Special-Ops.pl

Zaawansowane wyszukiwanie

Walka z terrorystami w Polsce, część druga. Służby specjalne

Michał Piekarski | 2013-06-13
Fot. US DoD

Fot. US DoD

Jednym z fundamentalnych zagadnień dotyczących walki z terrorystami, tak jak w każdym innym konflikcie zbrojnym jest zdolność do gromadzenia, analizowania i wykorzystania informacji wywiadowczych. Służby wywiadowcze niektórych państw
zagrożonych terroryzmem, przeszły z tego powodu szczególną ewolucję.

Zobacz także

Michał Piekarski Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach”

Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach” Kilka kolejnych słów o tradycji i „Czerwonych Beretach”

Mimo że głównym tematem wiadomości dotyczących elitarnych jednostek Wojska Polskiego pozostają informacje dotyczące programów modernizacji technicznej lub bieżących działań szkoleniowych lub działań poza...

Mimo że głównym tematem wiadomości dotyczących elitarnych jednostek Wojska Polskiego pozostają informacje dotyczące programów modernizacji technicznej lub bieżących działań szkoleniowych lub działań poza granicami państwa, co jakiś czas niestety powracają kwestie dotyczące historii i tradycji.

Michał Piekarski Anatomia Zamachu

Anatomia Zamachu Anatomia Zamachu

Na polskim rynku od kilkunastu lat wydano już wiele książek traktujących o tematyce terroryzmu. W tym morzu pozycji czasem trudno zauważyć te które niosą ze sobą najbardziej merytoryczny przekaz.

Na polskim rynku od kilkunastu lat wydano już wiele książek traktujących o tematyce terroryzmu. W tym morzu pozycji czasem trudno zauważyć te które niosą ze sobą najbardziej merytoryczny przekaz.

Michał Piekarski Scenariusz Chaosu

Scenariusz Chaosu Scenariusz Chaosu

Siły specjalne i gry wywiadów są jednymi z ulubionych tematów po jakie sięgają autorzy książek z gatunku military fiction. Tak jest także w przypadku najnowszej powieści Piotra Langenfelda, wydanej przez...

Siły specjalne i gry wywiadów są jednymi z ulubionych tematów po jakie sięgają autorzy książek z gatunku military fiction. Tak jest także w przypadku najnowszej powieści Piotra Langenfelda, wydanej przez wydawnictwo WarBook.

Historycznie, państwa od zawsze w mniej lub bardziej zorganizowany sposób prowadziły działalność wywiadowczą na płaszczyźnie politycznej oraz wojskowej, zarazem dążąc do ochrony swoich tajemnic. Ten podstawowy podział z czasem został uzupełniony przez dalsze rodzaje i dyscypliny, nierzadko wyróżniane na podstawie tego jakie informacje są gromadzone, albo sposobu w jaki się je pozyskuje. Wraz z rozwojem policji we współczesnym rozumieniu tego słowa, co następowało od początków dziewiętnastego wieku, szczególnego znaczenia nabrało gromadzenie informacji na temat środowisk przestępczych, co w terminologii anglojęzycznej od kilku dekad określa się mianem „wywiadu kryminalnego” a w Polsce szeroko określa się to mianem pracy operacyjnej.

W walce z terrorystami, wszystkie te rodzaje wywiadu a także kontrwywiadu są obecne, w różnym stopniu i nierzadko przenikają się wzajemnie. Terroryzm jest szczególnym rodzajem przestępczości, nierzadko terroryści angażują się w działalność stricte kryminalną, choćby dla zdobycia funduszy, a więc w sposób naturalny jest przedmiotem zainteresowania służb policyjnych. Jako przestępczość wymierzona w żywotne interesy państwa, jego przedstawicieli i aparat bezpieczeństwa, w tym siły zbrojne, jest przedmiotem zainteresowania kontrwywiadu. Wreszcie gdy terroryści mają – a jest tak bardzo często – powiązania międzynarodowe, choćby szkolą się za granicą, jest to obszar w którym tradycyjnie operują służby wywiadowcze.

Mimo dominującej roli rozpoznania osobowego, nie oznacza to jednak że środki techniczne, czy to w formie podsłuchu telefonicznego, rozpoznania lotniczego (lub kosmicznego) czy jeszcze innych metod nie mają zastosowania. Dodatkową komplikacją jest to, że jeśli terroryści mają zostać postawieni przed sądem, gromadzenie informacji mających stanowić materiał dowodowy z zasady podlega rygorystycznym regułom prawa karnego. Wreszcie należy uwzględnić kontekst międzynarodowy i to że możliwości uzyskania pomocy innych państw są z przyczyn politycznych zróżnicowane, a zdarzają się i zdarzyły państwa aktywnie chroniące terrorystów.

Polska u schyłku PRL dysponowała kilkoma służbami odpowiedzialnymi za gromadzenie i przetwarzanie informacji wywiadowczych i rozpoznawczych. Były one częścią dwóch resortów. Rozbudowany aparat Ministerstwa Spraw Wewnętrznych był odpowiedzialny za prowadzenie cywilnego, a więc politycznego i naukowo – technicznego wywiadu zagranicznego, kontrwywiad (także radiokontrwywiad), zbieranie informacji na temat opozycji politycznej, ochronę granic, wreszcie zwalczanie przestępczości kryminalnej. Natomiast w strukturach wojskowych znajdowały się komórki wywiadu i rozpoznania wojskowego, czyli II Zarząd Sztabu Generalnego oraz wojskowe jednostki rozpoznawcze i specjalne oraz Wojskowa Służba Wewnętrzna, łącząca zadania kontrwywiadu oraz żandarmerii wojskowej.

Przemiany polityczne przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych sprawiły, że także te struktury uległy daleko idącym przemianom. Funkcję wywiadu i kontrwywiadu wojskowego przejęły Wojskowe Służby Informacyjne. Miejsce WSW zajęła Żandarmeria Wojskowa. W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych pojawiły się Policja, Straż Graniczna, Urząd Ochrony Państwa. To właśnie ta ostatnia służba przejęła zadania cywilnego wywiadu i kontrwywiadu. Co ważne, w jej ustawowych zadaniach znajdowało się między innymi „zapobieganie i wykrywanie przestępstw szpiegostwa i terroryzmu” oraz ściganie sprawców tych przestępstw. Oprócz tego, UOP zajmował się także zwalczaniem przestępczości zorganizowanej, w szczególności handlu bronią, narkotykami i substancjami radioaktywnymi o zasięgu międzynarodowym.

Od roku 1993 Urząd ten w swoich strukturach miał także jednostkę specjalną, znaną początkowo jako Grupa Zabezpieczenia Realizacji, a później jako V Wydział Zabezpieczenia Realizacji i Działań Antyterrorystycznych podporządkowaną Zarządowi Śledczemu UOP. Jednostka ta była przeznaczona przede wszystkim do zatrzymywania szczególnie niebezpiecznych przestępców.

W roku 2002 UOP został podzielony na dwie do dziś istniejące służby, Agencję Wywiadu i Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego (V Wydział wszedł w struktury ABW). Także te służby są odpowiedzialne ustawowo za rozpoznawanie zagrożeń terrorystycznych. Gdy w roku 2006 rozwiązano Wojskowe Służby Informacyjne, tworząc Służbę Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbę Wywiadu Wojskowego, także do ich zadań należy – wyrażona bezpośrednio lub pośrednio w treści ustawy je tworzącej – rozpoznawanie zagrożenia terroryzmem, w tym międzynarodowym. Gdy utworzono Centralne Biuro Antykorupcyjne, liczba służb określanych mianem „specjalnych” sięgnęła pięciu.

Jednak, pomijając samo określenie, można zadać prowokacyjne pytanie, co specjalnego jest w służbach specjalnych, zwłaszcza gdy mowa o walce z terrorystami? Obecnie zakres ustawowych uprawnień dotyczących pozyskiwania informacji i pracy operacyjnej jest bardzo podobny w przypadku wszystkich służb specjalnych ale także innych służb, jak Policja czy Straż Graniczna.

Wszystkie te służby mogą korzystać z osobowych źródeł informacji, ustawowo uregulowano ochronę tajności tej współpracy oraz wynagradzanie ich z funduszu operacyjnego. Dozwolone jest, oczywiście w określonych ustawami granicach, stosowanie kontroli operacyjnej (podsłuchu), obserwacji wydarzeń w miejscach publicznych, analizy ruchu w sieciach telekomunikacyjnych (popularne bilingi) oraz zakupu kontrolowanego.

Dopuszczalne jest więc nie tylko infiltrowanie siatek terrorystycznych poprzez agenturę, śledzenie zachowań podejrzanych osób poprzez środki techniczne, ale także kontrolowane dostarczenie osobom szykującym zamach zdezaktywowanej broni czy atrap urządzeń wybuchowych. Są to metody które w państwach Europy czy Ameryki Północnej wielokrotnie pozwoliły wykryć i udaremnić przygotowywane zamachy oraz umożliwiły aresztowanie wielu poszukiwanych terrorystów.

Trudno mówić o jednoznacznej ocenie skuteczności polskich służb specjalnych w zakresie wali z terrorystami. Polska wciąż nie została dotknięta współczesną formą tego zjawiska na taką skalę jak inne państwa. Wywiad i kontrwywiad z definicji pracują w tajemnicy. Faktem jest, że pewne zdarzenia wyszły na światło dzienne. Wiadomo, że w roku 1993 UOP we współpracy ze służbami brytyjskimi przeprowadził operację wymierzoną w jedno z północnoirlandzkich (protestanckich ) ugrupowań. Była to operacja kontrolowanej sprzedaży broni palnej. W dorobku Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest między innymi zatrzymanie osoby planującej zamach bombowy na budynek Sejmu, która to sprawa czeka na finał w postaci procesu sądowego. Służby wojskowe od lat zaangażowane są w działania w Afganistanie i Iraku. Trzeba także odnotować, że trudno wskazać jakiś przykład nieskuteczności czy niekompetencji polskich służb, choć są służby europejskie, które mają za sobą takie doświadczenia, czasem wręcz zakończone politycznymi skandalami.

Trzeba także zauważyć, że system jaki ukształtował się w Polsce ma liczne słabości. Już sama mnogość służb i ich częste reformy, likwidowanie jednych i zastępowanie innymi negatywnie wpływa na stabilność struktur, a przede wszystkim kadr które decydują o jakości pracy. Znane wypadki politycznego wykorzystywania informacji uzyskanych przez służby i ich narzędzi pracy, reformy i dokonywane przy otwartej kurtynie rozliczanie poprzedników, ujawnianie tajnych współpracowników, to dalsze czynniki osłabiające i to w perspektywie wieloletniej aparat wywiadu i kontrwywiadu.

Liczba służb uprawnionych do prowadzenia w mniejszym lub większym zakresie pracy operacyjnej jest relatywnie duża, oprócz pięciu służb specjalnych należy dodać służby policyjne, celne i skarbowe, co sumarycznie daje około dziesięciu służb. Oczywiście, każda z nich działa w ramach swojego ustawowego zakresu obowiązków, zarówno gdy mowa o właściwości rzeczowej (zwalczane zagrożenia) jak i terytorialnej (wywiad z zasady działa za granicą, kontrwywiad i policja głównie, choć nie wyłącznie na własnym terytorium). O ile w przypadku wywiadu politycznego czy zwalczania przestępczości kryminalnej podział kompetencji jest jednoznaczny, to gdy w grę wchodzi terroryzm, sytuacja się komplikuje.

Specyfika tego zjawiska oznacza bowiem, że zbiegają się tutaj kompetencje wielu służb, i analizując dowolny przypadek zamachu czy organizacji terrorystycznej, łatwo zauważyć jak nakładają się na siebie. To z kolei wymaga jednocześnie i współpracy, i podziału kompetencji, dla uniknięcia rozproszenia wysiłków czy wręcz wzajemnego utrudniania sobie pracy przez służby. Obecne rozwiązania delegują problem zarządzania służbami na poziom rządowy.

Centrum Antyterrorystyczne Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest komórką analityczną i koordynacyjną, nie stojącą ponad służbami (samo jest wszak częścią jednej z nich). Podobną rolę spełniają ulokowane znacznie wyżej w strukturach administracji Międzyresortowy Zespół do Spraw Zagrożeń Terrorystycznych i Kolegium do spraw Służb Specjalnych, w których wkład wchodzą szefowie służb, ministrowie i wiceministrowie. Pytaniem pozostającym bez jednoznacznej odpowiedzi jest efektywność takiego sposobu kierowania pracą służb.

Komentarze

Najnowsze produkty i technologie

Dariusz Leżała, Transactor Security Sp. z o.o. Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E

Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E Przenośne systemy rentgenowskie w rozpoznaniu zagrożeń CBRN-E

Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego...

Rozpoznanie i neutralizacja zagrożeń CBRN-E, do których zaliczamy zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne, nuklearne oraz zagrożenia związane z materiałami i urządzeniami wybuchowymi, wymaga ciągłego rozwoju sprzętu specjalistycznego umożliwiającego ich ujawnienie i identyfikację. Naprzeciw tym wymogom wychodzi firma Transactor Security Sp. z o.o., która w ofercie ma najnowsze rozwiązania sprzętowe firm VIDISCO Ltd. oraz Viken Detection.

Militaria.pl Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne

Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne Potrzebny medyk! - taktyczne wyposażenie medyczne

Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach...

Wyposażenie medyczne w służbach mundurowych to kluczowy element ekwipunku taktycznego. Wyposażenie to obejmuje szeroki zakres narzędzi, sprzętu i środków, które służą do udzielenia pierwszej pomocy w warunkach polowych, w tym także podczas sytuacji kryzysowych czy akcji ratunkowych. Bardzo ważne jest to, aby taktyczne wyposażenie medyczne było łatwe w transporcie i szybkie w użyciu. W tym artykule omawiamy najpotrzebniejsze wyposażenie medyczne, które warto mieć przy sobie.

Ha3o Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS

Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS Okulary taktyczne najnowszej generacji Revision Military w technologii I-VIS

Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania...

Współcześnie wszechstronnie używane okulary taktyczne mają za zadanie chronić oczy operatora, jak również pozwolić na dokładną i precyzyjną obserwację otoczenia. Od ich jakości oraz możliwości dostosowania do warunków zależy jakość obserwacji przekładająca się na bezpieczeństwo indywidualne oraz powodzenie całego wykonanego zadania. I choć wydawać by się mogło, że obecne rozwiązania w zakresie optyki taktycznej oferują bardzo wiele, to okazuje się, że w tej materii można pójść jeszcze o krok dalej,...

Militaria.pl Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft

Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft Ekwipunek na wyprawę - czyli co zabrać na survival i bushraft

Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak...

Odpowiednio skompletowany ekwipunek to podstawa bezpieczeństwa i komfortu podczas survivalu czy bushraftu. Przekłada się on na skuteczność i satysfakcję z doświadczenia. Zarówno wytrawni weterani, jak i początkujący entuzjaści survivalu i bushcraftu docenią znaczenie starannie dobranego zestawu niezbędnych przedmiotów.

Griffin Group Defence Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych

Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych Nowe funkcje w termowizyjnych urządzeniach obserwacyjnych

Firma Griffin Group Defence posiada w swojej ofercie najwyższej klasy doręczne urządzenia termowizyjne, które umożliwiają obserwację w warunkach dziennych jak i nocnych. Dzięki wykorzystaniu termowizji,...

Firma Griffin Group Defence posiada w swojej ofercie najwyższej klasy doręczne urządzenia termowizyjne, które umożliwiają obserwację w warunkach dziennych jak i nocnych. Dzięki wykorzystaniu termowizji, pozwalają one na wykrycie nawet mało widocznych celów - w kamuflażu lub w otoczeniu, które utrudnia rozpoznanie.

Patryk Kościński Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania

Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania Buty Wojskowe Prabos Grizzly 933 – zimowy test użytkowania

Jak podaje producent, firma Prabos - Grizzly 933 to wytrzymałe zimowe buty wojskowe, skonstruowane z myślą o użyciu w skrajnie mroźnych warunkach. Przeznaczone są dla osób, które potrzebują wytrzymałego...

Jak podaje producent, firma Prabos - Grizzly 933 to wytrzymałe zimowe buty wojskowe, skonstruowane z myślą o użyciu w skrajnie mroźnych warunkach. Przeznaczone są dla osób, które potrzebują wytrzymałego i ciepłego obuwia na zimę. Polecane są dla żołnierzy, pracowników leśnych, służb mundurowych oraz osób, które lubią aktywnie spędzać czas na świeżym powietrzu w zimie. Wykonane są ze skóry i materiału izolacyjnego Gore-Tex THERMIUM, który zapewnia dobrą izolację termiczną. Dzięki temu w butach można...

Militaria.pl Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych

Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych Obierz jasny cel misji: przegląd latarek czołowych i kątowych

Latarki czołowe i kątowe są praktycznymi urządzeniami, które znajdują szerokie zastosowanie podczas różnych czynności. Wiele profesji zawodowych i aktywności wymaga solidnego źródła światła, a przy tym...

Latarki czołowe i kątowe są praktycznymi urządzeniami, które znajdują szerokie zastosowanie podczas różnych czynności. Wiele profesji zawodowych i aktywności wymaga solidnego źródła światła, a przy tym możliwości dostosowywania kąta padania strumienia światła przy zachowaniu swobody ruchów. Wszystkie te udogodnienia zapewniają latarki czołowe i kątowe.

Instytut Nowych Technologii Sp. z o.o. Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu

Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu Predator Eye - przełom w dziedzinie technologii termowizji i transmisji obrazu

Predator Eye to nowatorskie rozwiązanie w zakresie obrazowania termicznego. Predator Eye jest to nahełmowy zestaw zbudowany z kamery termowizyjnej przekazującej obraz na mikrowyświetlacz dooczny wraz z...

Predator Eye to nowatorskie rozwiązanie w zakresie obrazowania termicznego. Predator Eye jest to nahełmowy zestaw zbudowany z kamery termowizyjnej przekazującej obraz na mikrowyświetlacz dooczny wraz z modułem zasilającym i transmitującym obraz w czasie rzeczywistym do zdalnej lokalizacji. Ten polski produkt to przełom w działaniach poszukiwawczych, operacyjno-śledczych oraz ratowniczych. Jego unikalna konstrukcja umożliwia użytkownikom pełną swobodę ruchów, jednocześnie zapewniając dostęp do zaawansowanej...

pcphunters.com Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie?

Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie? Jak wybrać karabinek pneumatyczny dla siebie?

W sprzedaży jest dostępnych kilka rodzai broni pneumatycznej. Różnią się wzajemnie m.in. sposobem zasilania, kalibrem czy możliwością zamontowania dodatkowego sprzętu ułatwiającego strzelanie. Jeśli interesuje...

W sprzedaży jest dostępnych kilka rodzai broni pneumatycznej. Różnią się wzajemnie m.in. sposobem zasilania, kalibrem czy możliwością zamontowania dodatkowego sprzętu ułatwiającego strzelanie. Jeśli interesuje Cię zakup karabinka pneumatycznego, powinieneś wiedzieć, czym charakteryzują się poszczególne typy wiatrówek oraz do czego będziesz ich używał. Czym jest karabinek pneumatyczny? Czym charakteryzują się poszczególne typy wiatrówek długich?

Copyright © 2004-2019 Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, nr KRS: 0000537655. Wszelkie prawa, w tym Autora, Wydawcy i Producenta bazy danych zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione. Korzystanie z serwisu i zamieszczonych w nim utworów i danych wyłącznie na zasadach określonych w Zasadach korzystania z serwisu.
Special-Ops

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.special-ops.pl. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.special-ops.pl oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.