Special-Ops.pl

Zaawansowane wyszukiwanie

Selektywna eliminacja

Współczesne operacje specjalne w świetle prawa międzynarodowego

Selektywna eliminacja (targeted killings) osób niebezpiecznych

Selektywna eliminacja (targeted killings) osób niebezpiecznych

Zarówno w informacjach mainstreamowych kanałów TV i portali internetowych, jak i filmach dokumentalnych czy wielkich hollywoodzkich produkcjach filmowych, operacje specjalne bezpośrednio powiązane są z eliminacją, czyli zabijaniem „tych złych”. Terroryści, seryjni mordercy, szaleńcy i dyktatorzy giną z rąk wyszkolonych operatorów, tajnych agentów lub międzykontynentalnych dronów, a Świat zostaje uratowany. Na rynku ukazują się kolejne książki ze wspomnieniami wykonawców tajnych operacji sprzed lat, mnożą się scenariusze z misjami dla snajperów w grach komputerowych, a kolejni ambitni młodzi ludzie pokonują progi selekcji do elitarnych jednostek specjalnych na całym świecie.

Zdjęcia: Radosław Tyślewicz

Zobacz także

Anna Grabowska-Siwiec Fizyczne rozpoznanie infrastruktury krytycznej

Fizyczne rozpoznanie infrastruktury krytycznej Fizyczne rozpoznanie infrastruktury krytycznej

W 2023 r. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała aż szesnaście osób podejrzewanych o szpiegostwo na rzecz Rosji. Najobszerniej sprawę opisał „The Washington Post”, wskazując, że zatrzymane osoby...

W 2023 r. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała aż szesnaście osób podejrzewanych o szpiegostwo na rzecz Rosji. Najobszerniej sprawę opisał „The Washington Post”, wskazując, że zatrzymane osoby dokonywały rozpoznawania obiektów militarnych i portów. Fizyczne rozpoznawanie infrastruktury krytycznej, w tym transportu kolejowego, od wielu lat traktowano w Polsce jako formę działania obcych wywiadów o małej skali. W związku z wojną w Ukrainie zyskało ono nowe życie. Monitoring wojskowych transportów...

Karolina Wojtasik Co ty wiesz o operacji SAMUM

Co ty wiesz o operacji SAMUM Co ty wiesz o operacji SAMUM

Ta scena bardzo szybko stała się kultowa. Oto trójka amerykańskich funkcjonariuszy w piwnicy ambasady RP w Iraku usiłuje nauczyć się wymowy swoich nowych danych. Nazwiska oczywiście obfitują w szeleszczące...

Ta scena bardzo szybko stała się kultowa. Oto trójka amerykańskich funkcjonariuszy w piwnicy ambasady RP w Iraku usiłuje nauczyć się wymowy swoich nowych danych. Nazwiska oczywiście obfitują w szeleszczące głoski, które dla każdego, z wyjątkiem Polaka, brzmią jak brzęczenie muchy. Czas mija, a „być albo nie być” całej operacji zależy od tego, czy Amerykanin w stosownej chwili powie bez akcentu „Grzegorz Ćwikliński”. Wygląda na to, że nie powie. Wtedy wkracza Bogusław Linda w roli wzorowanej na postaci...

Anna Grabowska-Siwiec Czy można było lepiej?

Czy można było lepiej? Czy można było lepiej?

Czas transformacji jest próbą dla każdego państwa, które ją przechodzi. Nie można przeprowadzić jej idealnie. To tak jakby chcieć dorastać bez burzy hormonów i nastoletnich emocji. Nie można nie popełnić...

Czas transformacji jest próbą dla każdego państwa, które ją przechodzi. Nie można przeprowadzić jej idealnie. To tak jakby chcieć dorastać bez burzy hormonów i nastoletnich emocji. Nie można nie popełnić błędów. Tak było i z Polską. Przechodzenie z systemu niedemokratycznego do demokracji zachodniej naznaczone było niedoskonałościami, brakiem doświadczenia, a także dużą ilością oczekiwań i ideałów. W takiej atmosferze budowano cywilne służby specjalne III RP. I nawet gdyby wówczas była to najważniejsza...

Wspólnota międzynarodowa w ostatnich dwudziestu latach kilkukrotnie zwiększyła liczbę realizowanych operacji stabilizacyjnych wykorzystujących wojska specjalne w zdestabilizowanych rejonach świata. Mało kto zadaje jednak w przestrzeni publicznej pytanie o prawne podstawy takich działań, czyli tzw. selektywnej eliminacji - w najprostszym ujęciu, podstaw prawnych pozwalających na zabicie określonego człowieka przez wspomnianych operatorów, agentów czy kierujących dronami w „słusznej sprawie” w praktycznie dowolnym miejscu na naszym globie.

Ostatnia głośna na całym świcie operacja USA, wymierzona w wysoko postawionego dowódcę wojskowego Iranu gen. Kasem Sulejmaniego, do której doszło w styczniu 2020 r. na terytorium Iraku, skłania jednak do zgłębienia tego problemu. Jak się okazuje, sprawa nie jest tak oczywista i bezpieczna dla „wykonawców” działań specjalnych, jak by to wynikało z filmów czy komunikatów w mediach.

Odmienność poglądów na temat selektywnej eliminacji (targeted killings) ukazuje podstawową różnicę zdań nie tylko w odniesieniu do moralności czy praworządności, ale także w kwestii reżimu prawnego, w oparciu o który należałoby dokonywać oceny legalności takich działań. Zainteresowane takimi operacjami państwa stoją na stanowisku, że takie akty przemocy są dopuszczalnymi, zgodnymi z prawem środkami prowadzenia wojny z terroryzmem, których legalność powinna być oceniana z punktu widzenia norm Międzynarodowego Prawa Humanitarnego Konfliktów Zbrojnych. Z kolei ci, którzy kwalifikują powyższe czyny w kategoriach pozasądowych zabójstw (extra-judicial executions), poruszają się w ramach modelu stosowania prawa opierającego się na standardach praw i wolności przysługujących jednostce, w tym norm praw człowieka.

Prawo

Kwestia dopuszczalności selektywnej eliminacji szeroko dyskutowana jest w literaturze anglojęzycznej z punktu widzenia norm prawa międzynarodowego publicznego (MPHIM) oraz prawa krajowego (zwłaszcza amerykańskiego czy izraelskiego). W sposób oczywisty czyni to koniecznym rozpatrywanie niniejszego zagadnienia również w kontekście gwarancji prawa do życia oraz prawa do rzetelnego procesu.

W amerykańskiej literaturze prawniczej często spotkać można odwołania wskazujące, że model ochrony praw człowieka zezwala na zabicie osoby nieznajdującej się we władzy państwa, jeśli jest to konieczne dla uniknięcia stwarzania przez nią zagrożenia dla życia i zdrowia innych ludzi (R. Murphy, A. J. Radsan, Due Process and Targeted Killing of Terrorists, „Cardozo Law Review” 2009, vol. 31, no. 2, s. 408; Art. 6 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich I Politycznych z 1966 r.). W myśl takiej interpretacji prawo międzynarodowe praw człowieka w bardzo wyjątkowych okolicznościach dopuszcza realizację działań określanych jako „selektywna eliminacja”. Brakuje tego typu rozważań w polskiej literaturze prawnej i wojskowej.

Międzynarodowe traktaty z zakresu ochrony praw człowieka umieszczają fundamentalne prawo do życia na początku katalogów chronionych praw i wolności, klasyfikując je jako prawo niepodlegające uchyleniu. Tym niemniej Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności expressis verbis przewiduje w art. 15 ust. 2 wyjątek w zakresie „przypadków śmierci będących wynikiem zgodnych z prawem działań wojennych”.

W konsekwencji pozbawienie życia w sposób dozwolony przez normy MPHIKZ nie stanowi naruszenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPC). Dlatego w przypadku gdy mamy do czynienia z użyciem siły śmiercionośnej w odniesieniu do kombatanta lub osoby cywilnej w trakcie jego bezpośredniego udziału w działaniach zbrojnych, sytuacja nie rodzi odpowiedzialności na gruncie międzynarodowego prawa humanitarnego i prawa międzynarodowego praw człowieka.

Problem sprowadza się do tego, że ogólne traktaty praw człowieka – co do zasady – tego terminu nie dookreślają. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r., Amerykańska Karta Praw Człowieka z 1969 r. oraz Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów z 1981 r. zakazują „arbitralnego pozbawienia życia”, pozostawiając interpretacji odpowiednich organów kwestię oceny i ustalenia, czy celowe i umyślne pozbawienie życia będzie stanowiło naruszenie konwencyjnego prawa jednostki. Jedynie EKPC specyfikuje, że pozbawienie życia nie będzie arbitralnym, jeśli nastąpiło na skutek użycia siły „absolutnie koniecznej” w trzech ściśle określonych kontekstach sytuacyjnych i nie będzie uznane za sprzeczne z Konwencją, tj.:

1) w obronie jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą;
2) w celu wykonania zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie pozbawionej wolności zgodnie z prawem;
3) w działaniach podjętych zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstania.

Rodzi się zatem pytanie, czy eliminacja osoby podejrzanej o bycie członkiem organizacji terrorystycznej prowadzącej wojnę wymierzoną w mieszkańców danego kraju powinna być uznana za legalne użycie siły z punktu widzenia art. 2 EKPC, czy też nie?

Odpowiedź na to pytanie jest uzależniona od wyniku tzw. testu proporcjonalności przyjętego w art. 2 ust. 2 EKPC, w myśl którego użycie broni śmiercionośnej nie jest większe od tego, co jest absolutnie konieczne dla obrony bezpośrednio zagrożonego życia ludzi.

Sprawa McCann i operacja Flavius

Zespół trzech członków IRA (McCann, Savage, Farrell) planował zamach na Brytyjczyków na Gibraltarze.

Jeden z członków zespołu był znanym ekspertem od materiałów wybuchowych, pozostali mieli na koncie wyroki za udział w incydentach związanych z zamachami bombowymi oraz działaniami terrorystycznymi. W marcu 1988 roku zespół żołnierzy SAS został wysłany w celu przechwycenia i aresztowania pod zarzutem spisku całej trójki w ramach operacji pod kryptonimem Operation Flavius.

Podejrzewano, że zamachowcy, których namierzono w furgonetce na stacji benzynowej na terytorium Gibraltaru, już po przekroczeniu granicy z Hiszpanią, są uzbrojeni i dodatkowo znajdują się w pojeździe będącym elementem sieci zautomatyzowanych ładunków rozmieszczonych już w newralgicznych miejscach i gotowych do detonacji. W związku z takim założeniem podjęto decyzję o eliminacji całej trójki bez podjęcia prób zastosowania innych, łagodniejszych środków przymusu bezpośredniego.

W wyniku śledztwa przeprowadzonego po całej operacji, okazało się, że pojazd nie był wyładowany materiałami wybuchowymi, trzej podejrzani byli nieuzbrojeni, a ich obecność miała charakter zwiadowczy. Strasburscy sędziowie trybunału potwierdzili zasadność posłużenia się siłą śmiercionośną w powyższych okolicznościach, jednocześnie stwierdzili, że niewystarczające przygotowanie operacji stanowiło naruszenie zobowiązania wynikającego z art. 2 EKPC.

Problematyka podjęcia odpowiednich środków ostrożności na etapie przygotowywania i przeprowadzania operacji antyterrorystycznych została jeszcze kilkukrotnie podkreślona w orzecznictwie strasburskim. W sprawach kurdyjskich i czeczeńskich dotyczących użycia siły przez władze tureckie i rosyjskie ETPC podkreślił obowiązki spoczywające na władzach państwowych w zakresie planowania i wykonywania nawet zgodnych z prawem działań przeciwko bojownikom.

Podejście europejskie

W interpretacji przedstawionej w sprawie McCann vs. Wielka Brytania podkreśla się, że użyta siła musi być ściśle proporcjonalna do osiągnięcia celów ustanowionych w art. 2 ust. 2 EKPC. JETPC zastosował test proporcjonalności, składający się z trzech kroków, w których sędziowie stawiają sobie następujące pytania:

1) czy siła została użyta dla osiągnięcia jednego z celów określonych w art. 2 ust. 2 EKPC,
2) czy stopień i rodzaj użytej siły były absolutnie konieczne dla osiągnięcia założonych celów,
3) czy stopień i rodzaj użytej siły są proporcjonalne w stosunku do wagi celów zadeklarowanych przez władze rządowe.

W konsekwencji użyta przez funkcjonariuszy publicznych siła musi być ściśle proporcjonalna do osiągnięcia celu ustanowionego w ust 2 lit. a-c. Ustalenie, czy użycie śmiercionośnej siły spełnia test absolutnej konieczności, wymaga z kolei sprawdzenia dwóch kwestii:

  • po pierwsze, czy użycie siły było bezwzględnie wymagane dla ochrony zagrożonych osób i czy mogły być podjęte inne środki oraz
  • po drugie, jeśli inne środki nie są dostępne, to czy jest absolutnie konieczne użycie siły śmiercionośnej, czy można posłużyć się siłą o mniejszym natężeniu.

Perspektywa ONZ

Przyjęte w ramach ONZ Podstawowe zasady dotyczące użycia siły i broni przez funkcjonariuszy publicznych z 1990 r. ograniczają użycie broni palnej do czterech przypadków:

1) samoobrony własnej lub obrony innych osób przed nieuchronnym zagrożeniem dla ich życia lub zdrowia;
2) zapobieżenia popełnieniu szczególnie poważnego przestępstwa stanowiącego poważne zagrożenie dla życia;
3) aresztowania osoby stanowiącej takie zagrożenie i stawiającej opór funkcjonariuszom oraz
4) zapobieżenia ucieczce.

W każdym ze wskazanych przypadków użycie środka przymusu bezpośredniego, w tym broni palnej, będzie legalne tylko wtedy, gdy użycie mniej represyjnych środków jest niewystarczające dla osiągnięcia powyższych celów. Celowe użycie siły śmiercionośnej jest dopuszczalne w myśl standardów praw człowieka tylko w sytuacji, gdy jest „ściśle nieuniknione dla ochrony życia”. Co więcej, funkcjonariusze publiczni powinni wydać wyraźne ostrzeżenie o użyciu broni (i dać wystarczający czas na podporządkowanie się mu), chyba że uczynienie tego w sposób nadmierny narazi funkcjonariuszy na niebezpieczeństwo, zrodzi ryzyko śmierci lub ciężkich obrażeń u innych osób albo będzie niewłaściwe lub bezcelowe w danych okolicznościach.

Izrael i bliskowschodni pragmatyzm

O ile żadna z rozpatrywanych na arenie międzynarodowej skarg nie miała za przedmiot celowego pozbawienia życia terrorysty w ramach akcji przeprowadzonej przez funkcjonariuszy państw-stron określonego traktatu międzynarodowego z zakresu ochrony praw człowieka, problematyka selektywnej eliminacji pojawiła się na agendzie Komitetu Praw Człowieka przy okazji rozpatrywania okresowego sprawozdania Izraela. Rozpatrując politykę izraelską, Komitet stwierdził, że „przed odwołaniem się do użycia siły śmiercionośnej należy wyczerpać wszystkie środki zmierzające do aresztowania osoby podejrzanej o bycie w trakcie dokonywania czynów terrorystycznych”. Dodał jednocześnie, że takie przeprowadzane przez Izrael operacje nigdy nie mogą być wykonywane w ramach odpłaty lub zemsty. Nie mogą być zatem środkiem wykonania kary czy odwetu, ale jedynie ostatecznym środkiem do zapewnienia ochrony zdrowia lub życia ludzi przed nieuchronnym, bezpośrednim zagrożeniem, jakie niewątpliwie stanowi dana osoba. Każdy kto czytał „Syna Hamasu” Musab Hasana ma świadomość, że nie zawsze tak jest.

USA w roli światowego żandarma

Problematyka selektywnej eliminacji została również poruszona przez Międzyamerykańską Komisję Praw Człowieka w raporcie poświęconym terroryzmowi i prawom człowieka. Wskazano w nim, że „w sytuacjach, gdy ludności państwa zagraża przemoc, państwo posiada prawo i obowiązek ochrony ludności przed takimi zagrożeniami i w tym zakresie może posługiwać się w pewnych okolicznościach siłą śmiercionośną”. Stwierdzono równocześnie, że „państwa nie mogą używać siły w stosunku do jednostek, które nie stanowią już dłużej opisanego powyżej zagrożenia, w tym osób, które zostały ujęte przez władze, poddały się albo które są ranne i powstrzymują się od wrogich działań”.

Niezależnie zatem od przedstawionych wcześniej wskazań pojawiających się w amerykańskiej doktrynie sens uregulowań prawnomiędzynarodowych, przewidujących, że w pewnych okolicznościach pozbawienie życia osoby nie będzie stanowiło naruszenia norm konwencyjnych w zakresie prawa do życia, dotyczy sytuacji, w których użycie śmiercionośnej siły jest niezbędne z uwagi na ściśle określony cel, a śmierć osoby jest skutkiem, nigdy zaś bezpośrednim celem użycia takiej siły.

Pierwszorzędnym celem użycia siły nigdy nie może być pozbawienie życia, a „[s]powodowanie śmierci stanowić [...] musi jedynie uboczny, choć nieunikniony, skutek usprawiedliwionego użycia siły”. W konsekwencji, w świetle prawa międzynarodowego praw człowieka, nigdy nie jest dopuszczalne, aby pozbawienie życia jednostki było samodzielnym celem operacji przeprowadzanej przez policję lub służby bezpieczeństwa. W sposób wyraźny czyni to nielegalnymi, z punktu widzenia standardów praw człowieka, akcje celowego i umyślnego pozbawienia życia przez funkcjonariuszy publicznych, realizowane w myśl tak zwanej polityki shoot-to-kill. Już z tej prostej przyczyny nie sposób podzielić argumentacji zmierzającej do wykazania, że selektywna eliminacja mieści się w katalogu wyjątków przewidzianych w traktatach międzynarodowych z zakresu ochrony praw człowieka.

Jak w takim kontekście interpretować operację zabicia Osamy bin Ladena?

Tym niemniej w interpretacji ekspertów obradujących w 2005 r. w Genewie nad problematyką prawa do życia w czasie wojny i okupacji zasada nr 9 ONZ-owskich wytycznych nie uznawałaby selektywnej eliminacji jako nielegalnej w następujących wyjątkowych sytuacjach:

1) jest dokonywana na obszarze, na którym państwo nie sprawuje efektywnej kontroli i w związku z tym nie może przeprowadzić akcji aresztowania;
2) władze państwowe podjęły działania zmierzające do przekazania danej jednostki przez władze państwa, w którego jurysdykcji się ona znajduje (zakładając, że taka władza istnieje);
3) jednostka była zaangażowana w poważne, zagrażające życiu, wrogie czyny i państwo posiada wiarygodne informacje wywiadowcze potwierdzające, że będzie ona kontynuować powyższą działalność skierowaną przeciwko życiu osób, które państwo ma obowiązek chronić;
4) inne środki wydają się niewystarczające do rozwiązania problemu, to jest do ustania zagrożenia, jakie stwarza dana osoba.

Niezależnie od tego, czy poddamy analizie takie operacje jak na przykład: Operation Neptune Spear, zabójstwo gen. Kasem Sulejmaniego, próba likwidacji Siergieja Skripala czy atak rakietowy na Dżochara Dudajewa, czy inne, o których świat jeszcze nie słyszał, to z punktu widzenia prawa międzynarodowego nie jest aktualnie jednoznaczne, czy zastosowana siła śmiercionośna i fizyczna eliminacja danych osób była całkowicie legalna pod względem prawnym, a wykonujący je operatorzy oraz decydenci mogą spać spokojnie. Kolejnym zagadnieniem ściśle wiążącym się z selektywną eliminacją oraz operacjami specjalnymi jest kwestia niezamierzonych ofiar postronnych, ale będzie to przedmiotem kolejnej analizy z tego obszaru.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!

Galeria zdjęć

Tytuł
przejdź do galerii

Komentarze

Powiązane

dr Michał „Łysy” Stępiński Ewolucja systemu pododdziałów AT Policji cz.2

Ewolucja systemu pododdziałów AT Policji cz.2 Ewolucja systemu pododdziałów AT Policji cz.2

W 2015 roku w organizacji Policji zaszły istotne zmiany otwierające drogę do uporządkowania i znaczącego usprawnienia działania jednostek i komórek antyterrorystycznych. Polegały one na powołaniu Centralnego...

W 2015 roku w organizacji Policji zaszły istotne zmiany otwierające drogę do uporządkowania i znaczącego usprawnienia działania jednostek i komórek antyterrorystycznych. Polegały one na powołaniu Centralnego Odwodu Antyterrorystycznego Komendanta Głównego Policji oraz wprowadzeniu nowych regulacji dotyczących metod i form działania pododdziałów antyterrorystycznych Policji (patrz: „Ewolucja systemu pododdziałów AT Policji” - „SPECIAL OPS” 3/2016).

dr Michał „Łysy” Stępiński Specjalne użycie broni – nowe rozwiązanie w działaniach antyterrorystycznych (szanse i ograniczenia)

Specjalne użycie broni – nowe rozwiązanie w działaniach antyterrorystycznych (szanse i ograniczenia) Specjalne użycie broni – nowe rozwiązanie w działaniach antyterrorystycznych (szanse i ograniczenia)

Z artykuł poznajemy przesłanki, które wymusiły w polskim prawodawstwie rozwiązania ustawowe bezpośredniego użycia broni palnej w obronie koniecznej przed terrorystami przez funkcjonariuszy służb odpowiedzialnych...

Z artykuł poznajemy przesłanki, które wymusiły w polskim prawodawstwie rozwiązania ustawowe bezpośredniego użycia broni palnej w obronie koniecznej przed terrorystami przez funkcjonariuszy służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa.

Ireneusz Chloupek Primo-Intervenant 3

Primo-Intervenant 3 Primo-Intervenant 3

Rosnąca liczba zamachów przeprowadzanych przez ekstremistów islamskich oraz ich naśladowców stała się w wielu państwach oczywistym impulsem do rozbudowy i modernizacji jednostek kontrterrorystycznych....

Rosnąca liczba zamachów przeprowadzanych przez ekstremistów islamskich oraz ich naśladowców stała się w wielu państwach oczywistym impulsem do rozbudowy i modernizacji jednostek kontrterrorystycznych. Konieczność dysponowania jak najlepiej przygotowanymi, silnymi formacjami o takim charakterze jest w obliczu współczesnych zagrożeń terroryzmem bezdyskusyjna, jednak modus operandi sprawców zamachów z ostatnich lat sprawia, że w wielu przypadkach interwencja takich jednostek może być spóźniona, a istotniejszego...

Ireneusz Chloupek Reforma – od DWS do COS cz.2

Reforma – od DWS do COS cz.2 Reforma – od DWS do COS cz.2

Z ostatnim dniem ubiegłego roku, po siedmiu latach przestało istnieć Dowództwo Wojsk Specjalnych - najmłodszego, ale najbardziej dynamicznie rozwijającego się pod jego komendą i cieszącego się powszechnym...

Z ostatnim dniem ubiegłego roku, po siedmiu latach przestało istnieć Dowództwo Wojsk Specjalnych - najmłodszego, ale najbardziej dynamicznie rozwijającego się pod jego komendą i cieszącego się powszechnym uznaniem sojuszników rodzaju Sił Zbrojnych RP. W ramach reformy systemu kierowania i dowodzenia (SKiD) SZ RP dokonano radykalnych zmian w podporządkowaniu oraz strukturach zarządzania Wojskami Specjalnymi. Zmian, które niczego w nich nie usprawniły, a jedynie zdezorganizowały to, co dobrze funkcjonowało,...

CR Specjaliści z rezerwy

Specjaliści z rezerwy Specjaliści z rezerwy

Współczesne siły zbrojne, w tym wchodzące w ich skład jednostki specjalne, charakteryzują się wysokim stopniem mechanizacji i cyfryzacji. Dlatego potrzebują ludzi posiadających odpowiednie wykształcenie...

Współczesne siły zbrojne, w tym wchodzące w ich skład jednostki specjalne, charakteryzują się wysokim stopniem mechanizacji i cyfryzacji. Dlatego potrzebują ludzi posiadających odpowiednie wykształcenie i umiejętności - niezbędne w określonych sytuacjach, gdy jednostka przechodzi do działań bojowych czy wydziela komponenty do operacji poza granicami kraju, ale z drugiej strony, często tak specjalistyczne, że trudno je wykorzystać, utrzymywać i rozwijać podczas codziennej służby garnizonowej. Rozwiązaniem...

Przemysław Guła Działania drugiego planu

Działania drugiego planu Działania drugiego planu

Przyglądając się poszczególnym operacjom odbijania zakładników w przekazach medialnych, z reguły informuje się o ich efektach, dość dokładnie analizując także przebieg samego szturmu. Rzadko jednak się...

Przyglądając się poszczególnym operacjom odbijania zakładników w przekazach medialnych, z reguły informuje się o ich efektach, dość dokładnie analizując także przebieg samego szturmu. Rzadko jednak się zdarza, aby taki przekaz zagłębiał się w szczegóły dotyczące ewakuacji osób. Czy wynika to tylko z ochrony procedur taktycznych? Moim zdaniem głównie z faktu uznawania samej ewakuacji za o wiele mniej ważną – a byłoby dobrze stawiać ją pod tym względem zaraz za szturmem.

CR Bezzałogowce w działaniach specjalnych

Bezzałogowce w działaniach specjalnych Bezzałogowce w działaniach specjalnych

Sztuka utrwalania obrazu ewoluowała od czasów wykonania pierwszych fotografii w XIX w. Wraz z pojawianiem się nowych technologii fotografia znalazła zastosowanie w różnych dziedzinach życia, bardzo szybko...

Sztuka utrwalania obrazu ewoluowała od czasów wykonania pierwszych fotografii w XIX w. Wraz z pojawianiem się nowych technologii fotografia znalazła zastosowanie w różnych dziedzinach życia, bardzo szybko zaczęła być wykorzystywana także przez siły policyjne i wojskowe, m.in. do wykonywania zdjęć powierzchni ziemi z powietrza.

Sebastian Kalitowski Terroryzm morski: Al-Kaida w poszukiwaniu nowych celów

Terroryzm morski: Al-Kaida w poszukiwaniu nowych celów Terroryzm morski: Al-Kaida w poszukiwaniu nowych celów

Wątek zainteresowania organizacji terrorystycznych żeglugą, a w szczególności tak newralgiczną jej gałęzią, jaką jest światowy system transportu morskiego produktów ropy naftowej, powrócił niedawno na...

Wątek zainteresowania organizacji terrorystycznych żeglugą, a w szczególności tak newralgiczną jej gałęzią, jaką jest światowy system transportu morskiego produktów ropy naftowej, powrócił niedawno na łamach „Washington Post” i „Associated Press”, które na krótko po zabiciu Osamy bin Ladena przekazały kolejne potwierdzające to istotne informacje.

CR Biometryka w działaniach specjalnych

Biometryka w działaniach specjalnych Biometryka w działaniach specjalnych

Siły Zbrojne członków NATO zaangażowane w działania asymetryczne, konflikty regionalne, misje stabilizacyjne czy wreszcie w Globalną Wojnę z Terroryzmem (GWOT) muszą sprostać nowym zadaniom, stawianym...

Siły Zbrojne członków NATO zaangażowane w działania asymetryczne, konflikty regionalne, misje stabilizacyjne czy wreszcie w Globalną Wojnę z Terroryzmem (GWOT) muszą sprostać nowym zadaniom, stawianym im przez polityków oraz dostosować się do nowych warunków operacji realizowanych przez Sojusz. Najczęstsze obecnie działania przeciwpartyzanckie (COIN) wymagają m.in. przyjęcia przez armie - w tym ich siły specjalne – technik, taktyki i procedur typowych bardziej dla służb specjalnych i policyjnych.

Patrick von Krienke Lotnictwo w działaniach przeciwpartyzanckich

Lotnictwo w działaniach przeciwpartyzanckich Lotnictwo w działaniach przeciwpartyzanckich

Od pewnego czasu szeroko pojęte działania przeciwpartyzanckie stały się jednym z podstawowych zadań wykonywanych przez żołnierzy sił specjalnych. Komponent lotniczy przydzielany jako wsparcie rzadko kiedy...

Od pewnego czasu szeroko pojęte działania przeciwpartyzanckie stały się jednym z podstawowych zadań wykonywanych przez żołnierzy sił specjalnych. Komponent lotniczy przydzielany jako wsparcie rzadko kiedy sprawdzał się w tej roli. Jednak dzięki wprowadzeniu nowej klasy niewielkich maszyn bojowych sytuacja może ulec diametralnej zmianie.

CR Post mortem

Post mortem Post mortem

Obserwując opinie w mediach krajowych i zagranicznych oraz wypowiedzi polityków i ekspertów na temat śmierci przywódcy Al-Kaidy daje się zauważyć kompletny bałagan pojęciowy i brak zrozumienia koncepcji...

Obserwując opinie w mediach krajowych i zagranicznych oraz wypowiedzi polityków i ekspertów na temat śmierci przywódcy Al-Kaidy daje się zauważyć kompletny bałagan pojęciowy i brak zrozumienia koncepcji operacji specjalnej realizowanej przez siły specjalne wspólnie ze służbami specjalnymi, przeciwko celom takim jak Osama bin Laden (OBL). A właśnie tym była operacja „Neptune Spear” .

Michał Piekarski Polityczny skalpel

Polityczny skalpel Polityczny skalpel

Gdy 11 września 2001 roku opadał kurz po upadku wież World Trade Center, kolejne pojawiające się w mediach opinie wskazywały jednoznacznie, że nadchodząca wojna będzie wojną komandosów i wywiadowców, odmienną...

Gdy 11 września 2001 roku opadał kurz po upadku wież World Trade Center, kolejne pojawiające się w mediach opinie wskazywały jednoznacznie, że nadchodząca wojna będzie wojną komandosów i wywiadowców, odmienną od dotychczasowych konfliktów. Obecnie, w dziesiątym roku globalnej wojny z terroryzmem, można stwierdzić, że przewidywania te były słuszne. To operatorzy jednostek specjalnych odegrali kluczową rolę w obaleniu reżimu talibów w 2001 roku, torowali drogę regularnym dywizjom w Iraku dwa lata później,...

Michał Piekarski Licencja na zabijanie?

Licencja na zabijanie? Licencja na zabijanie?

„Czy policjantowi wolno zabić?” „Antyterroryści mają licencję na zabijanie”. „Powinno się strzelać, aby zabić” – to tylko kilka przykładowych opinii i tez, na jakie można się natknąć przeglądając prasę...

„Czy policjantowi wolno zabić?” „Antyterroryści mają licencję na zabijanie”. „Powinno się strzelać, aby zabić” – to tylko kilka przykładowych opinii i tez, na jakie można się natknąć przeglądając prasę codzienną i strony internetowe. Obecność różnego rodzaju poglądów – a czasem mitów – związanych ze zwalczaniem terrorystów i innych...

CR Afganistan 2011 - COIN a działania specjalne

Afganistan 2011 - COIN a działania specjalne Afganistan 2011 - COIN a działania specjalne

Konflikt w Afganistanie generuje dla jego uczestników wiele problemów natury politycznej, ekonomicznej, społecznej i oczywiście militarnej. Mimo raczej niewielkiego społecznego poparcia dla działań wojsk...

Konflikt w Afganistanie generuje dla jego uczestników wiele problemów natury politycznej, ekonomicznej, społecznej i oczywiście militarnej. Mimo raczej niewielkiego społecznego poparcia dla działań wojsk NATO w Afganistanie, poszczególne kraje wchodzące w skład koalicji realizują swoje zadania militarne z pełną świadomością, że fi asko tej misji może spowodować potężny kryzys w sojuszu.

Ireneusz Chloupek Wspólne zadanie

Wspólne zadanie Wspólne zadanie

Wizyta rosyjskiego prezydenta Dimitrija Miedwiediewa w dniach 6-7 grudnia 2010 roku w Warszawie była dla Biura Ochrony Rządu jednym z najpoważniejszych tegorocznych przedsięwzięć ochronnych na terenie...

Wizyta rosyjskiego prezydenta Dimitrija Miedwiediewa w dniach 6-7 grudnia 2010 roku w Warszawie była dla Biura Ochrony Rządu jednym z najpoważniejszych tegorocznych przedsięwzięć ochronnych na terenie kraju, wymagającym za angażowania ponadprzeciętnych sił. Wydział Zabezpieczenia Specjalnego BOR wsparli więc, nie po raz pierwszy zresztą, policyjni antyterroryści z BOA, co kolejny raz pokazało, jak ważne jest zadbanie o regularną współpracę szkoleniową między tymi dwiema formacjami.

Michał Piekarski Terror na ulicach

Terror na ulicach Terror na ulicach

29 maja 1972 roku. Trzej Japończycy, członkowie lewicowej Japońskiej Armii Czerwonej, przybywają do Izraela samolotem z Paryża. W budynku portu lotniczego Lod niedaleko Tel Awiwu wyciągają z bagażu przemycone...

29 maja 1972 roku. Trzej Japończycy, członkowie lewicowej Japońskiej Armii Czerwonej, przybywają do Izraela samolotem z Paryża. W budynku portu lotniczego Lod niedaleko Tel Awiwu wyciągają z bagażu przemycone karabinki automatyczne i otwierają ogień do podróżnych. Zginęło 26 osób, ponad siedemdziesiąt zostało rannych. Dwóch sprawców zginęło, trzeci został ujęty.

Ireneusz Chloupek ATLAS - pomoc i współpraca

ATLAS - pomoc i współpraca ATLAS - pomoc i współpraca

Artykuł 29 Traktatu o Unii Europejskiej, w Tytule VI dotyczącym współpracy policyjnej i sądowej, wskazuje, że „celem Unii powinno być zapewnienie mieszkańcom wysokiego poziomu bezpieczeństwa w obszarze...

Artykuł 29 Traktatu o Unii Europejskiej, w Tytule VI dotyczącym współpracy policyjnej i sądowej, wskazuje, że „celem Unii powinno być zapewnienie mieszkańcom wysokiego poziomu bezpieczeństwa w obszarze wolności, ochrony i sprawiedliwości (...) poprzez zapobieganie i zwalczanie przestępczości zorganizowanej lub innej, zwłaszcza terroryzmu (…), dzięki ściślejszej współpracy policji, służb celnych oraz innych właściwych władz w Państwach Członkowskich, prowadzonej zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem...

Sebastian Kalitowski Morski terroryzm

Morski terroryzm Morski terroryzm

Analitycy badający terroryzm oraz eksperci bezpieczeństwa od dawna zwracają uwagę, że w najbliższym czasie może dojść do ataków terrorystycznych wymierzonych w obiekty gospodarki morskiej oraz elementy...

Analitycy badający terroryzm oraz eksperci bezpieczeństwa od dawna zwracają uwagę, że w najbliższym czasie może dojść do ataków terrorystycznych wymierzonych w obiekty gospodarki morskiej oraz elementy żeglugi. O tym, jak łatwym celem ataków terrorystycznych mogą być statki, niech świadczy choćby ostatni wzrost aktywności pirackiej w rejonie Rogu Afryki. W samym tylko 2009 roku doszło do 406 ataków o charakterze aktu piractwa morskiego, z czego 202 zakończyły się sukcesem.

Michał Piekarski Zagrożone mistrzostwa

Zagrożone mistrzostwa Zagrożone mistrzostwa

W 2012 roku Polska wspólnie z Ukrainą będzie gospodarzem finałów Mistrzostw Europy w piłce nożnej. Jest to niewątpliwe wyróżnienie, ale i źródło ryzyka. Imprezy masowe, zwłaszcza w tak popularnej i medialnej...

W 2012 roku Polska wspólnie z Ukrainą będzie gospodarzem finałów Mistrzostw Europy w piłce nożnej. Jest to niewątpliwe wyróżnienie, ale i źródło ryzyka. Imprezy masowe, zwłaszcza w tak popularnej i medialnej dyscyplinie jak piłka nożna, zawsze są poważnym wyzwaniem dla służb odpowiedzialnych za ich bezpieczny przebieg.

Michał Piekarski Zamach w Fort Hood

Zamach w Fort Hood Zamach w Fort Hood

Listopadowa tragedia w amerykańskiej bazie wojskowej, która na pewien czas przykuła uwagę mediów „głównego nurtu”, zwłaszcza telewizji, jest z całą pewnością wydarzeniem szczególnym. Special Reaction Team...

Listopadowa tragedia w amerykańskiej bazie wojskowej, która na pewien czas przykuła uwagę mediów „głównego nurtu”, zwłaszcza telewizji, jest z całą pewnością wydarzeniem szczególnym. Special Reaction Team żandarmerii wojskowej przybyły na miejsce zdarzenia. Według dostępnych informacji, sprawcę obezwładnili pierwsi przybyli funkcjonariusze cywilnej policji, jednak grupy specjalne prawdopodobnie przeczesywały teren bazy i pozostawały w gotowości na wypadek, gdyby sprawca nie działał sam. Warto zwrócić...

Michał Piekarski Bezpieczne mistrzostwa

Bezpieczne mistrzostwa Bezpieczne mistrzostwa

Organizacja finałów piłkarskich mistrzostw Europy w Polsce i na Ukrainie Euro 2012 wiąże się z szeregiem problemów, w tym także związanych z bezpieczeństwem tak dużej imprezy. W poprzednim numerze („SPECIAL...

Organizacja finałów piłkarskich mistrzostw Europy w Polsce i na Ukrainie Euro 2012 wiąże się z szeregiem problemów, w tym także związanych z bezpieczeństwem tak dużej imprezy. W poprzednim numerze („SPECIAL OPS” 3-4/2010) zostały omówione możliwe rodzaje zagrożeń terrorystycznych. Tym razem więcej miejsca poświęcimy możliwościom zapobiegania im oraz reagowania na sytuacje kryzysowe.

CR Odpowiednie struktury

Odpowiednie struktury Odpowiednie struktury

Jakiś czas temu przez środki masowego przekazu przewinęły się kontrowersyjne doniesienia o konfliktach w strukturach polskich wojsk specjalnych. Doniesienia prasowe sygnalizowały napięcie na linii Dowództwo...

Jakiś czas temu przez środki masowego przekazu przewinęły się kontrowersyjne doniesienia o konfliktach w strukturach polskich wojsk specjalnych. Doniesienia prasowe sygnalizowały napięcie na linii Dowództwo Wojsk Specjalnych - JW 2305. Dowódca GROM-u odszedł ze służby zaraz po mianowaniu na stanowisko Dowódcy Wojsk Specjalnych płk. Patalonga, nomen omen, byłego dowódcy tej jednostki. Mimo braku rzetelnych informacji, mogących szczegółowo wyjaśnić całościowe tło konfliktu, do którego doszło pomiędzy...

CR Jesteśmy gotowi?

Jesteśmy gotowi? Jesteśmy gotowi?

Dynamika zmian polityczno-społecznych i gospodarczych na świecie doprowadziła do wykrystalizowania się trzech najbardziej prawdopodobnych czynników zagrożeń o charakterze terrorystycznym, które mogą wystąpić...

Dynamika zmian polityczno-społecznych i gospodarczych na świecie doprowadziła do wykrystalizowania się trzech najbardziej prawdopodobnych czynników zagrożeń o charakterze terrorystycznym, które mogą wystąpić w Europie. Są to zagrożenia terroryzmem religijnym, nacjonalistycznym oraz ekoterroryzmem.

Sebastian Kalitowski Piractwo morskie a szkolenie uzbrojonych ochroniarzy na morzu

Piractwo morskie a szkolenie uzbrojonych ochroniarzy na morzu Piractwo morskie a szkolenie uzbrojonych ochroniarzy na morzu

Dane i statystyki pokazują, że liczba ataków pirackich i morskich napadów zbrojnych na świecie zmniejsza się. Według danych Międzynarodowej Organizacji Morskiej oraz Ocean Beyond Piracy w 2011 r. doszło...

Dane i statystyki pokazują, że liczba ataków pirackich i morskich napadów zbrojnych na świecie zmniejsza się. Według danych Międzynarodowej Organizacji Morskiej oraz Ocean Beyond Piracy w 2011 r. doszło do spadku aktywności piratów oraz liczby aktów przemocy w stosunku do marynarzy na morzu. Odnotowane przez IMB incydenty ataku pirackiego i napadu zbrojnego w 2011 roku pokazują niewielki spadek z liczby 445 ataków w 2010 roku do 439 w 2011 roku. Pomimo globalnego spadku w ubiegłym roku aktywność...

Najnowsze produkty i technologie

Dariusz Leżała, Transactor Security Sp. z o.o. Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E

Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E

Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego...

Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego rozwoju sprzętu specjalistycznego umożliwiającego ich ujawnienie i identyfikację. Naprzeciw tym wymogom wychodzi firma Transactor Security Sp. z o.o., która w ofercie ma najnowsze rozwiązania sprzętowe firm VIDISCO Ltd. oraz Viken Detection.

Militaria.pl Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne

Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne

Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach...

Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach polowych, w tym także podczas sytuacji kryzysowych czy akcji ratunkowych. Bardzo ważne jest to, aby taktyczne wyposażenie medyczne było łatwe w transporcie i szybkie w użyciu. W tym artykule omawiamy najpotrzebniejsze wyposażenie medyczne, które warto mieć przy sobie.

Ha3o Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS

Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS

Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania...

Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania do warunków zależy jakość obserwacji przekładająca się na bezpieczeństwo indywidualne oraz powodzenie całego wykonanego zadania. I choć wydawać by się mogło, że obecne rozwiązania w zakresie optyki taktycznej oferują bardzo wiele, to okazuje się, że w tej materii można pójść jeszcze o krok dalej,...

Militaria.pl Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft

Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft

Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak...

Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak i początkujący entuzjaści survivalu i bushcraftu docenią znaczenie starannie dobranego zestawu niezbędnych przedmiotów.

Griffin Group Defence Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych

Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych

Firma Griffin Group Defence posiada w swojej ofercie najwyższej klasy doręczne urządzenia termowizyjne, które umożliwiają obserwację w warunkach dziennych jak i nocnych. Dzięki wykorzystaniu termowizji,...

Firma Griffin Group Defence posiada w swojej ofercie najwyższej klasy doręczne urządzenia termowizyjne, które umożliwiają obserwację w warunkach dziennych jak i nocnych. Dzięki wykorzystaniu termowizji, pozwalają one na wykrycie nawet mało widocznych celów - w kamuflażu lub w otoczeniu, które utrudnia rozpoznanie.

Patryk Kościński Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania

Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania

Jak podaje producent, firma Prabos - Grizzly 933 to wytrzymałe zimowe buty wojskowe, skonstruowane z myślą o użyciu w skrajnie mroźnych warunkach. Przeznaczone są dla osób, które potrzebują wytrzymałego...

Jak podaje producent, firma Prabos - Grizzly 933 to wytrzymałe zimowe buty wojskowe, skonstruowane z myślą o użyciu w skrajnie mroźnych warunkach. Przeznaczone są dla osób, które potrzebują wytrzymałego i ciepłego obuwia na zimę. Polecane są dla żołnierzy, pracowników leśnych, służb mundurowych oraz osób, które lubią aktywnie spędzać czas na świeżym powietrzu w zimie. Wykonane są ze skóry i materiału izolacyjnego Gore-Tex THERMIUM, który zapewnia dobrą izolację termiczną. Dzięki temu w butach można...

Militaria.pl Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych

Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych

Latarki czołowe i kątowe są praktycznymi urządzeniami, które znajdują szerokie zastosowanie podczas różnych czynności. Wiele profesji zawodowych i aktywności wymaga solidnego źródła światła, a przy tym...

Latarki czołowe i kątowe są praktycznymi urządzeniami, które znajdują szerokie zastosowanie podczas różnych czynności. Wiele profesji zawodowych i aktywności wymaga solidnego źródła światła, a przy tym możliwości dostosowywania kąta padania strumienia światła przy zachowaniu swobody ruchów. Wszystkie te udogodnienia zapewniają latarki czołowe i kątowe.

Instytut Nowych Technologii Sp. z o.o. Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu

Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu

Predator Eye to nowatorskie rozwiązanie w zakresie obrazowania termicznego. Predator Eye jest to nahełmowy zestaw zbudowany z kamery termowizyjnej przekazującej obraz na mikrowyświetlacz dooczny wraz z...

Predator Eye to nowatorskie rozwiązanie w zakresie obrazowania termicznego. Predator Eye jest to nahełmowy zestaw zbudowany z kamery termowizyjnej przekazującej obraz na mikrowyświetlacz dooczny wraz z modułem zasilającym i transmitującym obraz w czasie rzeczywistym do zdalnej lokalizacji. Ten polski produkt to przełom w działaniach poszukiwawczych, operacyjno-śledczych oraz ratowniczych. Jego unikalna konstrukcja umożliwia użytkownikom pełną swobodę ruchów, jednocześnie zapewniając dostęp do zaawansowanej...

pcphunters.com Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie?

Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie? Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie?

W sprzedaży jest dostępnych kilka rodzai broni pneumatycznej. Różnią się wzajemnie m.in. sposobem zasilania, kalibrem czy możliwością zamontowania dodatkowego sprzętu ułatwiającego strzelanie. Jeśli interesuje...

W sprzedaży jest dostępnych kilka rodzai broni pneumatycznej. Różnią się wzajemnie m.in. sposobem zasilania, kalibrem czy możliwością zamontowania dodatkowego sprzętu ułatwiającego strzelanie. Jeśli interesuje Cię zakup karabinka pneumatycznego, powinieneś wiedzieć, czym charakteryzują się poszczególne typy wiatrówek oraz do czego będziesz ich używał. Czym jest karabinek pneumatyczny? Czym charakteryzują się poszczególne typy wiatrówek długich?

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Special-Ops

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.special-ops.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.special-ops.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.