD.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!