Pająki Magnum
Hi-Tec Sports, prekursor w branży „butów taktycznych”, czyli lekkich zamienników dla typowych wojskowych butów, które niezbyt nadawały się do dynamicznych działań, choćby w terenie zabudowanym, znany jest...
Hi-Tec Sports, prekursor w branży „butów taktycznych”, czyli lekkich zamienników dla typowych wojskowych butów, które niezbyt nadawały się do dynamicznych działań, choćby w terenie zabudowanym, znany jest w Polsce jako producent niezwykle popularnych „magnumów ”, butów, które w ciągu kilku lat stały się wręcz synonimem dla tego rodzaju obuwia.
Arc'Teryx Knee Caps
Ciało ludzkie jest zbudowane tak, że większość jego zasadniczych organów jest dobrze chroniona, czy to szkieletem, czy warstwą mięśni. Niestety, niektóre jego elementy są pokryte jedynie cienką warstwą...
Ciało ludzkie jest zbudowane tak, że większość jego zasadniczych organów jest dobrze chroniona, czy to szkieletem, czy warstwą mięśni. Niestety, niektóre jego elementy są pokryte jedynie cienką warstwą skóry, a przez to wrażliwe na bolesne urazy, zagrażające ich poprawnemu funkcjonowaniu. Należą do nich stawy łokciowe i kolanowe.
Massif Mountain Gear
Odzież trudnopalna staje się światowym standardem w wyposażeniu żołnierzy działających w rejonach objętych konfliktami zbrojnymi, a także funkcjonariuszy jednostek specjalnych policji, działających w miejscach,...
Odzież trudnopalna staje się światowym standardem w wyposażeniu żołnierzy działających w rejonach objętych konfliktami zbrojnymi, a także funkcjonariuszy jednostek specjalnych policji, działających w miejscach, gdzie może wystąpić zagrożenie wybuchem lub pożarem. Nieustanne prace badawcze nad zaawansowanymi materiałami, z których szyte są mundury polowe, podnoszą poziom bezpieczeństwa użytkowników, bez obniżania komfortu niezbędnego podczas długotrwałych operacji w skrajnych temperaturach. Producentem...
W poszukiwaniu goglowego Graala
Duże znaczenie wysokiej jakości środków ochrony oczu było już niejednokrotnie poruszane na łamach czasopisma „SPECIAL OPS”. Poza oczywistym faktem unikania dzięki nim trwałych i nieodwracalnych uszkodzeń...
Duże znaczenie wysokiej jakości środków ochrony oczu było już niejednokrotnie poruszane na łamach czasopisma „SPECIAL OPS”. Poza oczywistym faktem unikania dzięki nim trwałych i nieodwracalnych uszkodzeń oczu, nie mniej ważna dla operatorów jednostek specjalnych jest ochrona przed wyłączeniem ich z akcji z błahego i niekoniecznie wywołującego poważne urazy powodu. Może to być dostanie się do oczu pyłu czy pryśnięcie piasku, samo w sobie niegroźne, ale skutkujące wyeliminowaniem operatora na krótki...
O MSBS z Adamem Gawronem
Prezentując jeden z bardziej obiecujących projektów z dziedziny polskiej obronności, chcieliśmy dać czytelnikom magazynu „SPECIAL OPS” okazję spojrzenia na niego oczami jednego z konstruktorów.
Prezentując jeden z bardziej obiecujących projektów z dziedziny polskiej obronności, chcieliśmy dać czytelnikom magazynu „SPECIAL OPS” okazję spojrzenia na niego oczami jednego z konstruktorów.
TRU Xtreme - Ekstremalnie wyposażony mundur
Działania zbrojne w Iraku i Afganistanie, którymi w ostatniej dekadzie żyje cały militarny świat, przyczyniają się do przyśpieszenia rozwoju umundurowania bojowego. Producenci uniformów prześcigają się...
Działania zbrojne w Iraku i Afganistanie, którymi w ostatniej dekadzie żyje cały militarny świat, przyczyniają się do przyśpieszenia rozwoju umundurowania bojowego. Producenci uniformów prześcigają się w wymyślaniu coraz to nowszych rozwiązań, które mają zwiększyć komfort noszenia ich produktów i byłyby w stanie zaspokoić każdą potrzebę użytkowników, a nawet wyprzedzać ich najbardziej wymyślne zachcianki. Efektem tego swoistego wyścigu żołnierskiej mody są poszukiwania i realizacje ciekawych pomysłów,...
EUROPOLTECH 2011
Międzynarodowe Targi Techniki i Wyposażenia Służb Policyjnych oraz Formacji Bezpieczeństwa Państwa EUROPOLTECH 2011 po raz piąty gościły w dniach 13-15 kwietnia w halach warszawskiego Expo XXI. Tegoroczna...
Międzynarodowe Targi Techniki i Wyposażenia Służb Policyjnych oraz Formacji Bezpieczeństwa Państwa EUROPOLTECH 2011 po raz piąty gościły w dniach 13-15 kwietnia w halach warszawskiego Expo XXI. Tegoroczna edycja przyciągnęła około 150 wystawców, co nie jest może liczbą oszałamiającą i świadczy o skali imprezy, jednak o jej randze decyduje przede wszystkim liczba prezentowanych nowych produktów. A tych było dość sporo, w tym znaczna liczba premier, czyli produktów, które wcześniej można było oglądać...
Aktywna ochrona
Słuch jest jednym z podstawowych zmysłów człowieka, które ułatwiają mu orientację w przestrzeni, i jednym z zasadniczych, jeśli chodzi o porozumiewanie się. Dlatego niezmiernie ważna jest jego ochrona,...
Słuch jest jednym z podstawowych zmysłów człowieka, które ułatwiają mu orientację w przestrzeni, i jednym z zasadniczych, jeśli chodzi o porozumiewanie się. Dlatego niezmiernie ważna jest jego ochrona, o którą szczególnie trzeba zadbać m.in. podczas działań wojskowych czy policyjnych grup specjalnych, w czasie których huk wystrzałów, użycie granatów oszałamiających czy materiałów wybuchowych może prowadzić do trwałego uszkodzenia słuchu. Jak to jednak zrobić przy konieczności zapewnienia jednocześnie...
Mały gigant
Możliwość wykorzystania okien jako dodatkowych punktów wejścia do szturmowanego pomieszczenia może stać się czynnikiem wpływającym na uzyskanie zaskoczenia i przewagi taktycznej, potrzebnych do skutecznego...
Możliwość wykorzystania okien jako dodatkowych punktów wejścia do szturmowanego pomieszczenia może stać się czynnikiem wpływającym na uzyskanie zaskoczenia i przewagi taktycznej, potrzebnych do skutecznego rozstrzygnięcia szturmu. Aby dostać się do otworów okiennych na wyższych kondygnacjach, niezbędne jest wykorzystanie technik linowych lub hydraulicznych ramp montowanych na pojazdach („SPECIAL OPS” 7/8 (5) 2010), jednak do tych na parterze lub pierwszym piętrze można z powodzeniem użyć tradycyjnych...
Lekki pancerz do wielu misji
Coraz częściej za konstruowanie żołnierskiego ekwipunku biorą się ci, którzy o jego funkcjonalności mogą powiedzieć najwięcej, czyli użytkownicy z wojska i innych formacji uzbrojonych. Zazwyczaj tę drogę...
Coraz częściej za konstruowanie żołnierskiego ekwipunku biorą się ci, którzy o jego funkcjonalności mogą powiedzieć najwięcej, czyli użytkownicy z wojska i innych formacji uzbrojonych. Zazwyczaj tę drogę realizowania poza służbą swojego potencjału płynącego z wiedzy i doświadczenia bojowego wybierają żołnierze z jednostek elitarnych, gdzie świadomość znaczenia wyposażenia jest najwyższa. Bywa, że projektują wzory dla swoich kolegów po fachu, a ci niekiedy formułują specyficzne wymagania. W ten sposób...
TT Pathfinder
Produkty marki Tasmanian Tiger gościły już w przeszłości na łamach „SPECIAL OPS” – opisywaliśmy lekką kurtkę softshell Nevada oraz nieco mniejszy z rodziny plecaków TT, Raid Mk2. Tasmański tygrys to militarna...
Produkty marki Tasmanian Tiger gościły już w przeszłości na łamach „SPECIAL OPS” – opisywaliśmy lekką kurtkę softshell Nevada oraz nieco mniejszy z rodziny plecaków TT, Raid Mk2. Tasmański tygrys to militarna marka popularnego producenta różnego sprzętu outdoorowego, niemieckiej Tatonki, od wielu lat znanej także na polskim rynku.
Smith Optics Elite
W kolejnym już odcinku przeglądu środków ochrony oczu, prezentujemy wciąż mało znaną nowość na rynku – gogle oraz okulary ochronne marki Elite Division amerykańskiej firmy Smith Optics.
W kolejnym już odcinku przeglądu środków ochrony oczu, prezentujemy wciąż mało znaną nowość na rynku – gogle oraz okulary ochronne marki Elite Division amerykańskiej firmy Smith Optics.
Zasięg rośnie! (część 1)
W styczniu br. snajperzy US Army w Afganistanie otrzymali do rąk pierwsze egzemplarze dalece zmodernizowanych karabinów M24, dostosowanych do wzmocnionej amunicji, dzięki której ich zasięg ognia skutecznego...
W styczniu br. snajperzy US Army w Afganistanie otrzymali do rąk pierwsze egzemplarze dalece zmodernizowanych karabinów M24, dostosowanych do wzmocnionej amunicji, dzięki której ich zasięg ognia skutecznego wzrósł o około 50 procent. Jeszcze większe wymagania postawiły pod tym względem amerykańskie siły specjalne, poszukujące nowej broni wyborowej w ramach programu Precision Sniper Rifle.
Powrót kątówki
Solidne i niezawodne źródło światła to jeden z podstawowych elementów wyposażenia, zarówno do walki, jak i w terenie. Szanowni Państwo, oto godny następca klasycznej amerykańskiej kątówki Fultona – Energizer...
Solidne i niezawodne źródło światła to jeden z podstawowych elementów wyposażenia, zarówno do walki, jak i w terenie. Szanowni Państwo, oto godny następca klasycznej amerykańskiej kątówki Fultona – Energizer Hard Case Tactical Swivel Light.
Almanach osłon balistycznych, oporządzenia i umundurowania (część 2.)
Różnorodność typów oporządzenia w dzisiejszych czasach może przyprawiać o zawrót głowy – dwadzieścia lat temu żołnierz zwykle miał do dyspozycji prosty pas z szelkami, a policjant skórzany pas i takąż...
Różnorodność typów oporządzenia w dzisiejszych czasach może przyprawiać o zawrót głowy – dwadzieścia lat temu żołnierz zwykle miał do dyspozycji prosty pas z szelkami, a policjant skórzany pas i takąż kaburę z klapą zapinaną na metalowy grzybek - i wszystko wydawało się w miarę proste. Nawet słownik języka polskiego nie bardzo „nadąża” za liczbą sprzętu, w jaki możemy się wyposażyć, więc często posiłkujemy się angielskimi terminami. Tym razem w „Almanachu” spróbujemy pokrótce wyliczyć i nazwać różne...
Hydration Wars (część 3)
Po przerwie powracamy z trzecią częścią „hydracyjnego” cyklu – tym razem nie będzie ona poświęcona produktom konkretnej firmy, jak to miało miejsce w przypadku opisów systemów hydracyjnych Source czy plecaków...
Po przerwie powracamy z trzecią częścią „hydracyjnego” cyklu – tym razem nie będzie ona poświęcona produktom konkretnej firmy, jak to miało miejsce w przypadku opisów systemów hydracyjnych Source czy plecaków Camelbaka. Zajmiemy się natomiast tematem, który wydawać się może prozaiczny i znany aż zbyt dobrze – mniej lub bardziej klasycznymi manierkami.
3xSurefire
Firma Surefire znana jest wielu osobom i kojarzona z latarkami taktycznymi, choć zajmuje się również produkcją np. tłumików dźwięku, płomienia czy noży i ochronników słuchu. W tym numerze "SPECIAL OPS"...
Firma Surefire znana jest wielu osobom i kojarzona z latarkami taktycznymi, choć zajmuje się również produkcją np. tłumików dźwięku, płomienia czy noży i ochronników słuchu. W tym numerze "SPECIAL OPS" przybliżymy Czytelnikom trzy latarki tej amerykańskiej firmy, należące do jednego segmentu, ale różniące się szczegółami.
Siła ognia
W 2011 r. Wydział Zabezpieczenia Specjalnego BOR wkroczył z arsenałem poszerzonym o dwa nowe typy broni strzeleckiej - oba na silny nabój karabinowy 7,62 mm x 51 NATO. Ochrona VIP-ów kojarzona jest przede...
W 2011 r. Wydział Zabezpieczenia Specjalnego BOR wkroczył z arsenałem poszerzonym o dwa nowe typy broni strzeleckiej - oba na silny nabój karabinowy 7,62 mm x 51 NATO. Ochrona VIP-ów kojarzona jest przede wszystkim z lekką, małogabarytową bronią, łatwą do dyskretnego przenoszenia, dobywania i operowania w ograniczonych przestrzeniach oraz służącą zasadniczo do prowadzenia ognia na najbliższych dystansach. Profesjonalne, rządowe służby ochrony, a w szczególności wyodrębnione w nich wydziały specjalne...
Dea Fast
W kontekście wydarzeń ostatnich lat, związanych z tzw. globalną wojną z terroryzmem (GWOT), Afganistan nieodmiennie postrzegany jest przede wszystkim jako matecznik terrorystów i skrajnych fundamentalistów...
W kontekście wydarzeń ostatnich lat, związanych z tzw. globalną wojną z terroryzmem (GWOT), Afganistan nieodmiennie postrzegany jest przede wszystkim jako matecznik terrorystów i skrajnych fundamentalistów islamskich z ugrupowania talibów. Warto jednak pamiętać, że naprzeciw sił koalicji antyterrorystycznej stoją oni ramię w ramię z tamtejszymi baronami narkotykowymi, a ich interesy i działania splatają się do tego stopnia, że obecnie nie sposób traktować którejkolwiek z tych sił odrębnie. Jeśli...
Almanach osłon balistycznych, oporządzenia i umundurowania (część 1.)
Ten cykl tematycznie powiązanych notatek, informacji i ciekawostek ma w założeniu dostarczyć Czytelnikowi podstawowych informacji dotyczących dziedziny, która w świecie „taktycznym” nader często jest ofiarą...
Ten cykl tematycznie powiązanych notatek, informacji i ciekawostek ma w założeniu dostarczyć Czytelnikowi podstawowych informacji dotyczących dziedziny, która w świecie „taktycznym” nader często jest ofiarą mitów, przekręconych opowieści z drugiej ręki i „rewelacji” rodem z serwisu YouTube. Nie ma co ukrywać, że materia jest delikatna - wielu użytkowników pyta się przy okazji targów lub pokazów sprzętu, czy kamizelki lub hełmy, które noszą, zapewniają im rzeczywistą ochronę – bo temat pozostaje w...
Ostre jak Nimravus
Historia Benchmade zaczyna się w 1978 roku, kiedy to Leo Des Asis zapragnął posiadać nóż typu balisong knife. Nie mogąc jednak dostać egzemplarza, który by go satysfakcjonował, postanowił stworzyć własny...
Historia Benchmade zaczyna się w 1978 roku, kiedy to Leo Des Asis zapragnął posiadać nóż typu balisong knife. Nie mogąc jednak dostać egzemplarza, który by go satysfakcjonował, postanowił stworzyć własny projekt noża i wykonać go samodzielnie. Rozwiązanie to okazało się trafne i tak oto w 1979 roku powstała pierwsza firma Leo – Bali Song® Incorporation, która po nawiązaniu kooperacji z agentem w Japonii zmieniła nazwę na Pacif c Cutlery Corporation®.
Wielki pojedynek małych świateł
W działaniach w terenie zabudowanym, a w szczególności podczas sprawdzania pomieszczeń, niezwykle ważną rolę odgrywa odpowiednie oświetlenie – podstawowa jednostka broni, czy to karabinek, czy pistolet...
W działaniach w terenie zabudowanym, a w szczególności podczas sprawdzania pomieszczeń, niezwykle ważną rolę odgrywa odpowiednie oświetlenie – podstawowa jednostka broni, czy to karabinek, czy pistolet maszynowy, powinna być wyposażona w silne źródło światła, służące zarówno do sprawdzania drogi, identyfikacji celu lub jego oślepienia. Wraz z uzupełniającym je światłem podwieszonym pod bronią krótką powinno stanowić kompletny system – warto go jednak uzupełnić trzecim.
Wyposażenie obowiązkowe
Tłumiki dźwięku to, po bagnetach, dwójnogach i celownikach optycznych, jedne z najstarszych akcesoriów do broni strzeleckiej, wciąż jednak używane w stosunkowo ograniczonym stopniu, co widać na polskim...
Tłumiki dźwięku to, po bagnetach, dwójnogach i celownikach optycznych, jedne z najstarszych akcesoriów do broni strzeleckiej, wciąż jednak używane w stosunkowo ograniczonym stopniu, co widać na polskim przykładzie. Czasami wynika to ze zbyt wąskiego pojmowania ich przeznaczenia i braku wyobrażenia na temat przydatności w różnych sytuacjach bojowych.
IWA 2010 & Outdoor Classics
IWA Outdoor & Classics to targi z założenia głównie przeznaczone dla branży myśliwskiej i outdoorowej. Jednak od kilku lat stale wzrasta w nich udział firm oferujących produkty z kręgu zainteresowań naszego...
IWA Outdoor & Classics to targi z założenia głównie przeznaczone dla branży myśliwskiej i outdoorowej. Jednak od kilku lat stale wzrasta w nich udział firm oferujących produkty z kręgu zainteresowań naszego czasopisma. Zapotrzebowanie na wyroby i usługi związane ze służbami mundurowymi znalazło odzwierciedlenie w programie tegorocznych targów, w którym już po raz trzeci znalazła się impreza pod nazwą Law Enforcement@IWA, skupiająca wystawców i klientów związanych z tą branżą.
Najnowsze produkty i technologie
Linie oporządzenia - jak efektywnie zarządzać ekwipunkiem?
Rozsądne rozłożenie ekwipunku może nie być łatwą sprawą, szczególnie kiedy bagażu jest sporo. Jednym z najlepszych sposobów na rozplanowanie umiejscowienia przedmiotów jest stosowanie się do zasad linii...
Rozsądne rozłożenie ekwipunku może nie być łatwą sprawą, szczególnie kiedy bagażu jest sporo. Jednym z najlepszych sposobów na rozplanowanie umiejscowienia przedmiotów jest stosowanie się do zasad linii oporządzenia.
Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych kategorii VTOL w ochronie granic państwowych
Ochrona granic stanowi jedną z podstawowych funkcji państwa. Ich nienaruszalność jest ważnym czynnikiem zapewnienia bytu narodowego i suwerenności kraju. Każde państwo dysponuje określoną organizacją do...
Ochrona granic stanowi jedną z podstawowych funkcji państwa. Ich nienaruszalność jest ważnym czynnikiem zapewnienia bytu narodowego i suwerenności kraju. Każde państwo dysponuje określoną organizacją do ochrony swoich granic, albowiem jest to jeden z najważniejszych czynników, które mają duży wpływ na bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne.
Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E
Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego...
Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego rozwoju sprzętu specjalistycznego umożliwiającego ich ujawnienie i identyfikację. Naprzeciw tym wymogom wychodzi firma Transactor Security Sp. z o.o., która w ofercie ma najnowsze rozwiązania sprzętowe firm VIDISCO Ltd. oraz Viken Detection.
Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne
Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach...
Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach polowych, w tym także podczas sytuacji kryzysowych czy akcji ratunkowych. Bardzo ważne jest to, aby taktyczne wyposażenie medyczne było łatwe w transporcie i szybkie w użyciu. W tym artykule omawiamy najpotrzebniejsze wyposażenie medyczne, które warto mieć przy sobie.
Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS
Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania...
Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania do warunków zależy jakość obserwacji przekładająca się na bezpieczeństwo indywidualne oraz powodzenie całego wykonanego zadania. I choć wydawać by się mogło, że obecne rozwiązania w zakresie optyki taktycznej oferują bardzo wiele, to okazuje się, że w tej materii można pójść jeszcze o krok dalej,...
Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft
Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak...
Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak i początkujący entuzjaści survivalu i bushcraftu docenią znaczenie starannie dobranego zestawu niezbędnych przedmiotów.
Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych
Firma Griffin Group Defence posiada w swojej ofercie najwyższej klasy doręczne urządzenia termowizyjne, które umożliwiają obserwację w warunkach dziennych jak i nocnych. Dzięki wykorzystaniu termowizji,...
Firma Griffin Group Defence posiada w swojej ofercie najwyższej klasy doręczne urządzenia termowizyjne, które umożliwiają obserwację w warunkach dziennych jak i nocnych. Dzięki wykorzystaniu termowizji, pozwalają one na wykrycie nawet mało widocznych celów - w kamuflażu lub w otoczeniu, które utrudnia rozpoznanie.
Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania
Jak podaje producent, firma Prabos - Grizzly 933 to wytrzymałe zimowe buty wojskowe, skonstruowane z myślą o użyciu w skrajnie mroźnych warunkach. Przeznaczone są dla osób, które potrzebują wytrzymałego...
Jak podaje producent, firma Prabos - Grizzly 933 to wytrzymałe zimowe buty wojskowe, skonstruowane z myślą o użyciu w skrajnie mroźnych warunkach. Przeznaczone są dla osób, które potrzebują wytrzymałego i ciepłego obuwia na zimę. Polecane są dla żołnierzy, pracowników leśnych, służb mundurowych oraz osób, które lubią aktywnie spędzać czas na świeżym powietrzu w zimie. Wykonane są ze skóry i materiału izolacyjnego Gore-Tex THERMIUM, który zapewnia dobrą izolację termiczną. Dzięki temu w butach można...
Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych
Latarki czołowe i kątowe są praktycznymi urządzeniami, które znajdują szerokie zastosowanie podczas różnych czynności. Wiele profesji zawodowych i aktywności wymaga solidnego źródła światła, a przy tym...
Latarki czołowe i kątowe są praktycznymi urządzeniami, które znajdują szerokie zastosowanie podczas różnych czynności. Wiele profesji zawodowych i aktywności wymaga solidnego źródła światła, a przy tym możliwości dostosowywania kąta padania strumienia światła przy zachowaniu swobody ruchów. Wszystkie te udogodnienia zapewniają latarki czołowe i kątowe.
