Special-Ops.pl

Zaawansowane wyszukiwanie

Pistoletowy Adapter CAA Roni

Pistoletowy Adapter CAA Roni Andrzej Krugler
 

Pistoletowy Adapter CAA Roni Andrzej Krugler


 

Od pewnego czasu na rynku pojawia się coraz więcej adapterów nadających zwykłym pistoletom cechy pistoletów maszynowych/karabinków. Wzbudzają one dość skrajne opinie, od zachwytów po uznawanie ich za całkowicie nieprzydatne gadżety. Dzięki firmie Mactronic redakcja SPECIAL OPS miała okazję zapoznać się z adapterem RONI G1 izraelskiej firmy CAA Tactical i sprawdzić, które z tych opinii odpowiadają prawdzie. W artykule zastanowimy się również nad tym, czy taki adapter może znaleźć profesjonalne zastosowanie.

Zobacz także

Katarzyna Niebrzydowska, Transactor Security Sp. z o.o. Bezzałogowy system ochrony granic i walki z terroryzmem - VTOL EOS C

Bezzałogowy system ochrony granic i walki z terroryzmem - VTOL EOS C Bezzałogowy system ochrony granic i walki  z terroryzmem - VTOL EOS C

Zabezpieczenie granic oraz realizacja działań rozpoznawczo-obserwacyjnych w zakresie ochrony granic i zwalczania terroryzmu odgrywa fundamentalną rolę w działalności ustawowej odpowiednich instytucji państwowych....

Zabezpieczenie granic oraz realizacja działań rozpoznawczo-obserwacyjnych w zakresie ochrony granic i zwalczania terroryzmu odgrywa fundamentalną rolę w działalności ustawowej odpowiednich instytucji państwowych. Instytucje te, w tym przede wszystkim Straż Graniczna, są odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa narodowego poprzez stały nadzór nad granicami i monitorowanie wszelkich potencjalnych zagrożeń.

Redakcja, BMF Centrum Specjalistycznego Sprzętu Mobilnego Winmate G101TG - zaawansowany kontroler dronów dla wymagających

Winmate G101TG - zaawansowany kontroler dronów dla wymagających Winmate G101TG - zaawansowany kontroler dronów dla wymagających

Systemy bezzałogowe odgrywają coraz większą rolę w operacjach policyjnych i wojskowych. Wykorzystywane są przede wszystkim w misjach obserwacyjnych, wywiadowczych i rozpoznawczych, zapewniając nieocenione...

Systemy bezzałogowe odgrywają coraz większą rolę w operacjach policyjnych i wojskowych. Wykorzystywane są przede wszystkim w misjach obserwacyjnych, wywiadowczych i rozpoznawczych, zapewniając nieocenione korzyści, przy mniejszym narażaniu zdrowia i życia żołnierzy oraz funkcjonariuszy.

Transactor Security Sp. z o.o. Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych kategorii VTOL w ochronie granic państwowych

Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych kategorii VTOL w ochronie granic państwowych Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych kategorii VTOL w ochronie granic państwowych

Ochrona granic stanowi jedną z podstawowych funkcji państwa. Ich nienaruszalność jest ważnym czynnikiem zapewnienia bytu narodowego i suwerenności kraju. Każde państwo dysponuje określoną organizacją do...

Ochrona granic stanowi jedną z podstawowych funkcji państwa. Ich nienaruszalność jest ważnym czynnikiem zapewnienia bytu narodowego i suwerenności kraju. Każde państwo dysponuje określoną organizacją do ochrony swoich granic, albowiem jest to jeden z najważniejszych czynników, które mają duży wpływ na bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne.

Zwiększanie celności pistoletów poprzez dołączanie do nich kolb jest dość starym pomysłem. Było to bardzo popularne na początku ubiegłego wieku, gdy przewidywano taką możliwość dla większości używanych wówczas pistoletów. Wystarczy wspomnieć choćby o rodzimym pistolecie Vis wz. 35, który mógł mieć drewnianą kaburę, służącą również jakokolba. W czasach nam współczesnych idea ta nie jest już tak popularna, ale nie odeszła całkowicie w zapomnienie. Wśród istniejących konstrukcji można wymienić Glock Tactical Stock, zaprojektowany przez Wilhelma Bubitsa, i chyba najbardziej znany typ, czyli izraelski GLR-17. Dodanie nawet takiej prostej, polimerowej kolby, zwiększa celność pistoletu przy strzelaniu szybkim i wydłuża zasięg skutecznego ognia. Na przestrzeni ostatnich lat kilka firm postanowiło pójść o krok dalej i umożliwić wyposażenie pistoletu w znacznie solidniejszą kolbę, specjalne celowniki oraz oświetlenie taktyczne.

Montaż celowników i oświetlenia (pomijając wykorzystanie integralnej szyny wykonanej w szkielecie pod lufą) był możliwy już wcześniej, np. za pomocą zestawu szyn GIS, jednak nie jest to rozwiązanie zbyt niezawodne. Górna szyna nisko osadzona nad zamkiem i oknem wylotowym stwarza ryzyko zaklesczenia się wylatującej łuski. W czasie redakcyjnego strzelania zdarzyło się nam to dwukrotnie, a wystrzeliliśmy w tym celu tylko około 50 pocisków z Glocka wyposażonego w taki zestaw szyn montażowych.

Znacznie bardziej zaawansowanym rozwiązaniem są adaptery, stanowiące coś w rodzaju „futerału–obudowy”, w którym umieszczany jest pistolet. Wyposażone są one w kolby, często o regulowanej długości, zewerstawy szyn montażowych oraz punkty do mocowania pasów nośnych. Do najpopularniejszych obecnie konstrukcji należą Glock Carbine Conversion firmy Hera Arms, K.P.O.S. firmy FAB Defense oraz RONI firmy CAA Tactical. Firma Mactronic, będąca dystrybutorem produktów CAA Tactical, dostarczyła nam ostatni z wymienionych adapterów i na nim skoncentrujemy się w dalszej części artykułu.

RONI nie jest konstrukcją uniwersalną, ponieważ nie można w nim zastosować dowolnego pistoletu. Do tej pory istnieją wersje umożliwiające zamontowanie pistoletów Glock model 17, 18, 19, 22, 23, 25, 26, 27, 31, 32, 34 i 35 (wersja RONI G1 – taką też mieliśmy do dyspozycji), SigSauer P226 i P226 Elite (wersja RONI SI1), Springfield XD (wersja RONI SP1) oraz Beretta PX4 (wersja RONI PX4). Adapter waży 1400 g, ma długość 47 cmz kolbą wsuniętą i 56 cm z kolbą całkowicie rozłożoną. W przeważającej części RONI wykonanyjest z tworzywa sztucznego, metalowe są jedynie atrapa lufy, ramię kolby i kilka drobnych elementów. W przedniej, dolnej części znajdujesię składany chwyt przedni. Montowany na krótkiej szynie Picatinny, może być odłączany i zastępowany przez inne akcesoria według uznania użytkownika. Trzeba jednak zaznaczyć, że strzelanie bez pionowego chwytu jest znacznie mniej wygodne niż z nim, ze względu na ukształtowanie dolnej, przedniej części adaptera.

Za chwytem znajduje się bezpiecznik w postaci skrzydełka, który w pozycji poziomej blokuje dostęp do spustu pistoletu. Po bokachprzedniej części znajdują się kolejne dwie szyny Picatinny, pozwalające na montaż oświetlenia taktycznego i/lub wskaźników laserowych. Główna szyna znajduje się na wierzchu adaptera i przy długości 24 cm pozwala na montaż różnego rodzaju urządzeń celowniczych. Montaż mechanicznych lub optoelektronicznych przyrządów celowniczych jest koniecznością, ponieważ RONI nie posiada w komplecie żadnego celownika mechanicznego. Przed kolbą, po obu stronach RONI znajdująsię wycięcia, w których porusza się dźwignia napinająca zamek. Wysuwana kolba odblokowywana jest za pomocą okrągłego przycisku znajdującego się na tylnej powierzchni stopki kolby. Ma ona pięć położeń, a dodatkowo wyposażona jest w regulowaną poduszkę policzkową, która posiada dość niewielki zakres położeń. W przedniej części stopki kolby znajduje się uchwyt na zapasowy magazynek, który utrzymywany jest w swoim położeniu za pomocą prostej dźwigni wchodzącej w występ na zatrzask magazynka.

Montaż pistoletu we wnętrzu adaptera jest bardzo prosty i po krótkim treningu można to zrobić w czasie poniżej 10 sekund. Odbywa się on bez użycia jakichkolwiek narzędzi i nie wymaga żadnych przeróbek w samym pistolecie. Pierwszym krokiem jest całkowite rozłożenie kolby. Następnie wysuwamy dwa trzpienie znajdujące się z przodu, pod szyną montażową, i z tyłu, przed kolbą. Trzpienie mają ograniczniki uniemożliwiające ich całkowite wyjęcie, przez co nie trzeba się obawiać, że gdzieś je zgubimy. Po odblokowaniu trzpieni wysuwamy przednią część adaptera zawierającą atrapę lufy, chwyt przedni i szyny boczne, oraz tylny element znajdujący się przed kolbą. Dzięki temu można teraz swobodnie otworzyć główną część adaptera. Następnie na zamku pistoletu montujemy element, który pozwoli nam przeładować broń po jej zamknięciu we wnętrzu RONI. Nasuwany jest on na tylną część zamka na wysokości szczerbinki i wykonany z dość elastycznego tworzywa, we wnętrzu zaś posiada rowki, które wchodzą w nacięcia na zamku. Dzięki temu jest pewnie mocowany na zamku i nie ma obawy o jego ześlizgnięcie przy energicznym przeładowaniu. W tylnej części tego elementu, po obu jego stronach, znajdują się twarde „rogi”, które wychodząc przez wycięcia w korpusie adaptera na boki służą do przeładowania pistoletu. Tak przygotowaną broń wkładamy pomiędzy połówki RONI, składamy je, a następnie nasuwamy przednią i tylną część, które blokujemy trzpieniami – całość jest gotowa do działania. Pistolet jest tak stabilnie zamocowany, że nie trzeba przystrzeliwać celownika po każdorazowym wyjęciu broni z adaptera.

W sumie wystrzeliliśmy z RONI ponad 600 sztuk amunicji, nie mając  ani jednego zacięcia. Nie jest to może stuprocentowy wyznacznik, ale daje jakieś pojęcie o tym, że konstrukcja adaptera nie zakłóca prawidłowego działania broni. W czasie naszego krótkiego testu potwierdziły się wszystkie obietnice, jakie w swoich folderach umieszcza producent. Zastosowanie RONI znacznie wydłużyło zasięg skutecznego (celnego) ognia  z Glocka. Przy wykorzystaniu tego adaptera nie ma problemu z trafianiem w cel wielkości sylwetki człowieka z odległości 40–50 metrów. Na bliższych odległościach zastosowanie go pozwala uzyskać bardzo dobre skupienie w szybkim dynamicznym strzelaniu. Na zdjęciu obok widoczna jest tarcza z dwoma grupami przestrzelin, uzyskanymi przy szybkim strzelaniu z odległości 15 metrów (przesunięcie przestrzelin w prawo wynika z niedokładnego przystrzelania celownika). Wynik nie tak łatwy do osiągnięcia przy strzelaniu z samego pistoletu. Celne strzelanie z wykorzystaniem RONI jest bezsprzecznie znacznie łatwiejsze, niż z samego pistoletu. Niedoświadczony strzelec, używając pistoletu w adapterze, był w stanie trafiać celniej i z dalszych odległości, niż strzelając z samego Glocka.

Pięć położeń kolby pozwala dobrać jej długość w zależności od budowy strzelca. RONI z kolbą całkowicie złożoną jest bardzo kompaktowy, ale mimo to wygodny przy strzelaniu nawet dla osoby o wzroście około 190 cm. Niestety kolba jest zamocowana bardzo wysoko, jej górna krawędź pokrywa się praktycznie z wysokością górnej szyny montażowej. Z tego powodu celownik bezpośrednio zamontowany na szynie znajduje się bardzo nisko i złożenie się do strzału jest nieco niewygodne (aczkolwiek nie niemożliwe). Aby postawa strzelecka była bardziej naturalna i wygodna, konieczne jest stosowanie wyższych montaży do celowników optoelektronicznych lub wysokich mechanicznych przyrządów celowniczych. Obsługa pistoletu zamocowanego w RONI nie jest problemem i nie wymaga uczenia się zbyt wielu nowych nawyków.

Przeładowanie za pomocą wystających „rogów” jest łatwe i pewne. Dostęp do dźwigni zwalniającej zamek i przycisku zwalniania magazynka również jest łatwy – dzięki dużemu wycięciu w korpusie adaptera. Tak więc czynności manualne związane z wymianą magazynka są takie same, jak w przypadku samodzielnego pistoletu. Okno wylotowe łusek jest bardzo duże, co praktycznie eliminuje możliwość zakleszczenia się łuski pomiędzy zamkiem pistoletu a obudową RONI. Usuwanie zacięć będzie na pewno trochę trudniejsze niż przy samym pistolecie, ale przy odrobinie wprawy możliwe do całkiem sprawnego wykonania. Adapter jest tak samo przyjazny dla strzelców prawo-, jak i leworęcznych. Dźwignie przeładowania są wyprowadzone z obu stron, a przycisk odpowiadający za rozsuwanie kolby umieszczony centralnie na tylnej krawędzi jej stopki. Niemiłym zaskoczeniem po zakończeniu strzelania był stan wnętrza adaptera oraz muszki Glocka. Gazy powstające przy strzelaniu nie mają zbyt wielu miejsc na ujście i praktycznie całe zanieczyszczenie gromadzi się na przedniej części zamka i szkielecie pistoletu oraz na wewnętrznych powierzchniach adaptera. Są one trudne do wyczyszczenia z powodu małych powierzchni płaskich i dużej liczby zakamarków. Co gorsze, gorące gazy wylotowe nie mogąc swobodnie się rozejść, spowodowały nadtopienie plastikowej muszki. Nie będzie to stanowiło problemu w przypadku, jeśli będzie ona wykonana z metalu, ale nie każdy Glock ją ma…

RONI pozwala wykorzystać zwykły pistolet na znacznie większych dystansach, w kontakcie bezpośrednim umożliwia prowadzenie bardzo celnego i jednocześnie intensywnego ognia oraz daje możliwość skorzystania z zalet celowników kolimatorowych/holograficznych, a także oświetlenia taktycznego. Jakie w takim razie mogą być profesjonalne zastosowania adaptera RONI?

Wpływ na zastosowanie adaptera ma fakt, iż pozwala on na użycie zwykłego pistoletu w znacznie skuteczniejszy sposób. Najbardziej przyda się więc osobom, które z różnych przyczyn są wyposażone wyłącznie w broń krótką, a sytuacje, w jakich się znajdą w czasie pełnienia obowiązków służbowych, mogą wymagać użycia broni o znacznie lepszych właściwościach. Będą to przede wszystkim pracownicy ochrony osobistej i konwojenci, którzy z przyczyn prawnych mogą być uzbrojeni jedynie w broń krótką (np. w czasie podróży międzynarodowych przepisy przewozowe bardzo utrudniają zdobycie zgody na transport broni długiej, tj. pistoletu maszynowego lub karabinka). W takim wypadku rozwiązaniem może być właśnie taki adapter jak RONI. Sam w sobie nie stanowi broni, więc można go łatwo przewozić, a w razie potrzeby pozwala na użycie osobistej broni krótkiej w znacznie skuteczniejszy sposób.

Warty podkreślenia jest również efekt psychologiczny, jaki może wywołać widok RONI lub innego adaptera. Dla potencjalnego napastnika grupa ochrony wyposażona w pistolety z adapterami będzie wyglądać na znacznie lepiej uzbrojoną niż w przypadku samodzielnych pistoletów.

Inna grupę potencjalnych użytkowników adapterów pistoletowych mogą stanowić policjanci wykonujący zadania patrolowe, którzy również najczęściej uzbrojeni są wyłącznie w broń krótką. Przedstawiciel firmy HERA Arms, mającej w swojej ofercie trzy modele adapterów, stwierdził, że bardzo dużą grupę ich klientów stanowią policjanci z lokalnych departamentów w Stanach Zjednoczonych. Mimo że dość częstą  praktyką w USA jest przewożenie w radiowozach karabinków, większość najmniejszych lokalnych departamentów policji na to nie stać i poprzestają one wyłącznie na broni krótkiej. W krajach europejskich z kolei, praktycznie nie spotyka się broni długiej w zwykłych radiowozach patrolowych. Tymczasem policjanci wykonujący zadania patrolowe najczęściej sa pierwszymi na miejscu zdarzeń związanych z użyciem broni palnej. Uzbrojeni jedynie w broń krótką nie są w stanie skutecznie izolować napastnika i związać go ogniem. Adapter mógłby pozwolić na zwiększenie zasięgu, z jakiego policjant mógłby nawiązać walkę, i dzięki temu np. uniemożliwić mu ucieczkę i zmusić go do pozostania w miejscu do czasu przybycia większych sił policyjnych.

Jest to niezmiernie ważne w przypadku działania tzw. aktywnego strzelca (z ang. active shooter – patrz artykuł „Terror na ulicach” na stronie 30), gdy policjanci ze służb patrolowych są pierwszymi, którzy są w stanie nawiązać kontakt, i to od ich wyszkolenia i wyposażenia zależy, czy przestępca będzie w stanie przemieszczać się i ostrzeliwać kolejne osoby. Tak jak wcześniej wspomnieliśmy, strzelanie z pistoletu zamontowanego w adapterze jest łatwiejsze niż z samodzielnej borni. Jest to również fakt nie do przecenienia w przypadku zwykłych funkcjonariuszy pracujących na ulicy, którzy, zwłaszcza w polskich realiach, nie mają wystarczających możliwości do regularnego podtrzymywania umiejętności strzeleckich. Pistolet w adapterze jest znacznie łatwiejszy do kontroli, pozwala strzelać celniej, a przez to bezpieczniej. Ponieważ jest to zwykły pistolet strzelający ogniem pojedynczym, a nie ciągłym, stwarza również mniejsze zagrożenie dla osób postronnych niż broń maszynowa.

Trzeba również pamiętać, że wiele sytuacji w pracy funkcjonariuszy policji, innych służb i pracowników ochrony, uczestniczących w czynnościach o podwyższonym ryzyku, nie uzasadnia przystępowania do nich z bronią krótką dobytą z kabury. Wyciągnięcie pistoletu może być traktowane przez np. kontrolowane osoby jako zastraszanie, a niektóre uregulowania traktują jego dobycie już jako początek czynności użycia środka przymusu. Natomiast pistolet w adapterze, przenoszony jak broń długa na pasie nośnym (tactical sling) nie dziwi – podobnie jak pistolet maszynowy czy karabinek – gdy stale znajduje się w rękach funkcjonariusza, de facto w pełnej gotowości do natychmiastowego prowadzenia ognia. W przypadku konieczności szybkiego użycia broni umożliwia to znacznie szybszą reakcję na zagrożenie niż przy najszybszym sięganiu po pistolet spoczywający w kaburze.

Tych kilka krótkich przykładów pokazuje, iż adaptery pistoletowe, mimo traktowania ich przez niektórych jako gadżety dla strzelców sportowych mogących dzięki nim zwiększyć jedynie frajdę ze strzelania z broni krótkiej, mogą znaleźć miejsce również w profesjonalnych zastosowaniach.

Dziękujemy firmie Mactronic, dystrybutorowi CAA RONI, za udostępnienie sprzętu.

Galeria zdjęć

Tytuł
przejdź do galerii

Komentarze

Powiązane

Ireneusz Chloupek Zasięg rośnie (część 2)

Zasięg rośnie (część 2) Zasięg rośnie (część 2)

W pierwszych miesiącach br. snajperzy US Army w Afganistanie otrzymali do rąk egzemplarze dalece zmodernizowanych karabinów M24, dostosowanych do silniejszej amunicji .300 Winchester Magnum, dzięki której...

W pierwszych miesiącach br. snajperzy US Army w Afganistanie otrzymali do rąk egzemplarze dalece zmodernizowanych karabinów M24, dostosowanych do silniejszej amunicji .300 Winchester Magnum, dzięki której zasięg ognia skutecznego wzrósł o około 50 procent. Jeszcze większe wymagania postawiły pod tym względem amerykańskie siły specjalne, poszukujące nowej broni wyborowej w ramach programu Precision Sniper Rifle.

Ireneusz Chloupek Druga młodość

Druga młodość Druga młodość

„M1911 to projekt dany nam przez samego Boga za pośrednictwem Johna M. Browninga, będący uosobieniem tego, jakie powinno być narzędzie do zabijania” – te słowa płk. Roberta Coatesa z 1998 r., gdy dowodził...

„M1911 to projekt dany nam przez samego Boga za pośrednictwem Johna M. Browninga, będący uosobieniem tego, jakie powinno być narzędzie do zabijania” – te słowa płk. Roberta Coatesa z 1998 r., gdy dowodził elitarną kompanią rozpoznawczą USMC 1st Force Recon, doskonale oddają stosunek wielu Amerykanów do pistoletu, przyjętego do uzbrojenia sto lat temu, ale nadal utrzymującego znaczącą pozycję w uzbrojeniu, przede wszystkim jednostek specjalnych. Niezależnie od tego, na ile „nineteen eleven” zawdzięcza...

Ireneusz Chloupek Skorpion III generacji

Skorpion III generacji Skorpion III generacji

Czechosłowacki „Škorpion” (Sa vz. 61) jeszcze niedawno należał do kilku najpopularniejszych na świecie typów współczesnych pistoletów maszynowych. Pół wieku jego historii zamknęło pojawienie się w ofercie...

Czechosłowacki „Škorpion” (Sa vz. 61) jeszcze niedawno należał do kilku najpopularniejszych na świecie typów współczesnych pistoletów maszynowych. Pół wieku jego historii zamknęło pojawienie się w ofercie macierzystej Českiej Zbrojovki z Uherskiego Brodu nowej broni o takiej nazwie, której jednak oprócz tej samej wytwórni nie łączy z poprzednikiem nic więcej.

Adam Gawron UTM - ostateczna amunicja treningowa

UTM - ostateczna amunicja treningowa UTM - ostateczna amunicja treningowa

Obecnie stosowanych jest kilka rozwiązań umożliwiających tzw. sytuacyjny trening taktyczny – od szeroko stosowanych od lat 80. systemów laserowych, poprzez rozpowszechnione głównie w siłach specjalnych...

Obecnie stosowanych jest kilka rozwiązań umożliwiających tzw. sytuacyjny trening taktyczny – od szeroko stosowanych od lat 80. systemów laserowych, poprzez rozpowszechnione głównie w siłach specjalnych na całym świecie typy amunicji treningowej, aż po powoli akceptowane: paintball i repliki ASG. Cechy tych ostatnich (właściwie niezależnie od stopnia zaawansowania ich konstrukcji) nie predestynują ich jednak do użycia w zaawansowanym treningu. Natomiast dwa pierwsze (pod warunkiem, że promień lasera...

Ireneusz Chloupek Żniwiarz w Polsce

Żniwiarz w Polsce Żniwiarz w Polsce

W listopadzie 2011 roku przedstawiciele wybranych jednostek Dowództwa Wojsk Specjalnych WP mieli możliwość praktycznego zapoznania się z karabinem wyborowym REPRTM amerykańskiej firmy LWRC International,...

W listopadzie 2011 roku przedstawiciele wybranych jednostek Dowództwa Wojsk Specjalnych WP mieli możliwość praktycznego zapoznania się z karabinem wyborowym REPRTM amerykańskiej firmy LWRC International, sprowadzonym do Polski przez RWS CETUS ze Słupska. Mało znany w naszym kraju producent z USA na tamtejszym rynku należy do liderów wśród wytwórni specjalizujących się w tworzeniu udoskonalonych odmian broni z rodziny AR-15 (M16/M4), a jego Rapid Engagement Precision Rifle wart jest szczególnej uwagi,...

Ireneusz Chloupek SG 55X

SG 55X SG 55X

Szwajcarskie siły zbrojne weszły z nową podstawową bronią indywidualną: karabinem szturmowym SG 550 (Fass 90/Stg 90) firmy SIG z Neuhausen Rhine Falls, uznanym za jeden z najlepszych wśród modeli o klasycznej...

Szwajcarskie siły zbrojne weszły z nową podstawową bronią indywidualną: karabinem szturmowym SG 550 (Fass 90/Stg 90) firmy SIG z Neuhausen Rhine Falls, uznanym za jeden z najlepszych wśród modeli o klasycznej konstrukcji. Z powodu głównie wysokiej ceny nie podbił on zagranicznych rynków, za to jego kolejne skrócone wersje zdobyły liczące się miejsce w arsenale sił specjalnych wielu państw, potrafiących docenić typowo szwajcarską, wysoką jakość wykonania i szczegółowe dopracowanie, które zapewniły...

Ireneusz Chloupek Advanced Police Carabine

Advanced Police Carabine Advanced Police Carabine

Chociaż szczytowy okres popularności pistolety maszynowe mają już dawno za sobą, wyparte w klasie broni pojedynczego żołnierza przez k arabiny szturmowe na amunicję pośrednią, wciąż odgrywają istotną rolę...

Chociaż szczytowy okres popularności pistolety maszynowe mają już dawno za sobą, wyparte w klasie broni pojedynczego żołnierza przez k arabiny szturmowe na amunicję pośrednią, wciąż odgrywają istotną rolę w uzbrojeniu sił policyjnych i innych służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne. Po długim okresie utrzymywania wśród nich pozycji niekwestionowanego lidera przez niemiecki HK MP5, początek drugiego dziesięciolecia nowego wieku przyniósł mu nowych, bardzo poważnych konkurentów - najpierw...

Ireneusz Chloupek IAR kbkm marines

IAR kbkm marines IAR kbkm marines

Podczas gdy w Wojsku Polskim, poza Jednostką Wojskową GROM i dopiero od niedawna pozostałymi jednostkami DWS, nadal brakuje powszechnie używanych w nowoczesnych armiach ręcznych karabinków maszynowych...

Podczas gdy w Wojsku Polskim, poza Jednostką Wojskową GROM i dopiero od niedawna pozostałymi jednostkami DWS, nadal brakuje powszechnie używanych w nowoczesnych armiach ręcznych karabinków maszynowych na amunicję 5,56 mm, amerykańska piechota morska, użytkująca takowe od ponad ćwierć wieku, uzupełnia je i częściowo zastępuje na najniższym szczeblu bronią, która ma jeszcze lepiej sprawdzać się na współczesnym polu walki. Analizując charakter działań podczas ostatnich konfliktów zbrojnych o niskiej...

Andrzej Krugler Radomska premiera

Radomska premiera Radomska premiera

14 sierpnia w Fabryce Broni „Łucznik”-Radom zaprezentowano przedstawicielom mediów prototypy karabinków szturmowych kalibru 5,56 mm. Pomimo nazywania ich przez niektóre media karabinkami MSBS-5,56, nominalnie...

14 sierpnia w Fabryce Broni „Łucznik”-Radom zaprezentowano przedstawicielom mediów prototypy karabinków szturmowych kalibru 5,56 mm. Pomimo nazywania ich przez niektóre media karabinkami MSBS-5,56, nominalnie nie noszą one takiej nazwy, ponieważ program Modułowego Systemu Broni Strzeleckiej kalibru 5,56 zakończył się w 2011 roku. Jednak ujawnione w Radomiu konstrukcje wywodzą się bezpośrednio z modeli wykonanych w ramach tego programu i dlatego dla ułatwienia będziemy je tak nazywać. Prawdopodobnie...

Ireneusz Chloupek Wybór profesjonalistów, czyli snajperskie karabiny firmy Accuracy International

Wybór profesjonalistów, czyli snajperskie karabiny firmy Accuracy International Wybór profesjonalistów, czyli snajperskie karabiny firmy Accuracy International

„The choice of professionals worldwide” - w tym haśle reklamowym brytyjskiej firmy Accuracy International nie ma cienia przesady. Produkowane przez nią snajperskie karabiny powtarzalne wybierane są przez...

„The choice of professionals worldwide” - w tym haśle reklamowym brytyjskiej firmy Accuracy International nie ma cienia przesady. Produkowane przez nią snajperskie karabiny powtarzalne wybierane są przez profesjonalistów z całego świata: od Szwecji po Australię i od RPA po Rosję. Od kilku lat używane są także przez snajperów z polskich jednostek specjalnych.

Ireneusz Chloupek KEL-TEC SHOTGUN

KEL-TEC SHOTGUN KEL-TEC SHOTGUN

Strzelby gładkolufowe od lat zajmują istotne miejsce w arsenale policyjnych i wojskowych formacji specjalnych. Najpopularniejsze - dzięki prostej, a przez to najbardziej niezawodnej budowie - powtarzalne...

Strzelby gładkolufowe od lat zajmują istotne miejsce w arsenale policyjnych i wojskowych formacji specjalnych. Najpopularniejsze - dzięki prostej, a przez to najbardziej niezawodnej budowie - powtarzalne typy pump-action, konstruowane są jednak według schematu, w którym pojemność charakterystycznego dla większości stałego magazynka wpływa na długość całkowitą strzelby. Stawia to użytkowników przed wyborem broni o znacznej długości lub poręczniejszej, ale o niskiej szybkostrzelności praktycznej. Rozwiązaniem...

Ireneusz Chloupek, Mateusz J. Multarzyński, Bartosz Szołucha MSPO 2012

MSPO 2012 MSPO 2012

Za nami największa krajowa impreza wystawiennicza związana z przemysłem obronnym. Jubileuszowy, dwudziesty Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego w Kielcach zgromadził 400 wystawców z 29 krajów. Tegoroczną...

Za nami największa krajowa impreza wystawiennicza związana z przemysłem obronnym. Jubileuszowy, dwudziesty Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego w Kielcach zgromadził 400 wystawców z 29 krajów. Tegoroczną edycję odwiedziło ponad 13 000 gości. W tym roku swoją Wystawę Narodową zorganizowały Włochy. Poniżej prezentujemy najciekawsze zdaniem redakcji produkty wystawione na MSPO 2012.

Ireneusz Chloupek DESERT TACTICAL ARMS

DESERT TACTICAL ARMS DESERT TACTICAL ARMS

Powtarzalne karabiny wyborowe w układzie bullpup, czyli bez oddzielnej kolby właściwej i z mechanizmem spustowym przeniesionym przed magazynek, pojawiały się w ostatnim ćwierćwieczu, a zwłaszcza w ostatnich...

Powtarzalne karabiny wyborowe w układzie bullpup, czyli bez oddzielnej kolby właściwej i z mechanizmem spustowym przeniesionym przed magazynek, pojawiały się w ostatnim ćwierćwieczu, a zwłaszcza w ostatnich latach, już parokrotnie, ale poza amerykańskim 12,7-mm Barrettem M90/M95 wciąż nie udaje im się zdobyć wśród snajperów szerszego uznania. Taki układ zapewnia określone plusy, ale też w przypadku broni powtarzalnej wymaga pieczołowitego zaprojektowania, by nie przesłoniło ich m.in. pogorszenie...

Ireneusz Chloupek "Sześćdziesiątka" Komandosów

"Sześćdziesiątka" Komandosów "Sześćdziesiątka" Komandosów

Amerykański karabin maszynowy M60 to świetny przykład, jak niedopracowanie do końca nawet drobnych rozwiązań i niedbałość mogą - mimo korzystania z dobrych wzorów - doprowadzić do bardzo marnego efektu....

Amerykański karabin maszynowy M60 to świetny przykład, jak niedopracowanie do końca nawet drobnych rozwiązań i niedbałość mogą - mimo korzystania z dobrych wzorów - doprowadzić do bardzo marnego efektu. A z drugiej strony - jak zadbanie o poprawienie niedociągnięć konstrukcji i dopasowanie do oczekiwań użytkowników może przywrócić dobrą opinię broni, z miejscem w arsenale tych najbardziej wymagających, z sił specjalnych.

Ireneusz Chloupek GLOCK standard optymalny

GLOCK standard optymalny GLOCK standard optymalny

Gdy 30 lat temu pojawiły się pierwsze Glocki 17, niektórzy od razu zachwycili się ich prostą, futurystyczną naówczas formą „narzędzia do strzelania”, inni byli zdegustowani tak uproszczoną - w porównaniu...

Gdy 30 lat temu pojawiły się pierwsze Glocki 17, niektórzy od razu zachwycili się ich prostą, futurystyczną naówczas formą „narzędzia do strzelania”, inni byli zdegustowani tak uproszczoną - w porównaniu choćby do tradycyjnych rozwiązań i rasowych linii Colta M1911A1 czy Beretty 92 - konstrukcją oraz odważnym wykorzystaniem tworzywa sztucznego. Czas potwierdził słuszność koncepcji twórców austriackiego pistoletu, który po krótkim okresie przełamywania nieufności stał się jednym z najbardziej popularnych...

Michał Sitarski Nowości Heckler & Koch

Nowości Heckler & Koch Nowości Heckler & Koch

Firmy Heckler&Koch z Oberndorfu nikomu, kto interesuje się militariami, raczej przedstawiać nie trzeba. Karabinki HK416 stanowią podstawową broń strzelecką w wielu jednostkach specjalnych na świecie, także...

Firmy Heckler&Koch z Oberndorfu nikomu, kto interesuje się militariami, raczej przedstawiać nie trzeba. Karabinki HK416 stanowią podstawową broń strzelecką w wielu jednostkach specjalnych na świecie, także w polskich, podległych Dowództwu Wojsk Specjalnych. Dzięki uprzejmości polskiego przedstawiciela H&K – firmy Cenrex – mieliśmy okazję bliżej zapoznać się z najnowszą bronią niemieckiego producenta.

Michał Sitarski Tytan – projekt polskiego „żołnierza przyszłości”

Tytan – projekt polskiego „żołnierza przyszłości” Tytan – projekt polskiego „żołnierza przyszłości”

Jednym z programów realizowanych obecnie na potrzeby Sił Zbrojnych RP jest projekt Zintegrowanego Indywidualnego Systemu Walki Tytan, który ma doprowadzić do wdrożenia polskiego systemu „żołnierza przyszłości”....

Jednym z programów realizowanych obecnie na potrzeby Sił Zbrojnych RP jest projekt Zintegrowanego Indywidualnego Systemu Walki Tytan, który ma doprowadzić do wdrożenia polskiego systemu „żołnierza przyszłości”. To kompleksowe przedsięwzięcie w efekcie ma przynieść zarówno kompletny system, jak i jego komponenty, które będą mogły funkcjonować samodzielnie, niezależnie od całości.

Redakcja M134G na polskich Mi-17

M134G na polskich Mi-17 M134G na polskich Mi-17

Na przełomie maja i czerwca b.r. konsorcjum firm WORKS 11 Michał Lubiński oraz DSG Product wraz ze swoim amerykańskim partnerem, firmą PROFENSE LLC, zakończyło proces przekazywania Siłom Zbrojnym Rzeczpospolitej...

Na przełomie maja i czerwca b.r. konsorcjum firm WORKS 11 Michał Lubiński oraz DSG Product wraz ze swoim amerykańskim partnerem, firmą PROFENSE LLC, zakończyło proces przekazywania Siłom Zbrojnym Rzeczpospolitej Polskiej 7,62 mm wielolufowego pokładowego karabin maszynowego M134G. Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 1 w Łodzi, przy czynnym współudziale WORKS 11, zabudowały oraz przeprowadziły badania kwalifikacyjne 7,62 mm wpkm M134G na śmigłowcach Mi-17.

Michał Sitarski Kolejny dzień salonu MSPO w Kielcach

Kolejny dzień salonu MSPO w Kielcach Kolejny dzień salonu MSPO w Kielcach

W poniedziałek 2 września w Targach Kielce rozpoczął się XXI Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego. Na targach prezentowane są najnowocześniejsze technologie i produkty w zakresie uzbrojenia i techniki...

W poniedziałek 2 września w Targach Kielce rozpoczął się XXI Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego. Na targach prezentowane są najnowocześniejsze technologie i produkty w zakresie uzbrojenia i techniki wojskowej.

Ireneusz Chloupek BIG MAC

BIG MAC BIG MAC

Historia współczesnych wielkokalibrowych karabinów wyborowych, zwanych też ze względu na zasadnicze przeznaczenie antysprzętowymi, liczy już ponad 30 lat. Wśród coraz liczniejszych wzorów takiej broni...

Historia współczesnych wielkokalibrowych karabinów wyborowych, zwanych też ze względu na zasadnicze przeznaczenie antysprzętowymi, liczy już ponad 30 lat. Wśród coraz liczniejszych wzorów takiej broni wciąż najbardziej uznanym karabinem powtarzalnym pozostaje TAC-50 amerykańskiej firmy McMillan, stworzony we współpracy ze snajperami z oddziałów specjalnych działających w różnych częściach świata i doskonalony w wyniku wieloletniej współpracy z nimi.

Ireneusz Chloupek FN P90

FN P90 FN P90

Na przełomie lat 80./90. w znanej belgijskiej firmie Fabrique Nationale de Herstal powstał nowoczesny pistolet maszynowy P90 kalibru 5,7 mm, o futurystycznym kształcie i śmiałych, oryginalnych rozwiązaniach,...

Na przełomie lat 80./90. w znanej belgijskiej firmie Fabrique Nationale de Herstal powstał nowoczesny pistolet maszynowy P90 kalibru 5,7 mm, o futurystycznym kształcie i śmiałych, oryginalnych rozwiązaniach, stanowiący odpowiedź na poszukiwania tzw. przyszłościowej broni do obrony osobistej (Advanced Personal Defense Weapon). Mimo że ze względów ekonomicznych i praktycznych przezbrojenie w taką broń dwóch trzecich personelu nowoczesnych armii było w pełni zasadne, na drodze do spektakularnego sukcesu...

Ireneusz Chloupek STRIKE ONE

STRIKE ONE STRIKE ONE

Mogłoby się wydawać, że w klasie broni krótkiej na typową amunicję trudno spodziewać się obecnie pozytywnego zaskoczenia, gdyż przez ostatnie 130 lat konstruktorzy wyczerpali już sensowne rozwiązania techniczne...

Mogłoby się wydawać, że w klasie broni krótkiej na typową amunicję trudno spodziewać się obecnie pozytywnego zaskoczenia, gdyż przez ostatnie 130 lat konstruktorzy wyczerpali już sensowne rozwiązania techniczne i wycisnęli z nich wszystko, co najlepsze - pozostają jedynie „wariacje na temat” w poszukiwaniu optimum we własnym stylu. Tymczasem okazuje się, że nawet w przypadku „klasycznych” pistoletów wciąż jest miejsce na kreatywność i nieszablonowe pomysły, czego najświeższym przykładem jest Strike...

Ireneusz Chloupek BARRETT "LIGHT FIFTY"

BARRETT "LIGHT FIFTY" BARRETT "LIGHT FIFTY"

Przełom XX i XXI wieku przyniósł w dziedzinie broni strzeleckiej szczególny wzrost popularności dwóch rodzajów uzbrojenia: pistoletów maszynowych klasy PDW na nowe typy amunicji oraz wielkokalibrowych...

Przełom XX i XXI wieku przyniósł w dziedzinie broni strzeleckiej szczególny wzrost popularności dwóch rodzajów uzbrojenia: pistoletów maszynowych klasy PDW na nowe typy amunicji oraz wielkokalibrowych karabinów wyborowych dalekiego zasięgu, zwanych też, ze względu na zasadnicze przeznaczenie, antysprzętowymi. Najpopularniejszym przedstawicielem tych drugich jest amerykański samopowtarzalny Barrett „Light Fifty”, pierwszy w pełni udany i szeroko wprowadzony do uzbrojenia karabin nowej klasy wyborowej...

Ireneusz Chloupek DAN .338 LM

DAN .338 LM DAN .338 LM

Prezentacja nowego karabinu snajperskiego IWI DAN .338 LM firmy Israeli Weapons Industries Ltd. na amunicję 8,6 mmx70 (.338 Lapua Magnum). Karabin DAN .338 LM miął swoją premierę podczas tegorocznych targów...

Prezentacja nowego karabinu snajperskiego IWI DAN .338 LM firmy Israeli Weapons Industries Ltd. na amunicję 8,6 mmx70 (.338 Lapua Magnum). Karabin DAN .338 LM miął swoją premierę podczas tegorocznych targów Eurosatory.

Najnowsze produkty i technologie

Militaria.pl Go Loud! Z marką Direct Action

Go Loud! Z marką Direct Action Go Loud! Z marką Direct Action

Produkty marki Direct Action powstały dzięki doświadczeniom operatorów jednostek specjalnych, takich jak JW GROM. Direct Action to polski producent, którego motto “#Go Loud” to nie tylko hasło przewodnie,...

Produkty marki Direct Action powstały dzięki doświadczeniom operatorów jednostek specjalnych, takich jak JW GROM. Direct Action to polski producent, którego motto “#Go Loud” to nie tylko hasło przewodnie, ale symbol bezkompromisowego podejścia do jakości wyposażenia.

Militaria.pl Buty taktyczne na lato - nie tylko dla mundurowych

Buty taktyczne na lato - nie tylko dla mundurowych Buty taktyczne na lato - nie tylko dla mundurowych

Buty taktyczne kojarzą się głównie z wyposażeniem militarnym, choć świetnie sprawdzają się również poza poligonem wojskowym. Coraz więcej osób sięga po buty taktyczne latem, szczególnie wybierając się...

Buty taktyczne kojarzą się głównie z wyposażeniem militarnym, choć świetnie sprawdzają się również poza poligonem wojskowym. Coraz więcej osób sięga po buty taktyczne latem, szczególnie wybierając się na trudniejsze wyprawy. Nowoczesne letnie buty taktyczne zapewniają komfort i wytrzymałość, dzięki czemu znajdują zastosowanie w różnych aktywnościach.

Kamil P. BATES Rush Patrol E01050 - lekkie buty taktyczne

BATES Rush Patrol E01050 - lekkie buty taktyczne BATES Rush Patrol E01050 - lekkie buty taktyczne

Obuwie firmy BATES cieszy się bardzo dobrą opinią jako solidnie wykonane, z wysokiej jakości materiałów i co ważne – trwałe.

Obuwie firmy BATES cieszy się bardzo dobrą opinią jako solidnie wykonane, z wysokiej jakości materiałów i co ważne – trwałe.

CANINE TACTIC Gdy pies staje się operatorem

Gdy pies staje się operatorem Gdy pies staje się operatorem

Zapada cisza. Operator daje sygnał ręką. Kilka kroków przed nim pies błyskawicznie reaguje. Wchodzi pierwszy. Nie dlatego, że musi. Wchodzi, bo jest gotowy. To nie jest zwykły pies, to wyszkolony specjalista....

Zapada cisza. Operator daje sygnał ręką. Kilka kroków przed nim pies błyskawicznie reaguje. Wchodzi pierwszy. Nie dlatego, że musi. Wchodzi, bo jest gotowy. To nie jest zwykły pies, to wyszkolony specjalista. A jego bezpieczeństwo to nasza odpowiedzialność. W pracy psów operacyjnych nie ma miejsca na kompromisy. Sprzęt musi gwarantować pełne bezpieczeństwo, zarówno dla zdrowia, jak i życia psa.

elektromaniacy.pl Nowa jakość w lekkiej formie – moje pierwsze wrażenia z użytkowania HIKMICRO ALPEX 4K Lite

Nowa jakość w lekkiej formie – moje pierwsze wrażenia z użytkowania HIKMICRO ALPEX 4K Lite Nowa jakość w lekkiej formie – moje pierwsze wrażenia z użytkowania HIKMICRO ALPEX 4K Lite

Gdy po raz pierwszy usłyszałem o nowej lunecie HIKMICRO ALPEX 4K Lite, byłem ciekaw, czy „odchudzona” wersja kultowego Alpexa może w ogóle konkurować ze swoim starszym bratem.

Gdy po raz pierwszy usłyszałem o nowej lunecie HIKMICRO ALPEX 4K Lite, byłem ciekaw, czy „odchudzona” wersja kultowego Alpexa może w ogóle konkurować ze swoim starszym bratem.

Radosław Tyślewicz Buty HAIX CONNEXIS GO GTX LTR LOW

Buty HAIX CONNEXIS GO GTX LTR LOW Buty HAIX CONNEXIS GO GTX LTR LOW

Niemiecki producent obuwia taktycznego wprowadził na rynek nowy model butów o niskim profilu Haix CONNEXIS Go GTX LTR Low. Wpisuje się on w potrzeby codziennej aktywności funkcjonariuszy realizujących...

Niemiecki producent obuwia taktycznego wprowadził na rynek nowy model butów o niskim profilu Haix CONNEXIS Go GTX LTR Low. Wpisuje się on w potrzeby codziennej aktywności funkcjonariuszy realizujących działania w ramach tzw. low profile – czyli w ukryciu. Na ile ten sportowy z wyglądu model spełnia taktyczne wymagania operacji w terenie zurbanizowanym, sprawdziliśmy w naszym teście.

Helikon-Tex Koszule HELIKON-TEX®

Koszule HELIKON-TEX® Koszule HELIKON-TEX®

Hawajskie koszule to symbol luzu i wyrazistego stylu, ale wykorzystując przenikające się kształty, mogą też opowiadać inspirujące historie.

Hawajskie koszule to symbol luzu i wyrazistego stylu, ale wykorzystując przenikające się kształty, mogą też opowiadać inspirujące historie.

Radosław Tyślewicz Bates Tactical Sport 2 – model 3181

Bates Tactical Sport 2 – model 3181 Bates Tactical Sport 2 – model 3181

Nie pierwszy raz testujemy dla Was buty firmy Bates. Jednak tym razem padło na pustynną propozycję godną uwagi na sezon wiosenno-letni – model Tactical Sport 2. Zabraliśmy je nawet na spaloną słońcem Maltę,...

Nie pierwszy raz testujemy dla Was buty firmy Bates. Jednak tym razem padło na pustynną propozycję godną uwagi na sezon wiosenno-letni – model Tactical Sport 2. Zabraliśmy je nawet na spaloną słońcem Maltę, żeby dokonać faktycznej weryfikacji w temperaturach przekraczających 20 stopni Celsjusza. Testowana para butów trafiła też do polskich lasów, żeby potwierdzić ich przydatność również w naszym klimacie. W trakcie testów pokonaliśmy łącznie 250 tys. kroków! Opis modelu butów oraz wyniki naszego...

Ptak Warsaw Expo Bezpieczeństwo przyszłości na Warsaw Security Expo

Bezpieczeństwo przyszłości na Warsaw Security Expo Bezpieczeństwo przyszłości na Warsaw Security Expo

Rozwiązania z zakresu cyberbezpieczeństwa, kontroli dostępu, systemów monitoringu, ochrony fizycznej oraz zarządzania ryzykiem - wszystko to zobaczysz w jednym miejscu podczas Warsaw Security Expo 2025....

Rozwiązania z zakresu cyberbezpieczeństwa, kontroli dostępu, systemów monitoringu, ochrony fizycznej oraz zarządzania ryzykiem - wszystko to zobaczysz w jednym miejscu podczas Warsaw Security Expo 2025. To właśnie tu, od 9 do 11 grudnia, specjaliści ds. bezpieczeństwa z Polski i Europy będą mogli odkryć, co czeka branżę w nadchodzących latach.

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Special-Ops

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.special-ops.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.special-ops.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.