Page 38 - SO_06_2018
P. 38

SPECIAL OPS  UZB R O JENIE - HIST O RIA                 i trudno mówić o zadowalającej celności. Natomiast budowa Jati-Ma-



            cje, że stosuje się do niego również magazynki od pm Carl Gustav
            i amerykańskiego Smith & Wesson M76, nie są one jednak w pełni
                                                                tica faktycznie sprawia, że przy seriach długości do 10 strzałów od-
            zamienne  z  oryginalnymi  i  do  ich  zastąpienia  wymagają  drobnych
            modyfikacji.                                        dawanych oburącz, z wykorzystaniem chwytu przedniego, zachowuje
                                                                się stosunkowo stabilnie i pozwala na dystansach do 15 m nie wycho-
              Powyższy opis Jati-Matica nie zaskakuje jeszcze żadnym oryginal-  dzić na tarczy poza rejon o średnicy ok. 30 cm. Do takiego sposobu
            nym rozwiązaniem, ale wystarczy jeden rzut oka na tę broń, by za-  strzelania jest też przeznaczony jako broń bezkolbowa – odpowiednik
            uważyć  pierwsze  z  nich,                                                        niemieckiego  HK  MP5K,
            stanowiące   najbardziej                                                          późniejszych Famae Mini-
            charakterystyczną  cechę                                                          SAF z Chile czy austriac-
            fińskiego  pm.  To  wspo-                                                         kiego  Steyra  TMP.  Trze-
            mniane wyżej przy okazji                                                          ba  pamiętać,  że  jest  to
            JAT-22,  skośne  ułożenie                                                         konstrukcja  z  pierwszej
            komory zamkowej w sto-                                                            połowy  lat  80.,  gdy  na-
            sunku  do  osi  lufy,  wyni-                                                      wet operatorzy jednostek
            kające  z  takiej  też  drogi                                                     kontrterrorystycznych
            zamka,  który  podczas                              Złożony chwyt przedni         często  prowadzili  z  pm
            ruchu  do  przodu  nieja-                           blokuje ruch zamka, odgrywając  ogień  seriami,  w  warun-
                                                                rolę bezpiecznika.
            ko  zsuwa  się  w  komorze                                                        kach cqb także z wysoko-
            pod kątem 7 stopni w dół                                                          ści  biodra  lub  trzymając
            względem  lufy,  a  odrzu-                                                        broń  w  wyciągniętych
            cany po strzale przesuwa                                                          rękach  na  naprężonym
            pod takim samym w górę. Takie przemieszczanie masy zamka, „doci-  pasie  nośnym.  Dobywana  z  ukrycia  w  celu  jak  najszybszego  od-
            skające” w odpowiednim momencie lufę w dół, ma przede wszystkim   powiedzenia  ogniem  z  bliska  podczas  ochrony  VIP  lub  w  roli  PDW
            kompensować zjawisko jej podrzutu i sprzyjać kontrolowaniu broni   (Personal Defense Weapon – broń ochrony osobistej), wydawała się
            przy strzelaniu seriami, czemu służy również – osiągnięte dzięki ta-  wystarczająco  skuteczna  i  celna  nawet  przy  strzelaniu  bez  użycia
            kiej drodze zamka – dużo wyższe niż w innych typach pm usytuowa-  kolby, a jej efektywność wynikała z zapewnienia dużej siły ognia przy
            nie  chwytu,  którego  górna  część  znalazła  się  na  przedłużeniu  osi   zachowaniu kompaktowych gabarytów i łatwej obsługi. Mając to na
            przewodu lufy. Przy okazji skośna droga zamka do przodu pozwoliła   uwadze Jati-Matic został wyposażony w bardzo proste przyrządy ce-
            zrezygnować z rampy wślizgowej przed komorą nabojową, ponieważ   lownicze: regulowaną w pionie muszkę i stałą szczerbinę. Przewidzia-
            naboje są pewniej dosyłane do lufy z nieco wyżej wprowadzanego   no możliwość osadzenia nad komorą zamkową laserowego wskaźnika
            magazynka niż w klasycznych systemach. Według materiałów rekla-  celu przez dodanie punktu montażowego na jej pokrywie oraz przy
            mowych taka konstrukcja broni ma niemal w stu procentach elimi-  podstawie muszki, ale w tym czasie tego typu akcesoria miały tak
            nować podrzut podczas strzelania oraz ułatwiać prowadzenie ognia   duże wymiary, że podobnie jak zastosowanie tłumika dźwięku czyniło
            jednorącz, zgodnie ze sloganem marketingowym „Full-Auto Fire With   ten  pm  znacznie  mniej  poręcznym  i  trudniejszym  do  dyskretnego
            One  Hand”.  Przedstawiciel  amerykańskiego  czasopisma  „Combat   noszenia.
            Arms” przeprowadził próbę, podczas której opróżnił cały magazynek   Temu  ostatniemu  oraz  ułatwieniu  obsługi  służyło  kolejne  orygi-
            Jati-Matica nieprzerwanym ogniem ciągłym, rzeczywiście trzymając   nalne rozwiązanie Timariego, zastrzeżone patentem EP 0114826 B1
            broń  tylko  w  jednej,  wyprostowanej  ręce.  Wszystkie  pociski  trafi-  (Automatic hand firearm) i WO1983002998A1. Na zewnątrz fińskiego
            ły w oddaloną o kilkanaście metrów tarczę przedstawiającą ludzką   pm trudno dostrzec cokolwiek mogącego posłużyć do jego przełado-
            sylwetkę – wynik nie tak łatwy do uzyskania w ten sam sposób z in-  wania, nie ma również nastawnego bezpiecznika – a więc żadnych
            nych małych pm na silną amunicję 9 mm Para. Przeciętny użytkownik   wystających elementów, które utrudniałyby szybkie dobycie broni.
            broni może mieć jednak kłopot z podobnym strzelaniem inaczej niż   Do  napinania  zamka,  jak  i  zabezpieczania/odbezpieczania  Jati-Ma-
            krótkimi seriami, ponieważ następuje typowe zjawisko jej skręcania   tica służy bowiem składany chwyt przedni, wkomponowany w dol-
                                                                             ną przednią część broni, podobnie jak w polskim
                                                                               PM-63.  Po  rozłożeniu  do  pozycji  bojowej  (pod
                                                                               kątem ok. 90° do lufy) należy ruchem zbliżonym
                                                                               do  przeładowania  strzelb  powtarzalnych  typu
                                                                               pump-action, popularnych wówczas wśród stró-
                                                                                          żów prawa, cofnąć chwyt w kie-
                                                                                          runku  gniazda  magazynka,  co
                                                                                         spowoduje  napięcie  zamka,  po
                                                                                czym przesunąć chwyt do skrajnego przednie-
                                                                               go położenia, w którym blokuje się, pozostając
                                                                               na czas strzelania nieruchomy. Złożenie chwytu
                                                                               powoduje  natomiast  wprowadzenie  jego  dol-
                                                Prowadzenie ognia              nego występu do wnętrza komory zamkowej,
                                                z Jati-Matica z jednej ręki.   blokując  ruch  zamka,  jako  równie  prosty  co
                                                                                pewny, mechaniczny bezpiecznik przed strza-
                                                                                łami  przypadkowymi,  np.  wskutek  silnych

       38
               SPECIAL OPS 6/2018
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43