Page 6 - Special Ops 3/2021

SPECIAL OPS JEDNOSTKI SPECJALNE

Tekst: Tomasz Łukaszewski (na podstawie materiałów CBA),
Wydział Komunikacji Społecznej CBA
Zdjęcia: arch. CBA

CBA
15 lat

każdym kraju, gdzie prowadzona jest działalność na styku polityki i biznesu, istnieje szeroko pojęte zjawisko korupcji, która stanowi realne za-
W grożenie dla stabilności państwa i funkcjonowania wolnego rynku. Jej skala i zakres są różne i w dużym stopniu zależne od skuteczności służb
specjalnych zajmujących się jej zwalczaniem. W Polsce jednostką specjalną powołaną do zwalczania korupcji w życiu publicznym i gospodarczym, w szcze-
gólności w instytucjach państwowych i samorządowych, a także do zwalczania działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa, jest Centralne Biuro
Antykorupcyjne (CBA), które w tym roku obchodzi piętnastolecie istnienia.

W wyniku transformacji ustrojowej Polska stała na z 2002 roku, która pokazała bezradność państwa
się krajem, w którym organy i służby musiały zmie- i jego organów wobec korupcji, stała się swoistym
rzyć się z zupełnie nowymi niebezpieczeństwami, impulsem do powołania nowej służby, która w spo-
zagrażającymi bezpieczeństwu obywateli i pań- sób wyraźny, dzięki swojej specjalizacji i nadanym
stwa. Jednym z takich obszarów bez wątpienia była uprawnieniom, przyczyni się do wzrostu efektyw-
korupcja, która stała się powszechna i obejmowała ności ścigania przestępstw korupcyjnych w kraju.
swoim zasięgiem coraz to nowe przestrzenie funk- Taką rolę miało odgrywać utworzone w 2006 roku
cjonowania państwa. Przez ponad półtorej dekady Centralne Biuro Antykorupcyjne.
III RP zadania związane z jej zwalczaniem podzielo- Stawiane przed Biurem zadanie od początku było
ne były pomiędzy różne jednostki policyjne, które bardzo ambitne i trudne, przede wszystkim z uwagi
pomimo wielu sukcesów, nie były wystarczająco na specyficzny charakter korupcji. Jest to bowiem
efektywne w zwalczaniu tego zjawiska. Bezpośred- przestępstwo, które skutecznie wikła strony krymi-
nie koszty korupcji szacuje się na od 2,9% do 4,4% nalnego układu w taki sposób, że żadnej z nich nie
wartości udzielanych zamówień, co w przypadku zależy na jego wykryciu. Walkę z korupcją, szcze-
Polski daje kwotę ok. 7–10 mld zł rocznie. Z tego gólnie w pierwszych latach istnienia Biura, utrud-
powodu o potrzebie utworzenia wyspecjalizowanej niało także mocno zakorzenione w społeczeństwie
służby specjalnej przeznaczonej do walki z korupcją przekonanie, że z korupcją i układami nie da się
mówiło się od początku lat 90., brakowało jednak skutecznie walczyć. Sama definicja korupcji w pra-
konkretnej decyzji politycznej. Dopiero afera Rywi- wodawstwie polskim uregulowana została w usta-

6 Special OPS 3/2021