Page 42 - Special Ops Wywiady 2022

SPECIAL OPS WYWIADY

Mgr inż. tech. wet. Iwona Szoda, zootechnik, zoopsycholog, instruktor
szkolenia psów i Nose Work Polska, pozorant, przewodnik psów służbo-
wych, Trener Profilaktyki Pogryzień, autorka podcastów Policjantka ulicy
i Dog interpreter, od ponad 20 lat pracująca z psami, uczestniczka ponad
setki szkoleń z zakresu kynologii u polskich i zagranicznych specjalistów
oraz autorka artykułów o psach.

nam sprzętu. Ja pierwszy miałem kombinezon Czy to Ty jako przewodnik psa podejmowałeś
przeznaczony do gryzienia, zanim taki kombine- decyzję o jego użyciu?
zon trafił do naszego policyjnego zakładu kynolo- Za moich czasów, na wszystkie nasze działania
gii służbowej w Sułkowicach. Specjalnie po niego razem z zespołem bojowym jeździł Naczelnik „BOA” kowicach, a także za taktykę działania zespołu To nie było w podobnym czasie. Bo w Policji te psy
wybrałem się do Nowego Sącza i tam go zaku- lub osoba decyzyjna sprawująca nadzór nad naszymi bojowego i wprowadzenie już wyszkolonego psa były już na przełomie 1996/97 roku, a w JW GROM
piłem. Jeszcze do dziś pamiętam, że kosztował działaniami. Także tego typu decyzje jak użycie psa do działań. Kurs trwał pół roku. Na kolejnym kursie dopiero w 2014 roku. Często współpracowaliśmy z tą
wtedy 4000 złotych. były podejmowane poprzez „burzę mózgów”. Decy- uczestniczyło również trzech przewodników z psa- jednostką, ale nasze cele związane z psami różniły się
dowano więc wspólnie i w porozumieniu z dowódcą mi, ja byłem już wtedy na emeryturze. Podczas od celów kolegów z GROM-u, którzy mieli inne wy-
Czy to znaczy, że w Sułkowicach uczono psy zespołu bojowego. Szturmowaliśmy wtedy niewielki tego kursu chcieliśmy już stworzyć takie zespoły, magania od tych psów i inny rodzaj pracy dla nich,
gryzienia wyłącznie na rękawie? domek, do którego otworzyliśmy drzwi i wpuściłem w skład których wchodziliby pozoranci. Zespoły dlatego wtedy się z tym szkoleniem rozmijaliśmy.
Tego nie wiem. Bo nie byłem w Sułkowicach na psa. Jak się później okazało, przy wejściu zespołu złożone z przewodników i pozorantów już w swo-
żadnym kursie. Specyfika pracy naszych psów wy- bojowego do szturmowanego domku ukrywający ich jednostkach docelowych mogłyby wspomagać Czy powstał jakiś skrypt szkolenia psów bojo-
magała od nich atakowania każdej dostępnej części się w nim mężczyzna popełnił samobójstwo i leżał przewodnika w doskonaleniu psa, czyli szkoleniach. wych?
ciała, a nie tylko ręki. Zadaniem tych psów było już nieżywy. Wokół tej sytuacji rozgorzała dyskusja, zobaczyłem, w jaki sposób GIGN robi dobór psów. Na tym kursie zaczęliśmy już pracować razem z psa- Stworzyliśmy taki program szkolenia psów bojo-
przede wszystkim odwrócenie uwagi, przez co zespół że jak to, pies nie zaatakował martwego mężczyzny? Weterynarz sprawdzał wszystkie stawy, a psy miały mi z całym zespołem bojowym utworzonym z osób wych, ale nie tak szczegółowy jak np. skrypt. Chcie-
bojowy zdobywał przewagę w sytuacji. Byli tacy, co uważali, że pies powinien rzucić się na robione prześwietlenia. Byłem pod wrażeniem tych będących na kursie pozoranta i w pełnym oporzą- liśmy uniknąć sytuacji opisania taktyki działania.
to ciało i je gryźć. Osobiście wydawało mi się to nie- badań, że wszystko odbywa się od razu i w jednym dzeniu. Chcieliśmy przećwiczyć wszelkie scenariu- W programie rozpisaliśmy każdy dzień szkolenia, żeby
A jak użycie takiego psa wyglądało ze wzglę- logiczne, ale postanowiłem skonsultować się z trene- miejscu. Była tam duża i profesjonalna lecznica dla sze, by wykluczyć błędy, przeszkody, na jakie się mieć orientację w tym, co robimy i gdzie.
dów formalnych? rami z Węgier, a oni potwierdzili, że pies zachował się zwierząt w Gramat, gdzie znajduje się taki duży ośro- natrafiało w trakcie pracy z psem z pełnym wyposa-
Był on wykorzystywany jako środek przymusu jak najbardziej prawidłowo i nie powinien gryźć czy dek szkolenia psów służbowych również innych spe- żeniem. Podczas szkolenia ćwiczyliśmy m.in. w Me- Wspomniałeś mi, że rozważaliście wprowa-
bezpośredniego. Dopiero kilka lat później doszliśmy rzucać się na zwłoki. cjalności, nie tylko bojowych. trze Warszawskim, na lotnisku, a nawet na statku dzenie u psów rekonesansu, który podejrzeliście
i zadań służbowych, rozwiązywać problemy dotyczą- do wniosku, że okrzyk i ostrzeżenie o użyciu psa nijak desantowym w Świnoujściu (ale to udało się tylko u Holendrów.
ce szkolenia czy techniki i taktyki wykorzystywania się ma do naszych zadań bojowych. Jak za Twoich czasów w AT wyglądał dobór Czyli Iman i Yellow były szkolone we Francji? podczas pierwszego kursu). Celem odwiedzania tych Tak, widzieliśmy taktykę z takim psem oraz jej roz-
tych psów w realnych działaniach. Spotykaliśmy się psów bojowych do służby? Nie, szkolenie tych psów odbywało się w Polsce. różnych miejsc było sprawdzenie psów, czy dadzą wój na przestrzeni dwóch lat. Co było widać po sprzę-
na tych wspólnych szkoleniach w różnych miejscach Czy możesz opowiedzieć o jakiejś akcji z udzia- Tuż przed 2015 rokiem AT podjęło współpracę Niestety, przewodnik Imana nie radził sobie z ta- sobie radę w każdych warunkach. cie, jakiego wtedy używali. Na początku kamera była
po to, by psy zdobywały doświadczenie w zróżnico- łem Maksa? z francuskim GIGN. Tam poznaliśmy trenera, który kim wymagającym, pełnym energii i dominującym przymocowana do specjalnej uprzęży, a później psy
wanym środowisku, dlatego jeździliśmy do Poznania, Pierwszą robotę z psem miałem dosłownie zajmował się psami bojowymi. Dzięki niemu mogli- psem. We Francji opiekunem Imana była kobieta. Czy robiliście ćwiczenia z psami desantując się miały już specjalny hełm z kamerką. Mam nawet na-
Gdańska czy Krakowa. Niestety, proza życia i niezro- parę dni po ukończeniu kursu. Pojechaliśmy śmy doświadczyć wysokiej klasy szkolenia psów Gdybym nie widział tej przewodniczki z Imanem, to ze śmigłowców? Bo pamiętam, że nawet Ty masz granie z takiego przeszukania, rekonesansu robionego
zumienie pracy psów i ich przewodników sprawiły, że wtedy do Piaseczna na ogródki działkowe. Nie bojowych. Pomysł na te psy był zupełnie inny niż chyba bym nie uwierzył, że ona w taki fantastycz- takie zdjęcie z Maksem ze śmigłowca? przez psa. W międzyczasie spotkaliśmy się również
takie szkolenia przestały się odbywać. pamiętam już dokładnie, jak to było, ale sytuacja w COBRZE czy w Niemczech. Zaś to, co robili Fran- ny sposób z nim współpracowała, nie używając Tak, rzeczywiście, mam takie zdjęcie. Zostało ono z wykorzystaniem psów do odnajdowania materia-
wyglądała tak, że jakiś obcokrajowiec zakochał cuzi, pokrywało się z naszymi oczekiwaniami wobec przy tym żadnego karcenia czy przysmaków, a pies zrobione na poligonie. Robiliśmy takie ćwiczenia, łów wybuchowych na ludziach.
Wprowadzenie takiej innowacji do służby na się w zamężnej kobiecie, której męża zastrzelił, tych psów. Nawiązaliśmy z nimi współpracę i dwóch precyzyjnie wykonywał komendy. Później Iman w których pies wraz z przewodnikiem zjeżdżał na li-
pewno nie należało do łatwych przedsięwzięć. by w ten sposób uwolnić ją od małżeństwa. naszych operatorów, którzy już nie pracują w jednost- trafił w ręce innego przewodnika, ale i tamten rów- nie ze śmigłowca i miał zaatakować pozoranta. Kiedy Czy psy bojowe uczy się puszczenia?
Jakie przeszkody pojawiły się w trakcie służby W wyniku tej sytuacji przestraszył się tego, co ce, odbyło we Francji miesięczne szkolenie. Kupiliśmy nież zrezygnował z pracy z psem. Także szkoda, że wróciliśmy z Węgier, zaczęliśmy organizować sobie Ja uważam, że nie. Już na Węgrzech rozważa-
z pierwszymi psami bojowymi? zrobił, więc ukrył się na tych ogródkach dział- wtedy dwa owczarki belgijskie malinois właśnie we ogromny potencjał tego psa nie do końca został wy- specjalny sprzęt, tj. uprzęże wysokościowe uszyte liśmy, czy uczyć tego nasze psy, czy nie. Doszliśmy
Problemy pojawiły się już na samym początku. kowych. Nie mieliśmy za dużo czasu na przy- Francji i z tego co pamiętam, były to pierwsze zaku- korzystany. Iman był doskonałym przykładem tego, według własnych wzorów i pomysłów. Ćwiczenia do wniosku, że w ferworze walki psa z napastnikiem
Nasze psy były wyszkolone do pracy bez kagań- gotowanie szturmu, ale zdecydowaliśmy się na py Polskiej Policji za granicą. Były to dwa samce, jakich psów potrzebuje tego typu jednostka. Dla tych ze zjazdów na szybkiej linie trenowaliśmy na naszej nie możemy sobie pozwolić, by wykonanie jakiegoś
ca, a w latach dziewięćdziesiątych brakowało wykorzystanie psa. mające około roku – Iman i Yellow. Pierwszy raz też naszych dwóch przewodników z ww. psami zorga- wieży w jednostce, także ewakuację śmigłowcem ruchu tej osoby czy komendy mogło spowodować,
nizowano kurs w Sułkowicach, do którego dołączył „na papieża”. że pies odczyta to jako komendę do puszczenia i za-
przewodnik psa z Wrocławia z owczarkiem holen- trzymania się, ponieważ taka chwila zawahania czy
derskim, którego zakupił Zakład Kynologii Policyjnej A co to znaczy „na papieża”? zawieszenia się przez psa mogłaby być wykorzystana
w Sułkowicach. Ten pies pochodził z polskiej hodow- Chodzi tu o ewakuację VIP-ów. Czyli podpinanie przez tego napastnika do wyeliminowania psa.
li i był bardzo „mocnym” psem. Dosłownie „kiler”. ludzi do liny i ich szybka ewakuacja śmigłowcem. Ja-
Przewodnik z Wrocławia włożył ogrom pracy w tego koś tak się przyjęło tę metodę nazywać „na papieża”. Tęsknisz za pracą z psami?
psa, całe swoje serce i dużo energii. Był to pies bar- Tak.
dzo mocny, nieidący na kompromisy, z ogromnym Czy ćwiczyliście także skoki ze spadochronem
potencjałem do pracy. Tamten kurs w Sułkowicach razem z psami? Marku bardzo dziękuję Ci za podzielenie się
był pierwszym w naszym kraju zorganizowanym Tego akurat nie robiliśmy. Nie mieliśmy takich za- swoją wiedzą, doświadczeniem i wspomnieniami
wspólnie z BOA i Sułkowicami dla psów wyszkolo- łożeń. związanymi z wprowadzeniem psów bojowych
nych do działań bojowych. Ja na tym kursie byłem w Polskiej Policji i jednostce „BOA”.
odpowiedzialny za współpracę pomiędzy moją jed- Mniej więcej w tym samym czasie psy bojowe Ja również dziękuję za rozmowę.
nostką BOA a Zakładem Kynologii Policyjnej w Suł- pojawiły się w Jednostce Wojskowej GROM?

42 Special OPS special-ops.pl 43