OSŻW z Warszawy

Droga do osiągnięcia pełnej zdolności  do realizacji tych zadań przez Oddział Specjalny ŻW w Warszawie to bardzo długi i żmudny proces, który rozpoczął się z chwilą utworzenia jednostki w 2004 roku.

Podstawowym kryterium utworzenia takiej jednostki jak Oddział Specjalny Żandarmerii Wojskowej w Warszawie była konieczność sformowania profesjonalnie wyszkolonej, wyposażonej zgodnie ze standardami NATO jednostki policji wojskowej mogącej na terenie kraju, jak i poza jego granicami, wspierać zarówno pododdziały Sił Zbrojnych RP, jak i jednostki Policji w sytuacjach zagrożenia kryzysowego oraz zagrożeń o charakterze terrorystycznym.

W 2004 roku decyzją Ministra Obrony Narodowej powstał Oddział Specjalny Żandarmerii Wojskowej w Warszawie, który posiadał w swojej strukturze również Sekcję Rozpoznania Pirotechniczno-Radiologicznego. Sekcja RP-R była jedyną wyspecjalizowaną komórką w ŻW zajmującą się rozpoznaniem pirotechniczno-radiologicznym, a jej głównym zadaniem było wsparcie w czasie realizacji czynności ochronnych.

Pierwsze zadania nowo powołanej Sekcji wykonywane były przy użyciu podstawowego wyposażenia, takiego jak: lusterko pirotechniczne, ręczny wykrywacz metali, detektor cząstek par materiałów wybuchowych SABRE2000 oraz zestaw narzędzi PIRO przeznaczonych do czynności rozpoznawczych. Ponadto Sekcja posiadała na swoim wyposażeniu jeden pojazd tzw. „Pirowóz”, służący do przewozu osób oraz drobnego sprzętu specjalistycznego.

Ówczesna Sekcja składała się z kilku pirotechników, którzy by móc realizować swoje zadania, musieli przejść 2-tygodniowy podstawowy kurs rozpoznania pirotechnicznego w Centrum Szkolenia Policji w Legionowie. Ukończony kurs pozwalał na prowadzenie rozpoznania w miejscach pobytu osób ochranianych bez możliwości podjęcia dalszych czynności  w czasie wykrycia ładunku wybuchowego. Żołnierze Sekcji Rozpoznania czerpali doświadczenia z innych służb, tj. Policji czy Straży Granicznej, w czasie wspólnych ćwiczeń czy wykonywanych zadań służbowych.

Pierwszym prawdziwym sprawdzianem dla pirotechników z Wydziału Ochrony było przygotowanie oraz zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom Nieformalnego Szczytu NATO w Krakowie w 2009 roku oraz spotkanie Ministrów Obrony w ramach Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej we Wrocławiu w roku 2011. Do zabezpieczenia tych przedsięwzięć został zakupiony dodatkowy sprzęt specjalistyczny, który w znacznym stopniu ułatwił pracę, jak również zwiększył bezpieczeństwo w czasie realizacji zadań. Zakupiono między innymi bramowy detektor metalu oraz mobilne urządzenie rentgenowskie, co było niezbędne do przygotowania punktu kontroli bezpieczeństwa. 

Czytaj też: Wojna hybrydowa a siły specjalne >>>

W związku z coraz częstszym zaangażowaniem Żandarmerii Wojskowej  w przedsięwzięcia NATO i UE, zakup coraz nowocześniejszego sprzętu oraz zwiększenie etatu Sekcji Rozpoznania Pirotechniczno-Radiologicznej było wręcz warunkiem koniecznym do sprostania tak ważnym zadaniom. Warszawscy pirotechnicy coraz częściej  byli wykorzystywani do realizacji zadań związanych z rozpoznaniem pirotechnicznym w czasie zabezpieczeń ochronnych z udziałem najważniejszych osób w państwie. Metody, sposoby oraz duże zaangażowanie pirotechników w różnego rodzaju przedsięwzięcia skłaniały do przemyśleń oraz zmiany taktyki działania i używania coraz bardziej zawansowanego sprzętu specjalistycznego.

W 2012 roku do zakupionego sprzętu można było zaliczyć kombinezon podchodzeniowy SRS5, kamerę teleskopową na wysięgniku, wideoendoskop techniczny oraz wiele innego drobnego sprzętu niezbędnego do działań pirotechnicznych.

Rok 2013 to największe manewry żołnierzy NATO w tym rejonie Europy o nazwie STEADFAST JAZZ, podczas który ochronie podlegało 18 delegacji zagranicznych na terenie całego kraju. W manewrach tych brały udział państwa sojuszu NATO oraz kraje partnerskie. Całą uroczystość zabezpieczała Żandarmeria Wojskowa, a pirotechnicy stanęli przed kolejnym wyzwaniem, jakim było realizowanie czynności rozpoznania pirotechnicznego w wielu punktach na terenie całego kraju, w krótkich odstępach czasowych, a niejednokrotnie jednocześnie.

Wzrastająca ilość zadań wymagała wprowadzenia nowych rozwiązań, zarówno szkoleniowych, jak i kadrowych. Podjęto decyzję o powołaniu nieetatowych grup pirotechnicznych w strukturach Żandarmerii Wojskowej na terenie całego kraju, których zadanie polegało na wsparciu działań warszawskich pirotechników. Zapoczątkowało to kierunek rozwoju szkoleń na bazie sprzętu Oddziału Specjalnego ŻW w Warszawie, które realizowane są do dzisiaj. 

W 2016 roku przygotowania oraz realizacja czynności ochronnych wobec członków zagranicznych delegacji wojskowych podczas Szczytu Państw Członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO) w Warszawie była dla Żandarmerii Wojskowej największym wyzwaniem w całej historii. Do zabezpieczenia tej opcji warszawski OeS użył 100% stanu osobowego jednostki. Szczególnym wyzwaniem, ale i najważniejszym, było zagwarantowanie bezpieczeństwa uczestnikom Szczytu poprzez wykluczenie podłożenia ładunku wybuchowego w planowanych miejscach przebywania osób ochranianych. Pirotechnicy warszawskiego OSŻW wspierani przez funkcjonariuszy innych służb dokonali sprawdzenia wielu miejsc, ale szczególnie trudnym miejscem do sprawdzeń okazał Stadion PGE Narodowy, który był głównym miejscem obrad. Był to prawdziwy sprawdzian dla wszystkich żandarmów, który pozwolił na zdobycie kolejnych doświadczeń, jak również weryfikację umiejętności i wprowadzonych procedur. Zaraz po zakończeniu Szczytu NATO odbyły się Papieskie Dni Młodzieży w Krakowie, gdzie i tym razem Żandarmi z całej Polski wspierali inne służby. Wszystkie te przedsięwzięcia dla Żandarmerii Wojskowej były trudną operacją nie tylko związaną z działaniami ochronnymi, ale również pod kątem logistycznym.

W związku z nasilającymi się w Europie zamachami terrorystycznymi Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie „Narodowego Programu Antyterrorystycznego na lata 2015–2019”, gdzie Żandarmeria Wojskowa została wymieniona jako ważny element w kontekście działań antyterrorystycznych oraz zarządzania kryzysowego. Powyższy dokument wymusił na Oddziale Specjalnym ŻW w Warszawie potrzebę pozyskania  nowego sprzętu pirotechnicznego oraz intensyfikację szkolenia ukierunkowaną na dziedzinę rozpoznania minersko-pirotechnicznego i neutralizacji ładunków wybuchowych. Wprowadzenie w roku 2016 „Ustawy Antyterrorystycznej”, a tym samym ujęcie w niej Żandarmerii Wojskowej, spowodowało konieczność dokonania zmian w strukturach Oddziału Specjalnego ŻW w Warszawie i rozbudowę Grupy Pirotechnicznej, która od tamtego okresu składa się z Sekcji Rozpoznania Pirotechniczno-Radiologicznego, Sekcji Neutralizacji i Sekcji Przewodników Psów. Łącznie Grupa liczy 40 żołnierzy.

Czytaj też: Jak poradzić sobie z lękiem podczas epidemii? >>>

Główne zadania Grupy Pirotechnicznej to rozpoznanie minersko-pirotechniczne, działania neutralizacyjne czy realizacja zadań związanych z wymuszonym działaniem poszukiwawczym środków niebezpiecznych oraz ich neutralizacją.

W związku z powyższym zakres obowiązków znacznie się poszerzył. Powstała konieczność wprowadzenia całodobowej służby składającej się z pirotechników, którzy byli gotowi do natychmiastowego użycia w przypadku zagrożenia.

Żołnierze służący w Grupie Pirotechnicznej są to żołnierze z dużym bagażem doświadczeń, które zdobywają w kraju w czasie realizacji czynności ochronnych, ale również zaangażowani byli działania w rejonach objętych konfliktami zbrojnymi, takimi jak: Irak, Afganistan, Kongo czy Ukraina.

Na dzień dzisiejszy żołnierze Grupy Pirotechnicznej wyposażeni są w najnowocześniejszy sprzęt  specjalistyczny. Dysponują robotami firmy PIAP GRYF i IBIS przeznaczonymi dla zespołu minersko-pirotechnicznego, które pozwalają na użycie wyrzutnika pirotechnicznego, rentgena lub strzelby.

Pirotechnik może skorzystać z akcesoriów umieszczonych w banku narzędzi na bazie mobilnego robota, takich jak wybijak do szyb, nożyce do cięcia przewodów czy nóż do przebijania opon. Roboty wykorzystywane są również do rozpoznania terenu oraz miejsc trudno dostępnych.

Dzięki wprowadzeniu robotów żandarmscy pirotechnicy nie muszą podchodzić do ładunków, co w znacznym stopniu ogranicza zagrożenie życia i zdrowia. Roboty stały się na tyle uniwersalne, że zastępują oczy i ręce operatorów.

Stawiając na bezpieczeństwo żołnierze zostali doposażeni w ciężki kombinezon pirotechniczny EOD 10. Dzięki zastosowaniu nowej technologii jest on lżejszy i bardziej dopasowany do sylwetki, co zwiększa mobilność operatora, chroni przed nadciśnieniem, falą uderzeniową, wysoką temperaturą czy odłamkami. Dodatkowo może być wyposażony w ochronę przeciwchemiczną i przeciwbiologiczną.

Najważniejszymi komponentami kombinezonu jest hełm z przyłbicą wyposażony w zintegrowany system łączności, wentylacji i oświetlenia, kurtka z płytami balistycznymi, kołnierzem oraz panelem ochronnym kręgosłupa oraz spodnie i rękawice z materiałów trudnopalnych.

Czytaj też: Pies bojowy WDS OSŻW >>>

Na wyposażeniu Grupy Pirotechnicznej znajdują się również dwa specjalistyczne samochody ciężarowe, które mogą wykorzystywane w czasie działań minersko-pirotechnicznych. Są to pojazdy z kompletnym wyposażeniem do pokonywania przeszkód, podejmowania ładunków wybuchowych oraz ich neutralizacji. Na jednym z nich znajdują się między innymi roboty, wyrzutnik pirotechniczny, kombinezon podchodzeniowy, osprzęt hydrauliczny, rozpieraki, zestaw hakowo-linowy oraz zestaw narzędzi. Pojazd jest również wyposażony w przenośny agregat prądotwórczy.

Drugi z pojazdów to „bombowóz”, wyposażony w beczkę pirotechniczną, służący do bezpiecznego transportu ładunków wybuchowych, który spełnia wszystkie wymogi bezpieczeństwa.

Rosnąca świadomość terrorystów oraz rozwój technologiiwpływają na powstawanie nowych zagrożeń. Wymusza to poszukiwanie skutecznych metod walki z terroryzmem i ciągłego szkolenia w zakresie jego zwalczania. Żołnierze Grupy Pirotechnicznej nabierają doświadczenia podczas bojowych akcji oraz wymieniają się doświadczeniami z pirotechnikami innych formacji.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!