Wszyscy razem, aby chronić

Nieformalna współpraca pomiędzy europejskimi policyjnymi jednostkami kontrterrorystycznymi rozpoczęła się w latach 90. ubiegłego wieku, jednak jej ożywienie nastąpiło po atakach terrorystycznych w Stanach Zjednoczonych z 11 września 2001 r.

W kolejnych latach organizowano spotkania i warsztaty mające na celu poprawienie współpracy operacyjnej jednostek interwencyjnych. Pierwsza oficjalna wzmianka o sieci współpracy jednostek AT UE o kryptonimie „Atlas” pojawiła się w 2005 roku.

23 czerwca 2008 r. Rada Unii Europejskiej podjęła Decyzję nr 2008/617/WSiSW (Council Decision 2008/617/JHA) w sprawie usprawnienia współpracy pomiędzy specjalnymi jednostkami interwencyjnymi państw członkowskich Unii Europejskiej w sytuacjach kryzysowych, określającą zasady i warunki, na których takie jednostki mogą udzielać pomocy lub prowadzić działania na terytorium innego państwa. Powyższa decyzja dała unijnej grupie zadaniowej „Atlas” właściwe usankcjonowanie prawne.

Obecnie w skład Atlasu wchodzi 35 policyjnych jednostek specjalnych (część krajów wytypowało do współpracy po dwie jednostki z różnych formacji, tj. policji i gwardii lub żandarmerii narodowych) z 27 państw Unii Europejskiej. Współpraca w ramach sieci „Atlas” realizowana jest poprzez pięć Grup Roboczych (Budynki, Woda, Transport, Samoloty, Wejścia) oraz dwa Fora (Negocjatorzy, Snajperzy).

Polskim przedstawicielem w grupie „Atlas” jest Biuro Operacji Antyterrorystycznych [BOA], które jeszcze przed wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej (wtedy Zarząd Operacji Antyterrorystycznych Głównego Sztabu Komendy Głównej Policji) uczestniczyło w niej jako obserwator. W 2004  r. jednostka osiągnęła pełnoprawne członkostwo. Obecnie BOA uczestniczy w pracach Grup: Budynki, Wejścia, Snajperzy (Forum Snajperów zmieniło w ostatnim czasie swój statut na Grupę Roboczą, dzięki czemu zyskało większą samodzielność organizacyjną) oraz Forum Negocjatorzy.

Każdego roku „Atlas” organizuje ćwiczenia będące najlepszym sposobem na wymianę doświadczeń oraz ujednolicanie procedur wspólnego działania.

Do 2016 roku gospodarzami dwóch takich przedsięwzięć było Biuro Operacji Antyterrorystycznych, organizując międzynarodowe ćwiczenia na terenie naszego kraju.

Pierwsze z nich, o kryptonimie „Bombowy Maj”, obyły się w dniach 21–23 maja 2009 roku w podwarszawskiej Ryni. Celem ćwiczenia było rozwiązanie masowej sytuacji zakładniczej, do jakiej doszło w centrum konferencyjno-szkoleniowym. Znaczna liczba terrorystów oraz brak postępów w negocjacjach wymusiły podjęcie decyzji o wystąpieniu o wsparcie policyjnych jednostek kontrterrorystycznych z innych państw. Połączone siły około 200 operatorów z Polski, Austrii, Portugalii, Litwy, Słowacji oraz Słowenii szkoliły się w odbijaniu zakładników, sprawdzając w praktyce przyjętą taktykę, procedury oraz koordynację międzynarodowych zespołów szturmowych.

„Bombowy Maj ’09” po raz pierwszy pozwolił przetestować system międzynarodowego powiadamiania o sytuacji wymagającej interwencji z zewnątrz.

Drugie tego rodzaju ćwiczenia odbyły się ramach przygotowań BOA KGP do Turnieju Finałowego UEFA EURO 2012. 27 i 28 września 2011 roku policjanci z jednostek specjalnych z Polski, Austrii, Słowenii, Słowacji, Litwy, Portugalii i Francji prowadzili na Stadionie Narodowym ćwiczenia, podczas których sprawdzano wspólne działanie w przypadku zaistnienia masowej sytuacji zakładniczej na stadionie piłkarskim oraz w strefie skażonej chemicznie, dekontaminację, a także elementy bezpiecznej ewakuacji i ratownictwa medycznego.

Czytaj też: LONGSHOT 2016 >>>