Special-Ops.pl

Zaawansowane wyszukiwanie

MSPO 2015 (cz.1)

Relacja z XXIII Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego cz. I

Fot. Mateusz J. Multarzyński, Błażej Bierczyński, arch. Organizatora

Fot. Mateusz J. Multarzyński, Błażej Bierczyński, arch. Organizatora

Tradycją MSPO są Wystawy Narodowe, które towarzyszą imprezie od 2004 roku. Dotychczas swój potencjał obronny oraz wyposażenie prezentowały Niemcy, Francja, Izrael, USA, Szwecja, Państwa Grupy V4, Wielka Brytania, Włochy i Turcja. Tegorocznemu MSPO towarzyszyła Wystawa Narodowa przemysłu obronnego Norwegii, podczas której swoją ofertę zaprezentowało kilkanaście firm z tego kraju. Jednym z honorowych gości ceremonii otwarcia była minister obrony Norwegii Ine Eriksen Søreide.

Zobacz także

RTcom NoizeBarrier ™ Range SA - aktywne ochronniki słuchu

NoizeBarrier ™ Range SA - aktywne ochronniki słuchu NoizeBarrier ™  Range SA - aktywne ochronniki słuchu

Model NoizeBarrier™ Range SA zaprojektowany został z myślą o wykorzystaniu przez wojsko i strzelców specjalistów oraz stanowi topowe słuchawki dla wymagających zaawansowanej ochrony słuchu bez opcji komunikacji...

Model NoizeBarrier™ Range SA zaprojektowany został z myślą o wykorzystaniu przez wojsko i strzelców specjalistów oraz stanowi topowe słuchawki dla wymagających zaawansowanej ochrony słuchu bez opcji komunikacji radiowej.

RTcom NoizeBarrier™ TAC Aktywne ochronniki słuchu z funkcją komunikacji

NoizeBarrier™ TAC Aktywne ochronniki słuchu z funkcją komunikacji NoizeBarrier™ TAC Aktywne ochronniki słuchu z funkcją komunikacji

Model NoizeBarrier™ TAC to pierwsze w pełni modularne słuchawki taktyczne z opcją komunikacji, wykorzystujące wiodące w branży rozwiązania z zakresu ochrony słuchu oraz zaawansowanej świadomości sytuacyjnej...

Model NoizeBarrier™ TAC to pierwsze w pełni modularne słuchawki taktyczne z opcją komunikacji, wykorzystujące wiodące w branży rozwiązania z zakresu ochrony słuchu oraz zaawansowanej świadomości sytuacyjnej 360° dla sprawniejszego podejmowania decyzji w środowisku taktycznym.

Redakcja Korea Południowa po raz drugi z Wystawą Narodową na MSPO

Korea Południowa po raz drugi z Wystawą Narodową na MSPO Korea Południowa po raz drugi z Wystawą Narodową na MSPO

Pojawienie się azjatyckiego partnera w roli Kraju Wiodącego podczas tegorocznego Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego to naturalny krok, Polska zdecydowała się na zakup olbrzymiej ilości sprzętu...

Pojawienie się azjatyckiego partnera w roli Kraju Wiodącego podczas tegorocznego Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego to naturalny krok, Polska zdecydowała się na zakup olbrzymiej ilości sprzętu z tego kraju.

Nasz przegląd targowych nowości oraz ciekawych rozwiązań zaprezentowanych na MSPO zaczynamy od wybranych elementów  z szerokiej oferty prezentowanych systemów uzbrojenia strzeleckiego oraz wyposażenia indywidualnego.

W następnym numerze będziemy kontynuować przegląd wyposażenia indywidualnego,  a wzbogacimy go o cięższy sprzęt oraz relację z wystawy Wojsk Specjalnych.

ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ Z TARGÓW >>>

FB „Łucznik” – MSBS

Radomska Fabryka Broni po raz pierwszy zaprezentowała całą rodzinę karabinków systemu MSBS-5,56 w układzie klasycznym (MSBS-5,56K), jak i bezkolbowym bull-pup (MSBS-5,56B) oraz na osobnym stanowisku wszystkie wchodzące w jego skład komponenty.

Rozwijany w ramach projektu RAWAT Modułowy System Broni Strzeleckiej był już wielokrotnie opisywany na kolejnych etapach prac, wystarczy więc przypomnieć, że to świetnie zaprojektowana, zwłaszcza pod względem ergonomicznym, konstrukcja, łatwo konfigurowalna do pożądanych odmian, wybijająca się nawet na tle najnowocześniejszych odpowiedników uznanych zachodnich producentów.

W tym roku - oprócz kbk podstawowego z lufą o długości 406 mm (także z podwieszonym granatnikiem jednostrzałowym GP do amunicji 40 mm x 46SR), która zdobyła na MSPO 2015 nagrodę Defender - pokazano jego odmianę wyborową z lufą precyzyjną, zakończoną urządzeniem wylotowym dostosowanym do szybkiego mocowania tłumika dźwięku (a docelowo z precyzyjnym spustem dwuoporowym i celownikiem optycznym), odmianę mającą pełnić funkcję kbk maszynowego (na wzór IAR – „SPECIAL OPS” nr 3/2012), zasilanego z magazynków o większej pojemności, z cięższą lufą dostosowaną do prowadzenia intensywnego ognia ciągłego oraz – nareszcie – również subkbk z krótką 256-m lufą ze szczelinowym, otwartym urządzeniem wylotowym.

W odmianie bezkolbowej lufa w całości jest okryta łożem (w przyszłości ma być zakończona specjalnym moderatorem o większych wymiarach, który będzie kierował gazy wylotowe do przodu, a nie rozpraszał na boki oraz tłumił częściowo huk wystrzału i lepiej płomień wylotowy).

Od końca br. wybrane wersje pierwszych prototypowych egzemplarzy MSBS trafią do testów wojskowych, a seryjnie produkowane powinny wejść do uzbrojenia WP za dwa lata.

Czytaj też: MILIPOL PARIS 2015 >>>

Works 11 – KAC

Polski przedstawiciel znanej firmy Knight’s Armament Company z Florydy, której broń trafiała już do arsenału naszych Wojsk Specjalnych (karabiny snajperskie SR-25/M110 SASS, a wcześniej pierwsze M4 w JW GROM), przygotował na tegorocznym MSPO jedną z najciekawszych ekspozycji broni lekkiej, z największym udziałem produktów amerykańskiej KAC. Były to znane z wysokiej jakości wersje kbk M4 – 5,56-mm SR-16E3 Mod 2 (CQB z lufą 11,5-calową i Carbine z 14,5-calową, w obu przypadkach o chromowanym przewodzie, z urządzeniem wylotowym QDC Signature Reduction Devices, okryte aż do niego łożem URX4 z otworami montażowymi typu KeyMod) oraz najnowsze odmiany 7,62-mm SR-25, czyli E2 APR (Advanced Precision Rifle/M110A2 z lufą długości 20 cali) i APC (Advanced Police Carbine/M110K1 i K2 z 16-calową) o podobnych cechach, proponowane przez śląskiego dystrybutora w dialogu technicznym przed przyszłym przetargiem na następcę starych karabinów wyborowych SWD w WP.

Warto zaznaczyć, że skrócone M110 SASS z kolbą teleskopową Magpul ACS, czyli M110K1 dopasowany do oczekiwań stawianych przez US Army kompaktowej broni snajperskiej CSASS (Compact Semi-Automatic Sniper System), a używany już m.in. przez Marine Raiders, trafił ostatnio do arsenałów JW Formoza i JW Komandosów. Wszystkie te typy broni KAC mają obustronne manipulatory, mogą być też zaopatrzone w ciekawe urządzenia wylotowe MAMS, dostosowane do szybkiego montażu tłumika QDC. Chyba największe zainteresowanie na stoisku Works 11 wzbudzał jednak prezentowany po raz pierwszy w naszym kraju, bardzo obiecujący, lekki 5,56-mm rkbkm Stoner LMG dla sił specjalnych (patrz: publikacja pt. „KAC Stoner LMG” - s.38).

Cenzin – B&T AG

Na stoisku warszawskiej spółki Cenzin jak zwykle można było obejrzeć szeroką ofertę broni renomowanych zachodnich producentów, m.in. szwajcarskiej firmy B&T AG, belgijskiej FN Herstal (w tym samopowtarzalne karabiny wyborowe SCAR-H TPR) i amerykańskiej Barrett Firearms Manufacturing.

Ta ostatnia, tak jak w ubiegłym roku, promowała w Kielcach powtarzalny karabin snajperski MRAD na amunicję .338 LM i .308 Winchester oraz karabinki REC-7 Gen II, strzelające nabojami 5,56 mm NATO lub 6,8 mm SPC, czyli zgrabne wersje M4 z pokryciem Cerakote czarnej i zielonej barwy, z tłokowym systemem gazowym, lufami od 9,25 do 16 cali w łożach KeyMod, z kolbami Magpul MOE.

Udana rodzina policyjnej broni marki B&T – poza znanym 9-mm pm MP9 („SPECIAL OPS” nr 11–12/2010), nowym pm APC9 („SPECIAL OPS” nr 2/2012) na nabój  9 mm Parabellum i 5,56-mm kbk APC223 – przyciągała uwagę propozycjami odmiennych modułów kolb, zwłaszcza nową wysuwaną do APC9 na luźne podobieństwo do tych z HK MP5, z dwoma położeniami pośrednimi.

MK Szuster – SIG Sauer

Polski reprezentant renomowanej szwajcarsko-niemieckiej firmy SIG Sauer, warszawski MK Szuster, wystawił w tym roku m.in. wariant karabinu SIG716, oznaczony CQB, który wpasowuje się w rosnącą ostatnio popularność broni indywidualnej na silną amunicję 7,62 mm NATO z bardzo krótkimi lufami – w tym przypadku tylko 12 cali – do działań szturmowych na bliskich odległościach i operowania w ograniczonych przestrzeniach, gdy potrzebny jest ogień pociskami o dużej mocy i przebijalności (niedawno podobną wersję HK417A2 zamówiła także polska policja).

Zasilany z polimerowych magazynków Magpul PMAG i zaopatrzony w nową kolbę ESBL (Enhanced SOPMOD Buttstock Lite) od ARK Defense Group subkarabin SIG716 CQB to, jak pozostałe z tej serii i 5,56-mm SIG516, broń z tłokiem gazowym o krótkim skoku, ze zdublowanymi przyciskami zwalniania magazynka i dźwigniami bezpiecznika-przełącznika rodzaju ognia.

Ten producent również chce zaoferować swą konstrukcję w rywalizacji na następcę SWD w WP.

Po nieudanym starcie w podobnym konkursie w Czechach firma znacząco ulepszyła swój SIG716 DMR GEN2, kładąc nacisk na poprawę niezawodności i zmniejszenie masy w porównaniu do poprzedniej generacji, a tymczasem odnosi sukcesy w zdobywaniu kolejnych klientów na swe kbk SIG556 wśród policyjnych jednostek specjalnych, od Wielkiej Brytanii i Turcji, po Kolumbię i Tajlandię.

Czytaj też: Targi Europoltech 2015 >>>

Cenrex – HK

W namiotowym stoisku warszawskiej spółki CENREX tradycyjnie królowały produkty renomowanej niemieckiej firmy Heckler & Koch GmbH, wśród których – ze względu na rozpowszechnienie w jednostkach specjalnych polskiej policji i ABW 5,56-mm kbk G36 – warto odnotować możliwość zmodernizowania dotychczasowych egzemplarzy przez zaopatrzenie ich w nowe składane kolby szkieletowe IdZ o regulowanej długości i bace, wprowadzenie dźwigni zwalniającej zespół ruchomy z tylnego położenia wewnątrz kabłąka spustowego oraz nowe aluminiowe łoża szynowe (z otworami KeyMod), które debiutowały w 2014 r. na cywilnych HK243 S TAR. W ofercie polskiego przedstawiciela jest też dwuoporowy mechanizm spustowy do HK416.

ZM Tarnów – UKM

Zakłady Mechaniczne „Tarnów” SA były jednym ze zdobywców tegorocznych głównych nagród na MSPO Defender – doceniono dokonaną przez nie modernizację 7,62-mm UKM-2000P, zamówionych już dla WP przez Inspektorat Uzbrojenia MON w liczbie 378 sztuk, z których pierwsze 60 ma trafić do jednostek jeszcze w tym roku. Zaakceptowane modyfikacje na pewno stanowią postęp, lecz wiele wprowadzonych rozwiązań trudno nazwać szczególnie udanymi, a w dodatku MON, wbrew doświadczeniom nowoczesnych armii, nie wyraził zainteresowania oferowaną wreszcie do tej broni krótszą lufą (z wzdłużnymi wybraniami zmniejszającymi jej masę, a z drugiej strony zwiększającymi powierzchnię oddawania ciepła), praktyczniejszą w wielu rodzajach współczesnych, dynamicznych działań, zwłaszcza dla jednostek specjalnych, rozpoznawczych i desantowych. Należy docenić m.in. pojawienie się lepszego szczelinowego tłumika płomieni typu otwartego, nowego regulatora gazowego, ulepszenie węzła iglicy, miękki pojemnik na taśmę amunicyjną i jeszcze parę zmian, jednak kilka innych, nie mniej istotnych, cechuje toporna, słabo przemyślana budowa. Dotyczy to zwłaszcza kolby o dziwnej konstrukcji, szyn montażowych (według wymagań MON), czy osadzenia przedniego chwytu.

MSM Group – ZVS P20/P21

Na nierzucającym się w oczy stoisku słowackiej MSM Group s.r.o., skupiającej kilka przedsiębiorstw naszych południowych sąsiadów, m.in. specjalizujące się w naprawach i modernizacjach pojazdów wojskowych, produkcji amunicji i materiałów pirotechnicznych lub systemów radarowych i nawigacyjnych, dyskretnie prezentowane były praktycznie nieznane u nas bojowe pistolety samopowtarzalne P20 (z lufą o długości 101 mm) i P21 (z lufą 121-mm) również należącej do tej grupy firmy ZVS Impex a.s. z Dubnicy nad Váhom.

To broń działająca na klasycznej zasadzie krótkiego odrzutu lufy, z kurkowym mechanizmem spustowym, na polimerowym szkielecie z chwytem, którego obwód można dopasować do wielkości dłoni dzięki wymiennym grzbietom oraz 16-nabojowym metalowym magazynkiem. Oprócz wersji na nabój 9 mm Parabellum istnieje także strzelająca amunicją 40 SW, z magazynkiem 12-nabojowym. Na zdominowanym przez CZ i Glocka rynku słowackim producent ten nie zdołał zdobyć zamówień wojskowych, ani policyjnych, choć P20/P21 to w pełni nowoczesne i bardzo dobrze wykonane pistolety o przystępnej cenie – dlatego ZVS w kraju skupia się głównie na rynku cywilnym. Dla radomskiej FB z jej PR-15 Ragun może być przykładem umiejętnego, a także estetycznego projektowania oraz rozmieszczania m.in. manipulatorów – i nie tylko...

PCO S.A. – CK-1T

Na tegorocznych targach w Kielcach miał miejsce premierowy pokaz prototypu nowego celownika kolimatorowego CK-1T, opracowanego przez Przemysłowe Centrum Optyki z Warszawy dla programu Tytan (Zaawansowany Indywidualny System Walki), jako podstawowy typ optoelektronicznego urządzenia celowniczego do przyszłościowej broni indywidualnej polskich żołnierzy – karabinków MSBS-5,56.

Konstrukcja odwzorowuje w dużej mierze formę amerykańskich holograficznych L3/EOTech HWS, których już kilkanaście tysięcy używanych jest w WP. Z tego względu w celowniku PCO zastosowano również prawie identyczny znak celowniczy (punkt w okręgu), do szybkiego mierzenia i łatwego odkładania poprawek na ruch i odległość.

CK-1T zasilany jest pojedynczą baterią CR123, umieszczaną poprzecznie w tylnej części, pod soczewką, by ograniczyć długość celownika. Posiada dość dużą soczewkę, zapewniającą spore pole widzenia, ze racji prostokątnego kształtu większe niż w przypadku klasycznych, okrągłych – choć nieco ograniczone wysoko wybudowaną przednią częścią korpusu. Trzy przyciski sterujące (do włączania-wyłączania i regulacji jasności znaku celowniczego) znajdują się na jego górnej powierzchni, przed soczewką.

WITI + Andropol

Plan modernizacji Sił Zbrojnych w latach 2013–2022 przewiduje w części dotyczącej wojsk lądowych modernizację w ramach programu Tytan wyposażenia indywidualnego żołnierzy, w tym m.in. opracowanie nowego wzoru kamuflażu mającego zapewnić maskowanie w pełnym spektrum, tj. w paśmie widzialnym i bliskiej podczerwieni, oraz nowej generacji mundurów bojowych (i oporządzenia taktycznego).

Dogodny moment na zastąpienie przestarzałej, puzlowatej Pantery wz. 93, czyli wprowadzenie nowego umundurowania wz. 2010, został niestety przegapiony i dopiero na tegorocznym MSPO ujawniono po raz pierwszy publicznie propozycje nowego wzoru maskującego dla WP, opracowanego przez Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej (WITI), we współpracy z producentem tkanin mundurowych Andropol.

Po analizie charakterystyk barwnych różnych typów środowiska naturalnego w Europie dobrana została czterobarwna kompozycja drobnych plamek o nieregularnych kształtach w wariancie wiosenno-letnim oraz do noszenia jesienią i zimą na obszarach niepokrytych śniegiem. Oba oparte są na jednym, nowoczesnym wzorze plam-fraktali, z tym że pierwszy ma bardziej intensywne barwy i przypomina fiński wzór M/05 (wariant podstawowy leśny Maastopuku) oraz jego rosyjskie naśladownictwa „Jegier”.

Na razie brak wersji pustynnej, choć zapowiedziano powstanie wariantu „miejskiego” i zimowego, które jednak nie muszą zachowywać rysunku plam. Obecnie nowy kamuflaż przechodzi testy efektywności w terenie, również w noktowizji.

Savox THOR

Na stoisku Works 11 nienachalnie prezentowany był fiński hełm, a raczej modułowy system taktyczny ochrony głowy THOR (Tactical Headgear for Operational Requirements) fińskiej firmy Savox, opracowany w ramach programu modernizacyjnego Warrior 2020 tamtejszej armii.

Sam hełm z polietylenu o ultrawysokiej masie cząsteczkowej (UHMWPE) Dyneema i aramidu (na targach o profilu high cut z wysokim podcięciem na wysokości uszu, ale dostępnego także w wersji mid cut i standard) produkcji Fy-Composites Oy stanowi platformę dla uchylnych ochronników słuchu, środków łączności, latarki IR, kamery i innych sensorów oraz nokto- lub termowizyjnych urządzeń obserwacyjnych – te ostatnie w odmianie monokularowej mocowane są nietypowo, nie w gnieździe czołowym, lecz na jednej z aluminiowych bocznych szyn lub dwa na obu.

Szynami biegną też przewody zasilające z gniazdami, co umożliwia pełną integrację wszystkich systemów wewnętrznych i zewnętrznych hełmu, użycie interfejsowego włącznika oraz zasilanie ze wspólnego źródła, umieszczonego na tyle hełmu.

Całość może być w bezpiecznych warunkach wykorzystywana także po odłączeniu czerepu balistycznego. Jest to obecnie najbardziej zaawansowany technologicznie typ hełmu na świecie, testowany już przez fińskich żołnierzy w warunkach polowych.

Nowości NFM Group

Na stoisku norweskiej firmy NFM Group pierwszą nowością był system odzieży taktycznej GARM drugiej generacji. Usprawnienie opiera się na modyfikacji konstrukcji, bazującej m.in. na zastosowaniu laminowania, klejenia i technologii cięcia laserowego (wiąże się z tym mniejsza liczba szwów, przeszyć i zakładek). Udało się także obniżyć wagę produktów (spodni i kurtki) o około 600 g, czyli 30% w stosunku do GARM 1, zachowując jednocześnie wytrzymałość. Słowem: wzrosła ergonomia produktu i komfort użytkownika.

GARM GEN 2 będzie dostępny w dwóch wersjach: non-FRfull-FR, czyli różnych pod kątem odporności na ogień i wysokie temperatury, a więc dostosowanych do potrzeb użytkownika. Drugą generację sprawdzono w ciągu wielotygodniowych testów z norweskimi jednostkami specjalnymi – z pozytywnym rezultatem, jak twierdzi producent.

Tegoroczne nowości NFM to także rozwiązania w zakresie wkładów balistycznych. Zaprezentowano dwa rodzaje miękkich paneli – poziomu IIIA (NIJ), o wadze netto 4,3 kg/mkw i SK1 (TR) o wadze 3,8 kg/mkw.

Wśród nowinek asortymentowych z tego sektora znalazła się również płyta twarda do samodzielnego stosowania, dostępna  w 2 poziomach ochrony: IV (NIJ) oraz K5A/B (PN) o wadze 2600 g (przy rozmiarze 250x300 mm).

Można było zobaczyć także nową generację paneli przeciwuderzeniowych VOR, które w tym roku dołączyły do standardowego wyposażenia policji norweskiej.

Czytaj też: Kolejny dzień salonu MSPO w Kielcach >>>

Galeria zdjęć

Tytuł
przejdź do galerii

Komentarze

Powiązane

Ireneusz Chloupek Siła ognia

Siła ognia Siła ognia

W 2011 r. Wydział Zabezpieczenia Specjalnego BOR wkroczył z arsenałem poszerzonym o dwa nowe typy broni strzeleckiej - oba na silny nabój karabinowy 7,62 mm x 51 NATO. Ochrona VIP-ów kojarzona jest przede...

W 2011 r. Wydział Zabezpieczenia Specjalnego BOR wkroczył z arsenałem poszerzonym o dwa nowe typy broni strzeleckiej - oba na silny nabój karabinowy 7,62 mm x 51 NATO. Ochrona VIP-ów kojarzona jest przede wszystkim z lekką, małogabarytową bronią, łatwą do dyskretnego przenoszenia, dobywania i operowania w ograniczonych przestrzeniach oraz służącą zasadniczo do prowadzenia ognia na najbliższych dystansach. Profesjonalne, rządowe służby ochrony, a w szczególności wyodrębnione w nich wydziały specjalne...

Ireneusz Chloupek Dea Fast

Dea Fast Dea Fast

W kontekście wydarzeń ostatnich lat, związanych z tzw. globalną wojną z terroryzmem (GWOT), Afganistan nieodmiennie postrzegany jest przede wszystkim jako matecznik terrorystów i skrajnych fundamentalistów...

W kontekście wydarzeń ostatnich lat, związanych z tzw. globalną wojną z terroryzmem (GWOT), Afganistan nieodmiennie postrzegany jest przede wszystkim jako matecznik terrorystów i skrajnych fundamentalistów islamskich z ugrupowania talibów. Warto jednak pamiętać, że naprzeciw sił koalicji antyterrorystycznej stoją oni ramię w ramię z tamtejszymi baronami narkotykowymi, a ich interesy i działania splatają się do tego stopnia, że obecnie nie sposób traktować którejkolwiek z tych sił odrębnie. Jeśli...

Mateusz Kurmanow Almanach osłon balistycznych, oporządzenia i umundurowania (część 1.)

Almanach osłon balistycznych, oporządzenia i umundurowania (część 1.) Almanach osłon balistycznych, oporządzenia i umundurowania (część 1.)

Ten cykl tematycznie powiązanych notatek, informacji i ciekawostek ma w założeniu dostarczyć Czytelnikowi podstawowych informacji dotyczących dziedziny, która w świecie „taktycznym” nader często jest ofiarą...

Ten cykl tematycznie powiązanych notatek, informacji i ciekawostek ma w założeniu dostarczyć Czytelnikowi podstawowych informacji dotyczących dziedziny, która w świecie „taktycznym” nader często jest ofiarą mitów, przekręconych opowieści z drugiej ręki i „rewelacji” rodem z serwisu YouTube. Nie ma co ukrywać, że materia jest delikatna - wielu użytkowników pyta się przy okazji targów lub pokazów sprzętu, czy kamizelki lub hełmy, które noszą, zapewniają im rzeczywistą ochronę – bo temat pozostaje w...

Jerzy Bielecki Ostre jak Nimravus

Ostre jak Nimravus Ostre jak Nimravus

Historia Benchmade zaczyna się w 1978 roku, kiedy to Leo Des Asis zapragnął posiadać nóż typu balisong knife. Nie mogąc jednak dostać egzemplarza, który by go satysfakcjonował, postanowił stworzyć własny...

Historia Benchmade zaczyna się w 1978 roku, kiedy to Leo Des Asis zapragnął posiadać nóż typu balisong knife. Nie mogąc jednak dostać egzemplarza, który by go satysfakcjonował, postanowił stworzyć własny projekt noża i wykonać go samodzielnie. Rozwiązanie to okazało się trafne i tak oto w 1979 roku powstała pierwsza firma Leo – Bali Song® Incorporation, która po nawiązaniu kooperacji z agentem w Japonii zmieniła nazwę na Pacif c Cutlery Corporation®.

Zbigniew Lech Owczarski Wielki pojedynek małych świateł

Wielki pojedynek małych świateł Wielki pojedynek małych świateł

W działaniach w terenie zabudowanym, a w szczególności podczas sprawdzania pomieszczeń, niezwykle ważną rolę odgrywa odpowiednie oświetlenie – podstawowa jednostka broni, czy to karabinek, czy pistolet...

W działaniach w terenie zabudowanym, a w szczególności podczas sprawdzania pomieszczeń, niezwykle ważną rolę odgrywa odpowiednie oświetlenie – podstawowa jednostka broni, czy to karabinek, czy pistolet maszynowy, powinna być wyposażona w silne źródło światła, służące zarówno do sprawdzania drogi, identyfikacji celu lub jego oślepienia. Wraz z uzupełniającym je światłem podwieszonym pod bronią krótką powinno stanowić kompletny system – warto go jednak uzupełnić trzecim.

Ireneusz Chloupek Wyposażenie obowiązkowe

Wyposażenie obowiązkowe Wyposażenie obowiązkowe

Tłumiki dźwięku to, po bagnetach, dwójnogach i celownikach optycznych, jedne z najstarszych akcesoriów do broni strzeleckiej, wciąż jednak używane w stosunkowo ograniczonym stopniu, co widać na polskim...

Tłumiki dźwięku to, po bagnetach, dwójnogach i celownikach optycznych, jedne z najstarszych akcesoriów do broni strzeleckiej, wciąż jednak używane w stosunkowo ograniczonym stopniu, co widać na polskim przykładzie. Czasami wynika to ze zbyt wąskiego pojmowania ich przeznaczenia i braku wyobrażenia na temat przydatności w różnych sytuacjach bojowych.

Andrzej Krugler IWA 2010 & Outdoor Classics

IWA 2010 & Outdoor Classics IWA 2010 & Outdoor Classics

IWA Outdoor & Classics to targi z założenia głównie przeznaczone dla branży myśliwskiej i outdoorowej. Jednak od kilku lat stale wzrasta w nich udział firm oferujących produkty z kręgu zainteresowań naszego...

IWA Outdoor & Classics to targi z założenia głównie przeznaczone dla branży myśliwskiej i outdoorowej. Jednak od kilku lat stale wzrasta w nich udział firm oferujących produkty z kręgu zainteresowań naszego czasopisma. Zapotrzebowanie na wyroby i usługi związane ze służbami mundurowymi znalazło odzwierciedlenie w programie tegorocznych targów, w którym już po raz trzeci znalazła się impreza pod nazwą Law Enforcement@IWA, skupiająca wystawców i klientów związanych z tą branżą.

Adam Gawron Shot Show 2010

Shot Show 2010 Shot Show 2010

Gdy w drodze z lotniska do hotelu odpowiedziałem taksówkarzowi na pytanie w jakim celu przyjechałem do miasta, stwierdził: „Shot Show? Ale ma Pan szczęście – to na pewno jakieś targi producentów wódki”....

Gdy w drodze z lotniska do hotelu odpowiedziałem taksówkarzowi na pytanie w jakim celu przyjechałem do miasta, stwierdził: „Shot Show? Ale ma Pan szczęście – to na pewno jakieś targi producentów wódki”. To jedno zdanie dosyć dobrze oddaje atmosferę Las Vegas.

Andrzej Krugler, Adam Gawron Targi Milipol 2009

Targi Milipol 2009 Targi Milipol 2009

Paryskie targi Milipol to najważniejsza w Europie impreza wystawiennicza poświęcona branży ogólnie pojętego bezpieczeństwa publicznego. Kolejna edycja, która odbyła się w dniach 17-20 listopada ubiegłego...

Paryskie targi Milipol to najważniejsza w Europie impreza wystawiennicza poświęcona branży ogólnie pojętego bezpieczeństwa publicznego. Kolejna edycja, która odbyła się w dniach 17-20 listopada ubiegłego roku, była szesnastą umiejscowioną w Europie. Co dwa lata, zamiennie z zasadniczymi targami w Paryżu, organizowane są także edycje bliskowschodnie, w Katarze.

Mateusz Kurmanow Izraelskie hełmy RBH 303AU

Izraelskie hełmy RBH 303AU Izraelskie hełmy RBH 303AU

Ostatnie lata na stosunkowo ciasnym polskim rynku indywidualnych osłon balistycznych, przyniosły nieznany wcześniej rozwój oferty hełmów dostępnych dla potencjalnych użytkowników z MSWiA i wojska. Do producentów...

Ostatnie lata na stosunkowo ciasnym polskim rynku indywidualnych osłon balistycznych, przyniosły nieznany wcześniej rozwój oferty hełmów dostępnych dla potencjalnych użytkowników z MSWiA i wojska. Do producentów rodzimych, wśród których czołową pozycję zajmuje Maskpol SA, dołączyły konstrukcje światowych potentatów tej branży – amerykańskich koncernów MSA, Gentex i SDS (należącego do BAE Systems). Ofertę dodatkowo uzupełniają konstrukcje nowatorskie, choć raczej nieosiągalne ze względu na koszt –...

Ranger Load Carriage System (RLCS)

Ranger Load Carriage System (RLCS)

modułowy system oporządzenia, oparty o SFLCS, używany przez amerykański 75.pułk piechoty Rangers

modułowy system oporządzenia, oparty o SFLCS, używany przez amerykański 75.pułk piechoty Rangers

Personnel Armor System for Ground Troops (PASGT)

Personnel Armor System for Ground Troops (PASGT)

system amerykańskich osłon balistycznych złożony z hełmu i kamizelki. Zastąpiony przez hełm ACH i kamizelkę IBA.

system amerykańskich osłon balistycznych złożony z hełmu i kamizelki. Zastąpiony przez hełm ACH i kamizelkę IBA.

Modular Integrated Communications Helmet (MICH)

Modular Integrated Communications Helmet (MICH)

lekki hełm kevlarowy amerykańskich sił specjalnych.

lekki hełm kevlarowy amerykańskich sił specjalnych.

Lightweight Helmet (LWH)

Lightweight Helmet (LWH)

aktualnie używany hełm amerykańskiej piechoty morskiej, zbliżony kształtem do hełmu PASGT.

aktualnie używany hełm amerykańskiej piechoty morskiej, zbliżony kształtem do hełmu PASGT.

Kevlar

Kevlar

nazwa handlowa włókien paraaramidowych opracowanych przez firmę DuPont, stosowanych w osłonach balistycznych.

nazwa handlowa włókien paraaramidowych opracowanych przez firmę DuPont, stosowanych w osłonach balistycznych.

Integrated Ballistic Communications Helmet (IBH)

Integrated Ballistic Communications Helmet (IBH)

hełm bojowy dla amerykańskich sił specjalnych.

hełm bojowy dla amerykańskich sił specjalnych.

Advanced Combat Helmet (ACH)

Advanced Combat Helmet (ACH)

Aktualnie używany amerykański hełm kevlarowy wywodzący się z hełmu MICH. Oferuje znacznie niższą masę, lepszy komfort i wyższe parametry ochronne niż poprzednik czyli PASG, a także bezkonfliktową pracę...

Aktualnie używany amerykański hełm kevlarowy wywodzący się z hełmu MICH. Oferuje znacznie niższą masę, lepszy komfort i wyższe parametry ochronne niż poprzednik czyli PASG, a także bezkonfliktową pracę z ochronnikami słuchu, sprzętem łączności czy urządzeniami noktowizyjnymi.

Jacek Kulka Overade czyli składany kask rowerowy

Overade czyli składany kask rowerowy Overade czyli składany kask rowerowy

Jakiś czas temu prezentowano na łamach SPECIAL OPS hełm balistyczny AirFrame. Jego producentem jest firma Crye Precision. Zaskoczył on unikalnym podejściem, skorupa nie jest jednorodna, składa się z dwóch,...

Jakiś czas temu prezentowano na łamach SPECIAL OPS hełm balistyczny AirFrame. Jego producentem jest firma Crye Precision. Zaskoczył on unikalnym podejściem, skorupa nie jest jednorodna, składa się z dwóch, nachodzących na siebie elementów.

Bartosz Szołucha W poszukiwaniu goglowego Graala

W poszukiwaniu goglowego Graala W poszukiwaniu goglowego Graala

Duże znaczenie wysokiej jakości środków ochrony oczu było już niejednokrotnie poruszane na łamach czasopisma „SPECIAL OPS”. Poza oczywistym faktem unikania dzięki nim trwałych i nieodwracalnych uszkodzeń...

Duże znaczenie wysokiej jakości środków ochrony oczu było już niejednokrotnie poruszane na łamach czasopisma „SPECIAL OPS”. Poza oczywistym faktem unikania dzięki nim trwałych i nieodwracalnych uszkodzeń oczu, nie mniej ważna dla operatorów jednostek specjalnych jest ochrona przed wyłączeniem ich z akcji z błahego i niekoniecznie wywołującego poważne urazy powodu. Może to być dostanie się do oczu pyłu czy pryśnięcie piasku, samo w sobie niegroźne, ale skutkujące wyeliminowaniem operatora na krótki...

Mateusz J. Multarzyński Następca Honkera poszukiwany

Następca Honkera poszukiwany Następca Honkera poszukiwany

24 czerwca 2013 r. Inspektorat Uzbrojenia poinformował o zamiarze przeprowadzenia dialogu technicznego dotyczącego pozyskania samochodów ciężarowo-osobowych wysokiej mobilności, w wersji nieopancerzonej...

24 czerwca 2013 r. Inspektorat Uzbrojenia poinformował o zamiarze przeprowadzenia dialogu technicznego dotyczącego pozyskania samochodów ciężarowo-osobowych wysokiej mobilności, w wersji nieopancerzonej i opancerzonej. Docelowe zapotrzebowanie na pojazdy, które zastąpią obecnie używane Honkery oraz nieliczne UAZy 469B w specjalistycznych wersjach, określono na ok 1600 szt. do 2022 roku.

Łukasz Pacholski Przetarg śmigłowcowy – początek modernizacji floty polskich wiropłatów

Przetarg śmigłowcowy – początek modernizacji floty polskich wiropłatów Przetarg śmigłowcowy – początek modernizacji floty polskich wiropłatów

Bieżący rok należy uznać za przełomowy - po latach zapowiedzi udało się uruchomić pierwszy etap kompleksowej modernizacji floty wojskowych wiropłatów. W lutym 2013 r. Inspektorat Uzbrojenia ogłosił rozpoczęcie...

Bieżący rok należy uznać za przełomowy - po latach zapowiedzi udało się uruchomić pierwszy etap kompleksowej modernizacji floty wojskowych wiropłatów. W lutym 2013 r. Inspektorat Uzbrojenia ogłosił rozpoczęcie postępowania w sprawie pozyskania 70 wielozadaniowych śmigłowców, które trafią do trzech rodzajów sił zbrojnych. Ma to być początek wieloletnich zakupów nowej techniki tej klasy.

Michał Sitarski Tytan – projekt polskiego „żołnierza przyszłości”

Tytan – projekt polskiego „żołnierza przyszłości” Tytan – projekt polskiego „żołnierza przyszłości”

Jednym z programów realizowanych obecnie na potrzeby Sił Zbrojnych RP jest projekt Zintegrowanego Indywidualnego Systemu Walki Tytan, który ma doprowadzić do wdrożenia polskiego systemu „żołnierza przyszłości”....

Jednym z programów realizowanych obecnie na potrzeby Sił Zbrojnych RP jest projekt Zintegrowanego Indywidualnego Systemu Walki Tytan, który ma doprowadzić do wdrożenia polskiego systemu „żołnierza przyszłości”. To kompleksowe przedsięwzięcie w efekcie ma przynieść zarówno kompletny system, jak i jego komponenty, które będą mogły funkcjonować samodzielnie, niezależnie od całości.

Michał Sitarski MSPO 2012

MSPO 2012 MSPO 2012

Tegoroczny XXI Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego w Kielcach odbywać się będzie w dniach 2-5 września.

Tegoroczny XXI Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego w Kielcach odbywać się będzie w dniach 2-5 września.

Łukasz Pacholski Samolot klasy MRTT – ekstrawagancja czy pożyteczny element sił zbrojnych?

Samolot klasy MRTT – ekstrawagancja czy pożyteczny element sił zbrojnych? Samolot klasy MRTT – ekstrawagancja czy pożyteczny element sił zbrojnych?

Wyspecjalizowane maszyny tankowania powietrznego, a także coraz popularniejsze transportowo-tankujące, stanowią wyposażenie sił powietrznych coraz większej grupy państw. Nie jest to wynikiem militarnych...

Wyspecjalizowane maszyny tankowania powietrznego, a także coraz popularniejsze transportowo-tankujące, stanowią wyposażenie sił powietrznych coraz większej grupy państw. Nie jest to wynikiem militarnych potrzeb strategicznych czy też ekstrawagancji, lecz zmian zachodzącym we współczesnym świecie. Poniższy artykuł ma na celu prezentację historii samolotów tej klasy oraz współczesnych uwarunkowań powodujących ich rosnącą popularność na całym świecie.

Wybrane dla Ciebie

Smartphone i funkcje specjalne w wymagających sytuacjach »

Smartphone i funkcje specjalne w wymagających sytuacjach » Smartphone i funkcje specjalne w wymagających sytuacjach »

Wymagający teren? Dowiedź się, jakie buty dobrać »

Wymagający teren? Dowiedź się, jakie buty dobrać » Wymagający teren? Dowiedź się, jakie buty dobrać »

Zdradzamy sposób na stabilny grunt pod nogami »

Zdradzamy sposób na stabilny grunt pod nogami »  Zdradzamy sposób na stabilny grunt pod nogami »

Poznaj sposób na ochronę słuchu podczas strzelań »

Poznaj sposób na ochronę słuchu podczas strzelań » Poznaj sposób na ochronę słuchu podczas strzelań »

W czym wychodzisz sukces w misji?

W czym wychodzisz sukces w misji? W czym wychodzisz sukces w misji?

Testujemy telefon do zadań specjalnych »

Testujemy telefon do zadań specjalnych » Testujemy telefon do zadań specjalnych »

Jak zostać licencjonowanym instruktorem strzelań »

Jak zostać licencjonowanym instruktorem strzelań » Jak zostać licencjonowanym instruktorem strzelań »

Dobierz buty do zimowej wyprawy »

Dobierz buty do zimowej wyprawy » Dobierz buty do zimowej wyprawy »

Ten sprzęt nie pozwoli ci zamarznąć »

Ten sprzęt nie pozwoli ci zamarznąć »  Ten sprzęt nie pozwoli ci zamarznąć »

Poznaj arkana radiokomunikacji wojskowej w XXI wieku »

Poznaj arkana radiokomunikacji wojskowej w XXI wieku » Poznaj arkana radiokomunikacji wojskowej w XXI wieku »

Jaki sprzęt najlepiej sprawdzi się w niskich temperaturach

Jaki sprzęt najlepiej sprawdzi się w niskich temperaturach Jaki sprzęt najlepiej sprawdzi się w niskich temperaturach

Jakie zalety powinny mieć buty na długą wyprawę?

Jakie zalety powinny mieć buty na długą wyprawę? Jakie zalety powinny mieć buty na długą wyprawę?

Czym najlepiej zwabić jelenia »

Czym najlepiej zwabić jelenia » Czym najlepiej zwabić jelenia »

Czym różni się dobra latarka wojskowa od policyjnej

Czym różni się dobra latarka wojskowa od policyjnej Czym różni się dobra latarka wojskowa od policyjnej

Po czym rozpoznasz żołnierza nowej generacji?

Po czym rozpoznasz żołnierza nowej generacji? Po czym rozpoznasz żołnierza nowej generacji?

Jak skutecznie chronić wzrok na poligonie?

Jak skutecznie chronić wzrok na poligonie? Jak skutecznie chronić wzrok na poligonie?

Która czołówka najlepiej sprawdzi się w akcji

Która czołówka najlepiej sprawdzi się w akcji Która czołówka najlepiej sprawdzi się w akcji

Niezwodne latarki taktyczne - skąd je pozyskać

Niezwodne latarki taktyczne - skąd je pozyskać Niezwodne latarki taktyczne  - skąd je pozyskać

Najnowsze produkty i technologie

Krzysztof Lis PRO Blackout - jak się na niego przygotować?

Blackout - jak się na niego przygotować? Blackout - jak się na niego przygotować?

W życiu zdarzają się rozmaite sytuacje. Nawet jeśli mieszka się w dużym mieście, można doświadczyć problemów z dostawami energii elektrycznej. Warto zatem odpowiednio przygotować się na blackout, wykorzystując...

W życiu zdarzają się rozmaite sytuacje. Nawet jeśli mieszka się w dużym mieście, można doświadczyć problemów z dostawami energii elektrycznej. Warto zatem odpowiednio przygotować się na blackout, wykorzystując do tego rozwiązania dostosowane do zasięgu zaistniałej sytuacji.

POLSYS EUROPE Sp. Z o.o Zintegrowana Kamizelka BULLFROG

Zintegrowana Kamizelka BULLFROG Zintegrowana Kamizelka BULLFROG

Gdziekolwiek na świecie rozwija się konflikt zbrojny, potencjalnymi ofiarami działań przeciwnika jest na końcu żołnierz. I o ile dostawy na linię frontu uzbrojenia typu ofensywnego są niezmiernie istotne...

Gdziekolwiek na świecie rozwija się konflikt zbrojny, potencjalnymi ofiarami działań przeciwnika jest na końcu żołnierz. I o ile dostawy na linię frontu uzbrojenia typu ofensywnego są niezmiernie istotne ze strategicznego punktu widzenia, przede wszystkim należy chronić bez żadnych kompromisów ludzi, którzy bezpośrednio w walkach uczestniczą. Ten aspekt ochrony życia i zdrowia żołnierzy jest w centrum zainteresowania kanadyjskiej kompanii POLSYS INC. i jej siostrzanej firmy w Polsce - POLSYS EUROPE.

Newmax Nowak i Wspólnicy S.K. DryGuard i DryGuard+, czyli autorska i innowacyjna membrana od BATES

DryGuard i DryGuard+, czyli autorska i innowacyjna membrana od BATES DryGuard i DryGuard+, czyli autorska i innowacyjna membrana od BATES

DryGuard i DryGuard+ to najnowsze rozwiązania w zakresie membran paroprzepuszczalnych opracowane przez producenta markowych butów taktycznych Bates. Wprowadzone obok membrany Gore-Tex w produktach firmy,...

DryGuard i DryGuard+ to najnowsze rozwiązania w zakresie membran paroprzepuszczalnych opracowane przez producenta markowych butów taktycznych Bates. Wprowadzone obok membrany Gore-Tex w produktach firmy, stanowią innowacyjne rozwiązanie uzupełniające ofertę butów tego producenta wyposażonych w membrany zwiększające wodoodporność i przez to komfort użytkowania obuwia.

Carpatia Arms Sp. z o.o. ResGear - dbałość o szczegóły z myślą o profesjonalistach

ResGear - dbałość o szczegóły z myślą o profesjonalistach ResGear - dbałość o szczegóły z myślą o profesjonalistach

ResGear to polski producent sprzętu taktycznego, który przebojem pojawił się na rodzimym rynku, zyskując wielu wiernych klientów nie tylko wśród funkcjonariuszy służb mundurowych, zarówno w Europie, jak...

ResGear to polski producent sprzętu taktycznego, który przebojem pojawił się na rodzimym rynku, zyskując wielu wiernych klientów nie tylko wśród funkcjonariuszy służb mundurowych, zarówno w Europie, jak i w USA. Sprzęt tej marki projektowany i szyty jest w Polsce, przy użyciu najnowszych światowych technologii oraz materiałów, dzięki którym wyznacza nową jakość na naszym rynku.

OPC Sp. z.o.o. Vademecum okularów przeciwsłonecznych

Vademecum okularów przeciwsłonecznych Vademecum okularów przeciwsłonecznych

Czas wiosenno-letni to zdecydowanie ta pora roku, kiedy większość z nas podchodzi do tematu zakupu nowych okularów przeciwsłonecznych. Silne natężenie szkodliwego promieniowania UV powoduje, że nasz wzrok...

Czas wiosenno-letni to zdecydowanie ta pora roku, kiedy większość z nas podchodzi do tematu zakupu nowych okularów przeciwsłonecznych. Silne natężenie szkodliwego promieniowania UV powoduje, że nasz wzrok zaczyna się intensywniej męczyć, doskwiera nam obniżony komfort widzenia, a kolory przybierają przekłamane barwy.

poza-domem.pl Jakie są rodzaje łuków strzeleckich?

Jakie są rodzaje łuków strzeleckich? Jakie są rodzaje łuków strzeleckich?

Łucznictwo to szlachetny sport, jego historia sięga początków cywilizowanego świata a może nawet dalej. Długo był podstawowym narzędziem wykorzystywanym podczas polowań. Łuki wyszły z łask dopiero wraz...

Łucznictwo to szlachetny sport, jego historia sięga początków cywilizowanego świata a może nawet dalej. Długo był podstawowym narzędziem wykorzystywanym podczas polowań. Łuki wyszły z łask dopiero wraz z momentem pojawienia się broni palnej. Jednak nie zniknęły całkowicie. Zmienił się charakter ich użycia. W dzisiejszych czasach wykorzystywane są w sportach strzeleckich, na olimpiadach, a także hobbystycznie. Jeśli interesuje Cię łucznictwo, to sprawdź jaki łuk na początek będzie najlepszym wyborem.

Ewelina Grzesik TUNDRA - nowa czołówka od Mactronic

TUNDRA - nowa czołówka od Mactronic TUNDRA - nowa czołówka od Mactronic

„Czołówka” jest niezbędnym narzędziem pracy żołnierzy i medyków, ale nie tylko. Niektórzy sportowcy, turyści, miłośnicy kijów trekkingowych czy bywalcy biwaków nie wyobrażają sobie życia bez dobrej czołówki....

„Czołówka” jest niezbędnym narzędziem pracy żołnierzy i medyków, ale nie tylko. Niektórzy sportowcy, turyści, miłośnicy kijów trekkingowych czy bywalcy biwaków nie wyobrażają sobie życia bez dobrej czołówki. Dlatego przetestowaliśmy i sprawdziliśmy, czy warto zainwestować w latarkę TUNDRA THL0111 firmy MACTRONIC.

Combat.pl Przeżyj to z combat - zgarnij zniżkę na swoje zakupy

Przeżyj to z combat - zgarnij zniżkę na swoje zakupy Przeżyj to z combat - zgarnij zniżkę na swoje zakupy

Jeśli trafiłeś na tę stronę świadomie, to najpewniej interesują Cię zagadnienia militarne, być może survival, ewentualnie bushcraft lub EDC. Te zainteresowania łączy dość specyficzna grupa przedmiotów,...

Jeśli trafiłeś na tę stronę świadomie, to najpewniej interesują Cię zagadnienia militarne, być może survival, ewentualnie bushcraft lub EDC. Te zainteresowania łączy dość specyficzna grupa przedmiotów, które zapewne chcesz posiadać – tak jak my. Zdobyć je można w licznych sklepach „wojskowych” zorientowanych na takich właśnie zapaleńców. Być może nie wiesz jeszcze, że do grona tych sklepów dołączył stosunkowo niedawno kolejny gracz – combat.pl.

SPY SHOP Paweł Wujcikowski Termowizja strzelecka na każdą kieszeń – AGM Rattler

Termowizja strzelecka na każdą kieszeń – AGM Rattler Termowizja strzelecka na każdą kieszeń – AGM Rattler

Co jest najważniejsze w strzelectwie? Oczywiście dobra widoczność niezależnie od warunków terenowych i atmosferycznych. Kiedy zapadnie zmierzch i chmury zakryją niebo, profesjonalny termowizor pozwoli...

Co jest najważniejsze w strzelectwie? Oczywiście dobra widoczność niezależnie od warunków terenowych i atmosferycznych. Kiedy zapadnie zmierzch i chmury zakryją niebo, profesjonalny termowizor pozwoli łatwo zlokalizować cel nawet przy zupełnym braku światła zewnętrznego. W tym artykule skupimy się na urządzeniach z rodziny AGM Rattler, które oferują doskonały stosunek ceny do oferowanych możliwości.

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Special-Ops