Zioła zebrane przez autorkę artykułu. Fot. Katarzyna Mikulska
Współczesny świat pędzi. Nie ma co się oszukiwać, wraz z postępem mamy coraz mniej czasu dla siebie. Praca, dom, rodzina... Wielu z nas znajduje ukojenie od zgiełku i pośpiechu na łonie natury. Przekraczając próg lasu zwalnia i ładuje baterie. Często też wracamy pamięcią do lat młodości, gdzie piło się wodę prosto ze strumienia, jadło jagody prosto z krzaczka, ale świat się zmienił. Niestety na gorsze. Woda w strumieniach niestety nie nadaje się do bezpośredniego spożycia, a śmieci w lesie zniechęcają do jedzenia owoców prosto z krzaczka. Wystarczy chwila nieuwagi...
Lato to wymagająca pora roku dla mundurowych i innych osób pracujących na zewnątrz. Wysokie temperatury i długa ekspozycja na promienie słoneczne mogą prowadzić do przegrzania, udarów i poparzeń skóry,...
Lato to wymagająca pora roku dla mundurowych i innych osób pracujących na zewnątrz. Wysokie temperatury i długa ekspozycja na promienie słoneczne mogą prowadzić do przegrzania, udarów i poparzeń skóry, co skutecznie utrudnia pełnienie obowiązków. Dlatego tak istotny jest dobór odpowiedniej odzieży i akcesoriów, które znajdziesz w ofercie marki Helikon-Tex.
Niemiecki producent obuwia taktycznego wprowadził na rynek nowy model butów o niskim profilu Haix CONNEXIS Go GTX LTR Low. Wpisuje się on w potrzeby codziennej aktywności funkcjonariuszy realizujących...
Niemiecki producent obuwia taktycznego wprowadził na rynek nowy model butów o niskim profilu Haix CONNEXIS Go GTX LTR Low. Wpisuje się on w potrzeby codziennej aktywności funkcjonariuszy realizujących działania w ramach tzw. low profile – czyli w ukryciu. Na ile ten sportowy z wyglądu model spełnia taktyczne wymagania operacji w terenie zurbanizowanym, sprawdziliśmy w naszym teście.
Solidne, wykonane z wysokiej jakości materiałów obuwie to niezaprzeczalnie bardzo ważny element ubioru. Dzięki unikalnej konstrukcji kostno-stawowo-więzadłowo-mięśniowej, stopa to pierwszy amortyzator...
Solidne, wykonane z wysokiej jakości materiałów obuwie to niezaprzeczalnie bardzo ważny element ubioru. Dzięki unikalnej konstrukcji kostno-stawowo-więzadłowo-mięśniowej, stopa to pierwszy amortyzator w układzie ruchu człowieka, Odpowiednie wyprofilowanie podeszwy oraz wkładki stanowi podstawę wzmacniającą utrzymanie sklepienia stopy i ochronę przed urazami.
Koncepcja Greymana – „szarego człowieka” jest znana od dawna, ale więcej o niej słychać od mniej więcej kilkunastu lat. Obecnie, na skutek eskalacji wojny w Ukrainie, w sieci pojawiają się co chwilę rady...
Koncepcja Greymana – „szarego człowieka” jest znana od dawna, ale więcej o niej słychać od mniej więcej kilkunastu lat. Obecnie, na skutek eskalacji wojny w Ukrainie, w sieci pojawiają się co chwilę rady i porady dotyczące zachowania i przygotowania się na sytuację kryzysową. W tym również te, jak się ubrać, by wtopić się w tłum i niepotrzebnie nie narażać. Nie chcę tu wdawać się w szczegóły, zwłaszcza te społeczno-polityczne, ani rozważać sensu czy przydatności takiej czy innej doktryny dla przeciętnego...
Rozmowa z Jackiem Pałkiewiczem, pisarzem, eksploratorem, twórcą survivalu w Europie, a także współautorem poradnika „Wojna u progu. Poradnik przetrwania”.
Rozmowa z Jackiem Pałkiewiczem, pisarzem, eksploratorem, twórcą survivalu w Europie, a także współautorem poradnika „Wojna u progu. Poradnik przetrwania”.
Każdy, kto rozumie język angielski, zrozumie także, co znaczy tytuł. Ale jak to ma się do survivalu? Co to w ogóle znaczy? „Trzy to dwa, dwa to jeden, a jeden to nic”, to znane hasło amerykańskich sił...
Każdy, kto rozumie język angielski, zrozumie także, co znaczy tytuł. Ale jak to ma się do survivalu? Co to w ogóle znaczy? „Trzy to dwa, dwa to jeden, a jeden to nic”, to znane hasło amerykańskich sił specjalnych było odpowiedzią na tzw. prawo Murphy’ego. Wszyscy je znają; jeśli coś ma się zdarzyć, zdarzy się w najmniej oczekiwanym momencie. Ale nic się samo nie dzieje. Z reguły część zdarzeń wynika z naszego nieprzygotowania, nieprzemyślenia i niesprawdzenia niektórych rzeczy. Co ciekawe, hasło...
Pisaliśmy już o krzesiwach i każdy wie, jak wzbudzić snop iskier w celu wskrzeszania ognia. To jednak za mało, aby zapaliło się ognisko pozwalające nam na przetrwanie. Kolejnym elementem jest rozpałka,...
Pisaliśmy już o krzesiwach i każdy wie, jak wzbudzić snop iskier w celu wskrzeszania ognia. To jednak za mało, aby zapaliło się ognisko pozwalające nam na przetrwanie. Kolejnym elementem jest rozpałka, powszechnie nazywana „hubką”. Upraszczając nieco całe zagadnienie, możemy zastosować dwa rodzaje hubki przy pracy z krzesiwem: syntetyczne i naturalne. Podobnie możemy pozyskać hubkę na drodze własnego wyrobu i przygotowania oraz bazując na gotowym produkcie z tzw. półki sklepowej. O silnych i słabych...
Kilka lat temu w połowie studenckich wakacji zamarzyłyśmy o prawdziwej włóczędze. Nie miałyśmy wprawdzie zbyt wiele pieniędzy, ale nie dawała nam spokoju wizja spędzenia czasu w drodze, blisko natury i...
Kilka lat temu w połowie studenckich wakacji zamarzyłyśmy o prawdziwej włóczędze. Nie miałyśmy wprawdzie zbyt wiele pieniędzy, ale nie dawała nam spokoju wizja spędzenia czasu w drodze, blisko natury i w niebanalnym krajobrazie. Razem z moją siostrą Eweliną zaczęłyśmy szukać informacji ma temat długodystansowego szlaku, z którym mogłybyśmy się zmierzyć. Gdyby spytać o wzorzec pieszej wędrówki, wiele osób wskazałoby zapewne pielgrzymkę do Santiago de Compostela. Trasa ta jednak ma opinię popularnej...
W artykule chciałbym zastanowić się nad przydatnością terenową małych noży – typu neck lub takich z niewielkim ostrzem. Do poruszenia tego tematu skłoniły mnie po części dyskusje i komentarze po wypuszczeniu...
W artykule chciałbym zastanowić się nad przydatnością terenową małych noży – typu neck lub takich z niewielkim ostrzem. Do poruszenia tego tematu skłoniły mnie po części dyskusje i komentarze po wypuszczeniu na rynek noża Eldris przez szwedzką firmę Mora. Samej firmy nie muszę chyba Wam przedstawiać, a nóż był opisywany w poprzednim wydaniu „SPECIAL OPS EXTRA Survival”, trzeba jednak wspomnieć, że zgodnie z informacją, która zapowiadała pojawienie się Eldrisa na rynku, ma to być nóż dla każdego miłośnika...
Być może zdarzyło Ci się, wędrując po górach, trafić na czerwone znaki szlaku prowadzącego przez całe polskie Beskidy. A może śledziłeś/aś bohaterkę filmu „Dzika droga” w jej wędrówce Szlakiem Grzbietu...
Być może zdarzyło Ci się, wędrując po górach, trafić na czerwone znaki szlaku prowadzącego przez całe polskie Beskidy. A może śledziłeś/aś bohaterkę filmu „Dzika droga” w jej wędrówce Szlakiem Grzbietu Pacyficznego. Może przyszła Ci do głowy myśl: „A gdyby tak...?”. Szlak długodystansowy to fascynujące doświadczenie i niezapomniana przygoda. Wymaga jednak odpowiedniego przygotowania.
Ta praktycznie niezauważalna w naszym kraju czeska marka butów, oferująca swoje wyroby dla kilku armii NATO, ale i dla formacji rosyjskich, zwróciła moją uwagę mniej więcej rok temu. Nadszedł czas na zaprezentowanie...
Ta praktycznie niezauważalna w naszym kraju czeska marka butów, oferująca swoje wyroby dla kilku armii NATO, ale i dla formacji rosyjskich, zwróciła moją uwagę mniej więcej rok temu. Nadszedł czas na zaprezentowanie pierwszych rezultatów trwającego cztery miesiące testu modelu taktycznego PHANTOM MID Sandstorm i to również w zakresie odziaływania na niego preparatów Nikwax.
Do testów tym razem wybraliśmy czołówkę z górnej półki, dostępną m.in. w ofercie PPHU Kolba. Latarka Fenix HM70R charakteryzuje się mocną i w pełni metalową (aluminiową) budową. Może emitować strumień...
Do testów tym razem wybraliśmy czołówkę z górnej półki, dostępną m.in. w ofercie PPHU Kolba. Latarka Fenix HM70R charakteryzuje się mocną i w pełni metalową (aluminiową) budową. Może emitować strumień światła nawet o mocy 1600 lumenów (co stanowi nawet dziesięciokrotność mocy oferowanej przez innych producentów). Maksymalny skuteczny zasięg świecenia wynosi aż 186 m! Ponadto, dzięki swojej budowie, mieści akumulator o pojemności 5000 mAh, co pozwala, w zależności od włączonego trybu świecenia, nawet...
Oddajemy w Wasze ręce długo wyczekiwane czwarte wydanie „SPECIAL OPS EXTRA SURVIVAL”. Pomimo tak długiej przerwy liczymy, że aktualna edycja spotka się z zainteresowaniem i zainspiruje do tych mniejszych...
Oddajemy w Wasze ręce długo wyczekiwane czwarte wydanie „SPECIAL OPS EXTRA SURVIVAL”. Pomimo tak długiej przerwy liczymy, że aktualna edycja spotka się z zainteresowaniem i zainspiruje do tych mniejszych i tych większych wypraw.
Dwójka polskich podróżników Mateusz Waligóra i Łukasz Supergan w 35 dni przeszli Grenlandię – poinformowała gazeta.pl. W tym czasie obaj podróżnicy przeszli 622 km i dołączyli do grona 12 Polek i Polaków,...
Dwójka polskich podróżników Mateusz Waligóra i Łukasz Supergan w 35 dni przeszli Grenlandię – poinformowała gazeta.pl. W tym czasie obaj podróżnicy przeszli 622 km i dołączyli do grona 12 Polek i Polaków, którym się to udało.
Tym razem prezentujemy test latarek Expert PL3 i Expert PL5, krajowego dystrybutora Mactronic z Wrocławia, który wprowadza na rynek krótką serię Expert, czyli latarek ręcznych przeznaczonych dla służb...
Tym razem prezentujemy test latarek Expert PL3 i Expert PL5, krajowego dystrybutora Mactronic z Wrocławia, który wprowadza na rynek krótką serię Expert, czyli latarek ręcznych przeznaczonych dla służb ochrony policji, czy patroli interwencyjnych, z płynną regulacją światła. To sprzęt nieco inny niż by się wydawało na pierwszy rzut oka. Otóż latarka jest wyposażeniem występującym z założenia w liczbie pojedynczej, niemniej dzisiejszy test może wykazać, że zestaw dwóch latarek (niekoniecznie takich...
Targi Euro Target Show odbędą się już za niespełna tydzień (25-27 marca 2022 roku) na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich. Będzie to rozpoczęcie nowego sezonu spotkań dla wszystkich pasjonatów...
Targi Euro Target Show odbędą się już za niespełna tydzień (25-27 marca 2022 roku) na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich. Będzie to rozpoczęcie nowego sezonu spotkań dla wszystkich pasjonatów strzelectwa, survivalu i łowiectwa oraz miłośników przyrody.
„Czołówka” jest niezbędnym narzędziem pracy żołnierzy i medyków, ale nie tylko. Niektórzy sportowcy, turyści, miłośnicy kijów trekkingowych czy bywalcy biwaków nie wyobrażają sobie życia bez dobrej czołówki....
„Czołówka” jest niezbędnym narzędziem pracy żołnierzy i medyków, ale nie tylko. Niektórzy sportowcy, turyści, miłośnicy kijów trekkingowych czy bywalcy biwaków nie wyobrażają sobie życia bez dobrej czołówki. Dlatego przetestowaliśmy i sprawdziliśmy, czy warto zainwestować w latarkę TUNDRA THL0111 firmy MACTRONIC.
W miejskiej dżungli, w błocie na poligonie lub na asfalcie w garnizonie, na misji w górach i podczas spaceru po lesie, a czasem do prowadzenia auta czy odśnieżania podwórka – buty są z nami zawsze. Które...
W miejskiej dżungli, w błocie na poligonie lub na asfalcie w garnizonie, na misji w górach i podczas spaceru po lesie, a czasem do prowadzenia auta czy odśnieżania podwórka – buty są z nami zawsze. Które modele wybrać? Czym różni się but wojskowy od taktycznego? Jak nowe technologie stosowane przez producentów obuwia wpływają na ich wykorzystanie i co powinniśmy brać pod uwagę decydując się na dany model buta poza jego ceną?
Jedną z podstawowych umiejętności wyróżniających człowieka cywilizowanego jest umiejętność rozpalania ognia. Obok noszenia butów, uprawy roli i wynalezienia elektryczności to chyba podstawowa oznaka rozwoju....
Jedną z podstawowych umiejętności wyróżniających człowieka cywilizowanego jest umiejętność rozpalania ognia. Obok noszenia butów, uprawy roli i wynalezienia elektryczności to chyba podstawowa oznaka rozwoju. Ogień pozwala na obróbkę termiczną pożywienia, dzięki czemu nie musimy jeść surowego mięsa i żyjemy dłużej. Służy również do wytwarzania ciepła, co z kolei pozwala człowiekowi funkcjonować w wielu strefach klimatycznych i przyczyniło się do rozwoju technicznego.
Euro Target Show to nowa odsłona Targów Łowieckich KNIEJE, Survival Force Expo oraz ShootingPro. Długo wyczekiwane pasjonatów myślistwa, łowiectwa, strzelectwa i survivalu odbędzie się 25-27 marca 2022...
Euro Target Show to nowa odsłona Targów Łowieckich KNIEJE, Survival Force Expo oraz ShootingPro. Długo wyczekiwane pasjonatów myślistwa, łowiectwa, strzelectwa i survivalu odbędzie się 25-27 marca 2022 na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich
Nerka to bardzo ciekawa kieszeń zaprojektowana przez Pawła "Supera" Supernata do przenoszenia niezbędnego wyposażenia survivalowego (tzw. I linii) lub codziennie używanych, drobnych przedmiotów, w przypadku...
Nerka to bardzo ciekawa kieszeń zaprojektowana przez Pawła "Supera" Supernata do przenoszenia niezbędnego wyposażenia survivalowego (tzw. I linii) lub codziennie używanych, drobnych przedmiotów, w przypadku gdy nasze ciuchy nie mają wystarczającej liczby kieszeni lub po prostu jest za ciepło.
Z początkiem stycznia 2021 roku żołnierze 16 batalionu powietrznodesantowego rozpoczęli szkolenie na Ośrodku Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych w Nowej Dębie. Dla Spadochroniarzy jest to poligon przygotowujący...
Z początkiem stycznia 2021 roku żołnierze 16 batalionu powietrznodesantowego rozpoczęli szkolenie na Ośrodku Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych w Nowej Dębie. Dla Spadochroniarzy jest to poligon przygotowujący ich do zbliżającego się ćwiczenia.
Mamy dla Was kilka propozycji i pomysłów, które umilą Wam ten czas z redakcją SPECIAL OPS. Epidemia koronawirusa COVID-19 rozwija się w szybkim tempie. Przybywa zarażonych na świecie, rośnie liczba chorych...
Mamy dla Was kilka propozycji i pomysłów, które umilą Wam ten czas z redakcją SPECIAL OPS. Epidemia koronawirusa COVID-19 rozwija się w szybkim tempie. Przybywa zarażonych na świecie, rośnie liczba chorych także w Polsce. Dlatego, aby powstrzymać rozwój wirusa #zostanwdomu.
Drogie Czytelniczki i Drodzy Czytelnicy,
oddajemy w Wasze ręce długo wyczekiwany trzeci numer specjalny Special Ops w całości poświęcony sztuce przetrwania. Nie ukrywamy też, że jako redakcji przyszło...
Drogie Czytelniczki i Drodzy Czytelnicy,
oddajemy w Wasze ręce długo wyczekiwany trzeci numer specjalny Special Ops w całości poświęcony sztuce przetrwania. Nie ukrywamy też, że jako redakcji przyszło nam się zmierzyć z survivalowym wyzwaniem, choć w nieco innym wymiarze.
22 lutego w Ośrodku Szkolenia Poligonowego w Wędrzynie zakończyła się praktyczna część szkolenia SERE, w którym udział wzięli żołnierze przygotowujący się do realizacji zadań w ramach III zmiany PKW Rumunia.
22 lutego w Ośrodku Szkolenia Poligonowego w Wędrzynie zakończyła się praktyczna część szkolenia SERE, w którym udział wzięli żołnierze przygotowujący się do realizacji zadań w ramach III zmiany PKW Rumunia.
Już od wielu lat ludzie próbowali stworzyć narty składane. Pierwsze patenty pojawiły się w Stanach Zjednoczonych jeszcze w latach 50. Jednak technologia nie była w stanie sprostać projektom.
Polski...
Już od wielu lat ludzie próbowali stworzyć narty składane. Pierwsze patenty pojawiły się w Stanach Zjednoczonych jeszcze w latach 50. Jednak technologia nie była w stanie sprostać projektom.
Polski produkt SPLIT SKIS w ciągu zaledwie kilku lat rozwoju otrzymał dwie międzynarodowe nagrody innowacyjności. W Niemczech, na zimowych targach sprzętu sportowego ISPO w Monachium, oraz w USA – na targach OR SNOW SHOW w Salt Lake City, zdobywając Innovation Award 2023.
Zabezpieczenie granic oraz realizacja działań rozpoznawczo-obserwacyjnych w zakresie ochrony granic i zwalczania terroryzmu odgrywa fundamentalną rolę w działalności ustawowej odpowiednich instytucji państwowych....
Zabezpieczenie granic oraz realizacja działań rozpoznawczo-obserwacyjnych w zakresie ochrony granic i zwalczania terroryzmu odgrywa fundamentalną rolę w działalności ustawowej odpowiednich instytucji państwowych. Instytucje te, w tym przede wszystkim Straż Graniczna, są odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa narodowego poprzez stały nadzór nad granicami i monitorowanie wszelkich potencjalnych zagrożeń.
Lato to wymagająca pora roku dla mundurowych i innych osób pracujących na zewnątrz. Wysokie temperatury i długa ekspozycja na promienie słoneczne mogą prowadzić do przegrzania, udarów i poparzeń skóry,...
Lato to wymagająca pora roku dla mundurowych i innych osób pracujących na zewnątrz. Wysokie temperatury i długa ekspozycja na promienie słoneczne mogą prowadzić do przegrzania, udarów i poparzeń skóry, co skutecznie utrudnia pełnienie obowiązków. Dlatego tak istotny jest dobór odpowiedniej odzieży i akcesoriów, które znajdziesz w ofercie marki Helikon-Tex.
Systemy bezzałogowe odgrywają coraz większą rolę w operacjach policyjnych i wojskowych. Wykorzystywane są przede wszystkim w misjach obserwacyjnych, wywiadowczych i rozpoznawczych, zapewniając nieocenione...
Systemy bezzałogowe odgrywają coraz większą rolę w operacjach policyjnych i wojskowych. Wykorzystywane są przede wszystkim w misjach obserwacyjnych, wywiadowczych i rozpoznawczych, zapewniając nieocenione korzyści, przy mniejszym narażaniu zdrowia i życia żołnierzy oraz funkcjonariuszy.
Niemiecki producent obuwia taktycznego wprowadził na rynek nowy model butów o niskim profilu Haix CONNEXIS Go GTX LTR Low. Wpisuje się on w potrzeby codziennej aktywności funkcjonariuszy realizujących...
Niemiecki producent obuwia taktycznego wprowadził na rynek nowy model butów o niskim profilu Haix CONNEXIS Go GTX LTR Low. Wpisuje się on w potrzeby codziennej aktywności funkcjonariuszy realizujących działania w ramach tzw. low profile – czyli w ukryciu. Na ile ten sportowy z wyglądu model spełnia taktyczne wymagania operacji w terenie zurbanizowanym, sprawdziliśmy w naszym teście.
Ciekawa forma aktywnego spędzenia wolnego czasu w ogrodzie, możliwość ćwiczenia precyzji, cierpliwości oraz umiejętności strzeleckich, odstresowanie... Te i wiele innych atrakcji zagwarantować nam może...
Ciekawa forma aktywnego spędzenia wolnego czasu w ogrodzie, możliwość ćwiczenia precyzji, cierpliwości oraz umiejętności strzeleckich, odstresowanie... Te i wiele innych atrakcji zagwarantować nam może wiatrówka. Niekoniecznie musi to być strzelba, gdyż wielką popularnością cieszą się pistolety pneumatyczne.
Solidne, wykonane z wysokiej jakości materiałów obuwie to niezaprzeczalnie bardzo ważny element ubioru. Dzięki unikalnej konstrukcji kostno-stawowo-więzadłowo-mięśniowej, stopa to pierwszy amortyzator...
Solidne, wykonane z wysokiej jakości materiałów obuwie to niezaprzeczalnie bardzo ważny element ubioru. Dzięki unikalnej konstrukcji kostno-stawowo-więzadłowo-mięśniowej, stopa to pierwszy amortyzator w układzie ruchu człowieka, Odpowiednie wyprofilowanie podeszwy oraz wkładki stanowi podstawę wzmacniającą utrzymanie sklepienia stopy i ochronę przed urazami.
Nerka medyczna Direct Action Lysander MED Waist Bag powstała z myślą o medykach sekcyjnych. Jej zadaniem jest zabezpieczenie sekcji podczas wykonywania misji w kontekście urazów powstałych podczas działania....
Nerka medyczna Direct Action Lysander MED Waist Bag powstała z myślą o medykach sekcyjnych. Jej zadaniem jest zabezpieczenie sekcji podczas wykonywania misji w kontekście urazów powstałych podczas działania. Opracowana została przy współpracy z użytkownikiem końcowym, co jest gwarancją wysokiej funkcjonalności.
Biwakowanie to okazja do oderwania się od codziennej rutyny i zresetowania w otoczeniu dzikiej przyrody. Jednak podstawą udanego i bezpiecznego biwaku jest przede wszystkim wiedza o tym, jak i gdzie biwakować,...
Biwakowanie to okazja do oderwania się od codziennej rutyny i zresetowania w otoczeniu dzikiej przyrody. Jednak podstawą udanego i bezpiecznego biwaku jest przede wszystkim wiedza o tym, jak i gdzie biwakować, a także jaki sprzęt ze sobą zabrać.
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.special-ops.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.special-ops.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.
