Międzynarodowe Sympozjum PTSD i TBI – gdy po wielkiej bitwie opadnie kurz, ale nie emocje…

Trzydniowe sympozjum zostało podzielone dwa bloki tematyczne i panel dyskusyjny.

Pierwszego dnia skupiono się na zdefiniowanu PTSD i TBI w kontekście doświadczeń w zakresie rozpoznawania urazu i czynników zewnętrznych mających wpływ na ich powstawanie.

Tematem była również organizacja zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych oraz orzecznictwo z zakresie PTSD na przykładzie rozwiązań w Polsce i USA oraz doświadczenia, problemy i wnioski własne przedstawicieli formacji MON i MSWiA, w tym weteranów.

W tematykę sympozjum wprowadzili gości Grzegorz Wydrowski – prezes zarządu Fundacji SPRZYMIERZENI z GROM, dr n. med. Arkadiusz Kosowski z Narodowego Funduszu Zdrowia oraz płk dr n. med. Stanisław Żmuda, reprezentujący Departament Wojskowej Służby Zdrowia MON.

Słuchacze sympozjum, dzięki wystąpieniom Thomasa „Drago” z US Navy SEAL oraz płk. Leszka Stępnia – dyrektora Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa, mogli przekonać się o podobnych problemach, z jakimi borykają się zarówno polscy, jak i amerykańscy weterani misji w Iraku i Afganistanie.

Dr n. med. Arkadiusz Kosowski omówił polski system opieki zdrowotnej, jakim objęci są weterani, który to uczestnicy wydarzenia mogli porównać z rozwiązaniami w USA, dzięki wykładowi Brandona Joela Brocka, przedstawiającego amerykańskie doświadczenia w tym zakresie. Temat uzupełniła swoimi obserwacjami Ewa Bogusławska-Ziółkowska z Wojskowego Instytutu Medycznego.

Sympozjum nie mogłoby się odbyć bez prezentacji zagadnienia ze strony Fundacji SPRZYMIERZENI z GROM: doświadczeń podopiecznych organizacji, głównych problemów oraz propozycji zmian. Uzupełniły je wykłady płk. Piotra Wróblewskiego (Rejonowa Wojskowa Komisja Lekarska w Warszawie) i lek. med. Arkadiusza Kuski (Komisja Lekarska MSWiA), skupiające się na orzecznictwie wojskowo-lekarskim w kontekście uwarunkowań prawnych. Tu warto zaznaczyć, że o ile PTSD jest definiowane, tak TBI pozostaje nieokreślone, będąc tematem, który dopiero zaczyna być szerzej omawiany.

Podczas środowej sesji omówiono także analizę badań psychologicznych prowadzonych przed przeszczepami kończyn oraz po ich wykonaniu – problematykę omówił dr n. med. Adam Domanasiewicz z Wrocławia.

Polską perspektywę uzupełniły komentarzem dr Tracie Kaip, psycholog, oraz Scharlene Gaudet, chiropraktyk, współpracujące blisko z weteranami. W ramach swoich prezentacji przedstawiły one amerykańskie doświadczenia, co stanowiło dopełnienie wspomnianych wystąpień Thomasa „Drago” i płk. Leszka Stępnia oraz dr. n. med. Arkadiusza Kosowskiego.

Choć mogłoby się wydawać, że w przypadku osób z widocznymi fizycznymi urazami dostosowanie i realizacja terapii powinny przebiegać sprawnie, mechanizm psychologiczny jest tu bardzo złożony, a wspomniane widoczne urazy i powiązany z nimi aspekt psychologiczny to niejedyne czynniki, które lekarz czy terapeuta powinien wziąć pod uwagę.

Pierwszy dzień zakończyły ciekawe prezentacje zagadnienia PTSD z perspektywy pracy Straży Granicznej i Krakowskiego 5. Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką.

Kpt. SG Izabela Bolczyk przybliżyła słuchaczom zasady identyfikacji cudzoziemców należących do grup wrażliwych, z uwzględnieniem osób z PTSD w kontekście procedur administracyjnych SG.

Marcin Cabala z 5. WSKzP omówił kulisy pracy służby zdrowia Zgrupowania Bojowego, bazując na swoich doświadczeniach ze służby w PKW w Iraku i Afganistanie.

Czytaj też: Krakowskie warsztaty taktyczno-medyczne >>>

Część sympozjum przyniosła tematykę skupiającą się na badaniach i postępowaniach medycznych z pacjentami z PTSD i TB oraz sposobach zabezpieczenia żołnierzy i funkcjonariuszy przed niepożądanymi skutkami działań wynikających ze specyfiki służby.

Wśród zagadnień znalazł się system opieki psychotyczno-psychologicznej w resorcie Obrony Narodowej nad żołnierzami weteranami, w tym weteranami poszkodowanymi, przybliżony przez Sebastiana Chmielińskiego (Departament Wojskowej Służby Zdrowia MON).

Przedstawiciel Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego – prof. nadzw. dr hab. Robert Borkowski, podkreślał w swoim wystąpieniu istotną kwestię edukacji psychologicznej w szkoleniu funkcjonariuszy i ratowników pod kątem PTSD i TBI.

Interesującym zagadnieniem, które omawiano w podczas panelu dyskusyjnego trzeciego dnia, było podejście żołnierzy do opieki psychologicznej, zarówno w trakcie misji, jak i po powrocie do kraju. Mówiono m.in. o uprzedzeniach, społeczno-kulturowych naleciałościach i panujących stereotypach, które w znacznym stopniu utrudniają pracę z poszkodowanymi i z którymi lekarze, psychologowie i dowódcy starają się walczyć.

Zagrożenia zespołów EOD oraz pojazdów podczas wybuchu zaprezentowali przedstawiciele Politechniki Śląskiej (dr inż. Edyta Krzystała i dr hab. inż. Sławomir Kciuk). Ich wykłady uzupełnił o aspekt badań wpływu oddziaływania fali wybuchowej pochodzącej od miny lub IED na żołnierzy przebywających wewnątrz pojazdu dr inż. Grzegorz Sławiński (Wojskowa Akademia Techniczna), czego dopełnieniem była perspektywa producenta – AMZ KUTNO (reprezentowanego przez Henryka Wojciechowskiego). Prezentacje przybliżały m.in. proces powstania urazu, istotny przy wstępnej diagnostyce pacjentów po powrocie z misji do kraju.

Problem PTSD w warunkach stresu bojowego i analiza zespołu stresu pourazowego jako normalnej reakcji na „nienormalną” sytuację omówili przedstawiciele odpowiednio Bydgoskiego 10. Wojskowego Szpitala Klinicznego (Grzegorz Wałęsa) oraz pracowni badań, psychoterapii i rozwoju TAO (Daria Jarema).

Drugiego dnia odbyły się również dalsze prezentacje zaproszonych amerykańskich gości, którzy w swoich wystąpieniach odnieśli się do poruszanych tematów dotyczących profilaktyki, terapii, procedur, problemów i kierunków rozwoju, opierając się na doświadczeniach medycznych i ratowniczych w USA.

Słuchacze mogli przekonać się m.in., jak złożonym procesem jest skuteczna terapia w przypadku PTSD i TBI, zarówno w aspekcie fizycznym, jak i psychologicznym, i że każdy żołnierz stanowi osobny, indywidualny przypadek.

• Istotny jest sposób, w jaki weteran próbuje radzić sobie z traumą na własną rękę – czy jest to alkohol, narkotyki, lekarstwa lub inne uzależniania.
• Sprawdzane jest także pochodzenie poszkodowanego, jako że pewne elementy stresu pourazowego mogą łączyć się z doświadczeniami sprzed służby, o których wiedza jest kluczowa dla skuteczności terapii.
• Ważne jest również szkolenie, które przechodził poszkodowany, a zaznaczyć należy, że np. operatorzy dronów czy piloci, choć ich zadania są zbliżone charakterem, przechodzą inny proces przygotowawczy pod kątem psychologicznym.

W przypadku TBI, interesujący był m.in. aspekt zmiany w funkcjonowaniu mózgu mężczyzny, który po doznaniu urazu zmienia gospodarkę hormonalną organizmu, wobec czego następuje m.in. zwiększona produkcja estrogenu (hormonu żeńskiego) zamiast testosteronu, co prowadzi do dużej pobudliwości i agresji, a w konsekwencji ma wpływ na przebieg terapii. Podczas terapii należy wziąć pod uwagę przebieg służby i jej charakter – zupełnie innego rodzaju urazów dozna tzw. „breacher” w siłach specjalnych, który ulega długofalowym wielokrotnym mikrourazom mózgu, a innych żołnierz, który wjechał raz na „ajdika” podczas patrolu.

Ostatniego dnia prelegenci i uczestnicy sympozjum mogli szerzej wymienić opinie i doświadczenia w zakresie PTSD i TBI. Wiele z toczonych dyskusji rozpoczęto w ciągu dwóch pierwszych dni i przeniesiono właśnie na piątek z uwagi na napięty harmonogram i liczne pytania słuchaczy, co świadczy o potrzebie pogłębiania wiedzy na temat PTSD i TBI w różnych obszarach – medycznych i wojskowych, zarówno w zakresie profilaktyki, jak i skutecznego reagowania na objawy i prowadzenie efektywnej terapii.

Wydarzenie, odbywające się pod patronatem Ministra Obrony Narodowej, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministra Zdrowia, wsparli Partnerzy:

• Narodowy Fundusz Zdrowia,
• Departament Wojskowej Służby Zdrowia Ministerstwa Obrony Narodowej,
• Politechnika Śląska – Centrum Zaawansowanych Technologii Bezpieczeństwa i Obronności,
• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego,
• PetraMedica Warszawa,
• firma AMZ-KUTNO S.A.
• oraz Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa Narodowego.

Czytaj też: Wszyscy razem, aby chronić >>>

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!