Wyposażenie żołnierzy na wojnie rosyjsko-ukraińskiej

Wyposażenie żołnierzy walczących na wojnie w Ukrainie

Niniejszy artykuł został poświęcony elementom wyposażenia ochronnego żołnierzy, wykorzystywanym zarówno przez siły zbrojne walczących stron, jak i państw niezaangażowanych bezpośrednio w konflikt, ze szczególnym uwzględnieniem sił specjalnych.

Federacja Rosyjska posiada potencjał militarny wielokrotnie przewyższający potencjał ukraiński w aspekcie ilościowym. Nie ulega wątpliwości, że filarami obronności Ukrainy są niegasnące morale Ukraińców, przewaga znajomości terenu oraz jakość i wolumen wsparcia, udzielanego przez społeczność międzynarodową. W odniesieniu do zdolności Ukraińców do obrony państwa przed agresorem, którego potęga militarna teoretycznie ustępuje wyłącznie Stanom Zjednoczonym Ameryki, z frontu wojny rosyjsko-ukraińskiej płyną szczególnie istotne informacje, pozwalające na weryfikację efektywności i przydatności sprzętu i wyposażenia. 

Jaką rolę odgrywa hełm?

Rolą hełmu jest ochrona głowy poprzez wykorzystanie krzywizny, zwiększającej szansę na zmianę toru lotu pocisku lub odłamka oraz wykorzystania konstrukcji do amortyzacji uderzenia. W związku z powyższym, najgroźniejszymi są postrzały padające pod kątem zbliżonym do 90º do powierzchni hełmu i spowodowane przez pociski o wysokiej energii kinetycznej. Nawet w przypadku braku penetracji osłony balistycznej hełmów o wysokiej klasie kuloodporności (np. IV), punktowe oddziaływanie pocisku karabinowego 

lub pośredniego z dużym prawdopodobieństwem doprowadzić może do przerwania rdzenia kręgowego lub uszkodzenia mózgu. Jednak hełmy zbudowane z kevlaru lub innych materiałów o podobnej lub lepszych właściwościach sprężystości istotnie zwiększają bezpieczeństwo najważniejszego organu człowieka przed postrzałem z amunicji pistoletowej lub większości odłamków. Wojna rosyjsko-ukraińska udowadnia wielodekadową prawidłowość współczesnych i najnowszych wojen, w których to artyleria zadaje największe straty przeciwnikowi, w związku z czym hełmy odgrywają szczególnie istotną rolę w zwiększaniu poziomu ochrony głowy przed odłamkami z ostrzału artyleryjskiego, spadającym gruzem czy upadkiem żołnierza na niebezpieczną powierzchnię.  

W kontekście wielkopowierzchniowych zniszczeń Ukrainy, będących rezultatem ostrzału rakietowego i artyleryjskiego, nawet hełm zbliżony właściwościami do hełmów wykorzystywanych w budownictwie będzie stanowił lepszą ochronę głowy przed wieloma urazami spowodowanymi przebywaniem w niebezpiecznym otoczeniu, aniżeli nieosłonięta czaszka.

Dla sił specjalnych, operujących na Ukrainie, hełm odgrywa ważną rolę w ergonomicznym montażu optyki noktowizyjnej i termowizyjnej, dającej szczególną przewagę w działaniach nocnych lub w warunkach zadymienia, zwłaszcza nad przeciwnikiem praktycznie nieuzbrojonym w tak zaawansowane oprzyrządowanie optyczne.

Sprzęt, który najlepiej ochroni oczy i twarz

Wysokiej klasy okulary czy gogle balistyczne są w stanie ochronić narząd wzroku przed bezpośrednim uszkodzeniem nie tylko przed odłamkami, ale w niektórych przypadkach, krzywizna soczewki i sprężystość konstrukcji pozwoliła na zmianę toru lotu pocisków z broni palnej. Nawet najbardziej rozwinięte państwa rezerwują przede wszystkim dla żołnierzy sił specjalnych, wyposażając żołnierzy innych rodzajów sił zbrojnych w znacznie mniej zaawansowane technologiczne osłony oczu albo rezygnując z takiego wyposażenia.

W warunkach pola walki obejmującego w szczególności tereny zurbanizowane, nawet okulary czy gogle nieposiadające właściwości balistycznych są istotne w kontekście zmniejszenia narażenia oczu na pył, dym czy kontakt wrażliwego narządu z jakąkolwiek inną niebezpieczną materią.

Co istotne, udokumentowane są liczne przypadki wykorzystywania także ochrony twarzy za pomocą spopularyzowanych przez airsoft czy paintball maski typu stalker. Równolegle do ochrony twarzy za pomocą siatki, zaletą takiego rozwiązania są dodatkowe maskowanie twarzy, dobre odprowadzanie pary z ust użytkownika, brak utrudnienia komunikacji werbalnej czy niska cena i prostota produkcji.

Wkłady balistyczne ratują życie

Warto podkreślić, że produkowane współcześnie płyty kuloodporne IV klasy są w stanie zatrzymać pocisk naboju 7,62x51 mm NATO pod warunkiem, że zostały prawidłowo wykonane oraz nie są przeterminowane. W szczególności to osobom oferującym przeterminowane wkłady balistyczne za kwoty absolutnie nieadekwatne do przydatności przeterminowanej płyty kuloodpornej, warto przypomnieć, że wraz z upływem czasu od okresu oznaczonego przez producenta, płyta kuloodporna wykonana z kevlaru lub podobnego materiału traci zdolność do ochrony przed pociskami z górnej granicy wytrzymałości.

Przeczytaj także: Broń wojny ukraińskiej >>

Uczciwym osobom, rzeczywiście dążącym do wspierania walczącej Ukrainy, autor poleca lekturę źródeł o cywilnych wkładach balistycznych, które w praktyce nie odbiegają właściwościami ochronnymi od wojskowych odpowiedników, ale są legalne względem zakupu i posiadania w kontekście polskiego prawa. Co istotne, w obliczu ukraińskiego popytu na płyty kuloodporne oraz skromnych zasobów, Ukraińcy samodzielnie wykonywali wkłady stalowe, które okazywały się być skuteczną barierą ochroną przed pociskami z nabojów pośrednich.

Doświadczenia ukraińskiego pola walki zmieniły preferencje żołnierzy względem kamizelek przenoszących płyty kuloodporne, skłaniając ku pełniejszej osłonie torsu. Zarówno płyty przednie i tylne, jak i wkłady balistyczne do cummerbundów czy kołnierzy okazują się bardziej kompatybilne z potrzebami żołnierzy w froncie wojny rosyjsko-ukraińskiej.

Nie ulega wątpliwości, że specyfika działań prowadzonych przez siły specjalne niejednokrotnie uzasadnia zmniejszenie powierzchni ciała chronionej przez wkłady kuloodporne na rzecz większej mobilności i mniejszej masy przenoszonego sprzętu, przez co nawet silnie zbudowani żołnierze z powodzeniem będą stosować płyty SAPI rozmiaru S czy M.

Czym ochronić kolana i łokcie?

Tysiące lat ewolucji nie doprowadziły do wzrostu odporności ciała człowieka na destrukcyjne oddziaływanie broni miotającej, ze szczególnym uwzględnieniem broni palnej. Dotychczas nie odkryto lepszego sposobu na uniknięcie śmiertelnie groźnych efektów postrzału, aniżeli unikanie doprowadzenia do sytuacji wystawienia się na strzał.

Elementem walki, istotnie statystycznie zmniejszającym szansę na postrzał, jest przyjęcie pozycji minimalizującej przekrój ciała z kierunku ostrzału. Zarówno pozycja klęcząca, jak i leżąca może być źródłem zróżnicowanych urazów. Między innymi dlatego, odnalezienie na polskim rynku ochraniaczy kolan renomowanych producentów, nie jest tak łatwym zadaniem, jakim było przed wybuchem wojny rosyjsko-ukraińskiej.  

Warto podkreślić, że jeden z polskich producentów od wielu lat plasuje się w światowej czołówce ochraniaczy, które były na wyposażeniu najlepszych sił specjalnych świata. Co istotne, nawet niewielkie zranienie penetrujące skórę człowieka, w warunkach bojowych może być przyczyną poważnej infekcji a w rezultacie śmierci.

Gruz, szkło, ostre kamienie, roztrzaskane materiały a nawet ostra krawędź dowolnego przedmiotu może być przyczyną zakażenia, które w warunkach oddalenia od profesjonalnej pomocy medycznej, może skończyć się śmiercią czy nawet koniecznością amputacji. W tym kontekście, zwłaszcza terenie zurbanizowanym, ochraniacze łokci stają się coraz popularniejsze również w regularnych siłach piechoty. 

Jak ważna jest ochorna dłoni?

Rękawice stosowane przez siły specjalne muszą spełniać wysublimowane normy, dotyczące właściwości ochronnych, zdatności do użycia w technikach linowych czy zapewniających komfort i skuteczność obsługi broni.

Rękawice stanowią dodatkową barierę chroniącą przed innymi negatywnie oddziałującymi czynnikami, chroniąc przed poparzeniem, odmrożeniem, wykazując brak przewodnictwa prądu czy umożliwiając używanie ekranów dotykowych bez konieczności ich ściągania.

Dla Ukrainy, ponoszącej wielomiliardowe inwestycje w obronność i wielomiliardowe straty, wynikające z działań wojennych, powszechny zakup drogich i zaawansowanych technologicznie rękawic jest nieracjonalny ekonomicznie.

Nawet najprostsze rękawice (taktyczne), zapewniające jakąkolwiek ochronę dłoni w szczególności przed nagrzanymi elementami broni palnej czy czynnikami atmosferycznymi, pozwalają złagodzić negatywne oddziaływanie licznych czynników, w tym surowych warunków ukraińskiej zimy.

Podsumowanie

Pomimo faktu, że dotychczasowe prawidłowości wojny rosyjsko-ukraińskiej nie wprowadzają rewolucji w zakresie indywidualnych środków ochrony balistycznej ani też w zakresie pozostałych elementów oporządzenia ochronnego, to pozwalają 

na wskazanie prawdopodobnych kierunków zmian w zamyśle wykorzystania takiego sprzętu. Przede wszystkim, najprawdopodobniej nastąpi zwrot ku możliwie najpełniejszej ochronie balistycznej torsu, szyi i głowy, z uwagi na dążenie do zmniejszenia liczby ran zadawanych przez odłamki.

Podobnie w przypadku ochraniaczy, niezintegrowane ze spodniami ochraniacze kolan zazwyczaj lepiej chronią narażone na uszkodzenia duże stawy nóg, a w przypadku uszkodzenia ochraniaczy czy spodni, państwo poniesienie mniejsze koszty wymiany. 

Niebezpieczne warunki bytowania i walki w zniszczonych terenach zurbanizowanych nadają dynamice wzrostowi popularności ochraniaczy łokci. Zastosowanie masek typu stalker, chociaż może być uznane za novum, najprawdopodobniej wynika z niedostatecznie wysokich możliwości finansowych Ukrainy w kontekście wyposażenia wielotysięcznej armii.

Nie ulega wątpliwości, że wojna rosyjsko-ukraińska weryfikuje wiele niepopartych empirią teorii, dotyczących charakterystyki współczesnego pola walki. Nawet w przypadku braku istotnych zmian, kluczowym pozostaje potwierdzenie przydatności sprzętu doświadczeniem bojowym. 

Zdjęcia o charakterze ilustrującym. źródło: SBU, UASOF

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!