Page 33 - Wywiady SPECIAL OPS

SPECIAL OPS WYWIAD Y idąc śladami dawnych powstańców, którzy mieli swój rodzaj

Krzyża Wojskowego, by swoim doświadczeniem i służbą opowiadali
o wkładzie Polski w budowanie międzynarodowego bezpieczeństwa
mundurów, czy emblematów?
i pokoju. Myślę, że ten walor edukacyjny jest bardzo ważny dla spo-
Każda osoba, która odchodzi z wojska i idzie do cywila, może zwró-
łeczeństwa, bo widzimy i zawsze zachwycamy się tym, w jaki sposób cić się do Ministra Obrony Narodowej o zgodę na używanie umundu-
weterani traktowani są np. w USA. Chcielibyśmy jako weterani, żeby rowania. Tak naprawdę po baretkach na mundurze już widać, kto
było podobnie w Polsce. Więc tutaj jest nasza rola, żeby pokazywać z żołnierzy był na misji. Żołnierz poszkodowany również ma odznakę
społeczeństwu co robimy, czym się zajmujemy. Myślę, że to idzie za „Rany i Kontuzje”, która jest odznaką nawiązującą tak naprawdę
w dobrym kierunku i dużo już w tym zakresie zostało zrobione. do przedwojennych tradycji i do Orderu Virtuti Militari. Nie zdradzę
tajemnicy, że pracujemy w Ministerstwie Obrony Narodowej także
9 września 2020 r. w Bydgoszczy miało miejsce wyjątkowe nad wprowadzeniem szewronów - oznaczeń na rękawach mundurów
wydarzenie. Po raz pierwszy w powojennej historii Polski na- wyjściowych i galowych, które będą też oznaczały liczbę misji, jakie
dano jednostce wojskowej imię żołnierza poległego podczas żołnierz przebył w strefie działań bojowych. To jest na razie projekt,
służby poza granicami państwa. Zaszczytu takiego dostąpiła który jest bardzo bliski realizacji.
tamtejsza Delegatura Departamentu Kontroli Ministerstwa
Obrony Narodowej. Patronem tej instytucji został śp. por. Da- Jakiś czas temu znowelizowano ustawę o weteranach.
niel Różyński, poległy w Iraku w dniu 12 września 2004 r. To Wprowadzono w niej zapisy prostujące dotąd istniejące nie-
pierwsza tego typu inicjatywa? dogodności. Czy są jeszcze jakieś zamiary wprowadzenia
Śp. por. Daniel Różyński był moim kolegą. Razem kończyli- do niej poprawek ułatwiających weteranom funkcjonowanie
śmy szkołę oficerską, mieszkaliśmy praktycznie obok siebie, sala w przestrzeni publicznej? Czy Centrum Weterana monitoruje
w salę, przez cztery lata, więc bardzo się cieszę, że właśnie Da- takie potrzeby?
niel jest pierwszym patronem jednostki wojskowej. To jakby wpisuje Aktualnie monitorujemy wdrażanie znowelizowanej ustawy oraz
się w ten walor edukacyjny, bo właśnie dzięki temu, że jednostki rozporządzeń wykonawczych. Reagujemy na wszystkie zgłoszenia
wojskowe będą miały swoich patronów-weteranów możemy propa- od weteranów w tym zakresie. Oczywiście cały czas rozmawiamy
gować współczesnych bohaterów. Wszystkie jednostki wojskowe w środowisku o potrzebach weteranów i rodzin poległych. Patrzymy
odnoszą się do ludzi i tradycji walk niepodległościowych, pamięci w przyszłość.
o Żołnierzach Wyklętych. Centrum Weterana zachęca jednostki woj-
skowe również do tego, żeby sięgały do współczesnej historii. Tutaj Czy monitorujecie losy żołnierzy-weteranów?
„jaskółką” jest bydgoska Delegatura Departamentu Kontroli MON, Nie śledzimy weteranów. Natomiast wielu z nich jest z nami w kon-
a wybiegając do przodu powiem jeszcze, że będziemy namawiać takcie i tak naprawdę widzimy czym się zajmują i co robią. Wielu
pozostałe delegatury Departamentu Kontroli MON, żeby również za z nich pracuje wykorzystując nabyte w wojsku umiejętności. Sta-
swoich patronów wzięły żołnierzy poległych podczas misji. Podejmu- ramy się nawiązywać współprace z organizacjami pozarządowymi,
jemy także starania, aby żołnierze polegli wpisywali się w historię które również działają na rzecz weteranów, a przede wszystkim na
miejsc, w których służyli, albo historię miejsc, w których mieszkali. rzecz aktywizowania ich po służbie.
Przykładem jest Dzierżoniów, gdzie mieszkał i wychowywał się mjr
Krzysztof Woźniak, żołnierz JW GROM, który zginął w Afganistanie
23 stycznia 2013 roku. Władze samorządowe już kilka lat temu pod-
jęły uchwałę o budowie obelisku upamiętniającego Jego postać oraz
Jego imieniem i nazwiskiem nazwano też jedną z miejskich alei. To
jest naprawdę piękna rzecz. Byłem tam, odwiedzałem Jego rodziców.
Sporo mamy jeszcze do zrobienia, ale już mamy pierwsze symptomy
tego, że ludzie zaczynają sięgać do współczesnych tradycji.

Dlaczego to tak długo trwało? Przecież weterani zagranicz-
nych misji wojskowych, o czym wspominaliśmy, pojawili się
już w latach pięćdziesiątych. Sięgamy po bohaterów II wojny
światowej, Żołnierzy Wyklętych, a weterani są jakoś ustawie-
ni tak z boku.
Dlatego, że tradycje walk wyzwoleńczych i niepodległościowych
są u nas bardzo mocno zakorzenione. W podręcznikach do historii,
w programach telewizyjnych, podczas świąt państwowych mówimy
przede wszystkim o historii do 1945 roku. Natomiast jak na lekar-
stwo jest tej wiedzy o misjach poza granicami państwa. Zazwyczaj
wspominamy o weteranach 29 maja (Dzień Weterana) oraz 21 grud-
nia (Dzień Pamięci). Dlatego jest to tak ważna misja Centrum Wete-
rana a także wszystkich weteranów jako ambasadorów tej najnow-
szej historii Polski.

Czy Centrum Weterana planuje jakoś wyróżnić
weteranów pod względem np. umundurowania

32 33
SPECIAL OPS magazyn ludzi akcji