STG77 A1 MOD

Tego typu modernizacje w jednej z najbardziej konserwatywnych armii europejskich mogą tyko potwierdzać rosnące poczucie zagrożenia i świadomość konieczności modernizacji sił zbrojnych w regionie środkowej Europy. Warto przy tym wspomnieć, że STG 77 to jeden z niewielu karabinków w układzie bullpup użytkowanych aktualnie jako broń podstawowa w siłach zbrojnych, m.in. przez Austrię i Australię, czy L85 Endeavour przez Wielką Brytanię. Mimo że kilka innych państw opracowało własne konstrukcje tego typu, w tym Polska (karabinek MSBS Grot w wersji bezkolbowej, Francja (FAMAS), Belgia (FN F2000), Izrael (TAR-21) czy Ukraina (Wepr), to nie weszły one powszechnie do służby jako podstawowa broń piechoty, wypierając klasyczny układ konstrukcji karabinków szturmowych. 

Przeczytaj także: Jaką latarkę do broni wybrać? - przegląd modeli od Olight >>

STG 77

W 1977 roku opracowano w austriackich zakładach zbrojeniowych Steyr-Mannlicher nową konstrukcję tzw. uniwersalnego karabinu wojskowego (niem. Armee Universal Gewehr). Jego seryjna produkcja rozpoczęła się już w roku 1978. Karabin ten występuje w czterech zasadniczych wersjach, różniących się w zasadzie tylko długością lufy, która jest wymienna. W zależności od jej długości może on mieć różne przeznaczenie:

• ręczny karabin maszynowy (długość lufy – 621 mm),
• karabin szturmowy (długość lufy – 508 mm),
• karabinek szturmowy (długość lufy – 407 mm),
• subkarabinek (długość lufy – 350 mm).
• STG77 jest zasilany amunicją: 5,56×45 mm (nabój standardowy NATO), a jego masa bez magazynka w wersji A1 przed modernizacją wynosiła 3,6 kg.

Steyr wyróżniał się znacząco w latach 70. XX wieku od innych karabinów niską masą własną, którą uzyskano dzięki zastosowaniu stopów lekkich oraz tworzyw sztucznych nawet w mechanizmach, w których dotychczas był wykorzystywany wyłącznie metal, jak np. mechanizm spustowy. Była to zupełna nowość na rynku, która okazała się kluczem do sukcesu. Na bazie STG77 powstały dwa inne modele broni, w tym produkowany licencyjnie w Australii karabin Austeyr oraz pistolet maszynowy AUG-P kalibru 9x19 mm Parabellum. Zakłady National Aerospace and Defense Industries w Malezji (NADI) w 2005 roku stały się głównym producentem tej broni i uzyskały prawa do eksportu karabinu AUG za granicę. Karabin Steyr AUG77 jest użytkowany w kilku armiach na całym świecie, w tym w: Australii (Austeyr), Austrii, Luksemburgu, Nowej Zelandii, Irlandii, Nigerii, Maroku, Ekwadorze, Boliwii, Tunezji, Omanie, Malezji, Arabii Saudyjskiej, a także w jednostkach specjalnych SAS armii brytyjskiej. 

W armii austriackiej broń ta nie była modyfikowana od momentu wprowadzenia. Opracowano co prawda dwie modyfikacje, m.in. w roku 2007 wersję A2 Commando, ale nie została ona wprowadzona poza wojskami specjalnymi oraz A1 MP dla żandarmerii wojskowej.

Austeyr - kuzyn z Antypodów

Aktualnie najliczniejszymi użytkownikami i licencyjnymi producentami STG77 są Malezja w Azji oraz Australia. W roku 2020 australijskie siły zbrojne (AUG) obchodził 35-lecie przyjęcia tego karabinka do uzbrojenia. AUSTEYR A1, który produkuje australijski ADI (Australian Defence Industries) w fabryce Lithgow od oryginału różni się odcieniem (jest ciemniejszy), a przeźroczyste magazynki są wykonane z brązowo-matowego tworzywa. Po prawej stronie kolby znajduje się okrągła wytłoczona pieczęć („ADI - Made in Australia”). Więcej różnic nie ma i obie wersje (austriacka i australijska) według użytkowników są produkowane na równie dobrym poziomie, choć austriaccy żołnierze uważają wersję z antypodów za broń nowocześniejszą, głównie dzięki wprowadzonym udogodnieniom, jak np. szyny do montażu dodatkowego oprzyrządowania.

Modernizacja 

Po 46 latach od wprowadzenia do służby STG77 w OBH, władze austriackie podjęły decyzję o modernizacji  14 tys. karabinków do wersji A1 MOD. Siły zbrojne tego kraju liczą ok. 29,5 tys. żołnierzy, więc modernizacja dotyczy mniej więcej połowy aktualnego stanu osobowego. Zmiany obejmują montaż nowego celownika, kolimator, moduł laser-latarka, szyny NAR i deflektor łusek. Łączny koszt modernizacji oszacowano na 20 mln euro.

Na pierwszy rzut oka nowa wersja karabinka wyróżnia się nową obudową z odłączanym modułem optycznym. Jest również wyposażona w moduł taktycznego światła laserowego Aimpoint Micro i Rheinmetall TLLM. Nowy chwyt przedni ma zintegrowany przycisk LLM, który teraz znajduje się również na szynie pod lufą, dzięki czemu można go przesuwać. W porcie wyrzutowym zamontowano własny deflektor Steyr. 

STG 77 A1 MOD ma obudowę A3 z nową optyką 3x (poprzednio 1,5x) i polem widzenia 80 linii. Można również usunąć optykę wraz z obudową i zamiast tego zamontować szynę. Zrezygnowano z uniwersalnego celownika  optycznego 1,5x, który był dobrym rozwiązaniem w latach 70. XX wieku. W jego miejsce broń została wyposażona w celownik Aimpoint Micro, mający funkcję 3x oraz do zwalczania bliskich celów na dystansie do około 50 metrów oraz do walki w nocy (noktowizja). W wariancie dla austriackich sił zbrojnych przesunięto krótką szynę boczną bardziej do góry, tak aby znajdowała się pod kątem 90 stopni. W oryginalnej wersji z kątem 45 stopni prawie nic się na niej nie mieściło, więc krótka szyna była realnie używana tylko do prowadzenia kabli LLM w jednostkach specjalnych - Jagdkommando. Pozycja ułożenia pod kątem 90 stopni została najpierw zrealizowana w karabinie szturmowym dla żandarmerii wojskowej (MP), a następnie przyjęta w Flattop AUG. Kolba pozostała taka sama jak w pierwotnym modelu A1, a nie jak w wersji unowocześnionej A3 z bocznym zwalnianiem zatrzasku. Broń wygląda tak, jakby chciano zharmonizować „nowy” karabin szturmowy z poprzednią bronią jednostek specjalnych Jagdkommando, ale bez użycia zmodyfikowanej obudowy A2 Kommando. 

Chwyt w karabinie szturmowym 77 A1 MOD znajduje się na szynie pod lufą. Można go więc swobodnie przesuwać według indywidualnych preferencji użytkownika. Modernizacja budzi jednak w Austrii dyskusje, np. w zakresie wprowadzonego przełącznika TLLM. Głównie dlatego, że w jednostkach specjalnych używa się od 2006 roku bardziej nowoczesnego Vario Ray. Moduł oświetleniowo-laserowy nie jest rozdzielny, przez co nie można osobno używać światła bez jednoczesnego włączania lasera. Pojawia się również pytanie o przydatność modułu laserowego dla osób bez noktowizora. Zwykłe światło byłoby zdaniem komentatorów bardziej użyteczne i tańsze.

„Wszystko musi się zmienić, aby wszystko pozostało takie, jakie jest” - czytamy w książce „Leopard” autorstwa Giuseppe Tomasi di Lampedusa. Modernizacja ta to dobry krok dla wojsk austriackich, choć nowy karabin naśladuje karabin wojsk specjalnych sprzed 20 lat. Jednocześnie oczekiwana jest modyfikacja STG77 dla austriackich sił specjalnych i nie wiadomo, na ile będzie się różnić od tej przyjętej aktualnie dla całych sił zbrojnych. Jednocześnie A1 MOD jest obecnie czwartym wariantem tej broni w austriackich siłach zbrojnych obok klasycznego A1, wersji A2 Kommando, która jest używana przez Jagdkommando i Jägerbataillon 25, oraz wersji STG 77 A1 MP Żandarmerii Wojskowej. Piątym austriackim wariantem będzie AUG w kalibrze .300 BLK, używany przez COBRA.