Page 36 - SO_06_2018

SPECIAL OPS UZB R O JENIE - HIST O RIA

zamka w tak kompaktowym pm, ja-
kim jest Jati-Matic (112 mm) sprawia, że
jego szybkostrzelność utrzymuje się na
średnim poziomie, co zapewnia racjonal-
ne tempo opróżniania magazynka, ułatwia
panowanie nad bronią podczas strzelania
seriami i sprzyja celności.
Zamek ma masę 0,6 kg i składa się
żającej się sprężyny powrotnej wprowadził nabój z dwóch elementów połączonych spręży-
z magazynka do lufy, nakłuwając stałą iglicą jego nującym wyciągiem: trzonu zamkowego
spłonkę w ostatniej fazie tego ruchu, tuż przed oraz części czołowej ze stałą iglicą (okre-
zamknięciem komory nabojowej. Odpowiednio do- ślenie „czołowa” jest tu jednak trochę mylące, ponieważ rozbudowa-
brana masa zamka i siła napędzającej go sprężyny nie trzonu w przód, by obejmował lufę, sprawia, że w rzeczywistości
powrotnej zapewniają zainicjowanie strzału, zanim czoło zamka z iglicą usytuowane jest wewnątrz niego, bliżej tylnego
zamek uderzy w tylne ścięcie lufy, co przekłada końca). Możliwość łatwego oddzielenia tej drugiej przydaje się za-
się na płynne działanie broni. W tym momencie równo podczas czyszczenia zamka, jak i wtedy, gdy trzeba ją wymie-
zostaje bowiem wyhamowany przez zaczynającą nić np. w związku z uszkodzeniem czy zużyciem występu iglicznego.
wysuwać się z komory nabojowej pod wpływem Zamek podparty jest ułożoną w otwartym od góry kanale na jego
gazów prochowych łuskę, a następnie ze względu grzbiecie pojedynczą sprężyną powrotną ze sztywną żerdzią, któ-
na dalszy wzrost ich ciśnienia w lufie odrzucony rej przedni koniec wchodzi w pierścieniową oporę na końcu zamka.
Cały zespół ruchomy umieszczo-
ny jest w komorze zamkowej,
składającej się z dwóch bocznych
ścianek, z ukształtowanymi na
końcu osłonami muszki, przy-
twierdzonymi w dwóch punktach
do komory spustowej oraz czte-
rema nitami każda do bloku ob-
sady lufy, nad którą znajduje się
Teleskopowy zamek nasunięty na lufę Jati-Matica do przedniego położenia. muszka. Przez ten blok przecho-
w tylne położenie. Zamek ma budowę typową dla pm drugiej genera- dzi także oś zawiasowo otwieranej pokrywy komory zamkowej, wy-
cji – spopularyzowaną przez czeskie CZ-23, 24, 25, 26, izraelskie Uzi tłoczonej podobnie jak jej boczne ścianki z blachy stalowej grubości
czy włoskie Beretty M12 – określaną jako teleskopowa. W przednim 1,2 mm. Boczne przetłoczenia ścianek służą nie tylko zwiększeniu ich
położeniu nasuwa się w dużej części na lufę, dzięki czemu możliwe sztywności, ale również jako prowadnice zamka.
jest osiągnięcie bardziej kompaktowej długości broni niż w starszych Lufa pm Jati-Matic ma gwint z sześcioma bruzdami prawoskrętnymi
typach z zamkiem ustawionym w całości za lufą. Takie rozwiązanie o skoku 250 mm i jest łatwo odłączalna, jak w jego słynnym poprzed-
dodatkowo zabezpiecza użytkownika przed skutkami ewentualnego niku Suomi, choć w oparciu o inne rozwiązanie (patent US 4571871
rozerwania się łuski przy przedwczesnym lub opóźnionym zapłonie A). Utrzymywana jest w broni za pomocą dwóch pierścieniowych
naboju. Relatywnie długa droga poruszania się „teleskopowego” występów na swym zewnętrznym obwodzie, mniej więcej w 2/3 jej
długości (przed odcinkiem wystającym z ko-
mory) i oparta częścią wlotową o punkt w ko-
morze spustowej, przed gniazdem magazynka.
W górnej części pierścienie te są ścięte, dzięki
czemu nie przeszkadzają w przemieszczaniu się
zamka, a po jego odłączeniu obrót lufy o 180
stopni pozwala wyjść pierścieniowym występom
z wycięć w dolnej części obsady i wysunąć ją
w przód z komory zamkowej. Oprócz standardo-
wej lufy do Jati-Matica przewidziano dodatkową,
z końcówką przygotowaną do montażu tłumika
Prosty dwuchodowy mechanizm
spustowy pm Jati-Matic. dźwięku marki Vaime (fińskiej firmy Oy Vaimen-
ninmetalli AB z Hyrylä). Komora zamkowa z lufą

36
SPECIAL OPS 6/2018