Ados-Tech STRIX

Litewska ADOS-Tech jest producentem urządzeń noktowizyjnych i termowizyjnych o ponad 20-letnim doświadczeniu, z interesującym asortymentem nowoczesnych technologicznie celowników, monokularów oraz oświetlaczy infrared, przeznaczonych dla klientów cywilnych (myśliwi, branża ochrony) oraz służbowych. Dystrybutorem tej marki, utrzymującej uczciwy stosunek niewygórowanej ceny do jakości, jest w Polsce firma Spy Shop. Wśród oferowanych przez nią litewskich przyborów termowizyjnych warto zwrócić uwagę na lekki, doręczny monokular obserwacyjny z serii określonej łacińską nazwą puszczyka Strix. Obejmuje ona pięć wersji różniących się m.in. średnicą obiektywu, a w związku z tym i polem widzenia, rozdzielczością, zasięgiem detekcji oraz zakresem powiększenia. Wszystkie mają niedużą masę poniżej kilograma, zmienny zoom cyfrowy oraz możliwość nagrywania obrazu.W odróżnieniu od noktowizorów, które wykorzystują wzmacnianie światła szczątkowego (poświaty gwiazd lub księżyca), a przez to ich skuteczność słabnie, gdy jego ilość jest minimalna, a obserwowany teren mało kontrastowy, urządzenia termowizyjne działają zupełnie niezależnie od światła widzialnego. Są to przyrządy optoelektroniczne rejestrujące za pomocą detektora termalnego wszechobecne promieniowanie temperaturowe (w paśmie elektromagnetycznym średniej podczerwieni o długość fali od ok. 0,9 do 14 μm), bez konieczności stosowania jakichkolwiek zewnętrznych źródeł oświetlenia, widzialnego lub emitowanego dodatkowo przez wspomagające noktowizję oświetlacze podczerwieni.

Czytaj też: Nowy mostek dla Kolibra >>>

Detektor mikrobolometryczny rejestruje takie promieniowanie docierające do niego poprzez obiektyw, w tym zmiany w rozkładach temperatury na obserwowanym obszarze, a układ mikroprocesorów przetwarza te dane na zrozumiały dla nas, wysoce kontrastowy obraz o intensywności barw zależnej od poziomu ciepła poszczególnych obserwowanych elementów, przekazywany w czasie rzeczywistym do wyświetlacza widocznego w okularze urządzenia. Stwarza to unikatowe możliwości obserwacji oraz wykrywania różnic temperatur obiektów oraz organizmów, w tej samej jakości w dzień i w nocy, niezależnie od poziomu oświetlenia, również przez mgłę, dym lub opady, które ograniczają efektywność noktowizorów. Nie ma też typowego dla nich zagrożenia oślepieniem w przypadku natrafienia obiektywem na źródło silnego światła, a praca w paśmie światła podczerwonego, całkowicie niewidocznego dla ludzkiego oka, gwarantuje w pełni dyskretną obserwację.

Wysoki kontrast termowizyjnego obrazu pozwala dużo skuteczniej niż noktowizorem wykryć ciepłe obiekty, np. przez korony drzew, krzewy czy wysokie trawy oraz na zbliżonym głębią kolorów tle, w tym wyszukać nieduże przedmioty (np. broń krótką) na nieułatwiającym tego zróżnicowanym podłożu, nawet w ciemnościach. Co ważne, termowizja pozwala zaobserwować z daleka również ślady cieplne post factum, np.: czy pojazd był niedawno używany (podwyższona temperatura silnika, maski, opon, rury wydechowej, podłoża pod samochodem – doświadczony obserwator oszacuje nawet, kiedy pojazd został opuszczony), czy z danej broni niedawno strzelano, miejsca „wygrzane” przez przebywającego w nich człowieka, aż po ślady stóp wskazujące kierunek czyjegoś poruszania się lub odcisk dłoni na klamce, przedmiocie itp. (przez czas zależny od temperatury podłoża i otoczenia).

Oczywiście termowizja nie jest receptą na wszystko. Niektóre powierzchnie, gładkie, wypolerowane, szklane, mogą odbijać energię cieplną dając efekt lustra, mitem jest wykrywanie za pomocą typowych urządzeń ludzi przez przesłony czy ściany, trudno też w widocznych plamach cieplnych zidentyfikować pewne drobne, ale czasem istotne operacyjnie szczegóły, a czas pracy większości doręcznych przyborów obserwacyjnych na jednym zestawie baterii ograniczony jest do paru godzin. Mimo to są to bardzo skuteczne przyrządy, znacząco wspomagające obserwację, wykrywanie i celowanie w różnych warunkach.

Przełom technologiczny w drugiej połowie lat 90. ubiegłego wieku, związany ze skonstruowaniem dużo tańszych matryc detektorów termicznych FPA (Focal Plane Array), niewymagających skomplikowanych systemów chłodzenia, przełożył się na radykalne obniżenie cen urządzeń termowizyjnych, przy jednoczesnym wzroście ich walorów użytkowych. Nowe układy miały wysoką niezawodność i choć nie zapewniały tak precyzyjnych, szybkich odczytów, jak drogie, chłodzone detektory fotonowe o większej czułości (szybkości odświeżania obrazu), to w typowych zastosowaniach obserwacyjnych na mniejszych i średnich dystansach okazały się wystarczająco skuteczne. W ten sposób na rynku pojawiły się o wiele przystępniejsze cenowo przybory termowizyjne, obserwacyjne i celownicze, a producenci skupili się poza doskonaleniem układów wewnętrznych na ograniczaniu masy i wymiarów takiego sprzętu. W taki właśnie sposób pojawiła się seria Strix, w tym jeden z jej mniejszych przedstawicieli 3F54. Ma on masę tylko 0,6 kg, długość 22 cm i maksymalną średnicę 7,5 cm, a więc jest typowym przyrządem doręcznym, by nie powiedzieć: podręcznym.

Obudowa Strixów wykonana jest z twardego stopu aluminiowego z elementami gumowymi (ocznik, przyciski, osłona obiektywu) i wykonaną z tworzywa sztucznego odchylaną pokrywką zabezpieczającą obiektyw. Zapewnia to wysoki poziom odporności na wstrząsy, w tym upadek z wysokości 2 m na twarde podłoże, a nawet przejechanie samochodem typu SUV, odporność na temperatury i wilgoć (klasa IPX6). Do zasilania służą popularne baterie AA 2800 mAh, których czterosztukowy komplet zapewnia w optymalnej temperaturze powyżej 20°C stosunkowo długi czas pracy do 8 godzin, choć w opisach firmowych zdarzają się i bardziej optymistyczne informacje o 10 godzinach.

Najważniejsze są jednak cechy zapewniające efektywność obserwacyjną, a więc jakość obrazu i parametry sensora termicznego, w tym wyrażone w hercach szybkość odświeżania obrazu, zakres przechwytywanych temperatur i rozdzielczość czujnika.

Monokular taktyczny Strix 3F54 został wyposażony w nowoczesny, niechłodzony sensor mikrobolometryczny ASI FPA TiO2 o dobrej czułości < 40 mK i odświeżaniu na bardzo dobrym poziomie 50 Hz, co gwarantuje płynny i czytelny obraz nawet w przypadku obserwacji szybko poruszających się obiektów. Rozdzielczość matrycy 384×288 pikseli 17 μm nie jest zbyt wysoka, ale wystarczająca do przeznaczenia mniejszych Strixów (modele 6F50 oraz 6F75 z większymi obiektywami charakteryzują się podwyższoną rozdzielczością, sięgającą 640×480, co daje wyrazistszy obraz detali dzięki lepszemu wychwytywaniu różnic w ich sygnaturach cieplnych). Działają w paśmie od –20 do +50°C, w pełni wystarczającym do praktycznej obserwacji ludzi, zwierząt i otoczenia.

Oczywiście skrajne warunki zewnętrzne mogą wpływać na zmniejszenie kontrastów termicznych i zasięgu skutecznego obserwacji. Przeciętne polskie zimy skracają tylko czas pozostawania śladów cieplnych, ale trzeba pamiętać, że już upalne lata ograniczają efektywność termowizji, gdyż mniejsza różnica między temperaturą obiektów obserwacji a zewnętrzną przekłada się na słabsze kontrasty i krótszy zasięg detekcji urządzenia. W przypadku Strix 3F54 jest to 1100 m, a człowieka wprawny użytkownik monokularu może wg zapewnień producenta wykryć nawet do 1500 m. Dla porównania największy Strix 6F75 oferuje zasięg 2200 m, co zależy m.in. od wielkości obiektywu, którego średnicę podają ostatnie dwie cyfry w nazwie.

Strix 3F54 wyposażono w jasny obiektyw o średnicy 54 mm, zapewniający czysty i wyraźny obraz w kącie widzenia 7x9,3 stopni. Urządzenie posiada zmienny zoom cyfrowy 2x i 4x, który w połączeniu ze stałym powiększeniem optycznym 3,8x pozwala „przybliżać” obraz w razie konieczności przyjrzenia się szczegółom lub obiektom na dalszych dystansach. Układ optyczny jest zabezpieczony przed silnymi wstrząsami oraz ma na korpusie przełącznik OFF-R do wyboru trybu pracy między obserwacją w dzień i w nocy, jako zabezpieczenie przed zbyt silnym oświetleniem, które mogłoby uszkodzić przetwornik. Widoczny w okularze kolorowy ekran wyświetlacza OLED ma rozdzielczość 800x600 pikseli i regulowaną jasność.

Strix oferuje wyświetlanie obrazu w sześciu zmiennych paletach barw. Pozwala to użytkownikowi dobrać tę najodpowiedniejszą do warunków panujących w otoczeniu, by uzyskać jak najlepszy obraz, ponieważ nie w każdej będzie równie łatwo czytelny. Niektóre warunki skutkują tyloma różnymi plamami cieplnymi, że ich interpretowanie wymaga dużej wprawy, dlatego czasami warto wybrać inną paletę, by ograniczyć ich ilość lub przyjrzeć się czemuś za pomocą kilku. Na przykład ludzie poruszający się przez otwarte pola są czasem łatwiejsi do wykrycia jako czarne sylwetki na jasnym tle, natomiast nieruchoma postać w zadrzewionym terenie może być szybciej wychwycona jako jasna na ciemnym.

Czytaj też: Nocny jastrząb >>>

Duże przyciski sterujące trybami pracy, rozjaśnianiem i powiększaniem umieszczone są na podwyższonej części korpusu. 45 stopni od nich zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara znajduje się płask z przyciskiem uruchamiającym wbudowany w termowizorze rejestrator obrazu. Umożliwia on zapisywanie obserwowanych obrazów w jego pamięci o pojemności 8 GB lub na karcie do 32 GB (nie ma w komplecie), umieszczanej w slocie ukrytym pod pokrywą przedziału na baterie. Główny, skrzydełkowy włącznik urządzenia zlokalizowany jest przy okularze – Strix uruchamia się w ciągu 3–5 sekund.

Litewski monokular termowizyjny oferowany jest w wyłożonej odpowiednio wyprofilowaną gąbką, profesjonalnej włoskiej skrzyneczce transportowej Explorer case z polypropylenu, o bardzo dużej odporności na uszkodzenia mechaniczne, zapewniającej także ochronę przed pyłem, działaniem środków chemicznych, skrajnych temperatur od –33 do +99°C, szczelność w zanurzeniu do 10 m, a nawet zabezpieczenie przed nagłymi zmianami ciśnienia. Cena tego użytecznego przyrządu obserwacyjnego to ponad 18 500 zł brutto – niemało, ale jest to niewygórowana cena za tak nowoczesny sprzęt i zastosowane w nim technologie, typowe dla znacznie droższych konstrukcji.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!