MARS – uniwersalny system mobilnych ramp szturmowo-ewakuacyjnych

Problemy związane z koniecznością dostania się wyżej niż poziom gruntu, po jakim się poruszamy, istnieją od momentu, gdy z drzewa zeszliśmy na ziemię i w pewnych sytuacjach znów musieliśmy na nie się wspiąć, np. uciekając przed drapieżnikiem. Oczywiście teraz w życiu codziennym pomocą w „zdobywaniu” wysokości „służą” nam różnego rodzaju schody, drabiny, dźwigi itp., po których z reguły nie musimy uciekać przed „krwiożerczą bestią”. Nadal jednak nasze życie nie jest wolne od niebezpieczeństw, a ratujący nas „specjaliści” często muszą wspinać się na wysokości, pokonywać różne przeszkody, zmagając się nie tylko z nimi, przeciwnikiem, ale również z czasem.

Właśnie w sytuacjach niebezpieczeństwa, zagrożenia życia, kluczowe znaczenie ma m.in. szybkość działania służb niosących ratunek. Element zaskoczenia oraz szybkość są również ważne w operacjach kontrterrorystycznych. We wszystkich tych sytuacjach, można, a wręcz należy wykorzystywać specjalistyczne wyposażenie, sprzęt, urządzenia, które nie tylko ułatwiają pracę operatorów czy ratowników, ale również w znaczący sposób przyczyniają się do sukcesu w podejmowanych akcjach. Dzięki takim urządzeniom jak MARS zwiększają się nie tylko szanse powodzenia operacji, ale także diametralnie zwiększa się liczba możliwych wariantów działania.

Co zatem decyduje o skuteczności oraz uniwersalności systemu mobilnych ramp firmy Patriot3?

Koncepcja

U podstaw pomysłu na system MARS leży kilka czynników, elementów mających wpływ na skuteczność działań jednostek specjalnych:

• szybkość,
• zaskoczenie,
• rozmieszczenie sił w jednym czasie w kilku kluczowych miejscach,
• uzyskanie przewagi nad przeciwnikiem.

Wszystkie one są powiązane ze sobą, stanowią nierozerwalne części tej samej układanki, której wynikiem jest nie tylko zakończona sukcesem akcja/operacja, ale również bezpieczeństwo operatorów, ratowników, zakładników i osób postronnych. W wielu sytuacjach między sukcesem a bezpieczeństwem zaangażowanych w nie osób (bezpośrednio oraz pośrednio) należy postawić wspólny mianownik, co dodatkowo podnosi stopień trudności.

Także miejsce, gdzie prowadzone są różnego typu działania specjalne (kontrterrorystyczne, zatrzymania niebezpiecznych przestępców itp.) czy akcje ratownicze, decyduje o ich stopniu komplikacji, przyjętej taktyce, ilości zaangażowanych sił i środków oraz ich przebiegu.

Twórcom MARS-a od początku przyświecała idea stworzenia skutecznego narzędzia w postaci systemu ramp, które zaoferują operatorom wszechstronność, szybkość oraz większą skuteczność w realizacji zadań. Osiągnięto to poprzez skonstruowanie systemu składającego się z dwóch podnoszonych i wysuwanych hydraulicznie, równoległych ramp, wzbogaconego szeregiem dodatkowych akcesoriów, które mogą być zamontowane na różnych pojazdach, zarówno militarnych, jak i cywilnych.

MARS zastępując drabiny, pozwala jednocześnie szturmować kilka poziomów budynku. Uzyskujemy w ten sposób przewagę w postaci zaskoczenia, szybkości oraz rozmieszczenia sił w jednym czasie, we wszystkich kluczowych miejscach, co prowadzi do przejęcia kontroli nad atakowanym budynkiem. Skracając czas potrzebny na pokonanie dystansu pomiędzy pozycjami wyjściowymi a szturmowanym obiektem oraz samego wejścia do niego, zwiększamy tym samym bezpieczeństwo takiej operacji.

Oczywiście MARS-a można używać również do szturmowania innych obiektów, jak samoloty, stojące w porcie statki (np. prom pasażerski), pociągi, autobusy, a także wykorzystywać przy pokonywaniu wysokich ogrodzeń, murów itp. Jest to także jedyny taki system montowany na pojazdach, który umożliwia wejście przez drzwi na górny pokład Boeinga 747 oraz najnowszego Airbusa A-380.

Konstrukcja

Do budowy ważącego ok. 1200 kg MARS-a (w podstawowej konfiguracji) wykorzystywane jest przede wszystkim aluminium, wykonane są z niego elementy nośne (kratownica), rampy (również wysuwane przedłużenia), ich podesty oraz tylny pokład. Części wymagające większej wytrzymałości, jak podnośniki, łączniki MARS-a z pojazdem oraz barierki są produkowane ze stali, w tym nierdzewnej.

W celu skrócenia i uproszczenia montażu systemu na nośniku, wyposażono go we własny system hydrauliczny napędzany przez dwie elektryczne pompy, zasilane jedynie z instalacji samochodu (12 V). Jedna pompa (ciśnienie 170 atmosfer) odpowiada za podnoszenie ramp, druga (ciśnienie 48 atmosfer) za wysuwanie przedłużeń. Istnieje możliwość zdublowania układu i wyposażenia MARS-a w 4 pompy, z opcji tej często korzystają wojskowe jednostki specjalne.

Szkielet MARS-a stanowi kratownicowa rama z 4 podporami, będącymi równocześnie punktami mocowania systemu do pojazdu. Na ramie zamontowana jest górna platforma oraz dwie podnoszone i wysuwane hydraulicznie rampy. Na nich z kolei umieszone są aluminiowe panele o specjalnej powierzchni „Grip Strut®”, która zapewnia poruszającym się po platformie i rampach operatorom bardzo dobrą przyczepność, niezależnie od warunków atmosferycznych. Jest to szczególnie ważne, gdy trzeba się przemieszczać lub stać na podniesionej pod sporym kątem rampie.

Z tyłu platformy zamontowane są dwie drabiny, za pomocą których można wejść na górny pokład. Barierki zabezpieczające operatorów przed spadnięciem z platformy, zarówno podczas poruszania się pojazdu, jak i samego wejścia do obiektu montowane są na podeście oraz rampach.

Pierwszy montaż całego systemu na pojeździe trwa ok. 3-4 godziny, potem już jego montaż i demontaż trwa nie dłużej niż 10 minut. Wystarczy do tego dwóch ludzi i nie potrzebują oni żadnych specjalistycznych urządzeń. Jest to szczególnie ważne, gdy dysponujemy ograniczoną liczbą samochodów, na których można umieścić MARS-a, a istnieje również potrzeba wykorzystywania ich do innych zadań.

Lista możliwych do zastosowania podwozi/platform pod zabudowę MARS-a jest naprawdę długa i obejmuje on zarówno pojazdy opancerzone, np. Lenco BEAR, BAE OMC RG12, Armet Balkan, Tenix S-600, GDLS EAGEL4, jak również nieopancerzone, np. HMMWV, Ford F350, F550, GMC/Chevy 3500, URO Vamtac, Unimog, Mercedes Sprinter itp.

Do sterowania wychyleniem ramp służą dwa przewodowe piloty, a samo wychylenie z pozycji zero do maksymalnej (pod kątem 370°) trwa 10 sekund (rampa nieobciążona). Tyle czasu trwa również maksymalne wydłużenie rampy. Można więc podnieść je i regulować jej długość w ostatniej chwili, tuż przed samym szturmem. Regulacja wysokości oraz długości jest płynna i nie ma żadnych blokad ustawienia, co dodatkowo upraszcza obsługę oraz ułatwia użycie całego systemu podczas akcji. Maksymalna wysokość wynosząca ok. 7 metrów (zależy to także od podwozia, na jakim zamontowany jest MARS), może być zwiększona, poprzez zastosowanie dodatkowych drabin taktycznych (3-, 4- i 6-metrowe) do nawet ok. 13,5 metra.

Nośność pojedynczej rampy wynosi 453 kg (przy równym rozłożeniu obciążenia), a całego urządzenia – 1360 kg.

MARS może być wzbogacony o dodatkowe wyposażenie zwiększające możliwości zastosowania całego sytemu:

• Multi-angle Extension Ramp (MER) – to ruchome elementy (ich kąt nachylenia ustawia się ręcznie), które mogą być zamontowane na końcu każdej z ramp, pozwalające np. na „wjechanie” do środka pomieszczenia przez okno. Można na nich montować także dodatkowe drabiny lub schody EAS,
• Extended Access Stairway (EAS) – umożliwiają operatorom dostęp do punktów poza zasięgiemsamej rampy, np. do górnych drzwi B747 lub A380,
• Observation/Sniper Bench (OSB) – siedzisko dla snajpera lub obserwatora, które może być montowane na przedłużeniu rampy lub tylnym pokładzie,
• Situation Awareness Camera (SAC) – zamontowana z tyłu rampy kamera pokazująca kierowcy na umieszczonym w kabinie monitorze obraz sytuacji „na górnym pokładzie”. Ułatwia to m.in. podjeżdżanie do obiektu/celu,
• Fast Assault Suspension Tower (FAST) – system umożliwiający szybki zjazd po linie z rampy, ułatwiający np. pokonywanie wysokich ogrodzeń (do 7 metrów),
• Tactical Turret (TT) – czyli obrotowe montaże drabin pozwalające na ustawienie ich pod dowolnym kątem względem osi pojazdu,
• Side Assault System (SAS) – montowane z boku MARS-a na specjalnym stelażu 3 podesty, których wysokość można regulować (co 154 mm), a zmieści się na nich od 4 do 6 operatorów. Montaż tych podestów pozwala na wykorzystanie całego sytemu np. do szturmowania autobusu, także jadącego. Stojący na nich operatorzy „przypinają” się do platformy szybkowyczepnymi karabińczykami,
• Retractable Running Boards (RETRAX) – wysuwane boczne podesty zamontowane do podwozia pojazdu będącego nośnikiem systemu MARS,
• osłony balistyczne w klasie B6 zamontowane na podnoszonych panelach znajdujących się na dole każdej rampy. Każdy z nich zamontowany jest na drążku skrętnym, który ułatwia podnoszenie i utrzymuje w pozycji pionowej ważący 34 kg panel,
• Tritium Ramp Markers (TRM) – oświetlenie trytowe „współpracujące” z noktowizorami,

Powyższa lista dostępnych opcji systemu MARS nie jest pełna, ale już na jej podstawie można stwierdzić, jak bardzo wszechstronnym narzędziem jest produkt fi rmy Patriot3. Wszystkie rozwiązania są opracowane specjalnie dla systemów należących do rodziny ETS.

Full opcja

Najnowszym wcieleniem systemu MARS jest MARS RDD (Rescue Deployment Deck), łączący w sobie wszystkie dotychczas zaprezentowane elementy i rozwiązania, ale jednocześnie oferujący kilka nowych. Ze względu na swoją konstrukcję składającą się m.in. z dolnego oraz górnego pokładu, musi on być montowany tylko na tzw. podwoziu z kabiną. Najczęściej do roli nośnika MARS-a RDD wybierany jest Ford F-550 „oferujący” odpowiednio dużo miejsca pod zabudowę, nośność oraz dynamikę.

Cechą charakterystyczną MARS-a RDD są szerokie schody (Rear Articulating Stairway – RAS) prowadzące na górny pokład. Umożliwiają one szybki dostęp na platformę oraz szybką ewakuację, co jest szczególnie ważne w operacjach odbicia zakładników np. z budynku lub samolotu. Operatorzy podczas podjazdu pod cel mogą znajdować się pod platformą, co zapewnia zarówno skrytość działania (dodatkowo z boków platformy można rozpiąć plandekę zasłaniającą ludzi znajdujących się na dolnym pokładzie), jak i zwiększa ich bezpieczeństwo.

Schody mogą być złożone i wtedy platforma posiada taką samą górną platformę, jak standardowy MARS.

Pozostawiono także zamontowane z tyłu drabiny oraz dodatkowo można domontować 3-stopniowe schodki ułatwiające wejście z ziemi na dolny pokład.

RDD może być również wyposażony w zamykane schowki na sprzęt: jeden zamontowany pionowo za kabiną pojazdu (dostęp do niego zapewniony jest z obu stron, wewnątrz zamontowane są dwie wysuwane półki) oraz poziome schowki (w sumie 4, po dwa z każdej strony) umieszczone pod siedziskami dla operatorów, które zamontowane są na dolnym pokładzie. Ławki te mieszczą do 8 operatorów i wyposażone są w pasy bezpieczeństwa. W sumie z MARS-a RDD może „działać” jednocześnie 12-14 ludzi (w zależności od ich wyposażenia, dodatkowych akcesoriów zamontowanych na platformie itp.)

Niezależnie jednak od wersji, system MARS wraz z pojazdem, na którym został zabudowany, tworzy skuteczne narzędzie do różnego rodzaju działań zarówno o charakterze kontrterrorystycznym, jak i ratowniczym czy ewakuacyjnym. Do tej pory system MARS nabyło co najmniej 7 państw, z czego najwięcej oczywiście znajduje się w posiadaniu jednostek specjalnych policji i wojska w USA. Poza Stanami Zjednoczonymi użytkownikami tego systemu są: Korea Płd., Hiszpania (jednostka GEO), Singapur, Włochy (GIS), Kanada (Calgary Police Force), Holandia (DSI), Niemcy (policyjne oddziały SEK w kilku landach).

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!