Improwizowane rakiety śnieżne

Dlaczego nie używamy rakiet śnieżnych powszechnie? 

W Internecie dostępna jest ich cała masa, do wyboru, do koloru. Dlaczego więc bardzo rzadko można spotkać kogoś na szlaku z rakietami śnieżnymi i to nawet nie na nogach, ale przyczepionymi do plecaka na tak zwany czas „W”? Jest coraz więcej świadomych turystów, którzy dbają o swoje bezpieczeństwo nie mówiąc już o miłośnikach survivalu. Przecież komercyjne rakiety śnieżne w swojej konstrukcji i przeznaczeniu mają kolce umożliwiając przemieszczanie się po oblodzonej powierzchni.

Odpowiedź jest stosunkowo prosta. Po pierwsze, cena. Za rakiety śnieżne trzeba zapłacić kilkaset złotych, a za raczki jedynie kilkadziesiąt. Po drugie, może nie waga, ale wielkość rakiet śnieżnych. Raczki od biedy można schować do kurtki lub plecaka, a rakiety zajmują więcej miejsca. Najważniejszy jednak powód to główne przeznaczenie rakiet śnieżnych, które służą do przemieszczania się po śniegu poza szlakiem, ubitą ścieżką. Rakiety śnieżne mają poprzez swoją budowę rozłożyć ciężar użytkownika, uniemożliwić zapadanie się w śniegu, a umożliwić mu sprawne przemieszczanie się przy minimalnym wysiłku w stosunku do braku rakiet śnieżnych. To ich najważniejsza zaleta. 

Przeczytaj także: Gogle OPC serii Vogel - dla entuzjastów survivalu i nie tylko >>

Kto używa rakiet śnieżnych? 

Od kilku lat nie mamy w naszym kraju srogich zim, które obfitują bardzo dużymi opadami śniegu, a sam śnieg nie zalega już na terenie przez kilka miesięcy, tylko występuje przez dłuższy czas z reguły na południu kraju. Biorąc to pod uwagę, rakiety śnieżne są używane przez wszystkich tych, którzy mają potrzebę sprawnego przemieszczania się po pokrywie śnieżnej z dala od wyznaczonych dróg i szlaków. Są alternatywą dla nieumiejących jeździć na nartach skiturowych, na których poruszamy się szybciej oraz sprawniej, natomiast wymagany jest czas do nauki jazdy. Rakiety śnieżne nie wymagają żadnych umiejętności, zakładasz i idziesz. W ratownictwie na wyposażeniu mają je ratownicy TOPR oraz GOPR, choć zdecydowanie częściej jako środek transportu wybierają narty oraz skutery śnieżne. Wojsko używa rakiet śnieżnych przede wszystkim w tych jednostkach, które biorą udział w szkoleniach zimą w górach ze względu na prostotę, skuteczność jako alternatywę dla nieumiejących jeździć na nartach. Rakiet śnieżnych używają wszyscy ci, którym nie po drodze jest po wyznaczonych ścieżkach i szlakach.

Czy pierwsze użycie rakiet śnieżnych ułatwiło mi prace? 

Z rakietami śnieżnymi spotkałem się po raz pierwszy kilkanaście lat temu podczas służby na kompanii rozpoznawczej w 25. Brygadzie Kawalerii Powietrznej. W związku z dużymi opadami śniegu, była to jedyna możliwość realizacji zajęć, więc chodziliśmy na rakietach. Pamiętam taką zabawną sytuację, że jak to w wojsku, a szczególnie w zwiadzie bywało, przywiązywało się dużą wagę do maskowania siebie oraz sprzętu i wyposażenia. Była taka dobra zasada, że zwiadowca jak nie miał co robić, to najlepiej by było, aby poprawił, zmienił lub uzupełnił maskowanie. Zatem w okresie zimowym szkoliliśmy się, używając maskowania zimowego, czyli „maskałatów” - białej odzieży maskującej, pokrowców na plecaki i hełmy itp. Jakież było moje zdziwienie, że wojsko zamówiło rakiety śnieżne koloru zielonego i to była jedna z nielicznych rzeczy, która demaskowała nasze działania pod względem koloru.

W trakcie przemieszczania musimy posiąść umiejętność poradzenia sobie w przypadku, gdy z jakichś powodów stracimy lub zagubimy nasze narty bądź rakiety śnieżne lub zaskoczy nas pogoda. Tak było podczas jednego z moich wypadów w góry, gdzie spadło więcej śniegu niż było prognozowane i żeby zejść z gór, przez jeden odcinek musiałem wykonać improwizowane rakiety śnieżne.

Tak naprawdę jednak po raz pierwszy z improwizowanymi rakietami śnieżnymi spotkałem się podczas etapu zimowego kursu dla instruktorów SERE. Zanim przejdziemy do opisu, jak zrobić improwizowane rakiety śnieżne, opiszę sytuację, która miała miejsce właśnie podczas tego kursu. Mamy tendencję do tego, że jak czegoś nie znamy albo nie mieliśmy z czymś do czynienia, to od razu jesteśmy nastawieni negatywnie. Tak właśnie było z nauką budowy improwizowanych rakiet śnieżnych, od kształtu potocznie nazwanych przez żołnierzy nerkami. W zespole czteroosobowym mieliśmy do wykonania trzy pary rakiet, tzw. „nerki”, i jeden z nas miał komercyjne rakiety śnieżne. Podczas przemieszczenia pierwszy z nas nawigował i on miał rakiety komercyjne. Podczas marszu jednemu szkolonemu rozpadły się rakiety, ponieważ nie zastosował odpowiedniego wiązania, drugi wykonał za wielkie i za ciężkie rakiety i nie był w stanie już dalej się przemieszczać. Po dojściu do wyznaczonego miejsca, trzeba było się wrócić po kolegów, którzy zostali ok. 100 metrów przed bazą. Niby to niedużo, ale nie zrozumie tego ten, kto nie próbował pokonać takiego terenu pod górę, gdzie każdy krok to było zapadnięcie się po pas z 25-kilogramowym plecakiem. Jaki wniosek z tej historii? Po pierwsze, nie bądź negatywnie nastawiony do czegoś, czego nie znasz lub czego nie robiłeś. Po drugie, w survivalu diabeł tkwi w szczegółach. Uważaj jak ktoś coś pokazuje lub tłumaczy bo możesz przeoczyć bardzo ważny szczegół. Po trzecie, praktyka czyni mistrza, nie zrażaj się porażką za pierwszym drugim lub trzecim razem, bądź cierpliwy, a na pewno osiągniesz zamierzony cel.

Jak zrobić improwizowane rakiety śnieżne ?

Pierwszym rodzajem improwizowanych rakiet śnieżnych będą wspomniane już wcześniej tzw. „nerki”. Zasada budowy jest dość prosta. Zależy nam, aby wykonać dwa nie za wielkie owale w kształcie nerek. Wielkość ma znaczenie, bo to nie wianek do przeprawy na wodzie. Uczymy się na błędach tych, którzy je popełnili. Pamiętajmy również, że im owal większy i cięższy, tym trudniej będzie nam się przemieszczać. Wielkość jest istotna, aby nie wymuszała na nas nienaturalnego rozstawienia nóg podczas przemieszczania. Do budowy używamy materiału, który mamy dostępny pod ręką, mogą to być cienkie gałęzie świerku, brzozy, buku i innej roślinności, która będzie elastyczna i da się wygiąć. Układamy na ziemi nasz materiał, formujemy wałeczek i owijając sznurkiem tworzymy cygaro. Po sformowaniu owalnej nerki dodajemy dwie poprzeczki z żywego drewna, żeby nie pękło pod naszym ciężarem pod piętą i jedną poprzeczkę pod śródstopie. Natomiast nie jest to reguła. Jeżeli dysponujemy cienkimi patykami, możemy dać nawet dwie poprzeczki z przodu. Założenie jest takie, aby skupić się na wytrzymałości materiału, a nie na ilości, i nie jest to wartość stała. Rozstaw uzależniony jest od wielkości obuwia. Staramy się, aby ułożenie buta i nacisk na rakietę były w centralnej części. Należy pamiętać, żeby starać się wykonać dwie rakiety o podobnym kształcie oraz wadze. Wykonanie tych rakiet jest czasochłonne. Czas potrzebny do wykonania dla jednej osoby to do czterech godzin. Czasy podane do budowy wszystkich rakiet śnieżnych opisanych w tym artykule są orientacyjnie, ponieważ jest dużo zmiennych, takich jak doświadczenie, temperatura, bierzemy pod uwagę także to, czy wykonujemy prace na zewnątrz, czy w schronieniu z dostępem do źródła ciepła, jaka jest dostępność materiałów i sznurka oraz jakie mamy umiejętności zastosowania odpowiednich wiązań.

Jak zrobić improwizowane rakiety śnieżne ?

Pierwszym rodzajem improwizowanych rakiet śnieżnych będą wspomniane już wcześniej tzw. „nerki”. Zasada budowy jest dość prosta. Zależy nam, aby wykonać dwa nie za wielkie owale w kształcie nerek. Wielkość ma znaczenie, bo to nie wianek do przeprawy na wodzie. Uczymy się na błędach tych, którzy je popełnili. Pamiętajmy również, że im owal większy i cięższy, tym trudniej będzie nam się przemieszczać. Wielkość jest istotna, aby nie wymuszała na nas nienaturalnego rozstawienia nóg podczas przemieszczania. Do budowy używamy materiału, który mamy dostępny pod ręką, mogą to być cienkie gałęzie świerku, brzozy, buku i innej roślinności, która będzie elastyczna i da się wygiąć. Układamy na ziemi nasz materiał, formujemy wałeczek i owijając sznurkiem tworzymy cygaro. Po sformowaniu owalnej nerki dodajemy dwie poprzeczki z żywego drewna, żeby nie pękło pod naszym ciężarem pod piętą i jedną poprzeczkę pod śródstopie. Natomiast nie jest to reguła. Jeżeli dysponujemy cienkimi patykami, możemy dać nawet dwie poprzeczki z przodu. Założenie jest takie, aby skupić się na wytrzymałości materiału, a nie na ilości, i nie jest to wartość stała. Rozstaw uzależniony jest od wielkości obuwia. Staramy się, aby ułożenie buta i nacisk na rakietę były w centralnej części. Należy pamiętać, żeby starać się wykonać dwie rakiety o podobnym kształcie oraz wadze. Wykonanie tych rakiet jest czasochłonne. Czas potrzebny do wykonania dla jednej osoby to do czterech godzin. Czasy podane do budowy wszystkich rakiet śnieżnych opisanych w tym artykule są orientacyjnie, ponieważ jest dużo zmiennych, takich jak doświadczenie, temperatura, bierzemy pod uwagę także to, czy wykonujemy prace na zewnątrz, czy w schronieniu z dostępem do źródła ciepła, jaka jest dostępność materiałów i sznurka oraz jakie mamy umiejętności zastosowania odpowiednich wiązań.

Kolejny rodzaj rakiet śnieżnych to tzw. „łezki”, w tym przypadku na zdjęciach przedstawiono rakiety wykonane przez kolegę instruktora SERE w trakcie szkolenia w górach. Przy budowie wykorzystano drewno świerkowe. Poprzeczki zostały wykonane na takich samych zasadach jak przy budowie tzw. „nerek”. Staramy się do poprzeczek użyć ten sam „materiał” co do budowy stelaża. Dwie poprzeczki pod piętę i jedną pod śródstopie. Mocowanie butów, a przez to nacisk, jest przesunięte na przód rakiety śnieżnej. Wykonanie jest bardzo czasochłonne, czas budowy przez jedną osobę takich rakiet to ok. 7 godzin, wymaga to umiejętności zastosowania odpowiedniego wiązania. Rakiety typu „łezka” możemy starać się zrobić z innego materiału, np. leszczyny, a do wiązania zastosować paracord.

Najprostszym i najszybszym ze sposobów wykonania improwizowanych rakiet śnieżnych jest zrobienie tzw. „alladynek”. Do wykonania rakiet wykorzystujemy w głównej mierze drewno ze świerków. Na każdą rakietę wykorzystujemy cztery gałęzie o średnicy maksymalnie kciuka. Poprzeczki podkładek pod buty wykonujemy na zasadach opisanych przy budowie „nerek” i „łez”. Mocowanie poprzeczek pod buty i przez to nacisk jest przesunięty na tył rakiety śnieżnej. Gałęzie z przodu rakiety wiążemy razem i za pomocą dostępnego sznurka, podciągamy do siebie i wiążemy pod kolanem, nadając charakterystyczny kształt, uniemożliwiając mimo przesuniętemu środkowi ciężkości wbijanie się czubków rakiet podczas przemieszczania. Czas potrzebny do wykonania przez jedną osobę jednej pary rakiet wynosi do dwóch godzin. 

Umiejętność wykonania jakichkolwiek improwizowanych rakiet w jakimkolwiek kształcie czy przy użyciu jakiegokolwiek materiału będzie wielkim sukcesem. Celem jest umożliwienie przemieszczania się często z obciążeniem. Uważam, że najważniejszą wiedzą, jaką należy posiąść w tej dziedzinie, jest umiejętność zastosowania odpowiednich wiązań i węzłów. Jak już pisałem, w survivalu diabeł tkwi w szczegółach. Warto choć raz wykonać tylko jedną rakietę, żeby zobaczyć, o co chodzi. Pamiętajmy, że planując naszą obecność w rejonach o dużych opadach śniegu, mimo że jesteśmy przygotowani świetnie pod względem sprzętowym, musimy być gotowi na improwizację. Prawdziwy survival to nie taki, kiedy mamy wszystko i kontrolujemy sytuację, tylko wtedy, kiedy zgubiliśmy/straciliśmy narty, rakiety albo pogoda nas zaskoczyła, musimy improwizować i nic nie idzie po naszej myśli. W cenie nie są gadżety za „miliony”, tylko nasza wiedza, umiejętności, praktyka i to co mamy w kieszeni. W artykule zostały opisane tylko niektóre rodzaje improwizowanych rakiet śnieżnych, z którymi spotkał się autor i nie wyczerpują one tematu oraz zagadnienia.