Pojazdy M-ATV dla polskich specjalsów?
W lipcu br. Departament Obrony Stanów Zjednoczonych opublikował dane dotyczące programu EDA (Excess Defense Articles) za pierwsze półrocze 2014 roku. Pojawiła się w nim jedna pozycja dotycząca Polski, przekazanie naszym siłom zbrojnym używanych samochodów opancerzonych M-ATV. Amerykanie zaproponowali nieodpłatne przekazanie Polakom 45 używanych wozów M-ATV, które były eksploatowane w Afganistanie. Jest to zresztą konstrukcja dobrze znana żołnierzom Wojska Polskiego, którzy wykorzystywali te pojazdy wypożyczone od US Army podczas działań w Afganistanie.
Zobacz także
Militaria.pl Linie oporządzenia - jak efektywnie zarządzać ekwipunkiem?
Rozsądne rozłożenie ekwipunku może nie być łatwą sprawą, szczególnie kiedy bagażu jest sporo. Jednym z najlepszych sposobów na rozplanowanie umiejscowienia przedmiotów jest stosowanie się do zasad linii...
Rozsądne rozłożenie ekwipunku może nie być łatwą sprawą, szczególnie kiedy bagażu jest sporo. Jednym z najlepszych sposobów na rozplanowanie umiejscowienia przedmiotów jest stosowanie się do zasad linii oporządzenia.
Transactor Security Sp. z o.o. Zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych kategorii VTOL w ochronie granic państwowych
Ochrona granic stanowi jedną z podstawowych funkcji państwa. Ich nienaruszalność jest ważnym czynnikiem zapewnienia bytu narodowego i suwerenności kraju. Każde państwo dysponuje określoną organizacją do...
Ochrona granic stanowi jedną z podstawowych funkcji państwa. Ich nienaruszalność jest ważnym czynnikiem zapewnienia bytu narodowego i suwerenności kraju. Każde państwo dysponuje określoną organizacją do ochrony swoich granic, albowiem jest to jeden z najważniejszych czynników, które mają duży wpływ na bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne.
Dariusz Leżała, Transactor Security Sp. z o.o. Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E
Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego...
Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego rozwoju sprzętu specjalistycznego umożliwiającego ich ujawnienie i identyfikację. Naprzeciw tym wymogom wychodzi firma Transactor Security Sp. z o.o., która w ofercie ma najnowsze rozwiązania sprzętowe firm VIDISCO Ltd. oraz Viken Detection.
Poza Polską propozycję przyjęcia wozów M-ATV (162 szt.) wraz z innymi MRAP-ami (MaxxPro i RG-33 HAGA) otrzymała Chorwacja, która tę ofertę przyjęła i w tym roku rozpoczął się proces ich przyjmowania.
Według danych EDA wartość pakietu oferowanego Warszawie oszacowano na 7,7 mln USD, dla porównania cena katalogowa nowych pojazdów wyniosłaby 25,7 mln. Proponowana liczba 45 szt. może wskazywać, że chodzi o przekazanie pojazdów polskim jednostkom specjalnym. Najbardziej prawdopodobnym odbiorcą tych wozów może być JW „Agat”, która ze względu na swoje zadania powinna mieć na wyposażeniu również opancerzone pojazdy minoodporne. Oczywiście trudno oczekiwać, że oferowane przez Amerykanów do przekazania wozy będą w dedykowanej wersji SF. Jednak możliwe będzie, przy wsparciu producenta – firmy Oshkosh Defense, zmodernizowanie i doprowadzenie do standardu odmiany dla jednostek SOF.
Poza Polską propozycję przyjęcia wozów M-ATV (162 szt.) wraz z innymi MRAP-ami (MaxxPro i RG-33 HAGA) otrzymała Chorwacja, która tę ofertę przyjęła i w tym roku rozpoczął się proces ich przyjmowania.
Według danych EDA wartość pakietu oferowanego Warszawie oszacowano na 7,7 mln USD, dla porównania cena katalogowa nowych pojazdów wyniosłaby 25,7 mln. Proponowana liczba 45 szt. może wskazywać, że chodzi o przekazanie pojazdów polskim jednostkom specjalnym. Najbardziej prawdopodobnym odbiorcą tych wozów może być JW „Agat”, która ze względu na swoje zadania powinna mieć na wyposażeniu również opancerzone pojazdy minoodporne. Oczywiście trudno oczekiwać, że oferowane przez Amerykanów do przekazania wozy będą w dedykowanej wersji SF. Jednak możliwe będzie, przy wsparciu producenta – firmy Oshkosh Defense, zmodernizowanie i doprowadzenie do standardu odmiany dla jednostek SOF.
Pierwszy kontrakt na dostawy M-ATV dla wojsk amerykańskich został podpisany w kwietniu 2009 roku. Do tej pory Oshkosh Defence (MRAP All-Terian Vehicle) otrzymał zamówienia na około 10 000 pojazdów, z czego ok. 7500 trafiło do Afganistanu.
Program M-ATV był pierwszym od czasów II wojny światowej, który został zrealizowany w tak krótkim okresie, w ciągu zaledwie roku, od rozpoczęcia poszukiwania nowej kategorii pojazdów do wprowadzenia ich do użytku liniowego. Również skala produkcji, sięgającej tysiąca egzemplarzy miesięcznie, przypominała bardziej wysiłki amerykańskiego przemysłu z czasów ostatniej wojny światowej.
M-ATV to rodzina pojazdów oferujących szereg opcji konfiguracyjnych możliwych do zastosowania w zależności od wymagań operacyjnych. Obecnie obejmuje ona 7 wersji o dwóch rozstawach osi – standardowym i zwiększonym:
-
M-ATV Standard Base (SXB),
-
M-ATV Standard Upgrade (SXU),
-
M-ATV Standard Special Forces (SXF),
-
M-ATV Extended Intervention (EXI),
-
M-ATV Extended Engineer (EXE),
-
M-ATV Extended Command (EXC).
M-ATV według założeń producenta ma być elastyczną platformą, z mnóstwem opcji dostępnych dla każdej podstawowej konfiguracji. Wszystkie wersje, pomimo pewnych różnic konstrukcyjnych związanych głównie z przeznaczeniem, mają te same główne cechy, jak: ochrona na poziomie MRAP, niezależne zawieszenie TAK-4 ISS, wysoka mobilność w trudnym terenie.
Głównym elementem odpowiedzialnym za przeżywalność załogi M-ATV na polu walki jest kabina – cytadela, która została zaprojektowana przez izraelską firmę Plasan i jest produkowana w amerykańskiej filii: Plasan North America. Cechą wyróżniającą izraelskie rozwiązanie, tzw. „kitted hull”, jest zastosowanie łączenia poszczególnych elementów kompozytowego (wielowarstwowego) opancerzenia kadłuba za pomocą śrub zamiast spawów. To pozwala na montaż kabin/nadwozi z gotowych zestawów dostarczanych bezpośrednio do zakładów producenta pojazdu. Dzięki zastosowaniu specjalnej masy uszczelniającej, zmontowane tą metodą nadwozie ma pełną szczelność, co w przypadku wyposażenia pojazdu w system filtrowentylacyjny zapewnia ochronę przed skutkami użycia broni ABC.
Nadwozie M-ATV zostało zoptymalizowane w taki sposób, aby przy ograniczonej masie zapewnić najwyższy możliwy poziom ochrony balistycznej, przeciwminowej oraz przeciw IED. Wewnątrz zostały zamontowane fotele przeciwwybuchowe dla całej załogi, wyposażone w 5-punktowe pasy bezpieczeństwa. Poziom ochrony, szczególnie przeciwminowej, może być zwiększony poprzez instalację zestawu UIK (Underbody Improvement Kit), który w liczbie 8000 szt. został do tej pory wyprodukowany i zamontowany zarówno na nowych pojazdach, jak i używanych już w warunkach bojowych. Zestaw UIK obejmuje następujące elementy:
-
większe koła w rozmiarze 16 00R20,
-
maty podłogowe pochłaniające energię eksplozji,
-
dodatkowy deflektor pod ramą podwozia,
-
ulepszone opancerzenie wnęk kół,
-
boczne wzmocnienia pod podłogą.
Istnieje też wersja zestawu UIK przeznaczona do M-ATV Special Forces.
W ofercie firmy Oshkosh jest również pakiet ulepszeń/modyfikacji (część z nich zastosowana została najpierw w odmianie SFV), który może być montowany zarówno na już używanych pojazdach, jak i na nowo produkowanych. W jego skład wchodzą następujące elementy:
- właz/drzwi umożliwiające dostęp do przestrzeni ładunkowej z wnętrza kabiny,
- większe przednie okna (takie jak w wersji SFV),
- ulepszone zdalnie sterowane szperacze,
- reflektory podczerwieni (IR) przeznaczone do prowadzenia pojazdu w goglach noktowizyjnych,
- zwiększona ilość miejsc przeznaczonych na zapasową amunicję,
- płyta pod skrzynią rozdzielczą,
- osłona skrzyni ładunkowej,
- zestaw osłon przeciwbłotnych (chlapaczy),
- stopnie oraz wzmocnienia/podesty umożliwiające wejście na maskę i stanie na niej,
- zmniejszenie sygnatury dźwiękowej poprzez montaż tłumika (brak go w standardzie).
Każdy M-ATV wyposażony jest również w automatyczny system przeciwpożarowy (AFES), obejmujący wnętrze kabin, komorę silnika, koła oraz zbiornik paliwa.
Podstawowe parametry pojazdu prezentują się następująco:
-
długość (bez koła zapasowego): 5944 mm,
-
szerokość (bez lusterek bocznych): 2489 mm,
-
wysokość (bez wieżyczki gunnera): 2565 mm,
-
masa własna wersji bazowej: od 11 600 kg,
-
DMC: 15 100 kg,
-
ładowność do 1814 kg.
Układ napędowy M-ATV tworzą: 6-cylindrowy silnik wysokoprężny Caterpillar C7 o poj. 7,2 l, osiągający moc 272 kW/370 KM, 6-biegowa automatyczna skrzynia Alison 3500 SP oraz 2-biegowa skrzynia rozdzielczo-redukcyjna Marmon Herrington, realizująca stały napęd wszystkich kół.
Każdy M-ATV wyposażony jest w blokady mechanizmów różnicowych (centralnego oraz w osiach) załączane elektropneumatycznie oraz system centralnego pompowania kół (CTIS) z 4 zaprogramowanymi ustawieniami ciśnień do wyboru, w zależności od warunków terenowych czy masy transportowanego wyposażenia/ładunku. Prędkość maksymalna pojazdu to 105 km/h, a jego zasięg wynosi 500 km.
Ważną cechą pojazdów M-ATV jest ich przystosowanie do montażu różnorodnego wyposażenia, jak systemy łączności, dowodzenia, zakłócania fal radiowych czy uzbrojenia (zdalnie sterowane stanowiska strzeleckie). W związku z tym wozy są fabrycznie wyposażane w stelaże przeznaczone do instalacji radiostacji, uchwyty dla monitorów, gniazda antenowe, odpowiednie okablowanie itp. Pozawala to na dość prostą i szybką integrację wyposażenia wybranego przez użytkownika z pojazdem. M-ATV wyposażane są także w zestawy pozwalające na instalację wyposażenia C4ISR (Command, Communications, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance) oraz wzmocnione baterie umożliwiające pracę urządzeń zasilanych energią elektryczną (chodzi głównie o systemy łączności, dowodzenia oraz rozpoznania) w trybie cichym, tzn. bez włączonego silnika.
Pojazdy M-ATV zostały zamówione przez USSOCOM w specjalnie stworzonej odmianie SFV (Special Forces Vehicle), która powstała w ścisłej współpracy z Amerykańskimi Siłami Specjalnymi. Wersja ta charakteryzuje się m.in. większymi przednimi szybami (obecnie są one montowane we wszystkich nowych M-ATV), tylnym środkowym fotelem przystosowanym do montażu pulpitu dla celowniczego obsługującego zdalnie sterowane stanowisko strzeleckie (RWS), dodatkowymi światłami IR oraz uchwytami i stopniami, drzwiami/włazem pozwalającym na dostęp z wnętrza pojazdu do bagażnika, zabudową skrzyni ładunkowej z systemem szyn montażowych oraz uchwytami do transportu noszy z rannym i dodatkowymi montażami do broni z tyłu. Pozostałe parametry oraz podzespoły, w tym układ napędowy oraz niezależne zawieszenie TAK-4, są takie same jak w innych wersjach M-ATV.
Pojazd w wersji SFV był prezentowany przez Oshkosh Defence w Polsce w 2012, 2013 i 2014 roku.