20 marca 2000 r. Komendant Główny Policji wydał Zarządzenie nr 3 w sprawie szczegółowych zasad organizacji i zakresu działania komend, komisariatów i innych jednostek organizacyjnych tej służby, nadając m.in. ich kierownikom uprawnienia do tworzenia nieetatowych ogniw organizacyjnych, przeznaczonych do wykonywania określonych zadań.
Na tej podstawie komendanci wojewódzcy oraz miejscy i powiatowi Policji mogli kształtować strukturę organizacyjną i etatową podległych jednostek w zależności od potrzeb, reagując na dynamikę przestępczości na obszarze swojej właściwości terytorialnej.
Decyzje o tworzeniu nieetatowych grup specjalnych podejmowano w niektórych KWP już wcześniej, ale były one podyktowane z reguły brakiem w danym województwie pododdziału antyterrorystycznego. Powołane grupy wykorzystywano w ich zastępstwie w najbardziej niebezpiecznych akcjach policyjnych, np. związanych z zatrzymywaniem i konwojowaniem szczególnie groźnych przestępców, szybkim reagowaniem na bandyckie napady rabunkowe zorganizowanych grup przestępczych itp.
W następnych latach w oparciu o nie powstały Sekcje Antyterrorystyczne KWP (w Bydgoszczy, Gorzowie Wlkp., Kielcach, Lublinie, Opolu, Olsztynie, Radomiu), przekształcone w ubiegłym roku w kolejne SPAP.
Tymczasem po spektakularnych zamachach Al-Kaidy w USA we wrześniu 2001 r. znacząco wzrosło zagrożenie terrorystyczne na świecie, co spowodowało, również w Polsce, zintensyfikowanie szkolenia jednostek do walki z terroryzmem i ich zaangażowania m.in. w różne przedsięwzięcia związane z ochroną przed takimi incydentami. To zaś oznaczało, że etatowe SPAP i SAT należało odciążyć od zadań, do których wykonania nie były konieczne aż tak specjalistyczne siły. Interwencje i zadania zabezpieczające w szczególnie niebezpiecznych okolicznościach oraz zatrzymywanie najgroźniejszych osób przekraczało jednak możliwości zwykłych funkcjonariuszy, zwłaszcza w obliczu rosnącej brutalizacji zachowań przestępczych.
Z drugiej strony, nie było tajemnicą, że korzystanie ze wsparcia antyterrorystów jest ograniczone nie tylko ze względu na nie tak znowu duży stan etatowy ich pododdziałów oraz konieczność pozostawienia im odpowiedniej ilości czasu na bardziej priorytetowe operacje plus treningi i kursy, ale również z racji określonych możliwości techniczno-czasowych ich przerzutu. Działając lub ćwicząc w jednym miejscu województwa, taki pododdział nie zawsze mógł pojawić się dostatecznie szybko do interwencji na jego innym, odległym krańcu.
To wszystko prowadziło do oczywistych wniosków, że w komendach miejskich i powiatowych powinny zacząć funkcjonować mniejsze grupy specjalne, złożone z wyselekcjonowanych policjantów, wyszkolonych i wyposażonych na wzór pododdziału antyterrorystycznego (choć, oczywiście, w bardziej ograniczonym zakresie), którzy mogliby wyręczyć go w przypadku działań o niższym stopniu ryzyka, nie wymagającym aż tak zaawansowanych sił, umiejętności i środków.
Pozostawanie takiej mobilnej grupy w dyspozycji oficera dyżurnego KMP lub KPP ułatwiłoby zapewnianie odpowiedniego wsparcia siłowego wielu działaniom lokalnych sił policyjnych, zwiększając ich skuteczność i bezpieczeństwo, jak również znacząco skróciłoby czas interweniowania w nagłych przypadkach.
Celowość posiadania tego typu zespołów taktycznych – mniej specjalistycznych od jednostek antyterrorystycznych, ale znacznie lepiej przygotowanych do najtrudniejszych działań od przeciętnych funkcjonariuszy – zdolnych do szybkiego reagowania na różne zagrożenia w wyznaczonym rejonie odpowiedzialności, dostrzegły w ostatnich latach policje wielu państw (patrz: „Primo-intervenant” – „SPECIAL OPS” 4/2016, 5/2016, 6/2016, 1/2018).
Lokalne grupy specjalne pojawiają się na miejscu zdarzenia jako pierwsze, rozwiązując mniej skomplikowane sytuacje lub podejmując próbę wstępnego opanowania trudniejszych na czas potrzebny do ściągnięcia antyterrorystów. W czasie operacji wymagających użycia większych sił mogą natomiast współpracować z pododdziałem antyterrorystycznym, wspierając go lub uzupełniając na niektórych odcinkach. Odciążają też takie jednostki od wielu innych, planowych zadań, do realizacji których nie są niezbędne pełne zdolności AT, m.in. zabezpieczenia imprez o podwyższonym ryzyku, ochrony VIP-ów, pościgów i blokad drogowych, konwojowania zatrzymanych przestępców, zabezpieczenia rozpraw sądowych i różnych czynności procesowych gdy trzeba się liczyć z agresją lub czynnym oporem, po samodzielne zatrzymywanie niebezpiecznych osób.
Oczywiście, mniejsze pododdziały specjalne, zwłaszcza o charakterze nieetatowym, są pod względem wyszkolenia i wyposażenia jedynie w ograniczonym zakresie przygotowywane do wykonywania zadań przewidzianych dla specjalistycznych pododdziałów antyterrorystycznych, przeznaczone są więc do użycia w sytuacjach związanych z mniejszym zagrożeniem, aczkolwiek istotnie wyższym od tego, z jakim mają do czynienia zazwyczaj inni policjanci.
W 2002 r. Wielkopolski Komendant Wojewódzki Policji nadinsp. Henryk Tusiński, wyciągając podobne wnioski ze swoich doświadczeń z wcześniejszej służby na Dolnym Śląsku, zalecił powołanie w każdej z komend miejskich i powiatowych poznańskiego Grupy Realizacyjnej. Było to reakcją na wzrost zagrożeń, które niosła za sobą przestępczość przeciwko życiu i zdrowiu przy użyciu broni palnej i innych niebezpiecznych narzędzi oraz miało służyć poprawie skuteczności działań policyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa policjantów.
Pierwsza taka grupa powstała 1 września 2002 roku w stolicy Wielkopolski. Początkowo istniała jako Ogniwo Referatu Wywiadowczego w składzie 20 osób, a następnie została włączona do nowo utworzonego Wydziału Zabezpieczenia Miasta KMP w Poznaniu jako Referat Interwencyjny, ale nieformalnie określana była i nadal jest znana jako Grupa Realizacyjna.
Pierwszym dowódcą został komisarz Jacek Łukasik, absolwent wrocławskiej AWF, z przeszłością sportową w taekwondo, który swą policyjną karierę rozpoczął w prewencji, a następnie kontynuował ją w wydziale operacyjno-rozpoznawczym KRP w Rybniku. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie pozostał w niej na ponad dwa lata jako wykładowca w Zakładzie Taktyki i Technik Interwencji.
We wrześniu 2002 r. podjął dalszą służbę w poznańskiej KMP, gdzie powierzono mu dowodzenie świeżo powołaną Grupą oraz jej odpowiednie wyszkolenie. Jej skład skompletowano z ochotników z różnych wydziałów poznańskiej Komendy Miejskiej i Oddziału Prewencji Policji KWP w Poznaniu, mających odpowiednie predyspozycje fizyczne i psychiczne, weryfikowane podczas rozmowy kwalifikacyjnej oraz testów psychologicznych i sprawnościowych.
Pierwszymi, którzy postanowili spróbować swoich sił w Grupie, byli głównie funkcjonariusze, którzy wcześniej pracowali w ogniwach patrolowo-interwencyjnych, a więc mający już duże doświadczenie w przeprowadzaniu interwencji.
Dobrze widziane było także legitymowanie się dodatkowym wyszkoleniem i uprawnieniami – w pierwszym składzie znalazło się trzech nieetatowych pirotechników, dwóch instruktorów wyszkolenia strzeleckiego oraz instruktor taktyki i techniki interwencji. Wszyscy byli pasjonatami, lubiącymi energiczne, szybkie działania z kontrolowaną agresją, niebojącymi się pracy w stresie.
Początkowe problemy z wyposażeniem w odpowiedni sprzęt i brak możliwości pozyskania na ten cel niezbędnych środków finansowych prowokowały opinie, że Grupa Realizacyjna to zespół niemający przed sobą specjalnej przyszłości. Skuteczność działania i osiągane wyniki sprawiły jednak, że przełożeni nabrali pewności co do zasadności posiadania tego typu zespołu, a służący w niej pierwsi funkcjonariusze sami zauważyli, że zespół zaczyna nabierać innego znaczenia, ponieważ praca, którą wykonują z należytą starannością i zaangażowaniem, przynosi oczekiwane efekty.
Przełom przyniosło wydzielenie Grupy z komórki wywiadowczej i utworzenie w pełni samodzielnego Referatu Interwencyjnego, któremu wkrótce przydzielono 15 dodatkowych etatów.
Podstawowe przeszkolenie taktyczne pod kątem przeszukiwania pomieszczeń, zatrzymywania osób w budynkach i pojazdach oraz w zakresie strzelań dynamicznych i innych zagadnień funkcjonariusze Grupy przeszli pod okiem instruktorów SPAP KWP w Poznaniu oraz wykładowców tamtejszego Ośrodka Szkolenia Policji i oficerów Sztabu Policji KWP.
Małymi krokami zaczęła się równolegle poprawiać także sytuacja z wyposażeniem Grupy Realizacyjnej, a to dzięki wypracowaniu przez kierownictwo KMP w Poznaniu bardzo dobrych relacji i współpracy z władzami miasta. Z ich pomocą udoskonalono umundurowanie i wyposażenie taktyczne, uzupełniono uzbrojenie, przydatne akcesoria do niego oraz inny sprzęt, a nawet zakupiono przyrządy do siłowni. Dzięki hojności miasta i staraniom przełożonych poznańska Grupa Realizacyjna stałą się jedną z najbardziej rozwiniętych wśród tego typu komórek w kraju. Pomocy w doposażaniu referatu udzielił także NSZZ Policjantów.
Pewnym problemem, który jednak wciąż trapi GR, jest brak ciągłości w uzupełnianiu wyeksploatowanego sprzętu z powodu nieujmowania od lat Grupy w normach wyposażenia specjalnego, które są ściśle określone przez KGP. Pozostaje czekać z nadzieją, że ta kwestia w niedalekiej przyszłości ulegnie zmianie.
| Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera! |
[policja, grupa realizacyjna, swat, służby mundurowe, specjalna taktyka, wielkopolska, poznań, mp5, glock, sztuki walki, taser]
