Komandosi z Antypodów

Aurtralijscy komandosi - historia

Historia formacji australijskich komandosów rozpoczyna się w listopadzie 1940 r., gdy w ramach brytyjskiej misji wojskowej nr 104 skierowany został do Australii oficer służby bezpieczeństwa MI5 ppłk J. C. Mawhood, którego zadaniem miało być zorganizowanie szkolenia sojuszników z zakresu działań nieregularnych. Towarzyszyli mu kpt J. M. „Mike” Calvert, kpt Freddie Spencer Chapman i dwóch chorążych: instruktor szkolenia ogniowego oraz instruktor łączności i telegrafii. Brytyjczycy oferowali pomoc w sformowaniu tzw. samodzielnych kompanii, jak nazywali również pierwsze własne pododdziały do działań specjalnych i wyszkoleniu ich pod kątem udziału w tzw. operacjach połączonych, w zakresie rajdów, niszczeń, sabotażu, dywersji i organizowania ruchu oporu.

W lutym 1941 r. rozpoczęto pierwsze tego typu treningi w ośrodku zorganizowanym pod maskującą nazwą 7th Infantry Training Centre, w Wilsons Promontory w Victorii. Do października zorganizowano tam i przeszkolono 1., 2. i 3. Independent Companies, przeznaczone do wykonywania analogicznych zadań jak te, które otrzymywały brytyjskie kompanie commando. Trening kontynuowano od grudnia 1941 r. w nowej Guerilla Warfare School (Szkole Działań Partyzanckich), gdzie zakończono szkolenie 4. Samodzielnej Kompanii i rozpoczęto formowanie 5., 6., 7. i 8. Ostatnia osiągnęła gotowość w maju 1942 r.

Australijska samodzielna kompania liczyła 273 komandosów, w tym 17 oficerów i dowodzona była przez majora. Składała się z 13-osobowego dowództwa, 34 łącznościowców, 21 żołnierzy sekcji saperskiej, sześciu w sekcji medycznej i czterech kierowców-mechaników sekcji transportu oraz trzech plutonów commando (A, B, C) po 60–66 żołnierzy każdy. Pluton dowodzony przez kapitana podzielony był na sekcję dowodzenia i trzy 19-osobowe sekcje bojowe.

• Samodzielne kompanie działały głównie w rejonie Nowej Gwinei.
• Komandosi 1. IC zostali rozrzuceni po 1600-kilometrowym obszarze Pacyfiku: Wyspach Admiralicji, Bougainville, Nowych Hybrydach, Nowej Irlandii i Wyspach Salomona, z zadaniem obserwacji posunięć wojsk japońskich. W działaniach tych ponieśli jednak duże straty, a ich resztki wcielono do 3. Kompanii.

W tym czasie:

• 2. IC walczyła na Timorze, gdzie przeprowadziła szereg udanych akcji dywersyjnych,
• 3. IC stacjonowała przez osiem miesięcy w Nowej Kaledonii, aż do przejęcia obrony tego rejonu Pacyfiku przez Amerykanów, po czym przeniesiono ją do Wau na Nowej Gwinei,
• 4. IC operowała od lata 1942 r. do stycznia 1943 r. na wyspie Timor, po czym wycofano ją do Australii,
• 5. IC przez 13 miesięcy prowadziła działania rozpoznawcze wokół budowanych przez Japończyków baz w Lae i Salamane na Nowej Gwinei.

Pierwszy rajd komandosów tej kompanii należy do najbardziej wzorcowych – Australijczycy dostali się na teren bazy Salamane i nie ponosząc żadnych strat zlikwidowali 123 Japończyków. Tymczasem 2. i 4. IC po powrocie z Timoru współdziałały z 6. i 7. Kompanią w późniejszych operacjach na Nowej Gwinei.

Po 1943 r. sformowano trzy pułki po trzy kompanie przemianowane na szwadrony commando, a w ostatnim roku wojny walczyło już 11 takich szwadronów liczących do 290 komandosów każdy. Już od 1941 r. spośród nich wywodzili się pierwsi członkowie jednostek specjalnych M i Z, podległych australijskiej służbie wywiadowczej SRD (Services Reconnaissance Department), wzorem słynnej brytyjskiej SOE (Special Operations Executive) organizującej tajne operacje z ich udziałem, w tym spektakularny rajd dywersyjny do Singapuru, znany jako operacja pk. Jaywick.

Czytaj też: Tajskie Foki >>>

Po zakończeniu działań bojowych w rejonie Australii - mimo swoich zasług - samodzielne kompanie, podobnie jak jednostki M i Z, zostały już w 1945 r. rozwiązane. Oddziały tego typu odtworzono w armii australijskiej dopiero 10 lat później, by podtrzymać umiejętności i techniki stosowane przez IC.

Powojenną historię australijskich komandosów rozpoczyna zrekonstruowanie 24 lutego 1955 r. dwóch funkcjonujących niezależnie od siebie kompanii komandosów: 1st Commando Company w Mosman – przedmieściach Sydney (za oficjalną datę jej powstanie przyjmuje się 25 czerwca – datę pierwszej oficjalnej parady), w Nowej Południowej Walii i 2nd Commando Company w Melbourne, w stanie Wiktoria. Obie kompanie podporządkowano Dowództwu Wschodniemu Obywatelskich Sił Wojskowych (Citizen Military Forces), będących odpowiednikiem formacji rezerwowych innych armii. Dowodzenie pierwszą objął weteran 2/5 IC i 2/12 Cdo Sqn mjr William Harold (Mac) Grant, a drugą mjr Peter Seddon, zastąpiony po roku przez mjr. Jacka Andersona.

Etat kompanii był podobny do dawnych IC – miały liczyć po 265 żołnierzy, wliczając w to dowodzącego majora i pięciu kapitanów, z których 3 stało na czele plutonów oraz sześciu sierżantów. Dowódcy, którzy dostali wolną rękę co do szkolenia podwładnych, postanowili oprzeć się na wzorach brytyjskich Royal Marines Commando, wykorzystując nawet poglądowy film o ich treningu w procesie rekrutacji ochotników.

[jednostki specjalne, komandosi, Australia, 1st Commando Rgt, special air service company, TAG-East, RAR]