Dżunglówki XXI wieku

Jungle Boots, czy wedle oryginalnej desygnaty armijnej „Boots, Tropical, Spike Protective” wszystkim kojarzą się ze zdjęciami amerykańskich GI z okresu wojny w Wietnamie. Buty te zostały zaprojektowane do użycia w warunkach tropikalnej dżungli, jednak ich historia sięga daleko wstecz, aż do czasów II wojny światowej, gdy podobne obuwie wykorzystywane było przez amerykańskie siły walczące na Pacyfiku. Czerpią też nieco z używanych przez Francuzów w Indochinach lekkich gumowych butów z cholewką wykonaną częściowo z brezentu, zwanych popularnie pataguas.

Nie ma chyba osoby, która nie kojarzy „dżangli” czy „dżunglówek” – jak popularnie nazywano je w Polsce – buty te, charakteryzujące się cholewką wykonaną z zielonego płótna bawełnianego, powstały na początku lat 60. XX wieku, w chwili, gdy zwiększało się amerykańskie zaangażowanie w konflikt wietnamski. Przydziałowe buty żołnierzy, wykonane całkowicie z licowanej skóry, zupełnie nie nadawały się do użycia w zabójczo gorącym i wilgotnym klimacie dżungli południowo-wschodniej Azji. Wszechobecna wilgoć błyskawicznie niszczyła skórzane obuwie, a wysokie temperatury powodowały trudno gojące się otarcia i odparzenia. Korzystając z wcześniejszych doświadczeń, zdecydowano się na wprowadzenie specjalnych butów do użycia w tej strefie klimatycznej, które w kolejnych swoich odmianach stały się niemal symbolem tamtej wojny, razem ze śmigłowcami Huey czy kamuflażem Tigerstripe. W odróżnieniu od standardowego obuwia, szybko schły, nie wymagały zbyt wielu zabiegów konserwacyjnych, a woda, która dostawała się do wnętrza buta, błyskawicznie się wylewała, dzięki siatkowym otworom drenażowym w dole buta.

Specjalnie ukształtowana podeszwa, z protektorem znanym jako Panama, zapewniała całkiem dobrą przyczepność w gliniastym podłożu wietnamskiej dżungli przy jednoczesnym „samooczyszczaniu” się protektora, a znajdująca się w niej metalowa wkładka chroniła stopę użytkownika przed przebiciem ostro zakończonymi kijami umieszczonymi w partyzanckich pułapkach.  Przekornie, buty zaprojektowane do walki w dżungli, stały się kilkadziesiąt lat później towarem niezwykle popularnym w Polsce, gdzie dotarły na początku lat 90., na fali zainteresowania amerykańskim wyposażeniem wojskowym, wraz z pierwszymi sklepami zajmującymi się handlem demobilem. W terenie bagnistym buty sprawowały się doskonale, problem pojawiał się jednak wraz z wejściem na nieco twardsze podłoże – podeszwa doskonała do dżungli nie zapewniała żadnej amortyzacji stopie na leśnym dukcie, nie wspominając już w ogóle o betonie czy też asfalcie, gdzie gwarantowała jedynie otarcia i odciski, a jak kto woli, ból i łzy. Oczywiście estymą darzone były tylko buty oryginalne, nie żadne podróbki rodem z Chin, których dziś mnóstwo znajduje się na rynku.

Amerykańskie siły zbrojne pod koniec lat 80. zmodyfikowały nieco but, wprowadzając w miejsce brezentu nylon, początkowo zielony, a później również czarny. Podeszwa wciąż pozostawała jednak ta sama. Potrzebę wprowadzenia jej zmiany dostrzegły cywilne firmy produkujące tego typu obuwie – Wellco oraz Altama, które stworzyły nowe odmiany Jungle Boots z lepszymi, zapewniającymi amortyzację i zwiększoną przyczepność podeszwami renomowanej marki Vibram. Wciąż jednak pozostawały to te same buty, różniące się od modelu podstawowego jedynie detalami.

NADCHODZI NOWE

Na zupełnie odmienne podejście do tematu klasycznych Jungle Boots przyszło jednak nieco poczekać, aż do 2008 roku. Amerykańska firma OTB, znana wcześniej z produkcji obuwia przeznaczonego głównie dla żeglarzy oraz morskich służb ratowniczych, po nawiązaniu współpracy z przedstawicielami sił specjalnych marynarki wojennej USA wprowadziła do swojego asortymentu obuwie przeznaczone dla morskich jednostek specjalnych, które potrzebowały butów zapewniających dobrą przyczepność na mokrych pokładach statków czy też platform wiertniczych, a jednocześnie chroniących stopę – tak pojawiły się pierwsze wojskowe modele „wodnych butów” z OTB z charakterystycznymi podeszwami, z dużą liczbą otworów drenażowych. Idąc za ciosem rosnącej popularności, ofertę wkrótce rozszerzono o klasyczne buty przeznaczone do użycia na lądzie, w zróżnicowanym terenie. W 2007 roku podjęto pierwsze prace nad stworzeniem buta wpasowującego się w lukę między butami „wodnymi” a „lądowymi”, przeznaczonego dla oddziałów operujących nie tylko na brzegu, ale i w głębi lądu, a także na terenach podmokłych i dżunglowych.

Najlepszym punktem wyjścia okazały się klasyczne Jungle Boots, które zdecydowano się „odmłodzić” za pomocą współczesnych technologii oraz nowoczesnych materiałów. Na efekt nie trzeba było długo czekać – pierwszy prototyp butów nazwanych JungleLites został zaprezentowany podczas SHOT SHOW w 2008 roku. Natychmiast wzbudził ogromne zainteresowanie członków wielu oddziałów specjalnych, którzy długo czekali na takie obuwie.

KONSTRUKCJA

Najbardziej charakterystyczną cechą OTB JungleLites jest ich niewielka masa, od której zresztą pochodzi nazwa – para butów waży bowiem mniej niż jeden kilogram. Wiele osób nie uwierzy, że ważące nieco więcej niż chińskie trampki obuwie będzie mogło wytrzymać trudy wojskowego użytku. Jak się okazuje, jest to jednak możliwe, gdyż OTB zastosowało w konstrukcji butów jedynie wysokowytrzymałe tworzywa sztuczne, całkowicie rezygnując z surowców naturalnych, jak skóra czy bawełna. Użyte materiały są znacznie lżejsze, bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne, całkowicie niewrażliwe na działanie wilgoci, szybko schną oraz niemal nie wymagają konserwacji. Buty na pierwszy rzut oka przypominają klasyczne „dżangle”, ale na ogólnym wyglądzie wszystkie podobieństwa się kończą – JL zaprojektowano zupełnie od nowa, pozbywając się wszystkich wad poprzedników, a zostawiając tylko ich zalety, które dodatkowo jeszcze starano się ulepszyć.

Cholewka butów została wykonana z dwóch materiałów – z przypominających licową skórę mikrowłókien poliuretanowych w kolorze czarnym w jej dolnej części oraz z gęstej siatki nylonowej w górnej, czarnej lub oliwkowo-brązowej, w zależności od wersji kolorystycznej. W dole buta znajduje się łącznie sześć otworów drenażowych, po trzy na każdej stronie, precyzyjnie wyciętych w poliuretanie i zabezpieczonych od wewnątrz siatką, taką jak górna część buta – chroni ona przed przedostawaniem się piasku oraz kamieni do wnętrza obuwia, a jednocześnie taka konstrukcja otworków pozwala na uniknięcie problemu wypadających metalowych oczek, częstej przypadłości starych Jungle Boots. Na czubie wykonano nadlewkę z gumy, chroniącą przed uszkodzeniem buta. Jako że górna część cholewki jest dość miękka, to dla lepszego trzymania stopy naszyto na niej fragment szerokiej taśmy, usztywniającej konstrukcję na wysokości kostki i utrudniającej jej przypadkowe uszkodzenie. Podobną funkcję ma spełniać skośne wzmocnienie z poliuretanu przechodzące przez cholewkę w połowie jej długości. Z tyłu buta, na górze, umieszczona została pętla z nylonowej taśmy – ułatwiająca zdejmowanie obuwia oraz jego suszenie, taśma natomiast również nieco stabilizuje but na stopie. System wiązania jest prosty i składa się z czterech par oczek wykonanych z utwardzonego tworzywa sztucznego w dolnej części cholewki oraz czterech przelotek z czarnego poliuretanu w górnej, przez które przepleciono miękkie i grube sznurowadła o okrągłym przekroju. Z takiej samej siatki jak cholewka wykonany został dodatkowo lekko wyściełany język – dzięki temu, nawet jak ułoży się krzywo podczas zakładania buta, nie uciska nogi i nie powoduje dyskomfortu.

Kolejnym elementem jest podeszwa o protektorze z grubsza przypominającym klasyczną Panamę, ale z dodatkowymi licznymi nacięciami, zapewniającymi lepszą przyczepność. Połączenie elastycznego tworzywa EVA oraz gumy pozwoliło uzyskać podeszwę dającą doskonałą amortyzację w różnych warunkach terenowych – dodatkowo łączy się ona ze znajdującą się wewnątrz buta, tuż pod wkładką, warstwą z utwardzonego polipropylenu, nadającą całemu butowi odpowiednią sztywność. Z podeszwy wyprowadzone są nadlewki, chroniące tył oraz przód buta. Choć cała podeszwa jest połączona z cholewką bardzo mocnym klejem, to w OTB zdecydowano się dodatkowo wzmocnić połączenie solidnymi szwami, gdyż wysoka temperatura oraz znaczna wilgotność mogą obniżyć wytrzymałość kleju. I choć w fi rmowych laboratoriach testowano buty w najtrudniejszych warunkach temperaturowych, celowo zdecydowano się na ten krok tak, aby użytkownik był w 100% pewien, że buty nie rozpadną się w najmniej spodziewanym momencie.Ostatnią częścią składową JungleLites jest wkładka, wykonana z gęstej siatki, zapewniającej komfort noszenia oraz odprowadzanie wilgoci oraz tworzywa sztucznego, w kolorze czerwonym, gwarantującego odpowiednią sztywność. Cała wkładka ma specjalne perforacje, aby umożliwić swobodny przepływ wody.Należy w tym miejscu również wspomnieć o pustynnej wersji JL, nazwanej DesertLites. Wykonane są całkowicie w kolorze piaskowym, z plamoodpornego poliuretanu o fakturze zbliżonej do skóry zamszowej, dzięki czemu łatwo się je czyści, a otwory drenażowe pełnią tu funkcję wywietrzników. OTB testowało również wersję JungleLites z górą cholewki w kamuflażu Multicam, ale model ten nie wyszedł poza stadium prób.

THESE BOOTS ARE MADE FOR WALKING

No może niekoniecznie. Wbrew pozorom, JungleLites to solidne buty, opracowane z myślą o specyfi cznych warunkach terenowych i klimatycznych. Doskonale sprawdzają się podczas poruszania w terenie podmokłym oraz w trakcie pokonywania przeszkód wodnych. Woda, która dostanie się do wnętrza buta, błyskawicznie wydostaje się na zewnątrz poprzez komplet otworów drenażowych niezatykających się nawet w gęstym błocie. To, co zostaje w środku, nie chlupie, więc nie zdemaskuje użytkownika. Ze względu na niewielką masę, buty zupełnie nie przeszkadzają w pływaniu, a nawet będą pomagać, gdyż same unoszą się na wodzie! Podczas biegania praktycznie nie czuje się ich na nogach. W trakcie zwykłego marszu, po terenie zalesionym, nie odczuwa się żadnego dyskomfortu, podobnie podczas poruszania się po asfalcie, co w klasycznych Jungle Boots nie należało do przyjemności – jest to zasługa świetnie amortyzującej podeszwy oraz współpracującej z nią wkładki.

Jeżeli można się do czegoś przyczepić, to czas schnięcia siatki – wydawać by się mogło, że tworzywo sztuczne powinno, w warunkach temperatur zbliżonych do 30 stopni Celsjusza, schnąć bardzo szybko, ale w tym przypadku nieco to trwało, zanim buty były całkowicie suche. Należy pamiętać, że JungleLites, ze względu na bardzo miękką górę cholewki, nie zapewniają takiego stopnia ochrony kostki jak inne wysokie buty, i nie powinno się ich stosować w terenie górskim, gdyż może to grozić skręceniem stawu. JL, podobnie jak ich przodek, nie były obuwiem projektowanym pod kątem zapewniania najlepszej ochrony dla stawów – mają być lekkie, umożliwiać stopie swobodne oddychanie w gorącym klimacie, jak najszybciej schnąć i zapewniać ogólny komfort użytkowania. I JungleLites wywiązują się z tych zadań bardzo dobrze. Będą stanowiły doskonałe uzupełnienie wyposażenia indywidualnego żołnierzy operujących w rejonach lasów tropikalnych, ale także dla morskich oddziałów specjalnych działających w rejonie przybrzeżnym. Śmiało można powiedzieć, że to godni następcy Jungle Boots.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!