Powrót legendy
Rodzina Fällkniven PRO w komplecie bez futerałów. Fot. Jerzy Bielecki
It’s the one that says „Bad Motherfucker”
– Jules, Pulp Fiction
Noży Fällkniven chyba nie trzeba nikomu przedstawiać. Jednak z kronikarskiego obowiązku należy nadmienić, że początki sięgają 1984 r., kiedy to Peter Hjortberger 8 lutego zarejestrował firmę. Fällkniven to typowo rodzinna firma, która przez pokolenia oddawała się dwóm pasjom – myślistwu i wędkarstwu. W pewnym momencie Peter uznał, że może dzielić się swymi doświadczeniami dostarczając innym myśliwym i wędkarzom wysokiej jakości noże.
The Fällkniven knives do not have to be introduced in details, but it should be underlined that their history started in 1984 when - on February 8th, Peter Hjortberger registered his company. Fällkniven is a typical family company that for generations has been focused on two passions: hunting and fishing. At some point, Peter decided that he could share his experience with hunters and fishing enthusiasts while providing them with high quality knives.
Zdjęcia: Jerzy Bielecki
Zobacz także
Ha3o Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS
Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania...
Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania do warunków zależy jakość obserwacji przekładająca się na bezpieczeństwo indywidualne oraz powodzenie całego wykonanego zadania. I choć wydawać by się mogło, że obecne rozwiązania w zakresie optyki taktycznej oferują bardzo wiele, to okazuje się, że w tej materii można pójść jeszcze o krok dalej,...
Militaria.pl Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne
Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach...
Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach polowych, w tym także podczas sytuacji kryzysowych czy akcji ratunkowych. Bardzo ważne jest to, aby taktyczne wyposażenie medyczne było łatwe w transporcie i szybkie w użyciu. W tym artykule omawiamy najpotrzebniejsze wyposażenie medyczne, które warto mieć przy sobie.
Militaria.pl Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft
Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak...
Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak i początkujący entuzjaści survivalu i bushcraftu docenią znaczenie starannie dobranego zestawu niezbędnych przedmiotów.
Punktem zwrotnym w rozwoju firmy było zaprojektowanie w 1995 r. noża survivalowego dla szwedzkiego lotnictwa. Model F1, bo o nim mowa, stał się najbardziej rozpoznawalnym modelem z oferty Fällkniven i jednocześnie na jego bazie powstały modele S1 i A1.
Warto też nadmienić, że w 2000 r. czarna wersja F1 i S1 przeszła pomyślnie testy i noże te zostały dopuszczone do użytku w US Navy i Marine Corps. Noże szwedzkiego producenta znajdują się również na wyposażeniu operatorów niektórych jednostek Wojsk Specjalnych.
Pomimo sukcesu Fällkniven nie spoczął na laurach i w 2010 r. rozpoczął pracę nad odświeżeniem modeli F1, S1 i A1, czego efektem było wprowadzenie w 2015 r., w 20. rocznicę powstania modelu F1, serii PRO.
Już pierwsze wrażenie po otrzymaniu paczki z nożami przywodzi myśl, że jest to wyjątkowo ekskluzywna linia noży. Faktycznie, tak jest.
Ekskluzywność dotyczy oczywiście jakości wykonania, akcesoriów i niestety ceny.
Każdy nóż zapakowany jest w wodoszczelną skrzynkę z tworzywa sztucznego z logo Fällkniven. Skrzynka jest wypełnioną sztywną gąbką, w której wycięte są otwory na nóż, pochwę i ostrzałkę DC 4. Gąbkę można rzecz jasna wyciągnąć i używać skrzynki na inne przedmioty.
Szczegółowy skład stali CoS przedstawia się następująco: |
|
Co nowego?
Zmiany w serii PRO, w stosunku do standardowej serii, są takie same dla wszystkich modeli.
Przede wszystkim zmieniona została stal rdzenia laminatu i zamiast stali VG 10 zastosowano stal CoS, hartowaną do poziomu 60 HRC. Natomiast warstwy pokrywające rdzeń wykonane są, podobnie jak w standardowych modelach, ze stali 420 JS.
Stal CoS, inaczej zwana Cobalt-Special, zawiera 2.5 kobaltu i dzięki temu krawędź tnąca jest bardziej wytrzymała oraz odporna na warunki atmosferycznie. Natomiast stal 420 JS to stal, która zawiera mało węgla, a dużo chromu i charakteryzuje się wysoką odpornością na rdzewienie.
Takie połączenie czyni nóż bardzo wytrzymałym na przeciążenia podczas pracy i odpornym na warunki atmosferyczne. Pozwala to czasem na „zapomnienie” o konserwacji noża podczas wyprawy/działań bez szkody dla noża. Nie oznacza to jednak, że możemy całkowicie przestać dbać o nóż.
Kolejna zmiana to zwiększenie grubości noża, a przez to i masy noża. Dzięki zwiększeniu grubości noże mają zwiększoną wytrzymałość.
Zmiana ta ucieszy szczególnie tych, którzy potrzebują lub lubią mieć nóż z tak zwanym „zapasem mocy”. Szczegółowe wymiary poszczególnych modeli przedstawione są w tabeli. Dodatkowo zwiększony został tang noża, aby jeszcze bardziej poprawić jego wytrzymałość i odporność na złamania.
Ponadto, zamiast jelca wykonanego z tego samego materiału co rękojeść, zastosowano jelec stalowy, który jest przymocowany na stałe do trzpienia. Sporo osób narzekało na uszkodzenia jelca w standardowych modelach, także jest to kolejna zmiana na plus.
Krawędź tnąca to nadal convex, jednak podniesiony został płaz szlifu i zostało zmniejszone fałszywe ostrze. Ta zmiana również ma na celu zwiększenie wytrzymałości noży oraz ich funkcjonalności.
Ostatnia zmiana dotyczy pochwy, wykonana jest z Zytelu, jak w standardowych modelach, ale została zaadaptowana do systemu MOLLE. Rękojeść serii PRO wykonana jest z Thermorun, termoplastycznej gumy o właściwościach zbliżonych do Kratonu. Charakteryzuje się większą twardością, co poprawia jej odporność na uszkodzenia mechaniczne. Zmniejszona jest przez to przyczepność i zdolność do tłumienia wstrząsów. Jednak dzięki ryflowanej powierzchni brak przyczepności nie jest zbyt odczuwalny. Wprost przeciwnie, ryflowanie jest na tyle agresywne, że nóż pewnie trzyma się w dłoni.
Dodatkowymi zaletami Thermorun są niska masa, zwiększona odporność na ozon, promieniowanie UV, środki chemiczne i oleje, starzenie się w wyniku oddziaływania wysokiej temperatury. Tym samym rękojeść jest bardzo wytrzymała i ma długą żywotność.
F1 PRO
Model F1 PRO jest najmniejszym nożem z rodziny. Z racji swych gabarytów i po zmianie pochwy na bardziej subtelną mógłby być używany jako miejskie EDC. Jest on na tyle mały, że trudno będzie nim coś przerąbać, ale bez obaw, wytrzyma batonowanie.
Solidny czubek pozwala na rozłupywanie, ale jest przy tym na tyle subtelny, że pozwala również na precyzyjne prace, np. przy sprawianiu zwierzyny.
100 mm głowni to nie jest zbyt dużo, ale jest to wystarczająca długość, by przygotować prosty posiłek, nastrugać wiórów na rozpałkę, zaostrzyć kije do budowy schronienia lub na taktyczny kijek do pieczenia kiełbasy. 5 mm grubości głowni daje też możliwość przyłożenia sporej siły na środkową część głowni, np. podczas strugania, bez obaw o jej złamanie.
Docenimy też w takiej sytuacji szlif convex, który dodatkowo wzmacnia głownię i lepiej wchodzi w drewno. Stalowy jelec może nie jest zbyt duży, ale stanowi wystarczającą ochronę dla palców.
S1 PRO
Model S1 PRO to średni nóż w rodzinie. Ze średniakami jest jak z gimnazjalistami, niby wyrośnięci, ale chudzi i nie da się kupić na nich ubrania. Komentarz ten nie dotyczy głowni, która ma 6 mm i spory zapas mocy, ale smukłej rękojeści.
Jak w przypadku modelu F1 PRO, smukłość w niczym nie przeszkadza i nawet jest pożądana.
Tak w S1 PRO wyraźnie czegoś brakuje w chwycie, szczególnie że nóż wyważony jest w kierunku czubka i podczas pracy ma się wrażenie, że nóż może zbyt szybko skierować się masą w dół.
Jeśli ktoś nie zwróci na to uwagi na początku, to chwila nieuwagi może spowodować urazy. Niemniej jednak takie wyważenie, długość i grubość głowni pozwalają już na rąbanie grubszych gałęzi. Grubość głowni wpłynie też na mniejszy komfort i estetykę przyrządzanych posiłków, ale w końcu nie jest to nóż szefa kuchni, a i w terenie nie zajmujemy się zbytnio food designem.
A1 PRO
A1 PRO to największy i najbardziej wyrośnięty nóż w rodzinie.
W tym przypadku wyważenie jest również skierowane w kierunku czubka, ale ze względu na długość głowni masa się rozkłada i możliwa jest większa kontrola nad nożem podczas pracy.
Kaliber tego noża sprawia, że jest on przeznaczony dla tych, którzy w teren wyruszają tylko z jednym narzędziem i nie noszą ze sobą siekiery. Oczywiście, nie zrąbiemy nim dużego drzewa, ale pozwala on na dużo więcej niż S1 PRO. 7 mm grubości głowni umożliwi też w kryzysowej sytuacji podważenie drzwi od Humvee.
Niektórzy pewnie spróbują wykorzystać A1 PRO jako stopień, klinując go między cegłówkami, choć właściwie nie wiem, po co. Przyrządzając posiłek A1 PRO należy zwrócić uwagę na uciekające kawałki jedzenia, gdyż będzie on bardziej je rozłupywał niż kroił. Natomiast dobrze się sprawdzi podczas stroganiny.
DC 4
DC 4 to klasyczna, znana i lubiana ostrzałka o wymiarach 32x100 mm i wadze X g. Składa się z dwóch części – diamentowej i kamiennej. Jej rozmiary czynią ją bardzo poręczną ostrzałką, zarówno do użytku domowego, jak i terenowego, choć wymaga nieco wprawy. Zdarza się jednak, że płytki się rozklejają. Po sklejeniu ich dobrym klejem epoksydowym można jej dalej używać bez większych obaw. Początkowo ostrzałka jest dość agresywna, jednak po kilku użyciach „dociera się” i mamy w pełni funkcjonalną ostrzałkę.
Uwagi ogólne
Z całej rodziny PRO najwygodniej pracowało mi się F1 i A1 PRO. Jak dla mnie są najlepiej wyprofilowane i wyważone, a dzięki temu najbardziej swobodnie się nimi pracuje. Natomiast do S1 PRO należy się po prostu nieco przyzwyczaić i wyczuć jego konstrukcję. Jeśli już to opanujemy będziemy mieli bardzo dobre narzędzie.
Zastanawia mnie, co chciał osiągnąć projektant, który zdecydował się na zaoblenie wystającej części trzpienia.
Zazwyczaj element ten ma służyć jako namiastka młotka. Faktycznie, możemy użyć go do rozłupywania, ale nie pokusiłbym się używania go do wbijania gwoździ.
Przy tak prymitywnym rodzaju młotka trudno będzie celnie trafić w gwóźdź i nóż będzie się ześlizgiwał, a sam gwóźdź najprawdopodobniej będzie pogięty. Zakładam jednak, że zaoblenie tego fragmentu miało na celu zaspokojenie potrzeb estetycznych i jeśli tak, to się udało. Gorzej z funkcjonalnością. No chyba że jest coś, o czym nie wiem.
Pochwy Fällkniven zawsze pozostawiały wiele do życzenia i tak też jest w tym przypadku.
Jest to dość zadziwiające z dwóch powodów:
- po pierwsze, cena noży wskazywałaby na to, że otrzymujemy niemal idealny zestaw;
- po drugie, skoro projektanci Fällkniven są w stanie zaprojektować dobre noże, to dlaczego nie są w stanie zrobić dobrej pochwy?
Zamawianie indywidualne pochwy jest dodatkowym kosztem przy niemałej cenie noży.
Wydaje mi się, że najlepszą opcją byłoby sprzedawanie noży bez pochwy, tak by każdy użytkownik mógł zamówić pochwę bez dodatkowych kosztów, za to dopasowaną pod swoje indywidualne potrzeby. Seryjne pochwy faktycznie można mocować na oporządzeniu z systemem MOLLE oraz klasycznie na pasie.
Niestety, noże w pochwach hałasują i podczas szybkiego biegu mogą być wyraźnie słyszalne. Taśmy mocujące nóż do pasa to chyba jakiś tani poliester i zachodzą obawy co do jego wytrzymałości.
Oczywiście te wady nie czynią noży złymi, trzeba jednak je znać, by wiedzieć, gdzie są ograniczenia i jak można najbardziej efektywnie nimi się posługiwać.
Noże Fällkniven wciąż pozostają nożami, na których można polegać i mieć pewność, że nie ulegną uszkodzeniu w najmniej odpowiednim momencie. Materiały, z jakich są wykonane, gwarantują wytrzymałość i odporność na niewłaściwe użytkowanie. Rzecz jasna bez zbytniej przesady, ale to nie są w końcu delikatne noże. To noże stworzone do ciężkiej pracy w trudnych warunkach.