GISW OISW w Krakowie

Jedne z podstawowych zadań Służby Więziennej (SW) to ochrona społeczeństwa przed sprawcami przestępstw, osadzonymi w 87 zakładach karnych i 70 aresztach śledczych oraz zapewnienie porządku i bezpieczeństwa w jednostkach penitencjarnych, zapełnionych obecnie w ponad 90 procentach.

Przeczytaj także: I warsztaty i zawody ratownictwa taktycznego Grup Interwencyjnych Służby Więziennej

Działa ona w bardzo specyficznych i trudnych warunkach, mając na co dzień do czynienia z zachowaniami agresywnymi, niosącymi bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia funkcjonariuszy, współosadzonych i innych osób. W ostatnich latach statystyki zarejestrowały rocznie prawie 300 aktów samoagresji, ponad 220 samowolnych oddaleń (z wyłączeniem ucieczek spod konwoju Policji, głównie z miejsc zatrudnienia zewnętrznego), liczne groźne zakłócenia porządku i drastyczne przejawy podkultury więziennej, w tym po około sto napaści na funkcjonariuszy, około 800 przypadków bójek lub pobić, ponad 60 samouszkodzeń, 150–180 usiłowań dokonania samobójstwa, znęcanie się nad współwięźniami, ujawniano też u osadzonych około 700 razy w roku środki zagrażające bezpieczeństwu lub porządkowi. Nie ma co się łudzić, że kiedykolwiek uda się całkowicie wyeliminować takie incydenty, immanentnie wpisane w charakter instytucji penitencjarnych, jednak rolą SW jest ich maksymalne ograniczenie i przeciwdziałanie powstawaniu sprzyjających im warunków.

Jednym z elementów rozpoczętej w 2010 r. reformy więziennictwa, która miała na celu m.in. zwiększenie kompetencji i profesjonalizmu funkcjonariuszy SW oraz odejście od statycznych działań ochronnych na rzecz dynamicznych wewnętrznych, było powołanie mobilnych, dobrze wyposażonych i uzbrojonych grup uderzeniowych, przygotowanych do szybkiego reagowania w przypadku, gdy zawiodą mediacje oraz zagrożone jest ludzkie życie lub zdrowie, a na co dzień ukierunkowanych na zapobieganie popełnianiu przestępstw przez osoby w izolacji penitencjarnej, wypadkom nadzwyczajnym, zwłaszcza buntom i wystąpieniom zbiorowym. Są one zbrojnym ramieniem i ostateczną odpowiedzią SW na zakłócanie porządku lub dyscypliny w jej jednostkach organizacyjnych. Tego typu wyspecjalizowane oddziały można spotkać w służbach penitencjarnych wielu państw Europy (np. ERIS DRSP MJ we Francji, BOT DV&O w Holandii, OSN-y FSIN w Rosji, SZJ słowackiego ZVJS, GOM we włoskiej Polizia Penitenziaria) oraz w USA (SORT federalnego BOP, Tactical Teams stanowych i lokalnych departamentów karnych DOC).

Na podstawie Zarządzenia nr 14 z 3 sierpnia 2010 r. ówczesnego Dyrektora Generalnego SW, płk. Kajetana Dubiela, w sprawie zasad organizacji i zakresu działania etatowych Grup Interwencyjnych Służby Więziennej (GISW), w strukturach każdego z 15 Okręgowych Inspektoratów SW (OISW) utworzono po jednej takiej grupie, której etat przewiduje 16 funkcjonariuszy. Pełną gotowość do działania i pełne ukompletowanie wyposażenia miały one osiągnąć do kwietnia 2013 r. GISW wchodzą kadrowo w skład działów ochrony jednej lub dwóch jednostek organizacyjnych w Okręgu, wskazanych przez jego dyrektora. W krakowskim, który nadzoruje i koordynuje organizację więziennictwa na terenie województw małopolskiego i świętokrzyskiego (osiem ZK typu półotwartego, otwartego i zamkniętego oraz trzy AŚ – dla wszystkich kategorii osadzonych, strzeżonych przez prawie 1900 funkcjonariuszy), GISW powołana Zarządzeniem nr 3 z 30 czerwca 2010 r. funkcjonuje w ZK w Nowym Sączu. Jest to jednostka penitencjarna typu zamkniętego, przeznaczona dla recydywistów (323 miejsca), z oddziałem dla tymczasowo aresztowanych (121 miejsc). W 2003 r. oddano do użytku tzw. korytarz bezpieczeństwa, prowadzący z ZK do pobliskiego Sądu, oraz przygotowano monitorowany przez całą dobę kompleks dla skazanych zakwalifikowanych jako wymagający osadzenia w warunkach zapewniających wzmożoną ochronę, zwany oddziałem ścisłym. Dyrektor nowosądeckiego ZK doskonale pamięta bunty, które przetoczyły się przez polskie więzienia na przełomie lat 80./90. Gdy pracował jako młody funkcjonariusz w ZK w Goleniowie koło Szczecina, w grudniu 1989 r. zdesperowani więźniowie przejęli kontrolę nad kilkoma pawilonami. Wściekli, że pogłoski o amnestii okazały się nie dotyczyć recydywistów, zabarykadowali się w przejętych budynkach, w których doprowadzili do pożarów i zniszczenia mienia za dziesiątki miliardów starych zł, dokonali samosądu na jednym z osadzonych, a w starciach ranili wielu funkcjonariuszy SW. W głośnym buncie w Czarnem, także na Pomorzu Zachodnim, zginęło podczas buntu sześciu osadzonych, rany odniosło ponad sto osób, a sytuację udało się opanować dopiero z pomocą policyjnych komandosów.

Rozruchów na taką skalę nie było już od lat, ale jest to wynik wielu czynników, wśród których istotne miejsce zajmuje m.in. szybkość reakcji i prewencyjny charakter działań GISW, niedopuszczających do rozprzestrzeniania się niepokojów. ZK w Nowym Sączu nieprzypadkowo wybrano jako miejsce służby Grupy Interwencyjnej podległej OISW w Krakowie. Sąd Okręgowy w tym mieście jest właściwy miejscowo m.in. dla Zakopanego, gdzie wypoczywali oraz spotykali się również najgroźniejsi gangsterzy z całej Polski – i tam też często wpadali w ręce policji, która przekazywała ich do AŚ w Nowym Sączu. W przyległym do sądu więzieniu odbywała wyroki (a czasem nadal odbywa) czołówka przestępczości zorganizowanej z Małopolski, m.in. członkowie tzw. gangu Ala Capone, oraz izolowano od społeczeństwa najgroźniejszych przestępców Sądecczyzny. Biorąc pod uwagę zagrożenia związane z ich wywodzeniem się ze świata przestępczości zorganizowanej, w celu wzmocnienia ochrony już w 2004 r. powstała tam nieetatowa grupa do zadań specjalnych. Składała się z ośmiu zapaleńców, którzy doskonalili swe umiejętności w czasie własnym i za własne pieniądze.

Gdy w 2010 r. zapadła decyzja zatwierdzająca formowanie etatowych Grup Interwencyjnych w Nowym Sączu, funkcjonował już więc silny zespół, w oparciu o który o wiele łatwiej było zbudować GISW, niż tworzyć ją od zera w stolicy Małopolski. Podlega jednak bezpośrednio Dyrektorowi OISW w Krakowie i to on decyduje „co, jak, gdzie i kiedy”. Dyrektor ZK w Nowym Sączu, do której GISW przynależy kadrowo, zapewnia natomiast jej funkcjonariuszom bazę lokalową, w tym podręczny magazyn uzbrojenia oraz możliwość wykorzystania każdego dnia co najmniej sześciu z nich lub jednej sekcji. Pozostaje ona w pełnej gotowości przez 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu, a cała Grupa zdolna jest w czasie do pół godziny wyruszyć w pełnym wyposażeniu we wskazane miejsce. Działa w trybie planowym i interwencyjnym (alarmowym), pozostając do dyspozycji dyrektorów wszystkich jednostek w okręgu. GISW upoważniona jest do wejścia o dowolnej porze do każdej z nich, co w przypadku nowosądeckiej, jako jedynej w kraju, oznacza operowanie na terenie aż dwóch województw. W jedenastu miejscach odosobnienia przebywa tam ponad 6000 osadzonych, rozmieszczonych tak, by ograniczyć możliwość powstawania między nimi konfliktów, według takich kryteriów jak stopień demoralizacji, stwarzane zagrożenie społeczne, podatność na resocjalizację itp.

W niektórych ZK, tak jak w Tarnowie, wydzielone są szczególnie chronione oddziały dla tzw. „niebezpiecznych”, czyli stwarzających poważne zagrożenie społeczne lub dla bezpieczeństwa zakładu. W „rewirze” nowosądeckiej GISW znajduje się m.in. także AŚ w Krakowie przy ul. Montelupich, stanowiący główne zaplecze dla krakowskich organów dysponujących w zakresie wykonania tymczasowego aresztowania, gdzie przebywają często ludzie oskarżeni o najpoważniejsze czyny i sprawy skupiające uwagę opinii publicznej oraz mieści się szpital więzienny dla pacjentów z kilku województw i okręgów południowej Polski.Szczegółowe zasady organizacji i zakres działania GISW reguluje aktualnie Zarządzenie nr 3/2011 Dyrektora Generalnego SW z 11 stycznia 2011 r.

Zgodnie z nim etatowa GISW liczy 16 ludzi, z których w Nowym Sączu około połowa pochodzi z dawnej grupy nieetatowej. Dzieli się na dwie sekcje po co najmniej ośmiu funkcjonariuszy pełniących służbę w systemie jednozmianowym. W codziennej praktyce stosowany jest dodatkowo wewnętrzny podział na trzyosobowe zespoły. Dyrektor okręgowy wyznaczył dowódców sekcji, a spośród nich dowódcę grupy w stopniu kapitana, który m.in. podejmuje decyzje w zakresie rozwiązań taktycznych i sposobu realizacji interwencji, informując na bieżąco kierującego działaniami ochronnymi o podjętych działaniach i ich skutkach. Pozostałe stanowiska w Grupie to etaty chorążych.Wachlarz zadań, który przydzielono GISW, jest bardzo rozbudowany – działają wewnątrz więzień i poza ich murami, realizując zadania wynikające z ustawy o SW oraz ustawy Kodeks karny wykonawczy. Przeznaczone są do podejmowania działań w sytuacji szczególnego zagrożenia, od wystąpień zbiorowych, przez interwencje w przypadku zaatakowania funkcjonariuszy przez osadzonych, po związane z pożarem, katastrofą lub klęską żywiołową na terenie jednostek organizacyjnych SW. Ale zajmują się również szeroko rozumianym działaniem prewencyjnym, zmierzającym do poprawy bezpieczeństwa osadzonych, funkcjonariuszy SW i jednostek penitencjarnych, czyli zapobieganiem zdarzeniom nadzwyczajnym lub likwidacją ich skutków, m.in. poprzez prowadzenie codziennych czynności kontrolnych, takich jak kontrola osadzonych, cel mieszkalnych i innych pomieszczeń, gdzie przebywają, miejsc pracy poza ZK i AŚ, a także osób przybywających na widzenia, itp. Funkcjonariusze szukają wówczas, także z wykorzystaniem wykrywaczy metalu, skanerów, a nawet z pomocą specjalnie szkolonych psów z przewodnikami z KWP, rzeczy niedozwolonych za kratami: telefonów komórkowych, broni i narzędzi niebezpiecznych, środków odurzających, narkotyków, alkoholu.

Poza profilaktycznymi, wyrywkowymi przeszukaniami podejrzanych miejsc i osób, co najmniej raz lub dwa razy w roku w każdej z jednostek okręgu organizowane są planowe kontrole generalne. Do zadań GISW należy w szczególności realizacja konwojowania osadzonych wymagających wzmożonych działań ochronnych: o specjalnym statusie tzw. niebezpiecznych, agresywnych, szczególnie chronionych, świadków w ważnych procesach i członków zorganizowanych grup przestępczych, często z rozległymi kontaktami na zewnątrz. Dlatego w drodze zawsze trzeba brać pod uwagę niebezpieczeństwo zasadzki, mającej na celu zabicie lub odbicie konwojowanego. A GISW musi poruszać się z nimi nawet po całej Polsce – między jednostkami penitencjarnymi, do placówek służby zdrowia, urzędów, na pogrzeby, śluby, widzenia w domu, co stanowi regularne wystawianie się na niebezpieczeństwo. Cała procedura transportu rozpoczyna się jeszcze na oddziale zamkniętym, od odebrania więźnia w asyście dowódcy zmiany z zachowaniem szczególnych środków ostrożności, począwszy od skrupulatnej rewizji i zakucia w specjalny system kajdanek ograniczający zakres ruchu rąk i nóg, wymuszający specyficzny chód, przez co zwane są gejszami. Ponieważ na teren oddziału zamkniętego nie można wnosić broni, funkcjonariusze GISW przed wejściem do niego najpierw deponują swoją, po czym wyjeżdżając z więźniem przez tzw. śluzę odbierają ją, każdorazowo sprawdzając przed opuszczeniem murów jednostki. Na zewnątrz muszą być przygotowani na wszystko, w związku z czym intensywnie trenują taktykę unikania zasadzek, wychodzenia z nich także w kontakcie ogniowym, przy stałej ochronie osadzonego oraz na wypadek uszkodzenia pojazdu, sprawne przejście do innego lub ewakuację w bezpieczne miejsce, gdzie można ściągnąć wsparcie.GISW angażowana jest również do zabezpieczania zajęć grupowych z udziałem dużej liczby osadzonych (np. organizowanych dla nich koncertów) i zapewniania bezpieczeństwa podczas posiedzeń komisji penitencjarnych. Uczestniczy w ćwiczeniach ochronnych i obronnych organizowanych na terenie jednostek organizacyjnych, podległych dyrektorowi okręgowemu, trenując wraz z innymi funkcjonariuszami ze wszystkich tych ZK i AŚ oraz we wspólnych ćwiczeniach grup interwencyjnych ze współdziałających okręgów.

Oprócz działania we własnym okręgu każda z GISW pozostaje bowiem w gotowości do wzmacniania kolegów w województwach ościennych, w ramach odwodu Dyrektora Generalnego SW, co pozwala podzielić obszar kraju na tzw. siły wsparcia i współdziałania. Gdy siły jednej grupy okazują się niewystarczające, mogą go wesprzeć sekcje sprowadzone z całego kraju – w przypadku zagrożenia na taką skalę decyzję w sprawie zgrupowanie i użycia poszczególnych GISW podejmuje Dyrektor Generalny lub kierownik Biura Ochrony Centralnego Zarządu SW (na wniosek dyrektora okręgowego). Z uwagi na posiadane umiejętności członkowie Grupy zajmują się również szkoleniem innych funkcjonariuszy działów ochrony SW, m.in. na kursach przygotowawczych, a zwłaszcza z zakresu samoobrony, technik interwencyjnych, użycia środków przymusu bezpośredniego, strzelania i udzielania pomocy przedmedycznej. O ile nie wpłynie to na ich dyspozycyjność i mobilność, mogą być wykorzystane także do doraźnych zadań ochronnych, wynikających z planu ochrony jednostki organizacyjnej do której należą. Do tego dochodzą inne zadania, zlecone przez przełożonych, np. udział w patrolach z policją wokół krakowskiego AŚ przy ul. Montelupich, na podstawie porozumienia z KW Policji Małopolskiej, przeciwdziałających próbom kontaktowania się z osadzonymi przez osoby z zewnątrz. Inny przykład to przygotowanie do Euro 2012, w ramach których przewidywano zatrzymanie podczas ewentualnych zamieszek dużej liczby pseudokibiców, dla których należałoby szybko udostępnić niektóre areszty, przenosząc odpowiednią liczbę skazanych w inne miejsca. Za konwój więźniów odpowiedzialne byłyby oczywiście GISW, podobnie jak za interweniowanie w przypadku nieposłuszeństwa nowych zatrzymanych na terenie jednostek penitencjarnych.

Szczególne miejsce w aktywności krakowskiej GISW zajmują działania pościgowe i zatrzymania osób pozbawionych wolności, które samowolnie przerwały odbywanie kary, nie wracając z udzielonych przez sąd przepustek, lub oddalając się z miejsc zatrudnienia zewnętrznego, gdzie często pracują w systemie bez konwojenta. Wśród zatrzymanych są jednak nie tylko cieszący się taką swobodą więźniowie odbywający kary za występki, ale również tacy, którym do końca kary pozostawało ponad pięć lat oraz osoby skazane z art. 148 kk (zabójstwo). Dowódca GISW powiadamiany jest o wszystkich wydarzeniach nadzwyczajnych, w tym o ucieczkach lub „niepowrotach”. Grupa bierze udział w poszukiwaniach po złożeniu na ręce Dyrektora Okręgowego SW prośby o włączenie jej do działania przez odpowiedzialny za uciekiniera zakład karny.

Tego typu działania wymagają dużego zaangażowania i umiejętności także z zakresu pracy operacyjnej. Od momentu utworzenia krakowskiej GISW jej funkcjonariusze dokonali zatrzymania 21 zbiegów, często już po kilku lub kilkunastu godzinach, choć czasem wymagało to i kilkudniowych poszukiwań. Najdłuższy pościg miał miejsce w 2011 r. i trwał nieustannie prawie pięć dni. Odbywał się w ramach akcji „Poszukiwany”, w której SW ściśle współdziałała z funkcjonariuszami Policji. Najdłuższe czynności poszukiwawcze prowadzone były natomiast względem osadzonego, który ukrywał się przed policją aż siedem miesięcy. On również został zatrzymany przez GISW z Krakowa. Świadomość wśród osadzonych na temat takiej skuteczności Grupy sprawiła, że w ostatnim okresie liczba oddaleń spada.

Elitarność GISW to wynik nie tylko jej przeznaczenia, odmiennego umundurowania i uzbrojenia, ale przede wszystkim zakresu szkolenia oraz starannego systemu naboru, dopuszczającego do służby tylko wyselekcjonowanych funkcjonariuszy o odpowiednich predyspozycjach psychofizycznych. Szczególnie niebezpieczna służba i wytężone treningi nie są nagradzane żadnymi dodatkami, dlatego to profesja wyłącznie dla pasjonatów. Za nabór, szkolenie oraz weryfikację kandydatów odpowiada wyznaczony przez dyrektora okręgowego specjalista w OISW. Ochotnicy z szeregów SW, legitymujący się nienaganną opinią i zaangażowaniem w służbę, zgłaszają akces dowódcy GISW, który jeśli wstępnie zaakceptuje kandydata przygotowuje wniosek o jego przyjęcie do Grupy do dyrektora OISW, opiniowany przez specjalistę do spraw ochrony. Obecnie nabór odbywa się według potrzeb, tzn. gdy pojawi się wakat, a kandydat posiada predyspozycje właśnie na ten wolny etat, np. po odejściu tarczowego, odpowiednie do przejęcia jego zadań. Podobnie jak w pododdziałach antyterrorystycznych policji i sekcjach realizacyjnych WZD SG chętni muszą pozytywnie przejść badania kwalifikacyjne u psychologa medycyny pracy, badania lekarskie, testy sprawnościowe oraz wykazać się znajomością przepisów, jakie obowiązują funkcjonariuszy strzegących prawa. Siła i sprawność fizyczna, najlepiej poparta uprawianiem sportów lub sztuk walki, stanowi bardzo istotny wymóg, gdyż od tego zależy skuteczność interwencji w oddziałach zamkniętych, przeprowadzanych bez broni.

Idealny członek GISW to wysportowane ponad 100 kg i co najmniej 180 cm wzrostu, ponieważ przeciwnik żyjący w panującym w więzieniu kulcie siły to z reguły osadzony z rozbudowaną muskulaturą, często o dużych gabarytach, doświadczeniu z walk ulicznych lub licznych sekcji sportowych i wysokim poziomie agresji. Wywodzący się z marginesu społecznego i często niemający już wiele do stracenia (zwłaszcza gdy odsiaduja dożywocie, czasem nawet podwójne) są nieprzewidywalni i podczas konfrontacji nieprzestrzegający żadnych zasad. Dlatego funkcjonariusze należący do Grupy Interwencyjnej to ludzie ponadprzeciętnie sprawni fizycznie, w większości od lat trenujący walkę wręcz, w tym systemy bojowe i MMA. Są wśród nich mistrzowie i czynni zawodnicy, którzy przekazują swoje doświadczenie kolegom. Choć interwencje GISW muszą odznaczać się brutalnością, to dzięki odpowiedniej taktyce, szybkości, zdecydowaniu i przewadze liczebnej są wbrew pozorom najbezpieczniejszą metodą działania.

Funkcjonariusze GISW są przygotowani do tego, by obezwładnienie stwarzającego zagrożenie więźnia przebiegało profesjonalnie, przy wykorzystaniu jedynie niezbędnej w tym celu dozy przemocy i siły, w sposób możliwie najbezpieczniejszy dla obu stron. Podczas podejmowanych działań muszą być pewni siebie i opanowani, by skutecznie przeprowadzić akcję, nie przekraczając tym samym swoich uprawnień. Praworządność działań jest priorytetowa, a członkowie Grupy pod wieloma względami stanowią zaprzeczenie dawnego stereotypu „klawisza” znęcającego się nad więźniami, z brzuszkiem i lichym wykształceniem. W krakowskiej GISW 70 procent ma wykształcenie wyższe, są w niej wywodzący się z innych służb i z doświadczeniem wojskowym, specjaliści różnych dziedzin. W trakcie służby ich kompetencje zawodowe poddawane są stałej weryfikacji podczas specjalnych testów i samych interwencji, a niespełniający określonych kryteriów muszą się liczyć z przeniesieniem do innych zadań. Każdego roku członkowie Grupy przechodzą sprawdziany przydatności do służby przed komisją z OISW, według norm opracowanych przez komendanta Centralnego Ośrodka Szkolenia SW w Kaliszu. W przypadku niezaliczenia któregoś z testów funkcjonariusz zobligowany jest do poprawienia wyniku w terminie do trzech miesięcy lub musi pożegnać się ze służbą w GISW. Tak hermetyczny zespół sam jednak pilnuje, by nikt z jego składu nie opuszczał się w szkoleniu i wykluczyłby taka osobę, gdyż jest tak silny, jak silne jest jego najsłabsze ogniwo.

Po egzaminach wstępnych nowo przyjęci funkcjonariusze kierowani są do ośrodka w Kaliszu na kurs specjalistyczny, który w wielu zakresach ma charakter doskonalący, wymaga więc już pewnego przygotowania. Komendant kaliskiego ośrodka, w uzgodnieniu z kierownikiem Biura Kadr i Szkolenia oraz Biura Ochrony i Spraw Obronnych Centralnego Zarządu SW (CZSW), opracowuje program szkolenia GISW, zatwierdzany przez Dyrektora Generalnego SW. W oparciu o ten program specjalista okręgowy przygotowuje kwartalny plan ramowy szkolenia Grupy OISW oraz odpowiada za jego realizację, a także za organizowanie szkoleń z innymi formacjami mundurowymi i pozostałymi GISW. Dowódca Grupy przedstawia do zatwierdzenia dyrektorowi okręgowemu roczny program doskonalenia zawodowego podległych mu funkcjonariuszy, sporządzony na podstawie planu ramowego i zsynchronizowany z harmonogramem wykorzystania jego komórki we wszystkich jednostkach okręgu, również sporządzony przez specjalistę ds. ochrony. W każdym miesiącu przewidziane są minimum cztery pełne dni szkoleniowe.

Treningi GISW to permanentne doskonalenie umiejętności taktycznych, sprawności fizycznej oraz kluczowego współdziałania i sprawnej komunikacji w zespole w sytuacjach różnych zagrożeń. Ponieważ ich działanie naznaczone jest dużym ryzykiem oraz zagrożeniem życia i zdrowia, mogą też być w każdej chwili świadkami samookaleczeń (za kratami i podczas konwojów) oraz urazów osadzonych w wyniku bójek, każdy z krakowskiej Grupy posiada uprawnienia zawodowe ratownika i za sobą kurs TC3 REAGO, a dwóch z nich równiez kurs PHTLS/TCCC Spain. W dziedzinie przygotowania do udzielania fachowej pomocy podczas działań pierwsi osiągnęli tak wysoki poziom w SW i pomagali w szkoleniu innych GISW. We wszystkich niezbędnych im dziedzinach posiadają już własnych instruktorów, co zapewnia im bieżącą samowystarczalność szkoleniową. Dzięki kontaktom z GOPR zaliczyli także wstępne kursy wysokościowo-linowe. Regularnie współpracują także z WZD Karpackiego Ośrodka Wsparcia SG (dawniej Karpacki Oddział SG), CBŚ i Strażą Pożarną. Z tą ostatnią szczególnie często, gdyż w przypadku wielu zagrożeń wewnątrz ZK i AŚ interweniują wspólnie, a GISW nie tylko odpowiada wówczas za ochronę strażaków, ale i wspomaga w gaszenia pożarów. Zapoznaje ich ze specyfiką prowadzeniu akcji gaśniczej i ewakuacji w warunkach jednostek penitencjarnych. W związku z tym Grupa z Nowego Sącza przeszkolona jest do działania w aparatach powietrznych. Ponieważ nie dysponują własną bazą treningową, korzystają z obiektów zewnętrznych, także u zaprzyjaźnionych służb.Koordynator do spraw szkolenia GISW z Biura Kadr i Szkolenia CZSW w porozumieniu ze specjalistą z Biura Ochrony i Spraw Obronnych CZSW organizują dla grup interwencyjnych centralne szkolenia i seminaria specjalistyczne, poświęcone koordynacji działań i systemów łączności, wymianie doświadczeń miedzy grupami, usystematyzowaniu i ujednolicaniu taktyki specjalnej, a także wypracowywanie takich metod realizacji zadań, aby skutecznie łączyć potencjał i zapewnić jak najwyższy poziom bezpieczeństwa własnego operatorom.

Oba Biura były organizatorem m.in. I warsztatów i zawodów ratownictwa taktycznego w Brzegu Dolnym w dniach 27–31 maja br. (SPECIAL OPS nr 3/2014), z udziałem zespołów z SG, SPAP KWP i CBŚ, wg najnowszych wytycznych TCCC (Tactical Combat Casualty Care), w myśl zasady „przygotowujemy najlepszych na najgorsze, a każde życie jest dla nas najważniejsze bez względu na to, po której stronie krat się znajdujesz”. Krakowska GISW, która okazała się podczas nich najlepsza, już wcześniej brała udział w kolejnych edycjach zawodów „Paramedyk” organizowanych przez SPAP KWP w Gdańsku, a kilka dni wcześniej w okręgowych ćwiczeniach ochronno-obronnych „Ruszcza 2014” w ZK w Krakowie-Nowej Hucie, współdziałając m.in. z krakowskim SPAP. Wraz z funkcjonariuszami nowosądeckiego WZD szkoliła się również na dodatkowych warsztatach taktyczno-strzeleckich, np. w zakresie zaawansowanego posługiwania się kbk AK oraz Counter ambush drills.Choć GISW korzystają z pomocy szkoleniowej i doświadczeń instruktorów zewnętrznych, trzeba pamiętać, że działania pododdziałów specjalnych SW mają własną specyfikę, zwłaszcza wewnątrz jednostek penitencjarnych, co wymusza wypracowanie własnej taktyki i procedur działania. Specyfika ta wynika ze szczególnej architektury obiektów, w których interweniują (pola spacerowe, małe cele, wąskie korytarze), dużej liczby potencjalnych agresorów, uregulowań prawnych i celów interwencji. W oddziałach wewnętrznych nie mogą posługiwać się bronią palną poza strzelbami gładkolufowymi na amunicję niepenetrującą, czyli traktowanymi tylko jako środek przymusu bezpośredniego. Przejęcie przez osadzonych broni na amunicję ostrą mogłoby bowiem doprowadzić do eskalacji zdarzenia. Pozostają więc miotacze gazu, tonfy i wszechstronne umiejętności działania zespołowego bez broni. Dzięki temu GISW zapewnia sobie szybko przewagę, a skuteczność jej działania jest na tyle znana osadzonym, że w pewnym sensie zaakceptowali istnienie Grupy i bardzo często samo pojawienie się sekcji interwencyjnej wystarcza do przywrócenia porządku – więźniowie widząc, z kim mogą mieć do czynienia, natychmiast poddają się i wykonują polecenia, począwszy od natychmiastowego położenia się na ziemi.

Mimo początkowej niewiary w jednostkach w sens funkcjonowania GISW im dłużej one działają, tym mniej incydentów oraz mniej konieczne stosowanie przez nie środków przymusu. Ale pracy nadal nie brakuje. Funkcjonariusze krakowskiej Grupy zaangażowani są każdego dnia i stale widoczni we wszystkich ZK i AŚ w okręgu. W ubiegłym roku brali udział w 400 działaniach, czasami nawet jednego dnia w trzech miejscach...

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!