Kolejne S70i Black Hawk w Wojskach Specjalnych

S70i Black Hawk w WS?

Pojawienie się śmigłowców S70i Black Hawk w Wojskach Specjalnych to efekt umowy podpisanej między MON a Polskimi Zakładami Lotniczymi Mielec, należącymi do amerykańskiego koncernu Lockheed Martin.

Sam zakup śmigłowców jest częścią zakrojonego na szeroką skalę planu modernizacji floty powietrznej wykorzystywanej przez Wojsko Polskie. Plan ten rozłożony na najbliższe lata zakłada zakup nowoczesnych śmigłowców, wśród których oprócz S70i znajdują się również m.in. śmigłowce AW101 i AW149 (produkowane w PZL Świdnik) oraz szturmowe AH-64E Apache.

Pierwsza umowa pomiędzy MON a PZL Mielec została podpisana w dniu 25 stycznia 2019 roku i zakładała dostawę czterech wielozadaniowych śmigłowców S70i Black Hawk do Wojsk Specjalnych wraz z pakietem logistycznym i szkoleniowym.

Przeczytaj także: Kolejne śmigłowce Black Hawk trafiły do Wojsk Specjalnych >>

Oba pakiety obejmowały zapas części zamiennych i eksploatacyjnych, sprzęt na potrzeby obsługi naziemnej śmigłowców oraz kompleksowe szkolenie pilotów i personelu technicznego. Koszt pojedynczego śmigłowca wraz z podstawowym wyposażeniem wyniósł ok. 75 mln zł brutto zaś całkowita wartość podpisanej umowy wyniosła 683,4 mln zł brutto.

Pierwsze egzemplarze śmigłowców S70i Black Hawk zostały przekazane do Zespołu Lotniczego Jednostki Wojskowej GROM w grudniu 2019 roku w 1. Bazie Lotnictwa Transportowego na lotnisku Warszawa-Okęcie. Dwa lata później, 15 grudnia 2021 roku, podpisano drugą umowę zakładającą dostawę drugiej transzy kolejnych czterech śmigłowców Black Hawk dla JW 2305. Wartość podpisanej umowy wyniosła 666 mln zł brutto.

Zgodnie z zawartym porozumieniem, 29 listopada 2023 roku poinformowano, że kolejne dwa wielozadaniowe śmigłowce S-70i Black Hawk trafiły do Wojsk Specjalnych. Pozostałe mają zostać dostarczone do końca października 2024 roku. Dzięki zrealizowanej dostawie flota nowoczesnych śmigłowców S70i w Wojskach Specjalnych powiększyła się do sześciu maszyn.

Bazą S-70i komponentu lotniczego JWG (poza hangarami 1. Bazy Lotnictwa Transportowego na lotnisku Warszawa-Okęcie) jest nowo wybudowany hangar na warszawskim lotnisku Bemowo – Babice Lotnictwa Policji.

Budowa i konfiguracja śmigłowca

Wielozadaniowy Śmigłowiec S-70i jest produkowanym tylko w Polsce eksportowym wariantem słynnego amerykańskiego śmigłowca UH-60M Black Hawk wykorzystywanego przez wojsko Stanów Zjednoczonych i ponad 30 innych armii na całym świecie. Różnice pomiędzy S70i a UH-60M dotyczą elementów awioniki, struktury kadłuba i wyposażenia dodatkowego znajdującego się na pokładzie. 

Maszyna w wersji „International” może operować na pułapie do 5800 m, jego zasięg do przebazowania to dystans 2300 km. Płatowiec S-70i Black Hawk odpowiada klasycznemu dwusilnikowemu układowi konstrukcyjnemu UH-60M z czterołopatowym wirnikiem nośnym i ogonowym ze stałym podwoziem głównym oraz kółkiem ogonowym. 

Strukturę kadłuba zaprojektowano tak, aby maksymalnie chronić czynnik ludzki w warunkach lądowania awaryjnego, podwozie wytrzymuje przyziemienie z prędkością do 9,1 m/s, przy prędkości maszyny rzędu 11,5 m/s – to margines bezpieczeństwa 5-krotnie przekraczający limit cywilnych statków powietrznych. W przedniej części kadłuba znajduje się kabina pilotów zaprojektowana w standardzie Glass Cockpit, za kabiną pilotów znajduje się kabina transportowa mogąca pomieścić dwunastu żołnierzy z pełnym wyposażeniem bojowym i sprzętem. Za kabiną transportową znajdują się zbiorniki paliwa, zaś w dolnej części kadłuba znajduje się hak, na którym można podwiesić ładunek. 

W tylnej części śmigłowca kadłub płynnie przechodzi w belkę ogonową, która kończy się statecznikiem pionowym i poziomym ze śmigłem ogonowym nachylonym pod kątem kilkunastu stopni, dając tym samym dodatkową - składową siłę nośną. Przekładnia główna znajduje się w górnej części kadłuba. Po jej bokach są zamocowane dwa silniki główne General Electric T700-GE-701 z kontrolerem D o mocy chwilowej 2000 KM (1471 kW) każdy, które pozwalają osiągnąć prędkość maksymalną na poziomie 295 km/h, przy prędkości przelotowej 278 km/h. Za osią wirnika głównego znajduje się pomocniczy agregat prądotwórczy (APU), służący między innymi do rozruchu silników głównych. 

Wirnik główny S-70i składa się z czterech łopat nośnych. Głowica wirnika nośnego wykonana jest ze stopu tytanu i wyposażona w przegubowe mocowania łopat. Łopaty mają tytanowy dźwigar i są odporne na przestrzelenia pociskami kalibru 7,62 mm oraz 23 mm (z tzw. opóźnioną odpornością pozwalającą na awaryjne przyziemienie). We wnętrzu standardowej wersji śmigłowca znaleźć możemy m.in. systemy automatycznej kontroli lotu, podwójny system GPS/INS z mapą cyfrową, umożliwiający precyzyjną nawigację nawet w najtrudniejszych warunkach taktycznych. 

Egzemplarze S70i zamówione polskie Wojska Specjalne to docelowo śmigłowce wparcia bojowego, zostały one dodatkowo zmodyfikowane o konfiguracje niezbędne do prowadzenia szerokiego spektrum powietrznych operacji specjalnych. W skład konfiguracji dla Wojsk Specjalnych oprócz standardowego wyposażenia producenta wchodzą m.in.: wyposażenie do lotów nocnych bez widzialności, systemy nawigacyjne zgodne z wymaganiami ICAO i NATO, systemy łączności i wymiany danych zgodne z wymaganiami państw NATO, wyposażenie umożliwiające wszechstronny transport ładunków, wyposażenie wspomagające ewakuację rannych (system do desantu linowego i wyciągarka), systemy ochronne śmigłowca i załogi (panele balistyczne pilotów), uzbrojenie i wyposażenie zgodnie z wymaganiami wojsk specjalnych m.in. (karabiny maszynowe M3 kalibru 12,7 mm mocowane na burtach kabiny transportowej oraz wielolufowe karabiny systemu M134 Minigun kalibru 7,62 mm, które montowane są w oknach śmigłowca za kabiną pilotów).

Do czego wykorzystywane są S70i w Wojskach Specjalnych?

Dotychczas jedyną formacją WS użytkującą śmigłowce S70i jest Zespół Lotniczy JW GROM. Maszyny te wykorzystywane są przede wszystkim w charakterze śmigłowców wsparcia bojowego.

Co za tym idzie S-70i Black Hawk wykorzystywane są przede wszystkim do transportu operatorów JWG do i z miejsca operacji. W razie potrzeby śmigłowce przystosowywane są również do zapewnienia im wsparcia ogniowego i osłony (uzbrojenie śmigłowca może być dowolnie konfigurowane do charakteru prowadzonych misji działań specjalnych).

Dzięki rozwiązaniom konstrukcyjnym śmigłowce mogą być łatwo i szybko przekonfigurowane z jednej wersji zadaniowej w inną. Mogą być z powodzeniem wykorzystywane w misjach bojowo-poszukiwawczych i ratunkowych, transporcie VIP-ów oraz misjach MEDEVAC, umożliwiając medykom Wojsk Specjalnych udzielanie szybkiej i skutecznej pomocy rannym w walce żołnierzom.

Łatwość w zmianie konfiguracji S70i skutecznie wpasowuje się w różnorodność zadań wykonywanych przez Wojska Specjalne. 

Szkolenie załóg Zespołu Lotniczego JW GROM

Zespół Lotniczy JW GROM jest pierwszym w Polsce zespołem tego typu utworzonym w strukturze jednostki wojsk specjalnych. Pozostałe formacje wchodzące w skład DKWS korzystają ze śmigłowców Mi-17 należących do Powietrznej Jednostki Operacji Specjalnych (powstałej na bazie 7. Eskadry Działań Specjalnych). W zespole lotniczym JWG znajdują się wysokiej klasy piloci, strzelcy pokładowi i technicy wywodzący się m.in. dawnej elitarnej 7. Eskadry Działań Specjalnych, mający za sobą zagraniczne misje oraz kursy w USA. 

Program szkoleniowy załóg zawiera takie elementy jak m.in.: zajęcia teoretyczne obejmujące między innymi zapoznanie się budową płatowca platformy S-70i, ćwiczenia na symulatorach i szkolenia praktyczne w powietrzu. Szkolenia na symulatorach odbywają się w USA, ponieważ ani zakłady PZL Mielec, ani JW GROM nie dysponują symulatorem śmigłowca Black Hawk. Szkolenia praktyczne obejmują m.in.: wykonywanie lotów w najtrudniejszych warunkach pogodowych, w tym w nocy w goglach noktowizyjnych, transport operatorów (w tym do miejsc nieprzystosowanych do lądowania śmigłowca, jak platformy wiertnicze), desantowanie operatorów (np. za pomocą tzw. szybkiej liny) i podbieranie operatorów na pokład (m.in. metoda „na grono” z miejsc, w których śmigłowiec nie może wylądować). Ponadto członkowie załóg szkoleni są również w prowadzeniu skutecznego ognia osłaniającego operatorów podczas desantu i ewakuacji oraz niszczenia celów naziemnych przy pomocy broni pokładowej. Wszystkie te elementy szkolenia mają za zadanie w krytycznym czasie zadecydować o sukcesie prowadzonej operacji oraz o bezpiecznym powrocie do bazy bez strat.

Planowane są kolejne zakupy śmigłowców S70i Black Hawk

Według nieoficjalnych informacji i spekulacji prowadzone są negocjacje w sprawie zamówienia kolejnych, trzeciej i czwartej, transzy śmigłowców S70i Black Hawk (4+4) w łącznej liczbie obejmującej szesnaście maszyn komponentu lotniczego GROM.