Na ostrzu
Guided Field Sharpener (GFS)
Na zdjęciu: Guided Sharpening System - pełny zestaw akcesoriów. Zdjęcie: Jerzy Bielecki
O tym, że tępy nóż jest bezużytecznym narzędziem, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Naturalne jest, że tematyka ta znajduje swoje miejsce na łamach „SPECIAL OPS”. W tekście „Ostry jak brzytwa” (SPECIAL OPS nr 1/2014) opisywałem kilka ostrzałek, a w SPECIAL OPS 1/2018 przedstawiłem istny kombajn do ostrzenia – ostrzałkę mechaniczną Work Sharp Ken Onion Edition. Pomimo wielu zalet, ostrzałka ta ma jednak spore gabaryty, wymaga zasilania oraz ma dość wysoką cenę. Jeśli ktoś ostrzy wiele noży lub narzędzi, to będzie doskonałym wyborem. Dla osób, które mają kilka sztuk noży, włączywszy w to noże kuchenne, bardziej uzasadnionym wyborem będzie ostrzałka manualna. Zwykle są one niewielkich rozmiarów i nie zajmują wiele miejsca w szufladzie lub na półce, a nawet w kieszeni. W ofercie Work Sharp znajdziemy kilka propozycji ostrzałek manualnych, z których wybrałem dwie, moim zdaniem najciekawsze: Guided Sharpening System i Guided Field Sharpener.
Zobacz także
Militaria.pl Go Loud! Z marką Direct Action
Produkty marki Direct Action powstały dzięki doświadczeniom operatorów jednostek specjalnych, takich jak JW GROM. Direct Action to polski producent, którego motto “#Go Loud” to nie tylko hasło przewodnie,...
Produkty marki Direct Action powstały dzięki doświadczeniom operatorów jednostek specjalnych, takich jak JW GROM. Direct Action to polski producent, którego motto “#Go Loud” to nie tylko hasło przewodnie, ale symbol bezkompromisowego podejścia do jakości wyposażenia.
Militaria.pl Buty taktyczne na lato - nie tylko dla mundurowych
Buty taktyczne kojarzą się głównie z wyposażeniem militarnym, choć świetnie sprawdzają się również poza poligonem wojskowym. Coraz więcej osób sięga po buty taktyczne latem, szczególnie wybierając się...
Buty taktyczne kojarzą się głównie z wyposażeniem militarnym, choć świetnie sprawdzają się również poza poligonem wojskowym. Coraz więcej osób sięga po buty taktyczne latem, szczególnie wybierając się na trudniejsze wyprawy. Nowoczesne letnie buty taktyczne zapewniają komfort i wytrzymałość, dzięki czemu znajdują zastosowanie w różnych aktywnościach.
Kamil P. BATES Rush Patrol E01050 - lekkie buty taktyczne
Obuwie firmy BATES cieszy się bardzo dobrą opinią jako solidnie wykonane, z wysokiej jakości materiałów i co ważne – trwałe.
Obuwie firmy BATES cieszy się bardzo dobrą opinią jako solidnie wykonane, z wysokiej jakości materiałów i co ważne – trwałe.
Work Sharp Outdoor
Nim przejdę do opisu ostrzałek, należy się kilka słów wyjaśnienia ich wyboru. Work Sharp Outdoor to amerykańska marka ostrzałek do noży i narzędzi, należąca do rodzinnego przedsiębiorstwa Darex, którego początki sięgają 1973 roku.
Do firmy należą także inne marki, które również specjalizują się w produkcji ostrzałek. Jest to Drill Doctor, która produkujące profesjonalne ostrzałki do wierteł oraz Work Sharp Culinary, specjalizująca się w ostrzałkach do noży kuchennych. Notabene, nazwa Darex nieustannie kojarzy mi się typowo polską nazwą firmy, która wywodzi się od imienia właściciela firmy i profilu działania. W tym przypadku byłby to Dariusz Export, czyli w skrócie Darex. Jednak z tego co udało mi się ustalić, to właściciele nie mają polskich korzeni i jest to tylko zabawny zbieg okoliczności. Natomiast prawdziwe źródło nazwy kryje się w pierwszych literach imion założycieli. Richard Bernard wraz z synem Davidem są założycielami firmy, a Arthur, ojciec Richarda, był założycielem Bernard Welding Company, który mocno wspierał w rozwoju Darex. Od 2012 r. firmą zarządza Matthew Bernard, jako przedstawiciel czwartego pokolenia rodziny.
Misja Work Sharp Outdoor jest bardzo prosta – „tworzyć wysokiej jakości narzędzia z najlepszych komponentów oraz zapewniać doskonałe wsparcie i obsługę klientów”.
W procesie produkcji angażowani są głównie amerykańscy podwykonawcy, a produkcja poza USA podlega rygorystycznej kontroli. Firma znana jest także z ekologicznego podejścia, które przejawia się w eliminowaniu marnotrawstwa użycia surowców oraz wykorzystywania zasobów naturalnych w sposób odpowiedzialny, zrównoważony i oszczędny. Darex jest też pracodawcą, który dba o pracowników i aspekty CSR, czego dowodem jest kilkukrotnie zdobyta nagroda TOP WORK PLACES. Ponadto, do każdego systemu ostrzącego producent zapewnia duży wybór akcesoriów i części zamiennych, dzięki czemu ostrzałki Work Sharp nie są przedmiotami jednorazowego użytku.
To, co według mnie wyróżnia produkty Work Sharp, to ich uniwersalność. Ostrzałki Work Sharp pozwalają naostrzyć praktycznie każdy rodzaj noża niezależnie od jego kształtu i przeznaczenia, narzędzia outdooorowe (maczety, siekiery, saperki) oraz gospodarcze (nożyczki, sekatory, ostrza kosiarek). Możemy na nich naostrzyć nawet haczyki wędkarskie czy groty strzał i rzutek (dart).
Mając więc na uwadze wysoką jakość i żywotność dostarczanych produktów i obsługi, dbałość o ekologię i uniwersalność zastosowań to cena, którą trzeba zapłacić, przestaje się wydawać wysoka. Jeśli też dobrze przeanalizujemy ceny innych ostrzałek (wyłączywszy ostrzałki mechaniczne) dostępnych na rynku, które często są mniej uniwersalne i nie mają tak dużego wyboru części zapasowych, to okazuje się, że cena ostrzałek Work Sharp jest mocno konkurencyjna.
Guided Sharpening System (GSS)
GSS składa się z trzech części:
- podstawa ostrzałki,
- uchwyt płytek diamentowych,
- uchwyt prętów ceramicznych.
Podstawa ostrzałki waży 393 g (komplet wszystkich elementów waży 663 g), dzięki czemu stoi stabilnie na stole, a gumowe podkładki zapobiegają przesuwaniu się podczas pracy.
Na bokach podstawy zamocowane (utrzymuje je magnes) są prowadnice, które pozwalają na ostrzenie noża pod kątem 17 i 20 stopni. Po ich ściągnięciu pojawia się prowadnica pod kątem 22 stopni.
Uchwyt płytek diamentowych mocujemy przez włożenie w podstawę i albo go blokujemy, żeby ostrzyć na płasko, albo pozastawiamy niezablokowany, by ostrzyć z wykorzystaniem systemu Pivot Response. Poprawny montaż i zablokowanie potwierdzi słyszalny „klik”.
W komplecie otrzymujemy dwie płytki diamentowe o rozmiarze 31 x 152 mm, o gradacji 320 (coarse – zgrubna) i 600 (fine – drobna). Płytki do uchwytu są również mocowane na magnes.
Uchwyt prętów ceramicznych jest mocowany tak samo jak uchwyt płytek, z tym że można go zamocować wyłącznie w pozycji stałej. Przed zamocowaniem za pomocą czerwonego pokrętła należy wybrać odpowiednią powierzchnię ścierną:
- coarse (zgrubna)
- ostrzenie,
- fine (drobna)
- polerowanie,
- hooks (2 rowki): ostrzenie haczyków itp.
Istotą i sercem tej ostrzałki jest system Pivot Response. W innych płaskich ostrzałkach głównym problemem jest utrzymanie jednolitego kąta podczas ostrzenia. Nauka takiej techniki ostrzenia jest czasochłonna i wymaga dość regularnej praktyki.
GSS umożliwia ostrzenie noży techniką klasyczną, a po odblokowaniu systemu Pivot Response mamy możliwość ostrzenia ze „wspomaganiem”.
Zasada działania Pivot Response jest bardzo prosta – podczas ostrzenia uchwyt płytki przechyla się i podąża za krzywizną krawędzi tnącej. Dzięki temu mamy pewność utrzymania właściwego kąta ostrzenia i ostrzymy nóż równomiernie. Unikamy dzięki temu też zaokrąglenia czubka noża. Mimo że nie mam problemu z ostrzeniem „na płasko”, to Pivot Response jest na tyle funkcjonalnym rozwiązaniem, że bardzo chętnie z niego korzystam.
Ciekawostką jest też fakt, że obie wkładki i płytki można używać niezależnie od podstawy. Trzymając uchwyt płytek od strony metalowego pręta, otrzymujemy wygodną w trzymaniu „szlifierkę” do ostrzenia np. siekier. Wkładkę z prętami ceramicznymi możemy używać podobnie, a nawet jako przenośną ostrzałkę EDC lub w teren. Szczególnie że zamocowane są w niej dwa ceramiczne pręty, tej samej gradacji, ale o innej średnicy, na których możemy ostrzyć ostrza ząbkowane.
Czytaj też: Czas tytanów 2 i 1/2, czyli noże SPYDERCO >>>
Jak wspomniałem wcześniej, producent ma w ofercie części zapasowe, a także dodatki pozwalające na rozszerzenie funkcjonalności ostrzałki. Możemy zatem dokupić wkładki-uchwyty, standardowe płytki diamentowe, prowadnice kątowe. Można też dokupić zestaw, który zawiera:
- płytkę diamentową o gradacji 220,
- płytkę diamentową o gradacji 800,
- płytkę polerską pokrytą skórą,
- dwie prowadnice kątowe 25 stopni,
- pastę polerską o gradacji 0,5 mikrona.
Taki zestaw znacząco rozszerza możliwości ostrzałki i umożliwia bardzo precyzyjne ostrzenie lub ostrzenie narzędzi, które wymagają szczególnego traktowania, np. brzytwy. Mając taki zestaw, możliwe jest nawet naprawienie lub przeprofilowanie ostrza.
Guided Field Sharpener (GFS)
GFS jest kompaktową i przenośną wersją ostrzałki GSS – waży 132 g. GFS ma pięć stref ostrzenia, stałe prowadnice kątowe, klucze do odkręcania grotów strzał oraz ukryty schowek na krzesiwo lub rozpałkę. Oryginalnie, w schowku ukryta jest instrukcja obsługi.
Płytki diamentowe, podobnie jak w GSS, są mocowane do szkieletu za pomocą magnesów, co pozwala na ich wymianę lub demontaż i ostrzenie samą płytką. Podobnie jak w GFS w komplecie otrzymujemy dwie płytki diamentowe o rozmiarze 25 x 102 mm, o gradacji 320 (coarse – zgrubna) i 600 (fine – drobna).
Po zdjęciu płytek diamentowych uzyskujemy dostęp do portów kluczy do grotów strzał oraz małego schowka. Na dolnej krawędzi ostrzałki zamocowany jest skórzany pasek, pokryty pastą polerską o gradacji 0,5 mikrona, który pozwala wykończyć krawędź tnącą „na lustro”.
Duży pręt ceramiczny ma 3 powierzchnie robocze – coarse, fine i z rowkiem do ostrzenia haczyków. Gradację zmieniamy poprzez obrót całego pręcika wokół własnej osi, a dla ułatwienia na pokrętle strefy ostrzące oznaczone są symbolami C, F oraz symbolem haczyka wędkarskiego. Dodatkowy, mały pręt ceramiczny pozwala naostrzyć ząbkowane ostrze.
W GFS również zastosowano prowadnice wspomagające utrzymanie kąta ostrzenia – diamentowym płytkom towarzyszy prowadnica o kącie 20 stopni, natomiast prętowi ceramicznemu prowadnica o kącie 25 stopni.
W przypadku ostrzałki GFS producent nie przewidział rozszerzenia zestawu, ale można dokupić płytki diamentowe i skórzany pasek, kiedy te ulegną zużyciu.
Podsumowanie
Ostrzałek tych mam sposobność używać od około roku. Przed rozpoczęciem ich użytkowania, jak i każdej innej ostrzałki diamentowej, trzeba pamiętać, że potrzebują one czasu na „dotarcie”. Po kilku ostrzeniach stają się gładsze i bardziej wydajne. Ostrzenie staje się też płynniejsze. Następnie polecam zapoznać się z instrukcją obsługi, szczególnie gdy jesteśmy posiadaczami GSS. Zawiera ona podpowiedzi, jaką technikę ostrzenia najlepiej zastosować w stosunku do typu klingi, którą będziemy ostrzyć. Oczywiście, można pracować według znanych sobie schematów, ale warto też wypróbować podpowiedzi producenta i w maksymalny sposób wykorzystać potencjał ostrzałki.
Z uwag praktycznych: płytkę coarse proponuję stosować jak najrzadziej, ewentualnie 1–2 przesunięcia na początek ostrzenia dla wyrównania krawędzi tnącej. Jest ona dość agresywna i mocno zbiera materiał, stąd zalecam stosowanie jej raczej do odtwarzania krawędzi tnącej, przeprofilowania itp. Płytka fine i pręt ceramiczny w zupełności wystarczą do ostrzenia, jeśli regularnie dbamy o ostrość noża.
Tak jak wcześniej wspomniałem, ostrzałka GSS jest bardzo dobrym wyborem dla osób, które szukają wielofunkcyjnego narzędzia do ostrzenia. Ostrzyłem na niej noże kuchenne, nożyczki, punchery do cygar, klingi typu drop, clip, spear – point, recurve, tanto, ząbkowane i właściwie chyba wszystkie najbardziej powszechne typy. Ponieważ mam nieco wprawy i utrzymanie kąta ostrzenia nie sprawia mi większych trudności, to rzadko korzystałem ze wspomagania. Spróbowałem jednak dla porównania, i dla leniwych lub niewprawnych będzie to dobra i całkiem funkcjonalna pomoc.
Z jedną sugestią producenta pozwolę się jednak nie zgodzić. Zaleca on, by przy klingach typu recurve używać systemu Pivot Response zablokowanego, ja jednak wolę używa go, gdy jest on odblokowany. Zdecydowanie wygodniej prowadzi mi się nóż i łatwiej podążam za krzywizną noża. Oczywiście, to moja indywidualna preferencja, niemniej jednak polecam wypróbować.
Zastanawiając się nad słowami podsumowania, doszedłem do wniosku, że najlepszą opinią będzie, że gdyby nie fakt posiadania Work Sharp Ken Onion Edition, to GSS byłaby moją podstawową ostrzałką. Choć często właściwie jest, gdy np. odwiedzam znajomych i przy okazji spotkania ostrzę ich noże. Natomiast GFS zagościła na stałe w moim zestawie EDC, wymiennie z DC 4 Fallkniven, której używam, gdy potrzebuję totalnie minimalistycznej ostrzałki.
