Nowa jednostka specjalna Irlandii

Sytuacja na świecie wymusza dokonanie koniecznych zmian 

Całkowita przebudowa jednostki ARW budzi wiele kontrowersji. Wynikają one przede wszystkim z obaw, czy tak głęboko zachodzące zmiany nie zaszkodzą formacji, która od ponad czterdziestu lat odpowiada za bezpieczeństwo na wyspie i wykonuje operacje specjalne niemal na całym świecie. 

Ministerstwo Obrony Irlandii decydując o utworzeniu IRL-SOF kieruje się dwoma głównymi powodami. Są to: zwiększone zagrożenie terrorystyczne spowodowane konfliktem na Bliskim Wschodzie oraz podobne zmiany zachodzące w partnerskich siłach zbrojnych, które zwiększają liczebność sił specjalnych, przyznając im jednocześnie większą autonomię, status oraz swobodę działania.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za utworzeniem IRL-SOF jest wynikające z doświadczeń ostatnich lat przekonanie, iż w przyszłości zagraniczne operacje specjalne będą wymagały zaangażowania znacznie większych i bardziej wyspecjalizowanych sił. W opinii ekspertów irlandzkiego ministerstwa obrony dysponująca obecnie kilkudziesięcioma operatorami ARW nie byłaby w stanie sprostać temu wyzwaniu. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że w ostatnich latach coraz mniej chętnych zgłasza się na selekcje do elitarnej jednostki, która jest obecnie uważana za jedną z najlepszych w Unii Europejskiej.

Nowa jednostka zyska większą autonomię i swobodę działania 

Trzonem nowego Ireland Special Operations Forces będą operatorzy utworzonej w 1980 roku Army Ranger Wing. Jednostka ta odpowiada za wykonywanie całego spektrum operacji specjalnych. Od operacji antyterrorystycznych i operacji ratowania zakładników po działania dywersyjne i zwiadowcze na tyłach wroga oraz ochronę VIP. 

Mimo że niemal od zawsze rządowi Irlandii brakowało wizji wykorzystania tej świetnie wyszkolonej jednostki, to operatorzy ARW brali udział w misjach zagranicznych w Somalii, Liberii, Timorze Wschodnim, Czadzie oraz w Afganistanie. Obecnie nieznana liczba operatorów przebywa w Mali wspierając misję przeciwko organizacjom terrorystycznym powiązanym z ISIS. 

Po przekształceniu ARW w IRL-SOF formacja stanie się centralnym elementem procesu podejmowania decyzji wojskowych, a działające dotychczas w ramach ARW małe podgrupy specjalizujące się w określonych zadaniach zyskają większą autonomię i nowe uprawnienia. W nowej jednostce zmieni się również system dowodzenia. Poszczególnymi podgrupami rozlokowanymi w różnych częściach wyspy będą dowodzić wyżsi rangą oficerowie. Natomiast całą IRL-SOF będzie dowodził podpułkownik. 

Zgodnie z założeniami irlandzkiego MON za operacje lądowe będzie odpowiadać grupa Special Operations Land Task Group (SOLTG), będąca bezpośrednim następcą ARW, co oznacza, że operatorzy grupy zachowają ten sam etos i tradycje co ARW, w tym charakterystyczny zielony beret i insygnia na mundurach. Do zadań grupy należeć będzie m.in. rozpoznanie specjalne i operacje ratowania zakładników. 

Za operacje z powietrza będzie odpowiadać grupa nosząca nazwę Air Task Group (ATG). Operatorzy grupy będą na stałe stacjonować w kwaterze głównej Korpusu Powietrznego w Baldonnel w zachodnim Dublinie. Zabieg ten ma zapewnić możliwość szybkiego rozmieszczenia operatorów w dowolnym miejscu. 

Za operacje morskie będzie odpowiadać grupa Sea Task Group (STG) stacjonująca w bazie Marynarki Wojennej w Haulbowline w hrabstwie Cork. Operatorzy grupy specjalizują się w działaniach wodnych. Należy w tym miejscu wspomnieć, iż to właśnie operatorzy z grupy morskiej przeprowadzili we wrześniu ubiegłego roku spektakularną operację pk. „Piano”, w czasie której przejęli statek MV Matthew przewożący w ładowniach 2,2 tony kokainy. 

Wszystkie trzy grupy działające pod nazwą IRL-SOF i będą podlegać nowo utworzonej Dyrekcji Operacji Specjalnych mającej swoją siedzibę w kwaterze głównej Sił Obronnych.

Nowa jednostka potrzebuje więcej ludzi 

Utworzenie IRL-SOF wiąże się z większą liczbą wakatów w jednostce, dlatego aby zachęcić potencjalnych kandydatów do służby, ministerstwo obrony zdecydowało się wprowadzić zmiany mające za zadanie przyciągnąć kandydatów do nowej jednostki specjalnej. Aktualnie opracowywane są zmiany legislacyjne, które umożliwią zwiększenie liczebności jednostki i ułatwią jej wysyłanie na misje za granicę. Do tej pory rząd Irlandii niechętnie podchodził do rozmieszczania operatorów ARW za granicą, czego przykładem może być swoiste zamrożenie planów rozmieszczenia irlandzkich Rangersów na statkach Organizacji Narodów Zjednoczonych w Zatoce Adeńskiej w celu przeciwdziałania rosnącemu zagrożeniu ze strony somalijskich piratów. Po opracowaniu zmian legislacyjnych ma się to diametralnie zmienić. Kolejnymi sposobami na znalezienie nowych kandydatów do służby ma być wzrost płac, nowy sprzęt, plany dotyczące modernizacji bazy jednostki w obozie Curragh w Kildare, które mają być zrealizowane do końca 2024 roku oraz zmiany w selekcji. Selekcja do zespołów szturmowych ARW od kilku lat odbywa się już według nowego wzoru opracowanego i nadzorowanego przez ekspertów w dziedzinie sportu. Zabieg ten znacząco zmniejszył liczbę ciężkich kontuzji eliminujących uczestników selekcji.

W związku z utworzeniem IRL-SOF i poszukiwaniem nie tylko przyszłych operatorów zespołów bojowych oraz żołnierzy zespołów wsparcia i personelu pomocniczego (tj. kierowcy, specjaliści ds. komunikacji itd.) opracowany jest drugi wzór selekcji, która w założeniu ma być łatwiejsza niż selekcja do zespołów bojowych.

Czy utworzenie nowej jednostki powstrzyma falę odejść? 

Nie jest żadną tajemnicą ze Siły Obronne Irlandii przeżywają jeden z najgorszych kryzysów kadrowych w swojej 100-letniej historii. Kryzys nie ominął również ARW, która oprócz braku zainteresowania służbą w formacji boryka się z nie mniej ważnym problemem, jakim jest fala odejść z jednostki.

W przeszłości Rangersi odchodzili ze służby zwykle po czterdziestce. Obecnie niektórzy rezygnują z pracy na początku trzydziestki. Jednym z najczęstszych powodów ich rezygnacji jest wypalenie zawodowe. Jednakże doświadczeni operatorzy coraz częściej rezygnują ze służby na rzecz pracy w prywatnych firmach ochroniarskich i konsultingowych związanych z zarządzaniem ryzykiem, gdzie mogą zarabiać wielokrotność irlandzkiej pensji wojskowej. Jeszcze inni po odejściu z ARW zasilają szeregi jednostki kontrterrorystycznej GARDA ERU, gdzie płaca jest lepsza, a szkolenia nie odbywają się z taką samą intensywnością jak w jednostce specjalnej.

Czy utworzenie na bazie rangersów z ARW nowej formacji zmieni tę sytuację? Jest na to szansa, jeśli Ministerstwo Obrony Irlandii wprowadzi zapowiadane zmiany, a operatorzy odnowionego ARW zostaną odpowiednio docenieni.